- 20.04.2017
- 4497
- 23
Ш.Айманов атындағы жалпы орта білім беретін мектеп – интернаты
Химия пәні бойынша
Ұлттық бірыңғай тестілеуге дайындық жүргізу бойынша әдістемелік және дидатикалық материалдары
Досмагамбетова Салтанат Сейтжановна
Баянауыл – 2015 жыл
Кіріспе сөз
Қазіргі таңда Қазақстан Республикасында білім берудің мемлекеттік стандартына сәйкес мектептегі оқыту мен тәрбиелеу маңызы түбегейлі өзгеріп, бірінші кезекке бұрынғыдай оқушыны пәндік білім, білік және дағдылардың белгілі бір жиынтығымен қаруландыру ғана емес, оқушының оқу-танымдық іс-әрекетін дұрыс және тиімді ұйымдастыру негізінде жеке бас тұлғасын қалыптастыру мақсаты алға қойылып отыр.
Қазіргі кезде ұстаздардың алдында тұрған негізгі мендеттердің бірі – оқушыға кез-келген білім саласын меңгертудің жеңіл де тиімді жолдарын тауып, шығармашылық жұмыс істей білуге үйрету. Балаға білім беруде, соның ішінде химия пәнін оқытуда деңгейлеп-саралап оқыту технологиясы ерекше орын алады.
Жұмыс дәптері 11 сынып оқушылардың химиядан тақырыптарды өз бетімен оқып, қайталап отыруына арналған. Қайталауға, алған білімді тиянақты етуге, оқушылардың білімдерін тексеріп алуға және есеп шығару дағдысын қалыптастыруға басты құралы бола алады. Бұл жұмыс дәптерінде бейорганикалық химияның 9 тарауы алынған. Әр тарау барлық тақырыптарды қамтиды және әр тақырып үш немесе төрт деңгейден тұрады. Әр тақырыпта тапсырмалар қарапайымнан қиын түріне көшеді. Бірінші ,екінші деңгей стандартты тапсырмаларға бейімделсе, үшінші және төртінші деңгей алгоритмдік, эвристикалық , шығармашылық тапсырмалардан құрастырылған.
Тақырыпты меңгеру және қайталау үшін тапсырмаларды бірінен соң бірін орындауға қажет. Жұмыс дәптердегі тапсырмалар білім беру стандартындағы сұраныстарға сай құрастырылған. Оқу-әдістемелік құрал қазіргі күнгі талаптарға сәйкес құрастырылған, енгізілген ақпараттар жеткілікті, теориялық және тәжірибелік мағынасы бар. Сондықтан жалпы білім беретін мектептерде химия пәнін оқытуда мектеп оқушыларының білімін жетілдіруге ұсынылады
Химия пәніне арнаған жұмыс дәптері
І –Тарау. Бастапқы химиялық ұғымдар
Химиялық элементтер. Валенттілік. Жай және күрделі заттар.
І-деңгей.
1.Берілген заттардың ішінен күрделі заттарды бөліп жазыңыз:
Cu , Na , O2, HCl ,Ca(OH)2 , Fe , Na2CO3, H2, KOH, Cl2
2.Мына заттар нені білдіреді.
4H2 , P2O5, Cu, 2H2O.
3.Элеметтердің валенттілігін анықтаңыз:
Cl2O7, ZnO, Na2S, N2O5.
ІІ-деңгей.
1.Төмендегі жағдайлардың қайсысында оттегі жай зат түрінде айтылып тұр?
а) Тыныс алу мен жануды қолдайды
б)Ауаның құрамына кіреді
в)Металдармен әрекеттеседі
г) Адам оттегімен тыныс алады
2.Химиялық таңбаларды пайдалана отырып, формуласын жаз,валенттілігін анықтаңыз
а)Мыстың екі атомы
б) Азоттың екі атомынан тұратын азот молекуласы
в) Фосфор(Ү) оксидінің үш молекуласы
3.Хлордың валенттілігі азоттың мына қосылыстарындағы валенттілік терінің қосындысының жартысына тең болатын хлор оксидінің формуласын құрастыр:
NO, NO2. N2O3
ІІІ-деңгей.
1.Кестені толтырыңыз:
|
№ |
Химиялық элемент |
Таңбасы |
Оқылуы |
|
1. |
натрий |
|
|
|
2. |
|
К |
|
|
3. |
|
|
аргентум |
|
4. |
фосфор |
|
|
|
5. |
|
|
хлор |
|
6. |
алтын |
|
|
|
7. |
|
Zn |
|
|
8. |
|
|
цезий |
|
9. |
оттегі |
|
|
|
10. |
|
Mg |
|
|
11. |
темір |
|
|
|
12. |
|
|
күкірт |
2.Күрделі заттың айырылуы кезінде темір(ІІІ) оксиді және су түзіледі.Күрделі заттың құрамына қандай химиялық элементтер және қанша кіреді?
3.Мырыштың тұз қышқылымен реакциясы кезінде металл атомы сутегінің екі атомын ығыстырады.Валенттілік ұғымы бойынша осыны түсіндір.
І-деңгей
1. Мына элементтердің формуласын жазыңдар: қорғасын, сутегі, азот, алюминий, мыс, мырыш, алтын.
2. Оқылуы бойынша элементтің таңбасын жазыңыз: пе, плюмбум, це, эс.
3. H2SO4 күкірт қышқылының құрамындағы элементтерді атаңдар.
ІІ – деңгей.
1. 2H2SO4 күкірт
қышқылының коэффиценттері мен индекстерін көрсетіп, осы заттың салыстырмалы
молекулалық массасын есепте.
Mr( H2SO4) =
2. CaSO4 кальций сульфатының құрамындағы элементтердің массалық үлестерін есептеңіз.
Mr(CaSO4) =
ω(Ca)=
ω(S) =
ω(O) =
ІІІ-деңгей.
1. Қанттың құрамына: көміртектің 12, сутектің 22, оттектің 11 атомы кіреді. Оның химиялық формуласын жазып, оқыңдар, салыстырмалы молекулалық массасын есептеп, құрамындағы элементтердің массалық үлестерін есептеңдер
2. Химиялық элементтерге ребустар құрастыру
Зат массасының сақталу заңы. Химиялық реакция теңдеуі.
І-деңгей.
1. Қалып қойған сөздерді орнына қойып, сөйлемді толықтырып жазыңыз:Реакцияға дейін және соңынан атомдар саны ... , сондықтан олардың жалпы массасы да ... болады.
2. 3,2 г. Күкірт пен 5,6г. Темірдің әрекеттесуінен түзілген темір (ІІ) сульфидінің массасын есептеңіз.
ІІ-деңгей .
1.Химиялық реакция теңдеуіне коэффиценттер қойып теңестіріңіз:
Ag2O → Ag +O2
Na + H2O → NaOH + H2
Al + S → Al2S3
2.Берілген химиялық реакция теңдеуі зат массасының сақталу заңына сәйкес келе ме?
Ar(Cl) =35.5 , Ar(H) =1, ArBa) =137
BaCl2 + H2SO4 → BaSO4 + HCl
ІІІ-деңгей.
1.Химиялық реакция теңдеуіне коэффиценттер қойып теңестіріңіз
Mg +O2 → MgO
Fe +Cl2 → FeCl3
CH4 → C + H2
2.Егер 560 г. Кальций оксиді мен 440 г. Көміртек(ІҮ) оксиді алынған болса, қанша кальций корбонаты айырылғанын есептеңіз.
3. Берілген химиялық реакция теңдеуі зат массасының сақталу заңына сәйкес келе ме?
Ar(C) =12 , Ar(H) =1, Ar(O) =16
CH4 + O2 → CO2 + 2H2O
Химиялық реакция типтері.
І-деңгей.
1. Қалып қойған сөздерді орнына қойып, сөйлемді толықтырып жазыңыз:
а) Айырылу реакциясының нәтижесінде .... заттан ... заттар түзіледі.
б)Бірнеше жай зат және күрделі заттардан бір күрделі зат түзілетін реакция .... деп аталады.
2.Төменде берілген химиялық реакция теңдеуінің тиісті коэффиценттерін қойыңыз:
Fe + HCl → FeCl2 +H2
Fe + Cl 2 → FeCl3
ІІ-деңгей.
1.Теңдеуді аяқтап, коэффиценттерін қойыңыз:
Zn + HCl → ZnCl2 + ….
Hg O → …. + …
2.Реакция типін көрсетіңіз:
3.Сөйлемді толықтырыңыз:
а) жай заттың атомдары күрделі заттың құрамындағы элемент атомдарының біреуінің орнын басатын реакция ... деп аталады.
б) қосылу реакциясының нәтижесінде ... немесе ... заттардан ... түзіледі.
ІІІ-деңгей.
1.Теңдеуді аяқтап, коэффиценттерін қойыңыз:
P + O2 → P2O5
Al + HCl → AlCl3 + H2
1. Реакция типін көрсетіңіз:
Cu + … → CuS
Al + HCl → AlCl3 + H2
Hg O → …. + …
Зат мөлшері. Молярлық масса
І-деңгей.
1.Анықтаманы толықтыру керек.
а) Заттың молярлық массасы – зат ... зат ... қатынасына тең.
б) Егер заттың 4молі 320 г болса, заттың формуласы мен молекулалық массасы қандай?
ІІ-деңгей.
1. Жалғастырыңыз:
1моль Н2О –да 6,02*1023 молекула бар ,ал 1,5 моль алюминийде ше?
0,5 моль алтында ше? 3моль хлорда ше?
2. Судың қандай зат мөлшерінде 21,07*1023 молекула болады?
3. Заттың молярлық массасы- --------------- массас
а) 4моль судың судың массасын есептеңіз.
ІІІ-деңгей
1. Егер күкіртсутек пен күкірт(ІҮ) оксидінің бірдей зат мөлшерін
1,5 мольден алса ,бұл газдардың массасы бірдей бола ма?
2. 320 г метан мен 320 г оттегінің зат мөлшері ьірдей ме?
3. 3 моль СаО -------------168 г болса,
ал 1,5 моль--------------қанша грамм болады?
4.36 г су массасында қанша моль бар екенін есептеңдер?
Химялық формула бойынша есептеу.
І-деңгей.
1. Натрий сульфатындағы әрбір элементтің массалық үлесін есептеңіз.
ІІ- денгей.
1.KMnO4- - әрбір элементтің массалық үлесін есептеңіз.
2.Белгілі үлгідегі магний мен темірдің массасы бойынша мөлшерлері бірдей--2%. Үлгідегі қайсысының атомдары көп? Магнийде ме,әлде темірде ме?
ІІІ-деңгей.
1.Na2 CO3 -тегі әрбір элементтің массалық үлесін есепте.
2.Құрамында кальцийдің массалық үлесі 56% және күкірттің массалық үлесі 44% болатын заттың формуласын тап.
Химиялық теңдеулер бойынша есептеулер
І-деңгей.
1.Массасы 8г магний оксиді алынуға қажетті оттегінің массасын есептеңіз. Химиялық реакция теңдеуінің сызбанұсқасы:
…Mg + O2 → MgO
ІІ-деңгей.
1.Егер 7г темір күкіртпен әрекеттескенде реакциядан кейін темір (ІІ) сульфидінің неше молі алынады? Химиялық реакция теңдеуі:
Fe + S → FeS
ІІІ-деңгей.
1. 0,2 моль су айырылғанда сутегінің қанша мөлшері және массасы түзіледі? Химиялық реакция теңдеуі: Н2О → Н 2 + О2
2. 18г көміртегі жанғанда түзілген көмір қышқыл газының массасын
анықта: Химиялық реакция теңдеуі: С + О2 → С О2
Есептеу есептерін шығару
І-деңгей .
1.3моль калий хлоридінің массасын есептеңіз.
2. Көміртегі (ІҮ) оксидінің гелиймен салыстырғандағы тығыздығын есептеңіз:
ІІ-деңгей.
1. Қайсысының массасы көп:
5 моль су ма,әлде 5моль мыс(ІІ) оксидінің бу?
2. 480 г магнийді оттегінде толық жандырғанда түзілетін магний оксидінің массасын есептеңіз: Химиялық реакция теңдеуі:
Mg + O2 → MgO
ІІІ-деңгей.
1. Күкірт (VI) оксидінің азотпен салыстырғандағы тығыздығын есептеңіз: Ar(N) = 14
2. 150 г СаСО3 алу үшін қажетті САО-ның массасын есептеңіз. Химиялық реакция теңдеуі:
СаО + СО2 =CaCO3
І деңгей:
Массасы 218 г. күміс (І) оксидінің зат мөлшерін есептеңіз.
ІІ деңгей:
1. Қай заттың мөлшері көп: 80г. NaOH-тың бе, әлде 80г. KOH-тың ба?
ІІІ деңгей:
1. Темірдің хлормен әрекеттесуінің реакция теңдеуін құрыңыз. 0,5 моль темір (ІІІ) хлоридін алу үшін темірдің қанша зат мөлшер және массасы қажет екенін есептеңіз.
2. Фосфордың жануының реакция теңдеуін құрыңыз. Реакция нәтижесінде фосфор оксиді түзіледі. 6,2 г. Фосфорды жағу үшін 10 г. Оттегі жете ме, әлде жетпей ме? Есептеңіз.
Химиялық формулалар бойынша есептеу.
І-деңгей
1. Мына элементтердің оқылуын және атауын жазыңыз.
2. Мына элементтердің салыстырмалы атомдық массаларын және таңбасын жазыңдар: күміс, фтор, хлор, калий, литий
3. H3PO4 – фосфор қышқылы құрамындағы элементтерді атаңыз.
ІІ-деңгей.
1. Химиялық элементтер мен коэффиценттердің көмегімен жазыңдар: мыстың екі атомы, темірдің он атомы, алюминийдің екі атомынан оттектің үш атомынан тұратын алюминий оксидінің үш молекуласы.
2. Келтірілген
формуланың оқылуын жазып, салыстырмалы молекулалық массасын және құрамындағы
элементтердің массалық үлесттерін есептеңдер Mr(
ІІІ-деңгей.
1. Берілгендеріне сәйкес химиялық қосылыстардың формуласын жазыңдар.
ω (S)= 40%
ω (O)=60%
Mr(SxOy) = 80, (SxOy) =?
І-тарау. Оттегі. Оксидтер. Жану.
Оттегінің химиялық қасиеттері
І-деңгей:
Реакция теңдеуін аяқтаңыз. Бұндай реакциялар қалай аталады?
1. С + О2 →
2. Р + О2 →
3. Fe + О2 →
ІІ-деңгей:
Химиялық реакция теңдеуін толықтырыңыз:
... .... + О2 → .... CuO
S + ….. → SO2
…Al + О2 → ..............
CuS + …. → SO2 + ……
ІІІ-деңгей:
Төмендегі заттардың қайсысымен оттегі әрекеттеседі? Сәйкес реакция теңдеуін жазыңыз:
А) сутегі Б) су В) темір
Г) темір оксиді Д) күкірт
Тотығу .Оксидтер .
І-деңгей.
1.Келтірілген формулалардан тек негіздік оксидтердің формулаларын тауып,оларды атаңыз.
ІІ-деңгей
1. Берілген сызбанұсқаға сәйкес реакция теңдеулерін құрастыр:
2. Мына оксидтердің қайсысында оттегінің мөлшері көп: МnO2 және Mn2O7
ІІІ-деңгей
1. Қышқылдық оксидтер алынатын химиялық реакция теңдеуіне мысал келтіріңіз:
А) жай заттардың тотығуынан
Б) күрделі заттардың жануынан
2.Темір (ІІІ) оксидін алудың екі әдісінің химиялық реакция теңдеуін жаз.
Авогадро заңы. Газдардың мольдік көлемі.
І-деңгей.
Көміртегі оксидінің сутегімен салыстырғандағы тығыздығы қаншаға тең?
ІІ-деңгей:
48г. Оттегі қандай көлем алатынын анықтаңыз:
ІІІ-деңгей:
Қайсысында молекула саны көп екенін анықтаңыз. 1,5 л. сутегінде ме, әлде 1,5 л. оттегінде ме?
Газдардың көлемдік қатынастары.
І-деңгей.
Массасы 62г. фосфор жанғанда түзілетін фосфор оксидінің (қ.ж.) көлемін есептеңіз.
ІІ-деңгей.
Сутегі мен оттегі реакцияға қандай көлемдік қатынаста кірісетінін есептеңіз.
ІІІ-деңгей.
1,3 моль күкіртсутек оттегінде жанғанда түзілетін газдың көлемі қандай?
ІV-деңгей.
15м3 ацетилен С2Н2 (қ.ж.) толық тотығу үшін оттегі мен ауаның қандай көлемі қажет болатынын есептеңіз:
Химиялық реакцияның жылу эффектісі.
І-деңгей.
Реакцияның термохимиялық теңдеуі бойынша есептеңіз:
3Fe + 2O2 → Fe3O4 + 1116 кДж.Егер реакция нәтижесінде 3348 кДж жылу бөлінген болса, онда мұндай реакция үшін оттегінің қанша массасы қажет?
ІІ-деңгей
7 г. темір күкіртпен әрекеттескенде 12,15 кДж жылу бөлінген болса, осы реакцияның термохимиялық теңдеуін құрастыру керек.
ІІІ-деңгей.
Ацетиленді С2Н2 жағу үшін 2 л. оттегі жұмсалды. Есептеу керек: а) реакция нәтижесінде түзілген жылу мөлшерін; б) жанған газдың массасын. Ацетиленнің жану реакциясының термохимиялық теңдеуі:
2С2Н2 + 3O2 → 2CO2 + 2H2O + 2610кДж
ІV-деңгей.
Берілген: S + O2 = SO2 + 297кДж. Есептің шартын құрып, оны шығарыңыз.
І-деңгей.
1) Кальций, ванадий(V), кремний (IV) оттегінде жанғанда қандай оксидтер түзіледі? Сәйкес реакция теңдеулерін құрастырыңыз.
2) Қай қосылыста марганецтің мөлшері көп: марганец (IV) оксидінде ме, әлде марганец (ІІІ) оксидінде ме?
II-деңгей.
1) Химиялық реакция теңдеулерін толықтырыңыз:
А) …..CO + ….. = CO2
B) …..Li + …... → Li2O
C) ……. + O2 → Al2O3
D) C2H2 + …... → CO2 + ……
2) Оттегін алудың екі әдісінің сәйкес реакция теңдеуін жазыңыз:
а) катализатор арқылы
б) катализаторсыз А) ............... Б) ...............
ІІІ-деңгей.
Реакцияның термохимиялық теңдеуі: S + O2 = SO2 + 297кДж. 1 кг. күкірт оксиді түзілгенде бөлінетін жылу мөлшерін және осы реакцияға жұмсалатын оттегінің көлемін есептеңіз:
І-деңгей.
1) оттегінің: А) хроммен (VІ), Б) күкіртпен (ІІ), В) фосформен (ІІІ) реакциясының теңдеуін жазыңыз.
2) Әр қатардан бір оксид көрсетілген белгіге сәйкес келмейді:
А) Негіздік оксидтердің арасындағы қышқылдық оксид:
1) Na2O; SO2; BaO; K2O.
Б) Қышқылдықтардың арасындағы негіздік оксид:
2) Cr2O3; SO2; NO2; P2O5
В) Қышқылдық оксидтердің арасындағы амфотерлі оксид:
3) Al2O3; Na2O; ZnO; Cr2O3
4) SO2; CO2; CaO; CrO3
5) NO2; CuO; FeO; CaO
Сәйкестерін табыңыз: А) ......... Б) ......... В) .............
ІІ-деңгей.
1) Массасы 10г. магний оксидіндегі оттегінің массасын анықтаңыз.
2)Химиялық реакция теңдеуін аяқтап, коэффициенттер қойып теңестіріңіз:
KClO3 = …. + O2 Na + …… = Na2O
….. + O2 = S + H2O C2H2 + ….. = CO2 + …..
ІІІ-деңгей.
1) Заңдылықты анықтап, қатарды аяқтаңыз: Li2O; Na2O; BeO; MgO; Rb2O; Cs2O; …..;….
2) Құрамында 95% метан, 3% азот, 1% этан, 1% көмір қышқыл газ болатын 1 м3 газ толық жану үшін ауаның қандай көлемі қажет?
ІІІ-Тарау . Сутегі. Қышқылдар. Тұздар.
Сутегі.
І-деңгей.
1) Зертханада сутегін алады:
А) мырышты күкірт қышқылымен әрекеттестіру
Б) калий перманганатын қыздыра отырып, ойыру арқылы
В) фотосинтез процесі
Г) суды қыздыра отырып айыру арқылы
ІІ-деңгей.
40г. мыс (ІІ) оксидінен қанша грамм мысты тотықсыздандырып алуға болатынын есептеңіз:
ІІІ-деңгей.
Магний мен тұз қышқылынан сутегі алудың реакция теңдеуін құрастырыңыз. Егер реакцияға 0,5 моль тұз қышқылы кіріссе, сутегінің қандай мөлшері алынатынын есептеңіз.
І-деңгей.
1. Суретті көрсетілген оқу приборы сутегі алуға дайын тұр. Суреттегі нөмірлерге сәйкес түсіндірме жаз.
1.
2.
3.
2. 3 стакан да мынадай газдармен толтырылған: ауа, оттегі, сутегі. Қай стаканда қандай газ бар екенін қалай анықтауға болады?
1 2 3
1.
2.
3.
ІІ-деңгей.
Сутегінің химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін толықтырыңыз:
H2 + O2 =
H2 + Cl2 =
H2 + NiO =
ІІІ-деңгей.
Төмендегі өзгерістерге сәйкес реакция теңдеуін жазыңыз:
2H2O → H2 → NH3
1 ........
2 .......
ІV-деңгей.
Төмендегі заттарды пайдалана отырып, вольфрамды қалай алуға болады? Реакция теңдеуін жазып, көрсетіңіз: Zn; WO3; HCl
Қышқылдар.
І-деңгей.
1. Келтірілген формулалардың ішінен қышқылдардың формулаларын бөліп көрсетіп, астын сызыңыз:
CuO; HCl; NO2; HNO3; NaOH; H2SO4; H3PO4; P2O5; H2S; CO2; CaCO3; Cu(OH)2; K3PO4
2. Берілген қышқылдардың формулаларынан қышқыл қалдықтарын тауып, астын сызыңыз және оның валенттілігін көрсетіңіз:
А) хлор қышқылы – HClO4
Б) кремний қышқылы – H2SiO3
В) мышьяк қышқыл – H3AsO4
ІІ-деңгей.
Химиялық реакция теңдеулерін аяқтаңыз:
Ca + HCl = ……… CuO + HNO3 = …….. Mg + H2SO4 = ……..
ІІІ-деңгей.
Әрекеттесуші заттардың бірін күкірт қышқылы етіп алып, орын басу және алмасу реакцияларына мысал келтіріп, сәйкес реакция теңдеулерін жазыңыз.
І-деңгей.
1) Анықтаманы толықтырыңыз: Қышқылдар дегеніміз - ............................... атомдарынан және ..................... тұратын күрделі заттар.
2) Қышқылдардың атауларын жазыңыз:
HNO3 - ………………………….
H2SO4 - …………………………
HCl - …………………………….
H3PO4 - …………………………
H2S - …………………………….
H2CO3 - …………………………
H2SO3 - …………………………
ІІ-деңгей.
Мүмкін болатын реакция теңдеулерін аяқтаңыз:
MgO + HCl = ………………….
Ag + H2SO4 = …………………
Al + HNO3 = …………………..
Ca + H3PO4 = …………………
ІІІ-деңгей.
Алюминийдің күкірт қышқылымен әрекеттесуінің реакция теңдеуін құрастырыңыз. 9г. аллюминий қышқылды «ерігенде» бөлінетін сутектің (қ.ж.) көлемін есептеңіз.
ІV-деңгей.
Азот қышқылы мен күкірт қышқылының ерітінділері, мыс оксиді, мыс, мырыш берілген. Осы заттардың арасында жүруі мүмкін реакциялардың теңдеулерін құрастырыңыз.
Тұздар
І-деңгей.
Тұздардың формулаларын құрастырыңыз:
|
|
HNO3 |
HCl |
H2SO4 |
H3PO4 |
H2CO3 |
H2S |
|
K |
|
|
|
|
|
|
|
Ba |
|
|
|
|
|
|
|
Fe(III) |
|
|
|
|
|
|
II-деңгей.
1) Берілген тұздардың формулаларындағы барлық элементтердің валенттіліктерін анықтаңыз:
MgCO3 AgSO4 Na3PO4
2) Коэффициенттерін қойып теңестіріңіз және тұздарды атаңыз:
Li + HNO3 = LiNO3 + H2 …………………..
Zn + H2SO4 = ZnSO4 + H2 ………………….
Al + H3PO4 = AlPO4 + H2 ……………………
ІІІ-деңгей.
Теңдеуді аяқтап, тұздарды атаңыз:
Ca + HCl = ……. + …….
MgO + ……. = MgSO4 + ………..
……. + H2CO3 = K2CO3 + H2O ……
SrO + HNO3 = …………. + H2
І деңгей.
1) Анықтаманы толықтырыңыз: Тұздар дегеніміз - .................... атомынан және ................... түзілген .....................
2) Тұздарды атаңыз:
MgCl2 - ………………………
Fe(NO3)3 - …………………..
BaCO3 - ………………………
K2S - …………………………
Ca3(PO4)2 - …………………
CuSO4 - ……………………..
ІІ-деңгей.
Суреттегі тұздардың құрам бөлімдері: металдар мен қышқыл қалдықтарын пайдалана отырып, 6 тұздың және оларға сәйкес қышқылдардың формулаларын құрастырыңыз:
ІІІ-деңгей.
Сызбанұсқаға сәйкес химиялық реакция теңдеулерін жазыңыз:
1 2
MgO H2O H
3
Mg(NO3)2
1 ………………
2 ………………
3 ………………
IV-деңгей.
Мынадай заттар берілген: Cu, O2, Al, H2O, HCl. Бұлардан қандай тұз алуға болады? Химиялық реакция теңдеуін құрастырыңыз және 73г. тұз қышқылы реакцияға кіріскенде бөлінетін сутегінің зат мөлшерін есептеңіз.
І деңгей.
1) Келесі заттардың формулаларын жазыңыз: азот қышқылы, аллюминий сульфаты, күкірт оксиді, күкірт қышқылы, темір оксиді, мыс нитраты, фосфор оксиді, натрий фосфаты, натрий карбонаты.
2) Химиялық реакция теңдеулерінің коэффициенттерін қойып, осы заттардың аттарын атаңыз:
А) Mg + HCl → MgCl2 + H2
Б) CaO + HNO3 → Ca(NO3)2 + H2O
В) AgO → Ag + O2
Г) HCl + K → KCl + H2
ІІ деңгей.
Фосфор оттекте жанғанда фосфор (V) оксиді пайда болады. Қанша көлем оттек 6,2 г. фосфорды жағу үшін керек болатынын есептеңіз:
ІІІ- деңгей.
1) «Крест-ноль». Қай химиялық реакцияда сутегі түзілсе, сол жеңіс жолы болады:
|
H2SO4 + Fe(OH)3 |
HCl + CaCO3 |
Na2SO3 + H2SO4 |
|
Zn + H3PO4 |
Fe + H2SO4 |
Ca + HCl |
|
Al(OH)3 + HCl |
Cu + H2SO4 |
Fe + HCl |
2) Есептеңіз: Мырыштың 1 молі толық еру үшін күкірт қышқылының қанша массасы қажет?
IV-деңгей.
Заттарды анықтаңыз: A, B, C, D, E
2 Ba + A = 2B
B + C = Ba(OH)2
Ba(OH)2 + 2D = BaCl2 + 2C
B + 2D = BaCl2 + 2C
BaCl2 + E = BaSO4 + 2D
І-деңгей.
1) Сутегіні өнеркәсіпте .............................. алады.
2) Қышқыл деп - ........................................
3) Метил оранж тұз ерітіндісінде ................... түске боялады.
4) Тұз формулаларының астын сызыңыз: CaO, HCl, Fe, K2SO4, SiO2, CuCl2, Cl2O7, H3BO3, CaCO3, Mg, Ba(NO3)2
ІІ-деңгей.
1) Реакция теңдеулерін аяқтаңыз:
А) N2 + H2 = Б) Fe2O3 + H2 =
В) S + H2 = Г) Na + H2 =
2) Іс жүзінде ғана жүзеге асырылатын реакция теңдеулерін аяқтаңыз:
А) Fe2O3 + H2SO4 = Б) Fe + HCl =
В) Cu + HCl = Г) Ag + H2SO3 =
3) 1,5 моль вольфрамды тотықсыздандыру үшін (қ.ж.) сутегінің қанша массасы мен көлемі қажет болатынын есептеңіз:
ІІІ-деңгей.
1) Мынадай заттар берілген: магний, күміс, мыс оксиді, темір сутегі. Осылардың қайсысымен тұз қышқылы әрекеттесе алады? Реакция теңдеулерін жазыңыз.
2) Өзгерістерді іске асырыңыз:
Fe → Fe2O3 → H2O → H2 → HCl → BaCl2
IV-деңгей.
Кальций ортофосфатын төрт әдіспен алыңыз:
1. ...........................
2. ...........................
3. ...........................
4. ...........................
Тарау-ІҮ. Су. Ерітінді. Негіздер.
І-деңгей.
Анықтамаларды толықтырыңыз:
1) Ерітінді дегеніміз - ................... және .......................... тұратын, олар өзара бір-бірімен ............................. әрекеттесетін .................... .
2) Сусупензия - .............................. майда бөлшектері ......................... арасына біркелкі таралған .............................
ІІ-деңгей.
1) Берілген заттардан кристаллогидраттарды тауып, астын сызыңыз:
K2SO3, Sn(NO3)2 ·20H2O, RbOH. BaS· 6 H2O, MgSiO3, NaHCO3, Na2CO3· 10 H2O, CuSO4
2) 350г. 5% ерітінді дайындау үшін қанша тұз бен су қажет болды?
ІІІ-деңгей.
Кестені толықтырыңыз:
|
|
Жүйенің атаулары |
||
|
Салыстыру Критері |
Ерітінді |
Суспензия |
Эмульсия |
|
Жүйе неден түзілген |
Еріткіш пен еріген зат молекулаларынан |
|
|
|
Жүйенің типі |
|
Әртекті (гетерогенді) |
|
|
Мысалдар |
|
|
|
|
Жүйенің бөлу әдістері |
|
|
Тұндыру |
IV-деңгей.
15%-ті 200 г. қант ерітіндісі жартысы қалғанша буландырды. Осыдан кейін ерітіндідегі қанттың массалық үлесі қандай болады?
Еріген заттың массалық үлесі.
І-деңгей.
20 г. сілтіні 60 г суда еріткен. Есептеу керек:
а) алынған ерітіндінің массасы
б) еріген заттың массалық үлесін.
ІІ-деңгей.
9%-ті 50 г ерітінді дайындау үшін тұз бен суден неше грамнан алу керек.
ІІІ-деңгей.
10%-ті 200 г қант ерітіндісіне 20 г су қосты. Осыдан кейін қанттың массалық үлесі қалай өзгереді?
IV-деңгей.
20%-ті 150 г. сода ерітіндісіне 15%-ті 100 г. сода ерітіндісін қосты. Жаңа ерітіндідегі соданың массалық үлесін есептеңіз.
Негіздер.
І-деңгей.
1. Берілген формулалардың ішінен негіздердің формулаларының астын сызыңдар, гидроксид тобымен металдардың валенттіліктерін қойыңыз:
NaCl, KOH, P2O5, Ba(OH)2, CO2, Fe(OH)3, MgCl2, H2SO4, Mg(OH)2.
2. Келесі металдарға сәйкес негіздердің формулаларын құрып, олардың аттарын атаңыз:
Калий ...............
Мыс (ІІ) .............
Кальций .............
ІІ-деңгей.
Төменде келтірілген реакция теңдеуін аяқтап, теңестіріңіз:
Na2O + H2O → ………. KOH + H2O → ……….
NaOH + CO2 → ………. Cu(OH)2 tºC → ……….
ІІІ-деңгей.
2 моль темір (ІІІ) нидроксиді айырылғанда судың қанша массасы түзіледі?
І-деңгей.
1. Негіздердің аттарын атап, оларды жіктеңіз:
NaOH, KOH, Ca(OH)2, Al(OH)3, Fe(OH)3, Fe(OH)2, Cr(OH)3.
|
бірнегізді |
екінегізді |
үшнегізді |
|
|
|
|
2. Анықтаманы толықтырыңыз: Негіз дегеніміз – құрамына ..................... байланысқан ................... кіретін күрделі зат.
ІІ-деңгей.
Келесі сызбанұсқа бойынша реакция теңдеулрін аяқтап теңестіріңіз:
NaOH + SO2 → ……….
Ba(OH)2 + P2O5 → ……….
Ba(OH)2 + CO2→ ……….
Ca(OH)2 + HCl→ ……….
ІІІ-деңгей.
Келесі өзгерістердің реакция теңдеулерін жазып, химиялық реакция типтерін анықтаңыз: Ba → BaO → Ba(OH)2 → BaCl2
1.
2.
3.
ІV-деңгей.
Берілген реакция теңдеулерін аяқтап теңестіріңіз.
………… + …………. = KOH + H2↑
…………. = Cr2O3 + H2O
H2O + ……….. = Ca(OH)2
CO2 + ……….. = K2CO3 + ………..
І-деңгей.
Реакция теңдеулерін аяқтаңыз:
Li + H2O =
C + H2O =
Zn + H2O =
CO2 + H2O =
BaO + H2O =
ІІ-деңгей.
Іс жүзінде орындалатын реакция теңдеулерін аяқтаңыз:
Na + H2O = P2O5 + H2O =
K2O + H2O = SiO2 + H2O =
CuO + H2O = H2O =
ІІІ-деңгей.
1. Реакция теңдеулерін аяқтаңыз:
A) …………. + HCl = AlCl3 + ……………
Fe(OH)3 + HCl = …………… + …………..
B) Mg(OH)2 + ………… = MgSO4 + ……………….
………….. + H3PO4 = K3PO4 + …………………
………….. + ………….. = Pb(NO3)2 + …………..
LiOH + …………… = Li2SO4 + ………………..
2. 20% -к 70 г сілті ерітіндісіне 30 г су қосқан. Алынған ерітіндідегі заттың массалық үлесін табыңыз.
ІV-деңгей.
Оқушы бейтараптану реакциясын жүргізу үшін тұз қышқылының ерітіндісіне алдын-ала фенолфталеин ерітіндісі қосылған натрий гидроксидінің ерітіндісін құйды. Оқушы қандай қателік жіберді?
І-деңгей.
Анықтаманы толықтырыңыз: Ерітінді дегеніміз - .................... молекулаларынан және ................ бөлшектерінің тұратын, өзара ............................ әрекеттесетін .....................
Ерігіштік – берілген температурада ............................. ери алатын ........................... анықталады.
Негіздер дегеніміз – құрамына. .......................... байланысқан ....................... кіретін ........................
ІІ-деңгей.
1. Берілген формулалардың ішінен қайсысымен (қ.ж.) су әрекеттесе алады? Реакция теңдеуін жазаңыз.
FeO; Au; SO3; Na2O
2. Сызбанұсқаға сәйкес реакция теңдеуін жазыңыз:
CaO → Ca(OH)2 → CaSO4
А)
Б)
В)
3. 2 %–к 150 г ерітіндіні дайындау үшін тұздың қанша массасы қажет?
ІІІ-деңгей.
1. Ca; H2SO4; Fe2O3; CaO; H2O; CO2; Ag – осы заттардың ішінен қайсысы бір-бірімен әрекеттесе алады? Реакция теңдеуін жазыңыз.
2. Сызбанұсқаға сәйкес реакция теңдеуін жазыңыз:
FeO → Fe(OH)2 → FeCl2 → FeSO4
А)
Б)
В)
3. Берілген 10 %–к 50 г натрий хлоридінің ерітіндісіне 150 г су қосса, ерітіндінің концентрациясы қандай болады?
ІV-деңгей.
1. Келтірілген сызбанұсқаны пайдаланып, судың металлдармен, оксидтермен, әрекеттесуінің реакциялық теңдеулерін жазыңыз. М.-металл, Э-бейметалл. Өз таңдауыңыз бойынша.
А) M + H2O = MO + H2↑
Б) M2O + H2O = MOH
В) M + H2O = M(OH)2 + H2↑
Г) ЭO3 + H2O = H2ЭO4
2. Бірнеше адамдар арқылы, берілген ақ ұнтақ кальций гидроксиді екенін қалай анықтауға болады? Реакция теңдеулерін жазыңыз.
Ү-тарау. Бейорганикалық қосылыстардың маңызды кластары туралы мәлімет.
Оксидтер.
І-деңгей.
Берілген заттардың ішінен оксидтерді бөліп жаз, оларды жікте:
K2O, K2CO, Li2O, H2S, Cr2O3,CH, NaNO 3,CO2,Ca(NO3)2 ,SiO2, Na2S, CS.
ІІ-деңгей.
Реак ция теңдеулерін құрастырыңыз:
P + … = P2O5 Li + … = Li2O
CH + O2 = … H2O C + … = CO2
Fe ( OH)3 = … + H2O K2O + … = KNO3 + H2O
H2 SiO3 = SiO2 + … Li2O + … = LiOH
ІІІ-деңгей.
Әр түрлі реакция типтерін пайдаланып, көміртегі (ІҮ) оксидін алудың 3 тәсілін жазыңыз.Осы реакция типтерін атаңыз, химиялық реакция теңдеулерін құрыңыз:
ІҮ-деңгей.
Сызбанұсқаға сәйкес х, у заттарын анықтаңыз.Реакцияға 80 г. Мыс(ІІ)сульфаты кіріскенде түзілетін у өнімінің массасын есептеңіз:
CuSO4 → Х → CuCl2
↓
У
Негіздер
І-деңгей.
«Крест, ноль», жеңіс жолы: А) сілтілер Б) ерімейтін негіздер
|
NaOH |
Cu(OH)2 |
SO3 |
|
Fe(OH)3 |
Zn(OH)2 |
Cr(OH)3 |
|
KOH |
Na2O |
R2O |
|
Cu(OH)2
|
HNO3 |
KOH |
|
H2S
|
NaOH |
CaO |
|
Ca(OH)2
|
PbOH |
HCl |
ІІ-деңгей.
Мүмкін болатын реакция теңдеулерін жазыңыз:
CO2 + KOH = CuO + KOH =
NaOH + H2O = Fe(OH)3 + SO2 =
MgCl2 + NaOH = Cu + H2O =
NaOH = Al(OH)3 =
ІІІ- деңгей.
Сызбанұсқаға сүйеніп, өзгерістерді А затын анықтаңыз, химиялық реакция теңдеулерін жазыңыз:
K→ K2O→ KOH → Cu(OH)→ A → Cu
1.............................................
2.............................................
3..............................................
4..............................................
5.............................................
ІҮ-деңгей.
Концентрациясы 0,2 моль /л 500мл калий гидроксиді ерітіндісі мен 10-ті 200г азот қышқылының ерітіндісінің әрекеттесуінен тұз түзілді. Тұздың массасын анықтаңыз.
Қышқылдар.
І-деңгей.
Берілген қышқылдарды жіктеңіз:
|
Қышқылдың формуласы |
Оттекті |
Оттексіз |
|||
|
1негізді |
2негізді |
3негізді |
1негізді |
2негізді |
|
|
HCl |
|
|
|
|
|
|
H2SO4 |
|
|
|
|
|
|
HNO3 |
|
|
|
|
|
|
H2S |
|
|
|
|
|
|
H3BO3 |
|
|
|
|
|
|
HI |
|
|
|
|
|
|
H2CO3 |
|
|
|
|
|
|
H3PO4 |
|
|
|
|
|
|
H2SO3 |
|
|
|
|
|
|
HClO4 |
|
|
|
|
|
|
H3AsO4 |
|
|
|
|
|
|
H2NO2 |
|
|
|
|
|
|
HBr |
|
|
|
|
|
ІІ-деңгей.
Берілген заттардың қайсысымен азот қышқылы реакцияға кірісе алады: CO2, ZnO, Mg(OH)2 , H2S, Al , Pb , CaCO3 , K2SO4. Мүмкін болатын реакция теңдеуін жазыңыз.
ІІІ-деңгей.
Берілген формулаларды пайдаланып, фосфордың генетикалық қатарын құрастырыңыз: Cuo , NaNO3 , P2O5 , ZnCl2 , H2SO4 , K3PO4 , FeO , H3PO4 , CO2 .
Өзгерістердің сызбанұсқасын құрастырып, сәйкес реакция теңдеуін жазыңыз.
Тұздар.
І-деңгей.
Төменде берілген тұздарды жік теп, аттарын атаңыз:
Na2CO3 , K3PO4 , KCr(SO4)2 , AlPO4 , Ca(HCO3)2 , KHSO4 , Al(OH)2Cl ,
Cr2(SO4)3 , MgOHCl , CaCO3 , F e(NO3)3
|
Орта |
Қышқылдық |
Негіздік |
Қос тұз |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ІІ-деңгей.
Іс жүзінде асатын реакциялардың теңдеулерін толықтырыңыз:
Pb(NO3)2 + Zn =
ZnCl2 + Ag =
CaCO3 + HNO3 =
Zn(NO3)2 + Pb =
K2SO4 + Ba(OH)2 =
KCl2 + AgNO3 =
MgCO3 =
ІІІ-деңгей.
Темір (ІІІ) сульфатын алудың бес әдісін жазып , реакция типін анықтаңыз:
1.
2.
3.
4.
5.
ІҮ-деңгей.
20г кальций хлориді қоспасындағы бертоле тұзы КСlO4 айырылғанда 12,32г калий хлориді түзілді.Берілген қоспадағы КСlO4-тің массалық үлесін анықтаңыз.
ҮІ – Тарау. Д.И.Менделевтің периодтық заңы.
І-деңгей.
Д.И. Менделеевтің периодтық заңының графикалық кескіні .............. болып табылады. Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесінде ............ период және .................... қатар бар.
ІІ-деңгей.
1. Химиялық элемент 3-периодта орналасқан және сутектің қосылысының жалпы формуласы Н2R .Осы химиялық элеметті атап, жоғарғы оксидінің формуласын құрастыр, оның қасиетіне сипаттама бер.
2. Мына химиялық элемменттерді беймметалдық қасиеттерінің өсуі бойынша орналастыр:
Be , Li , F , Ne , C , N.
ІІІ-деңгей.
Д.И. Менделеевтің кестесінен ең активті мметалды тауып,
оның периодтықжүйедегі орнына сипаттама бер.
ІҮ-деңгей.
Жетінші топ элементінің ұшқыш сутекті қосылысында 5% сутек болады. Осы элементті атаңыз
ҮІІ-тарау. Атом құрылысы
І-деңгей.
Толықтыру керек:
1. Элемнттердің реттік нөмірі = ................... зарядына = ..........................саны=.................. саны.
Период нөмір =........................... саны.
2. Атом ядросындағы протон мен нейтрон санын табу керек .
А) натрий
Б) аргон
ІІ-деңгей.
Кестені толтыр:
|
Элементтің реттік нөмірі мен хим. Таңбасы |
Электрондық құрылысының сызбанұсқасы |
Электрондық формуласы |
Орбитальдарға орналасу сызбанұсқасы |
|
Ве |
|
|
|
|
6.... |
|
|
|
ІІІ-деңгей .
Сыртқы электрондық қабатында 4 электрон болатын екі химиялық элементтің таңбасын жаз. Бұлардың қайсысы активтірек бейметалға жатады.
ІҮ-деңгей.
Бір периодта орналасқан х,у, z элементтерін анықта. Х элементі ауада кең таралған. Z элементінің жоғары оксидінің валенттілігі оның (Х) тсутекті қосылысының валенттігіне тең. Оксидтерінде Z-тің бір атомына У-тің екі атомына сәйкес келеді.
ҮІІ- тарау. Атомдағы электрондардың күйі
І-деңгей.
Төмендегі электрондық формулалар қандай элемент атомдарына сәйкес келеді. Бұл элементтер қандай қасиет көрсетеді?
А) 1s22s22p63s23p3 Б) 1s22s22p4 B) 1s22s22p63s23p2
ІІ-деңгей.
Жоғары тапсырмадағыға қарағанда реттік саны 1-ге тең үлкен элемент атомдарының электрондық формулаларын құрастыр. Осы элементтердің қайсысында металдық қасиет басымырақ екенін көрсет.
ІІІ-деңгей.
1.Химиялық элементтің жоғарғы оксидінің және сутекті қосылысының жалпы формуласы RH4 және RO2 . Сыртқы энергетикалық деңгейінің электрондық формуласы – 4s24p2 . Химиялық элементті анықта.
2. Оксидтердің формуласы қатар бойынша қалай өзгереді?
P2O5 , SO2 , Al2O3 , MgO , Na2O
ІҮ-деңгей.
Х ,У , Z элемнттері ең күшті оттекті қышқыл түзуші элемент орналасқан периодта тұр. Х және Z элементтері бейметалдар, ал У ауыспалы элемент. Х және У әрекеттесуінен У2Х3 қосылысы түзіледі. Z-тің Х ,У -тен айырмашылығы , оның жоғарғы оксиді мен сутекті қосылыстарындағы валенттіліктері тең. Элементтер мен олардың қосылыстарын ата.
ІХ –Тарау. Химиялық байланыс. Затардың құрылысы. Терісэлектрлік.
Терісэлектрлік.
І-деңгей.
1.Элеметтердің терісэлектрлігі қатар бойынша қалай өзгереді?
2. F ,Cl ,Br , I терісэлектрлігі күшті элементті атаңыз?
3.Металдың қасиеті күшті болса, терісэлектрлік ........... болады.
ІІ-деңгей.
Реттік нөмірлері 3 және 17 болатын элемет атомдарының арасында қандай байланыс түзіледі?
ІІІ-деңгей.
Қосылыстарды байланыстың полярлығы өсуі реті бойынша орналастырыңыз.
AlCl3 , HCl , KCl , Cl;
ІҮ-деңгей.
Қосылыстарды байланыстың полярлығы кемуі реті бойынша орналастырыңыз: O2 , H2S , NaBr , CuCl2 ;
Химиялық байланыс.
І-деңгей.
1. Қай элемент атомының терісэлектрлігі нашар:
2. Қосылыстарда химиялық байланыс түзілуінің сызба нұсқасын көрсетіңіз:
ІІ-деңгей.
1.А және в элементтері бюір периодта орналасқан, А –ның ядро заряды В-ға қарағанда кіші. Қай элементтің терісэлектрлігі күшті?
2.3-ші период элементтерінің жоғарғы оксидтеріндегі оттегімен арасындағы түзілетін байланыстардың өзгеруін көрсетіңіз.
А) Ковалентті байланыс иондық байланысқа
Б)Иондық байланыс әлсіз полярлы , одан күшті полярлы байланысқа.
В) полюссіз ковалентті- полюсты ковалентті байланысқа
Г) полюсті ковалентті - полюссіз ковалентті байланысқа өзгереді.
ІІІ-деңгей .
Калий бромидіндегі бром ионының құрылысына қайсысы сәйкес келеді: А) +35. 2е; 8е; 18е; 7е; Б) +35. 2е; 8е; 18е; 8е;
ІҮ-деңгей.
1.Қандай элементтер екенін анықта:
А) атомында 4электрондық қабат, сыртқы қабатта 2электрон , сырттың астындағы қабатта 18 электрон.
Б) 16 электроны бар элемент. Бұлар өзара әрекеттесе алады.ма?Қандай қосылыс түзіледі? Химиялық байланыстың түрін көрсет.
Тотығу дәрежесі.Тотығу –тотықсыздану реакциясы
І-деңгей.
Анықтаманы толықтырыңыз:
1. Тотығу дәрежесі дегеніміз - бір электрон жұптары.............
атомнан ............... атомға ................ атомда пайда болатын .................
2. Тотығу дәрежесінің мәні - бір............. екінші ............. ығысқан............. анықталады.
3. Тотығу ............................................................... процесі.
4. Тотықтырғыш- электрондарды ......................... атомдар немесе иондар.
ІІ-деңгей.
1. Қосылыстардағы азоттың тотығу дәрежесін анықтаңыз:
2. Тотығу –тотықсыздану реакциясының теңдеуін құрастырыңыз:
ІІІ-деңгей.
Электрондық баланс әдісі бойынша коэффиценттерін тауып, реакция типін анықтаңыз:
ІҮ-деңгей.
Төменлегі жағдайлардың қайсысы тотығу-тотықсыздану процесіне жатады:
А)2е;8е;8е;1е; 2е;8е;8е;1е;
2е;8е;6е; 2е;8е;6е;
Б) 2е;8е;2е; 2е;8е;
2е;8е;18е;6е; 2е;8е;18е;8е;
Реакция теңдеуін жазып, электрондық баланс әдісі бойынша коэффиценттерін қойыңыз, тотықтырғыш пен тотықсыздандырғышты анықтаңыз.
Қолданылған әдебиеттер:
1. Н.Нұрахметов, К.Сарманова, К.Жексенбина – «Химия»– 8 сынып, Алматы: «Мектеп» баспасы, 2012. -224 б.
2. Н.Нұрахметов – «Химия жұмыс дәптері»
3. Химия мектепте – журнал, 2010-2012 жылғы номерлері
4. Химик анықтамалығы – журнал, 2012жыл.
5. «Химия есептері мен жаттығуларының жинағы» , Я.Л.Гольдфраб, Ю.В.Ходаков, Ю.Б.Додонов.
6. Химия бойынша тест жинағы, 2007 жыл
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
6 668 262 материала в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Досмагамбетова Салтанат Сейтжановна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 144 ч.
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс повышения квалификации
72 ч. — 180 ч.
Мини-курс
10 ч.
Мини-курс
6 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.