“Сөйләм һәм уку эшчәнлеге төрләре” юнәлеше буенча
|
- Фольклор әсәрләрен (такмак, җыр, санамыш, табышмак, мәкаль, әйтем,
әкият) аңлап зиһенгә кабул итә һәм аера белергә;
- төрле жанрдагы (хикәя, шигырь, әкият) әсәрләрне кычкырып укырга һәм
эчтәлек буенча сорауларга җавап бирергә;
- әдәби әсәрне дөрес итеп әйтергә (авторның исем-фамилиясе, әсәрнең
исеме);
- китап тышлыгын модельләштерергә: авторын, исемен, жанрын һәм
темасын (туган ил, балалар, хайваннар, табигать турында) өйрәнә.
|
- укылганны аңларлык темпта бөтен сүзләр
белән кычкырып укырга;
- укытучы җитәкчелегендә зур булмаган әсәрне
эчтән (үзлектән) укырга;
- укыла торган әсәргә туры килгән темп,
тонны саклап, тыныш билгеләренә игътибар итеп, әзер текстны сәнгатьле итеп
укырга;
-укыла торган әсәр эчтәлеге буенча
сорауларга җавап бирергә һәм әсәр, геройлар һәм аларның эш-гамәлләре турында
диалог алып барырга;
- шартлы символик модельләштерү үрнәкләрен
кулланып, китап һәм әсәрләрнең темасын, жанрын һәм авторга мөнәсәбәтен
билгеләргә;
- әсәр тексттан мәкальләрне, чагыштыруларны
табарга;
- әзер план буенча өйрәнелгән
әсәр эчтәлеген сөйләргә, эчтәлек сөйләү алгоритмын үзләштерергә;
- тема, жанр, авторга мөнәсәбәте буенча китапларны төркемләргә;
|
- уку тирәлеген киңәйтү өчен китап уку
кирәклегенә төшенергә;
- укылган һәм тыңланган әсәрләрнең
эчтәлеген аңларга, аларның төп уен билгеләргә;
- орфоэпик нормаларны саклап, өченче
сыйныф укучысының мөмкинлекләренә туры килгән һәм укыганны аңларлык темпта
(минутка 60-75 сүздән ким булмаган) бөтен сүзләр белән кычкырып укырга;
- укытучы җитәкчелегендә зур булмаган
әсәрне эчтән укырга;
- укыла торган әсәргә туры килгән
темпны, тонны саклап, тыныш билгеләренә игътибар итеп, текстны сәнгатьле итеп
укырга;
- текстларны яттан сөйләргә;
- теләк буенча һәм уку максатыннан
чыгып, беренчел уку төрләрен кулланырга;
- әдәби, фәнни-популяр мәкалә,
мәгълүмати текстларны гамәли аера белергә, охшашлык-аерымлык принцибы буенча
агыштырырга;
- әсәр эчтәлеге буенча сорауларга җава
бирергә һәм әсәр, геройлар, аларның эш-гамәлләре турында диалог төзергә;
- әсәр һәм китап исемен дөрес атарга,
әсәр исемен, аның эчтәлеккә туры килүен аңлатырга;
- әсәр геройларының эш-гамәлләрен
әхлакый күзлектән чыгып бәяләргә, үзенең эмоциональ-рухи байлыгын арттырырга;
- әзер план буенча өйрәнелгән әсәр
эчтәлеген сөйләргә, эчтәлекне кыскартып һәм тулысынча сөйләү төрен
үзләштерергә;
- тема, жанр һәм авторга мөнәсәбәте
буенча әсәрне, китапларны төркемләргә, әсәрнең үзенчәлекле якларын ачыклый
белергә;
- китап төрләрен (китап-әсәр,
китап—җыентык), китап—җыентыкларны темасы һәм жанры буенча аера белергә;
|
- әсәрдәге рухи байлыкны аңларга һәм
бәяләргә; “намуслык”, “җаваплылык”, “яхшылык”, “усаллык” төшенчәләрен аңлата
белергә;
- үзен Россия гражданины итеп танырга,
туган ил һәм дөнья әдәбияты кыйммәтләрен аңларга;
- кешеләргә игътибарлылык һәм
теләктәшлек белдерергә, чит халыклар мәдәниятенә хөрмәт белән карарга;
- универсаль уку гамәлләрен (укытучы һәм
сыйныфташларыңны тыңлый белүне, башкаларның фикерен һәм позициясен хөрмәт
иткән хәлдә, үз позицияңне дөрес белдереп аралашуны) кулланырга;
- әсәр, китап, бүлек һәм тема буенча
бирелгән проектлар өстендә мөстәкыйль, парлап яки төркемнәрдә эшләргә;
- әдәби әсәр өстендә эшләгәндә, үз
эшчәнлегеңне оештырырга, регулятив универсаль уку гамәлләреннән файдаланырга;
- укуга карата кызыксыну булдырырга, уку
эшчәнлеген китап укучы тәҗрибәсен баету максатыннан кулланырга;
- укый белү осталыгын интеллектуаль,
рухи-әхлакый, эстетик үсеш, белем һәм тәҗрибә туплау чарасы буларак
кулланырга;
- укуны төрле уку бурычларын хәл итү,
китап укучы мәнфәгатен канәгатьләндерү, предметара дәрәҗәдә мәгълүмат эзләү
максаттыннан кулланырга;
- укыганны аңларга мөмкинлек тудырырлык
темпта кычкырып һәм эчтән укырга;
- орфоэпик нормаларга туры китереп,
сайлап алынган яки алда өйрәнелгән әсәрләрне сәнгатьле итеп укырга;
- укуның төрле төрләреннән (танышу
максатыннан, өйрәнү максатыннан, карап чыгу максатыннан уку) файдаланырга;
- сайлап алынган уку төрен һәм формасын
аңлатырга;
- әдәби, фәнни-популяр, уку һәм белешмә
әсәрләрне аера белергә;
- әдәби әсәр эчтәлегендә ориентлаша
белергә; мөстәкыйль рәвештә әсәрнең темасын, жанр төрен, авторга мөнәсәбәтен
һәм төп уен билгеләргә; вакыйгалар үсешенең сәбәп-нәтиҗә бәйләнешен,
эзлеклелеген табарга; сорауларга җавап бирергә, үзе дә сораулар бирергә һәм
башкаларның җавапларын тулыландырырга;
- әдәби. Фәнни-популяр һәм белешмә
текстлар белән эшли белергә;
-әсәр героеның эш-гамәлләрен аңларга һәм
аңлатып бирергә, аларга карата үз фикерен белдерергә; автор позициясен
билгеләргә;
- әсәр эчтәлеген телдән яки язмача улы
итеп, кыскартып яки сайлап алып сөйләргә;
- шигъри әсәрләрне яттан сөйләргә;
- үрнәк буенча әсәргә яки китапка кыскача
аннотация язарга;
- каталогтан файдаланырга, китапханәдә
кирәкле китапны үзлектән табарга;
|
Башка фәннәрне өйрәнгәндә һәм көндәлек тормышта
куллану
|
Әдәбиятны сәнгатьнең башка төрләре белән бәйләп,
рәсем, музыка сәнгатьләре турында мәгълүмат бирү;
- туган телнең матурлыгын, байлыгын күрсәтү;
- рус һәм башка халыклар әдәбияты үрнәкләре
белән чагыштырып һәм бәйләп укыту;
- әдәби әсәрләрнең һәм халык авыз иҗаты
үрнәкләренең темасындагы, образлар бирелешендәге үзенчәлекләрне һәм уртак
якларны таба белү;
|
Әдәбиятны сәнгатьнең башка төрләре белән бәйләп,
рәсем, музыка сәнгатьләре турында мәгълүмат бирү;
- туган телнең матурлыгын, байлыгын күрсәтү;
- рус һәм башка халыклар әдәбияты үрнәкләре
белән чагыштырып һәм бәйләп укыту;
- әдәби әсәрләрнең һәм халык авыз иҗаты
үрнәкләренең темасындагы, образлар бирелешендәге үзенчәлекләрне һәм уртак
якларны таба белү;
|
Татар әдәбиятын рус әдәбияты белән бәйләп, әдәбиятлар һәм халыклар
арасындагы уртак хәзинә
- рухи кыйммәтләргә хөрмәт, башка милләт - халыкларга карата түземле
– ихтирамлы мөнәсәбәт (толерантлык) тәрбияләү; дөнья культурасы, кешелек
тарихы төшенчәләрен үзләштерүләренә ирешү;
|
Татар әдәбиятын рус әдәбияты белән бәйләп, әдәбиятлар һәм халыклар
арасындагы уртак хәзинә
- рухи кыйммәтләргә хөрмәт, башка милләт
- халыкларга карата түземле - ихтирамлы мөнәсәбәт (толерантлык)
тәрбияләү; дөнья культурасы, кешелек тарихы төшенчәләрен үзләштерүләренә
ирешү;
|
“Әдәби
пропедевтика” юнәлеше буенча
|
- өйрәнелә
торган әсәрләрнең жанрларын һәм темаларын билгеләргә һәм әйтергә;
- сөйләмдә
әдәби төшенчәләрне (әдәби әсәр, авторның исеме һәм фамилиясе, әсәрнең исеме)
кулланырга;
- шигырь,
хикәя, табышмак, мәкаль, әкият жанрларын аерырга;
- халык һәм
автор әкиятләрен үзенчәлекләре буенча аерырга;
- халык һәм
автор әкиятләрен үзенчәлекләре буенча аерырга;
|
- шигъри һәм чәчмә әсәрләрне аерырга;
- әкият, хикәя, шигырь жанрына хас үзенчәлекләрне билгеләргә;
- сөйләмдә әдәби төшенчәләрне (әкият, хикәя, шигырь, диалог, әсәр,
әсәр авторы, әсәр герое) кулланырга;
- мәкаль һәм табышмакларны темасы буенча аерырга;
|
- шигъри һәм чәчмә әсәрләрне аерырга; шигъри һәм
чәчмә әсәрләрне атый белергә;
- 2-3 билгесе буенча әсәрнең жанр төрен (әкият,
хикәя, шигырь) билгеләргә;
- әдәби әсәр текстындагы үзләрнең синонимнарын
табарга, сүзнең туры һәм контексттагы мәгънәсен аңларга;
- әсәр текстларындагы эпитетларны,
чагыштыруларны, сынландыруларны (җанландыруларны) табарга;
- сөйләмдә жанр төрләренең исемнәрен һәм әдәби
төшенчәләрне (әкият, хикәя, шигырь, тылсымлы әкиятләр, хайваннар турында
әкиятләр, көнкүреш әкиятләре, диалог, әсәр, әсәр авторы, әсәр герое,
чагыштыру, эпитет) кулланырга;
|
- әдәби, шигъри, чәчмә әсәр һәм фәнни-популяр текстларны аерырга;
текст төрләрен чагыштырырга;
- төзелеше буенча фольклор әсәрләре жанрларын (әкият, җыр, мәсәл,
мәкаль) чагыштырырга;
- сөйләмдә әдәби төшенчәләрне (әсәр, әсәрнең темасы һәм төп уе,
әсәрнең жанры, автор, төп һәм ярдәмчел геройлар, уңай һәм тискәре герой)
кулланырга;
- тексттан сәнгать чараларын (эпитет, чагыштыру, сынландыру
(җанландыру), метафора, гипербола) гамәли таба белергә, аларның ролен
аңлатырга;
- контексттагы мәгънәсенә карап, сүзләрнең синонимнаррын,
антонимнарын табарга;
-
|
Башка фәннәрне өйрәнгәндә һәм көндәлек тормышта
куллану
|
Татар телен рус теле белән бәйләп, телләр һәм халыклар арасындагы
уртак хәзинә – рухи кыйммәтләргә ихтирам, башка милләт вәкилләренә карата
түземле–ихтирамлы мөнәсәбәт тәрбияләү; телләрнең үзара
багланыш-мөнәсәбәтләрен, шул мөнәсәбәтләр нәтиҗәсендә уртак төшенчәләр һәм
тел берәмлекләре барлыкка килүне аңлау;
|
Татар телен рус теле белән бәйләп, телләр һәм халыклар арасындагы
уртак хәзинә – рухи кыйммәтләргә ихтирам, башка милләт вәкилләренә карата
түземле–ихтирамлы мөнәсәбәт тәрбияләү; телләрнең үзара багланыш-мөнәсәбәтләрен,
шул мөнәсәбәтләр нәтиҗәсендә уртак төшенчәләр һәм тел берәмлекләре барлыкка
килүне аңлау;
|
Татар телен рус теле белән бәйләп, телләр һәм халыклар арасындагы
уртак хәзинә – рухи кыйммәтләргә ихтирам, башка милләт вәкилләренә карата
түземле–ихтирамлы мөнәсәбәт тәрбияләү; телләрнең үзара
багланыш-мөнәсәбәтләрен, шул мөнәсәбәтләр нәтиҗәсендә уртак төшенчәләр һәм
тел берәмлекләре барлыкка килүне аңлау;
|
Татар телен рус теле белән бәйләп, телләр һәм халыклар арасындагы
уртак хәзинә – рухи кыйммәтләргә ихтирам, башка милләт вәкилләренә карата
түземле–ихтирамлы мөнәсәбәт тәрбияләү; телләрнең үзара
багланыш-мөнәсәбәтләрен, шул мөнәсәбәтләр нәтиҗәсендә уртак төшенчәләр һәм
тел берәмлекләре барлыкка килүне аңлау;
|
“Иҗади эшчәнлек” юнәлеше буенча
|
- диалог формасындагы кечкенә
әсәрләрне рольләргә бүленеп укырга;
- укылган яки тыңланган текстның
төп эчтәлеген сөйләп бирү, герой яки үз исеменнән әсәр эчтәлеген сөйләргә
өйрәнә.
|
- әсәр геройларының образ үзенчәлекләрен аңларга
һәм рольләргә бүленеп укырга;
- зур күләмле булмаган әсәрләрне
сәхнәләштерергә;
- әкиятләр сөйләргә;
- әсәр геройлары турында төрле вакыйгалар
уйлап чыгарырга яки әсәрне дәвам итәргә;
|
-әсәр геройларының образ үзенчәлекләрен аңларга,
рольне сайларга, герой репликаларын, образга туры китереп, рольләргә бүленеп
укырга;
- зур күләмле булмаган әсәрләрне яки аерым
эпизодларны сәхнәләштерергә;
- әкиятләр сөйләргә;
- әсәр геройлары турында төрле вакыйгалар уйлап
чыгарырга яки әсәрнең ахырын дәвам итеп сөйләргә;
|
- әдәби әсәрне рольләргә бүленеп укырга; әсәрләрне сәхнәләштерергә;
- аналогия буенча төрле жанр әсәрләре (табышмак, әкият, хикәя, мәсәл)
уйларга;
- мөстәкыйль, парлап, төркемнәрдә иҗади проектлар төзергә; мәгълүмат
тупларга, тупланган материалны кулъязма китап формасында бизәргә, эш
нәтиҗәләре белән конкурсларда, күргәзмәләрдә, китапханә дәресләрендә, мәктәп
бәйрәмнәрендә катнашырга;
- тәкъдим ителгән тема, картина буенча кечкенә сочинение, китап, әсәр
геройлары турында бәяләмә язарга;
|
Башка фәннәрне өйрәнгәндә һәм көндәлек тормышта
куллану
|
Татар әдәбиятын рус әдәбияты белән бәйләп, әдәбиятлар һәм халыклар
арасындагы уртак хәзинә
- рухи кыйммәтләргә хөрмәт, башка милләт
- халыкларга карата түземле
- ихтирамлы мөнәсәбәт (толерантлык) тәрбияләү;
дөнья культурасы, кешелек тарихы төшенчәләрен үзләштерүләренә ирешү;
|
Татар әдәбиятын рус әдәбияты белән бәйләп, әдәбиятлар һәм халыклар
арасындагы уртак хәзинә - рухи кыйммәтләргә хөрмәт, башка милләт - халыкларга
карата түземле – ихтирамлы мөнәсәбәт (толерантлык) тәрбияләү; дөнья
культурасы, кешелек тарихы төшенчәләрен үзләштерүләренә ирешү;
|
Татар әдәбиятын рус әдәбияты белән бәйләп, әдәбиятлар һәм халыклар
арасындагы уртак хәзинә - рухи кыйммәтләргә хөрмәт, башка милләт - халыкларга
карата түземле – ихтирамлы мөнәсәбәт (толерантлык) тәрбияләү; дөнья
культурасы, кешелек тарихы төшенчәләрен үзләштерүләренә ирешү;
|
Татар әдәбиятын рус әдәбияты белән бәйләп, әдәбиятлар һәм халыклар
арасындагы уртак хәзинә - рухи кыйммәтләргә хөрмәт, башка милләт - халыкларга
карата түземле – ихтирамлы мөнәсәбәт (толерантлык) тәрбияләү; дөнья
культурасы, кешелек тарихы төшенчәләрен үзләштерүләренә ирешү;
|
Башка фәннәрне өйрәнгәндә һәм көндәлек тормышта
куллану
|
|
Телне әдәбият белән бәйләп, укыган яки тыңлаган әсәрнең эчтәлеген,
планын, конспектын, резюмесын логик эзлекле итеп язарга, сөйләргә өйрәтү;
телне мәдәният белән бәйләп, татар теленең байлыгына һәм матурлыгына
хөрмәт, зәвык тәрбияләү;
|
Телне әдәбият белән бәйләп, укыган яки тыңлаган әсәрнең эчтәлеген,
планын, конспектын, резюмесын логик эзлекле итеп язарга, сөйләргә өйрәтү;
телне мәдәният белән бәйләп, татар теленең байлыгына һәм матурлыгына
хөрмәт, зәвык тәрбияләү;
|
Телне әдәбият белән бәйләп, укыган яки тыңлаган әсәрнең эчтәлеген,
планын, конспектын, резюмесын логик эзлекле итеп язарга, сөйләргә өйрәтү;
телне мәдәният белән бәйләп, татар теленең байлыгына һәм матурлыгына
хөрмәт, зәвык тәрбияләү;
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.