Программалау тілі. Программа және оның құрылымы.

• 1 слайд

  Сабақтың тақырыбы:
  
  Программалау тілі.
  Программа және оның құрылымы.
  1
  

• 2 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  1.Алгоритм дегеніміз
  А. командалар кез келген ретсіз тізбегі
  B. корсетілген ішінде дұрыс жауабы жоқ
  C. блоктар мен орындауга түриндегі арнайы құрылымдар
  D. компъютерлерде гана орындалуга арналган машиналық тілдегі нусқаулар
  E. енесептің шыгару жолын реттелген амалдар тізбегі түрінде келтіру
  2 .ЭЕМ ге арналган тілде жазылган алгоритмдерді ...... деп атайды.
  А. Алгоритмдер B. блок-сызбалар
  С. Програмалар D. Драйверлер Е .файлдар
  3. блок-сызбалар-...
  А. сызықтармен байланысқан команда жазылған блоктар түріндегі арнайы құрылымдар
  В.прогаммалау тіліндегі нұсқалар
  С.машиналық тілдегі нұсқаулар
  D.аспаздық нұсқалар
  E.сызбалар
  4 .“Басы” сөзі жазылған эллипс нені белгілеуде қолданылады?
  А.программаның соңын
  В.блокаралық байланысты
  С.орындалып жатқан әркеттерді
  d.шартты тексеруді. e.программаның басын
  5. “Соңы” сөзі жазылған эллипс нені белгілеуде қолданылады?
  А.программаның соңын
  В.блокаралық байланысты
  С.орындалып жатқан әркеттерді
  d.шартты тексеруді. e.программаның басын
  
  2
  

• 3 слайд

  6 Тікбұрыш нені белгілеуге қолданылады ?
  А.программаның соңын
  В. орындалып жатқан әркеттерді
  С. блокаралық байланысты
  d.шартты тексеруді. e.программаның басын
  7. Ромб нені белгілеуде қолданылады?
  А.программаның соңын
  В.блокаралық байланысты
  С.орындалып жатқан әркеттерді
  d.шартты тексеруді. e.программаның басын
  8.Сызықтар нені белгілеуүшін қолданылады?
  А. блокаралық байланысты
  В. программаның соңын
  С. программаның басын
  d.шартты тексеруді. e. орындалып жатқан әркеттерді
  9. Блок-сызбаларда енгізу-шығару блогы үшін неніқолданады?
  А) эллипсті Б)параллелогрмды
  В)тікбұрышты Г)ромбыны Д)үшбұрышты
  10. Алгоритмнің түрлері
  А) сызықтық Б)тармақталу
  В)циклдік г)сызықтық, тармақталу, циклдік
  д) аталғандардың барлығы
  
  3
  

• 4 слайд

  Алгоритмдік тілдегі қызметші сөздер:
  
  1. АЛГ – қызметші сөзі. Алгоритмнің басында, оның атауының алдында жазылады.
  2. БАСЫ және СОҢЫ – қызметші сөздері (begin, end). Алгоритмнің басы мен соңында жазылады.
  3. АРГ и НӘТ – аргументті және алгоритм нәтижесін жазу үшін қолданылады.
  4. ЕНГІЗУ және ШЫҒАРУ – берілгендерді енгізу және шығару үшін қолданылады.
  5. ЕГЕР, ОНДА, ӘЙТПЕСЕ, БІТТІ – қызметші сөздері (if, then, else, end). Тармақталған командаларды жазу үшін қолданылады (бітті – команданың соңы).
  6. ӘЗІР, ДЕЙІН, ҚАЙТАЛАУ, ЦБ, ЦС – қызметші сөздері (while, do, repeat, until, for, to, do). Қайталау командаларын жазу үшін қолданылады.
  4
  

• 5 слайд

  Тілдің алфавиті
  атаулар (идентификатор);
  цифрлар;
  айыру белгілері;
  арнайы символдар.
  
  5
  

• 6 слайд

  6
  Арнайы символдарға пунктуация және
  арифметикалық операция (амалдар) белгілері жатады.
  Арифметикалық амал белгілері:
  (+) – қосу; (-) –азайту;
  (*) – көбейту; (/) – бөлу.
  DIV – бүтін бөлу;
  MOD – қалдықты табу. Мысалы: 10 MOD 3 амалының нәтижесі 1;
  Логикалық амал белгілері:
  AND – және (логикалық көбейту) операциясы;
  OR – немесе (логикалық қосу) операциясы;
  NOT – емес (терістеу немесе жоққа шығару) операциясы;
  XOR – арифметикалық немесе амалы;
  SHL – биттер (1 мен 0-дер)тіркесін солға ығыстыру;
  SHR – биттер (1 мен 0-дер)тіркесін оңға ығыстыру;
  Айыру белгілеріне бос орын, барлық басқару символдары, тыныс белгілері,
  ENTER (келесі жолға көшу) пернесін басу белгісі және түсініктемелер жатады.
  

• 7 слайд

  Қарапайым есептерге мысал
  Мысал. Штаттағы жұмыскер айына 45000 теңге жалақы алады. Ол 25 жұмыс күнінің 15 күнінінде жұмыс істеді. Алатын жалақысын есептеу керек.
  Алгоритм тілінде: Блок- схемасы
  алг pr1
  арг S,D,D1;
  нәт Sum
  басы
  енгізу S, D,D1 Sum=S/D*D1
  Sum=S/D*D1
  шығару Sum
  соңы
  
  басы
  соңы
  Sum=S/D*D1
  S,D,D1
  Sum
  7
  

• 8 слайд

  Turbo Pascal интерфейсі
  8
  

• 9 слайд

  Бағдарламаның құрамдас бөлігі
  Паскаль тіліндегі бағдарламаның жалпы түрі:
  PROGRAM аты;
  VAR айнымалылар бөлімі;
  BEGIN
  оператор 1;
  … …
  оператор n;
  END.
  Бағдарлама стандартты тақырып Program сөзінен басталады.
  Тақырыбын енгізгеннен кейін берілгендерді сипаттау орындалады. Var сөзінен кейін бағдарламада кездесетін барлық айнымалылар көрсетіледі және олардың типі (integer, real, boolean) көрсетіледі.
  Әрі қарай Begin және End сөздерінің арасында операторлар орналасады.
  9
  

• 10 слайд

  10
  

• 11 слайд

  Мысал. Штаттағы жұмыскер айына 45000 теңге жалақы алады. Ол 25 жұмыс күнінің 15 күнінінде жұмыс істеді. Алатын жалақысын есептеу керек.
  Паскаль тілінде:
  Program pr1;
  var S, D,D1,Sum : real; {айнымалыларды сипаттау}
  Begin
  write(‘жалақы S=‘); Read(S);
  write(‘жұмыс күні D=‘); Read(D);
  write(‘жұмыс жасаған күні D1=‘); Read(D1);
  Sum:=S/D*D1;
  Writeln(Sum); {алатын жалақыны шығару}
  End.
  11
  

• 12 слайд

  12
  Бақылау сұрақтары
  Паскаль тілінің программасы неше бөліктен тұрады?
  Div, mod дегеніміз не?
  Никлаус Вирт дегеніміз кім ?
  Begin –нен бастап end-ға дейінгі аралық қай бөлімге жатады?
  Бүтін санның типі қандай болады?