«Lazarus» программасының компоненттер панелі

Сынып:  7м3		«Оралхан Бөкей атындағы №44 лицейі»
Сабақтың тақырыбы		«Lazarus» программасының компоненттер панелі
Сілтеме		7 сынып оқулығы, әдістемелік нұсқаулық, интернет материалдары.
Сабақтың мақсаты		«Lazarus» программалау ортасының интерфейсі ұғымы және интерфейс  компоненттерінің қолдану жолдарымен таныстыру. Программалау ортасының  негізгі бөліктерін меңгерту,практикада қолдану.
Сабақтың түрі		Ашық сабақ
Білім мен біліктілікке қойылатын талаптар		Оқушы білуі тиіс: «Lazarus» программалау ортасын іске қосады.Программамен жұмыс жасауды.  Оқушының меңгеруі тиіс: Интерфейс  компоненттерін білу және  қолдануды. «Lazarus» практикалық жұмыс құруды.
Құндылықтарға баулу		Топтар ұйымдасқан түрде жұмыс жасайды. Бір-бірінің пікірлерін тыңдауға, құрметтеуге дағдыланады.
Сабақта қолданылатын әдістер		Жеке жұмыс, топпен жұмыс. «Мені түсін» оқыта үйрету әдісі
Көрнекіліктер		Интернеттен алынған ақпараттар, таратпа қағаздар, интертақта, слайдтар.
Оқуда қолданылатын әдіс –тәсілдер:		Сұрақ- жауап,тәжірибе, ой толғаныс.
Сабақ кезеңдері		Ұйымдастыру кезеңі Үй тапсырамасы Жаңа тақырып материялымен танысу Бекіту тапсырмасы Қорытынды Үйге тапсырма Бағалау Кері байланыс.Рефлексия
Ұйымдастыру  Кезеңі Рухани жаңғырған адам кім? «Пернелер сөйлейді»		Топқа бөлу : таратпа қағаз арқылы.Программалар және дербес компьютер құрылымы  1-топ «Бағдарлама»  2-топ «Program» Шаттық шеңберін кұрып, оқушылар рухани қасиеттерді айтады.
Үй тапсырмасы (таратпа қағаз арқылы)		Сөзжұмбақ L A Z A R U S 1.      Белгі бұл статикалық мәтін түріндегі қысқа хабарламаларды орналастыру үшін қолданылады. 2.      Сақтау сөзінің ағылшыншасы. 3.      Файлды мұрағаттаудың түрі. 4.      Компоненттің қасиетін сипаттайтын батырма 5.      Пайдаланушы мен компьютердің өзара мәліметтер алмасуын қамтамасыз ететін программалық жабдықтама. 6.      Командалық батырма 7.      Ақпараттың 8 битке тең өлшем бірлігі. Оқушылар сөзжұмбақты жеке-жеке орындайды. Орындап болған соң қасындағы оқушымен жұмысын ауыстырады. Бір-бірінің жұмыстарын тақтадағы жауапқа қарап өздері тексеріп жауабын айтады.
Жаңа тақырып материялымен танысу		Lazarus программасында графикалық интерфейсі бар визуалдық қосымшалардан бөлек, мәтіндік режімде прогшрамма құруға арналған консальдық қосымшалар бар.   Lazarus программасын іске қосу үшін Пуск-Программы- Lazarus командасын орындап, программа терезесін ашамыз. Терезе төмендегі бөліктерден тұрады: 1.      Терезенің жоғарғы жағында Мәзір (Меню) орналасқан. Мәзірде негізгі командалар орналасқан. 2.      Құралдар тақтасы мен Standard компоненттер палитрасы 3.      Обьекттер инспекторы. Инспетор обьектов терезесі кезектесетін ауыспалы төрт диалогтік терезеден тұрады. Диалогтік терезелері арқылы нысанның Қасиет (Свойства), Оқиға (События), Таңдамалы (Избранное), Шектеу (Ограничения) сияқты параметрлерімен жұмыс жасауға болады.  4.      Жоба пішіні. 5.      Бастапқы код редакторы . Код редакторы программаның мәтіндік бөлігін жазуға арналған. Программа мәтінін өңдеу кезінде ыңғайлы болуы үшін кодтар нөмірленіп, түстермен ерекшеленеді. Сонымен бірге: Программа мәтінін теріп болғаннан кейін компиляция жасау үшін Меню-Запуск-Запустить командалар тізбегін немесе Ғ9 пернесін басу керек. Жобаны сақтау үшін Файл-Сохранить все командасын орындау керек. Lazarus-та программаға атау бермесек , онда автоматты түрде «Unit1.pas» атымен программа мәтіні сақталады. «Project1.lpi»  файлымен жобаның пішінін сақтайды. Жоба дайындау кезеңдері: 1.Файл-Создать форму командасын таңдасақ, программа терезесінде Жоба пішіні және Бастапқы код редакторының терезесі пайда болады. 2.Обьекттер инспекторы (Инспектор обьектов) – Қасиет (Свойства) – Caption (тақырып) командаларын таңдап, оған Жоба пішіні деп жазып, жобаның тақырыбын өзгертеміз. 3.Жоба пішініне батырма қосу үшін компоненттер платформасынан Button, Label, Edit, Memo, Button батырмаларын таңдаймыз. Бұл компоненттердің пиктограммаларын мына қасиеттер ұйымдастырады. Label, Button үшін – Caption Edit үшін – Text Memo үшін - Lines
Компанеттері		№ English Русский Қазақша 1 2 Button Команда Батырма 3 Edit Редактировать Енгізу жолы 4 Memo Заметка Мәтін енгізу 5 Caption Заголовок Тақырып 6 Font Шрифт Қаріп 7 Text Текст Мәтін 8 Interface Интерфейс Өзара әрекеттесу 9 Form Форма Жоба 10 Standard Стандарт Стандарт 11 Label Метка Белгі 12 СheckBox Ауыстырып қосқыш 13 ListBox 14 Panel Тақта
Бекіту. Практикалық  жұмыс Деңгейлік тапсырма		1.Деңгейлік тапсырма. А-деңгейі 1-топ А -деңгейі 2-топ А-Деңгейі 1-топ «Хабарлама »  жобасын дайындау. 1.      «Lazarus» программалау ортасын іске қосыңдар. 2.      Form1 терезесінің Caption қасиетіне Хабарлама мәнін беріңдер. 3.      Button батырмасын орналастырып, Caption қасиетіне Шығару мәнін беріңдер. 4.      Шығару батырмасын екі рет шертіп, ашылған код терезесіне Showmessage (‘Всем привет’); программасын жазыңдар. А-Деңгейі 2-топ «Бағдаршам»  жобасын дайындау. Form1 терезесінің Caption қасиетіне «Бағдаршам»  мәнін беріңдер. Panel1 компонентіне  «Бағдаршам» деп жазыңыз button1 батырмасынашығарудеп жазыңыз. button1 сaption қасиетіне  «Шығару» басқанда информациясын шығаратын команда қосыңыз. Ол үшін процедураға келесі әрекетті қосамыз: Panel1.Caption:='ТОҚТАҢЫЗ'; Panel1.Font.Color:=clWhite; Panel1.Font.Size:=12; Panel1.Font.Style:=[fsBold]; В-деңгейі  «Калькулятор»  жобасын дайындау. Екі санның қосындысын табатын қарапайым калькулятор жобасын жасаңдар. 1.      «Lazarus» программалау ортасын іске қосыңдар. 2.      Form1 терезесінің Caption қасиетіне Калькулятор мәнін беріңдер. 3.      Жобаға Label1, Label2, Label3 компоненттерін орналастырып, Caption қасиеттеріне Бірінші сан, Екінші сан, Нәтиже мәндерін беріңдер. 4.      Edit1, Edit2, Edit3 компоненттерін түсіріп, Text қасиетін тазалаңдар. 5.      Button батырмасын орналастырып, Caption қасиетіне Қосу мәнін беріңдер. 6.      Қосу батырмасын екі рет шертіп, ашылған код терезесіне екі санның қосындысын есептеу программасын жазыңдар. 7.      procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject); var 1сан,2сан Нәтиже:integer; begin 1сан:=StrToInt(edit1.Text); 2сан:=StrToInt(edit2.Text); rezult:=num1+num2; edit3.Text:=IntToStr(Нәтиже); end; end.
Қорытынды 1-топ «Мықты болсаң тауып көр» 2-топ «Үш тілділік» Топпен жұмыс		Тапсырма 1-топ Кестеде берілген компоненттің атын жазыңдар № Компоненттің суреті Компоненттің аты 1 2 3 4 5 Тапсырма. Кестені толтыру. 2-топ № Қазақша Русский English 1 Label 2 Батырма 3 Редактировать 4 Мәтін енгізу 5 Тақырып
Үйге тапсырма		Тақырыпты оқып келу, компоненттерді жаттау.
Бағалау «Бағалау бекеті»		Поездағы вогондарға міну.Балалар өздерін бағалайды.  Мұғалім қорытындысын айтады.
Рефлексия 1.      Білемін   2.      Не білдім?         3.Білгім келеді?		Оқушылар бүгінгі сабақтан алған әсерлерін стикерге жазу арқылы білдіреді.
Бағалау «Бағалау бекеті»