Презентация по биологии "Адам эволюциясы"

• 1 слайд

  
  
  
  
  
  
  “Адам эволюциясы”
  Сабақты құрастырған биология пәні оқытушысы
  Қаденова Бақытжан Жаншиевна
  
  Сабақтың тақырыбы:
  

• 2 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Сабақтың міндеттері:
  1.Адам эволюциясының негізгі кезеңдеріне жалпы
  шолу арқылы органикалық дүниенің тарихи даму
  заңдылықтарының ақиқаттығына көз жеткізу.
  
  2. Ежелгі адамдар эволюциясын нақты мысалдармен түсіну.
  3. Адам эволюциясы жалпы органикалық дүние эволюциясының заңды жалғасы екендігін түсіндіру арқылы дұрыс дүниетанымын қалыптастыру.
  
  4.Палеоантроптар,неоантроптардың өздеріне тән
  биологиялық,әлеуметтік ерекшеліктерін түсіну.
  
  5.Кроманьон адамдарының адам эволюциясында алатын орнын түсіну.
  

• 3 слайд

  Антропогенез-Адамның шығу тегін, дамуын,қалыптасуын зерттейтін антропология ғылымының бір тарауы
  Жер бетінде адамдар қайдан пайда болды?
  

• 4 слайд

• 5 слайд

• 6 слайд

  Адам систематикасы
  отряд: приматтар (primates)
  отряд тармағы: жоғары приматтар(anthropoidea)
  тұқымдас: гоминоидтар (hominoidea)
  (hominidae)
  Туыс: адам(homo)
  Түр: саналы адам (sopiens)
  

• 7 слайд

• 8 слайд

• 9 слайд

• 10 слайд

• 11 слайд

• 12 слайд

  Өте ертедегі адамдар- австралопитектер
  (епті адамдар)(Homo habilis)
  Бассүйегінің ми сауыты едәуір үлкен,миының көлемі 450-600 см3;
  Бойының ұзындығы 120-130 см,салмағы 30-40 кг;
  Тістері мен жамбас сүйегінің құрылысы қазіргі адамға ұқсас;
  Бұған дейін 3.5-4 млн жыл бұрын тіршілік еткен;
  Қаңқалары табылған жерден кесуге,шабуға арналған тастан жасалған құралдар- чопперлер табылған;
  Табылған жері-Эфиопиядағы Афар шөлі, оңтүстік, оңтүстік-шығыс Азия.
  
  

• 13 слайд

• 14 слайд

  Архантроптар-ежелгі адамдар
  Епті адам– Homo habilis
  1.Питекантроптар (маймыл адам)
  2.Синантроптар (қытай адамы)
  3.Гейдельберг адамы
  1млн.-500мың жыл бұрын тіршілік еткен.Тастан,жануар сүйектерінен үшкірлеп,өткірлеп құралдар жасаған.Қоғамдасып тіршілік еткен.
  

• 15 слайд

  Ежелгі адамдар-тік жүретін адамдар (Homo erectus)
  Миының салмағы үлкен 750-900 гр.көлемі 800-1220 см3 бас сүйегі қалың,ми сауыты кішілеу;
  Ірі денелі, маңдайы жазық, жақсүйектері үлкен,бет сүйегі кішілеу,шүйде сүйегі артқа қарай шығыңқы және шүйде тесігі ортасына қарай орналасқан;
  Үлкен ми сыңарының маңдай,самай,төбе бөліктері жақсы дамыған;
  Бойының ұзындығы 165-170 см,сүйектері,тістері қазіргі адамға ұқсас,пішіні парабола тәрізді, иегі алға қарай шығыңқы емес;
  Аң терісін киім ретінде пайдаланған,үңгірлерде өмір сүрген;
  Табылған жері-1891 жылы Эжен Дюбуа Ява аралынан, Чжоукоудянь үңгірі, Қытай,Индонезия,Батыс Германия, Солт.Африка(Алжир).ҚазақстандаМаңғыстау,Қаратау,
  Көкшетау,Нарын-бұқтырма,Ертіс маңында табылған.
  

• 16 слайд

  Адам эволюциясының негізгі кезеңдерінің сызбанұсқасы
  А-австралопитектер
  (Өте ертедегі адам)
  Б- архантроптар
  (ежелгі адам)
  В-палеоантроптар
  (ертедегі адам)
  Г-неоантроптар
  (қазіргі адам)
  

• 17 слайд

  Үлкен шүйде тесігінің ортасына қарай орналасуы- тік жүруіне байланысты.
  1
  2
  3
  4
  5
  1 – тартылу күшінің бағыты
  2 – бұлшықет тартылу күшінің бағыты
  3 – иық тартылу күші
  4 – иық бұлшықетінің тартылу күші
  5 – тірек нүктесі
  

• 18 слайд

• 19 слайд

• 20 слайд

  Питекантроп және синантроп
  Тік жүретін адам – Homo erectus
  Питекантроп
  Синантроп
  Питекантроптар мен синантроптар отты пайдаланған (Чжоукоудянь үңгірінен 3 метр қалыңдықта күл қабаты табылған.
  

• 21 слайд

• 22 слайд

  
  Палеантроптар – ертедегі адамдар (неандертальдар)
  (Homo sapiens neanderthalensis)
  Қазіргі адамдардың тікелей арғы тегі,олардың тіршілік әрекеті,ақыл-ойы,өмір сүру жағдайы қазіргі адамға ұқсас;
  Бойының ұзындығы 155-165 см.миының көлемі
  1400 см3;миының салмағы 1500 гр.
  Алдыңғы ми сыңарларының самай бөлігі жақсы дамыған,астыңғы жақ сүйегі кішірейген;
  Еңбек құралдарының жасалуы күрделенген,тері өңдейтін құрал жасай білген;50-100 ден топтасып өмір сүрген;
  Тасқа,сүйекке сурет салу,өлген адамды жерлеу салты болған,ойлау қабілеті дамыған,бірігіп аң аулап, өсімдік бөліктерін жинаған;
  Ірі сүйектерден баспана сала білген; Европада 1,5 млн-500 мың жыл бұрын өмір сүрген, шамамен біздің дәуірімізден 50 мың жыл бұрын жойылып кеткен;;
  Алғаш рет 1848 жылы Еуропада,1856 жылы Батыс Германиядағы Неандерталь өзенінің аңғарынан,Африканың солтүстігінен,1958-62 жылдары Қазақстанның Қаратау өңірінен, Қазақстанның орталық,батыс,шығыс өңірінен,, Бетбақдала,Сарыарқадан табылған;
  
  

• 23 слайд

  Алғашқы неандертальдар (120 – 60 мың жыл бұрын) – үзік сызықтар;
  кейінгі (35 – 40 мың жыл бұрын) – тұтас сызықтар.
  Европа маңайындағы неандертальдардың тіршілік еткен ареалы
  

• 24 слайд

  Неандертальдар
  Реконструкция
  Реконструкция
  Бассүйектердің салыстырмалы құрылысы:
  А. Горилла. Б. Австралопитек. В. Питекантроп. Г. Неандерталец. Д. Прогрессивный неандерталец. Е. Современный человек.
  А
  Б
  В
  Г
  Д
  Е
  

• 25 слайд

  Осы заманғы алғашқы адамдар-неоантроптар
  
  Кроманьон адамы
  (көпшілікке арналған әдебиеттердегі атауы)
  1868 жылы Франциядағы Кро-Маньон үңгірінен табылған.
  Бұдан 30-50 мың
  жыл бұрын өмір сүрген.
  Қазақстанның көптеген жерлерінен табылған.
  
  
  Саналы адам(Homo sapiens)- қазіргі адамның пайда болуы мен дамуы,қалыптасуы ұзақ уақытқа созылған өте күрделі құбылыс.Бұдан 35-40 мың жыл бұрын пайда болған.Қаңқа қалдығы Антарктидадан басқа құрлықтардан табылған.Тікелей арғы тегі-кроманьондар деп есептеледі.
  ) -
  
  
  

• 26 слайд

  Неоантроптарға тән ерекшеліктер
  Бойының ұзындығы 170-180 см, 30-40 жыл өмір сүрген.
  Ми сауытының көлемі 1400-1600 см3
  Алдыңғы ми сыңарының самай,маңдай бөлімдері жақсы дамыған.Бассүйегі онша биік емес.
  Маңдай сүйегі алға шығыңқы,көз шарасы үлкен,сүйектері қалың,иегі айқын білінеді.
  Өздеріне баспана салып,түрлі құралдар жасау білген.
  Тайпа,ру,отбасы болып өмір сүріп, олар үшін күресе білген.
  Қыштан ыдыс жасап, қолөнер түрімен айналыса бастаған.
  Алғаш рет жануарларды қолға үйретіп,егіншілікке қадам жасаған.
  Ептілігі, батылдығы,тапқырлығы арқылы жаңа өмір сүруге көшкен.
  

• 27 слайд

  Адам эволюциясындағы басты морфологиялық өзгерістер
  Адамның қол,аяқ,тұлға сүйектерінің өзгеруі арқылы тік жүріп тіршілік етуге көшуі.
  Миының күрделеніп, дамуы және оның көлемінің ұлғаюы.
  Адамның жақ сүйектерінің кішірейіп,сөйлеу қабілетінің пайда болуы.
  Еңбек құралдарын жасап, жетілдіре түсуі.
  Қоғамдасып тіршілік етіп,айқын сөз арқылы қарым-қатынас жасауы.
  Ақыл-ойы мен мәдениетінің дамуы.