Методические материалы, урок: "тематика"

Астана қаласы

Дарынды балаларға арналған

№ 81 «Astana English School» мектебінің

                   мектепалды даярлық топ тәрбиешісі  Елмағамбетова Г.И

Дамытушылық   ойындар арқылы балалардың ойын,тілін дамыту

«Бала өмірінде ойынның маңызы зор, ересек адам үшін еңбектің,жұмыстың,қызметтің қандай маңызы болса, бала үшін ойынның сондай маңызы бар, сондықтан да келешек қайраткерді тәрбиелеу алдымен ойыннан басталады.»

                                                                           А. С.   Макаренко.

     Бүгінгі күні баланы мектепалды  дайындау – үздік білім беру

жүйесіндегі ең басты өзекті мәселелердің бірі болып саналады.

Ойын – мектепке дейінгі балалар үшін қызықты шаруа бола отырып оларды тәрбиелеу мен дамытудың аса маңызды құралы болып табылады.Ойын-бала іс-әрекетінің негізгі түрі.

Н.К.Крупская сөзімен айтқанда: Мектеп жасына дейінгі балалар үшін ойынның айрықша маңызы бар.Ойын олар үшін-оқу,ойын олар үшін-еңбек,ойын олар үшін  тәрбиенің мықты формасы.Ойын мектепке дейінгі балалар үшін-айналасындағыны  танып білу тәсілі.» 

    Ойын процесінде сөйлеу қарым-қатынасы үлкен рөл атқарады.Ойын барысында балалар сөйлесе жүріп,пікірлесіп,әсер алып,ойынның түпкі ниетімен мазмұнын анықтайды.Ойынның құрылымдық ерекшелігі мен түйіні – баланың атқаратын рөлі.

Ойын кезінде балалар өздері ойнаушылардың мінез-құлқы мен өзара қарым –қатынасын анықтайтын және реттейтін ереже белгілейді. Ереже ойынға ұйымшылдық,тұрақтылық сипат береді және жасқаншақ,ұялшақ балалардың ойынға белсендірек қатысуына көмектеседі. 

   Ойын- бүгінгі күні баланың мектепалды дайындау үздіксіз білім беру жүйесіндегі педагогикалық ғылымдары мен практикасының ең басты өзекті мәселелерінің бірі болып саналады.Сондықтан да бала өмірі үшін оцвн әрі-оқу,әрі-баланың ерік-жігері және баланың шығармашылық мүмкіндіктерінің дамуына әсер етуші күш.Баланы мектепке дайындау барысында мынадай ойын түрлері  ойнатылады: Дидактикалық ойын,сөздік дидактикалық ойын, сюжетті-рөлді ойын,драмалық ойындар,әдеби музыкалық ойын,шығармашылық ойындар.

   Баланың шығармашылығы мен дарындылығын дамытуда жүргізілетін бұл ойындардың барлығы да дамытушылық ойын түрлері болып саналады. Бала әр алуан қимыл қозғалыстар арқылы бойындағы күш қуатц мен іс-қимылын жетілдіретін қызықты ойындармен шұғылданғанды жақсы көреді.

    Ойын қызметінің ерекшелігі- оның іс-әрекеттік сипаты. Балалар ойынды шығарушылар,жасаушылар болып табылады. Олар ойында өзіне мәлімөмір құбылыстары мен оқиғалар туралы білімдерін бейнелейді.Оларға өзінің қатысын білдіреді. Бала үн-түнсіз ойнамайды. Ойын процесіндегі сөйлесу қарым-қатынасы үлкен рөл атқарады. Яғни,сөйлесе жүріп балалар пікірлесіп,әсер алысып,ойынның мазмұнын анықтайды. Ойын әрекетінде баланың бойындағы барлық қасиеттері шыңдалады.Мінез-құлық сипаттары айқындалады,ішкі дүниенің сыры ашылады.

   Өзімнің іс-тәжірибемде айтар болсам барлық оқу іс-әрекет түрлерінде дамытушылық ойындарын басшылыққа алып отырамын.Ойын-негізінде балалармен жеке және ұжымдық түрде де жүргізіліп отырады.Балалар «Сандар сөйлейді», «Жоқ сандарды тап», «Сөздік есеп», «Сурет бойынша ертегіні оқу», «бас әріптерден сөз  құрау»т.б. сондай-ақ ребустар шешу сияқты дамытушылық ойындар баланың қандай да болмасын барлық тапсырманы орындауда бәрін өзі ғана орындаймын деген қызығушылыққа талпындырады.

      Осындай оқу іс-әрекеттері барысында балаларға қолданылатын дамытушылық ойын әрекет нәтижесінде бағдарламаны толық меңгерген,шығармашылық қабілеті бар,өз ойын нақты жеткізе алатын мектеп оқушысы бола алады деп сенім білдіремін.