Разработка урока на казахском языке "Программирование на Паскале"

Сабақ  тақырыбы:  Паскаль  тілінде  программалау  әдістері.

Сабақ  мақсатты: Оқушыларға  сызықтық  және  тармақталған  алгоритмдер  бойынша  Паскаль  тілінде  программа  құру  әдістерін  үйрету.

Сабақ  міндетті: Оқушылардың  осы  тақырып  бойынша  білімдерің  қалыптастыруға  жағдай  жасау;

Сабақ  құралдары: PASCAL ABC  программасы,  проектор, ноутбук, сабаққа  катысты  материалдар;

Күтілетін  нәтиже: Оқушылар  PASCAL ABC  программасында  Паскаль  тілінде жазылған  программаларын  жұмыс  жасауын  көреді;

Программаларды  көп  салада  пайдалануға  болатыныңа  қөзі  жетеді;

Сабақ  барысы:

Сабақ  кезеңі	Мұғалім  әрекеті	Оқушының  әрекеті
Ұйымдастыру  кезеңі	Амандасады; Өз-өзің  таныстырады. PASCAL ABC  программасында  экранға  сәлемдесу  көрсетеді

program Salemdesy;

uses crt;

begin;

writeln('       _    _        _         ');

writeln('      |    /_\   /| |_  /\/\  |');

writeln('      |_  /   \ / | |_ /    \ !');

writeln('    _   _   ___ ___ .      .     ');

writeln('   |   /_\   |   |  |   /| | |/ |');

writeln('   |_ /   \  |   |  |  / | | |\ !');

end.

Сабақ  кезеңі	Мұғалім  әрекеті	Оқушының  әрекеті
	PASCAL ABC  программасының  негізгі  элементтерімен  таныстырады;	Экраннан  PASCAL ABC  программасының  мүмкіндіктерімен  танысады;
Ой  қозғау	Жалпы  барлығына  бағалау  парағын  береді;	Сабақ  басында  PASCAL ABC  программасы  туралы  және  программалау  туралы  білімдерінің  деңгейін  жазады;

Бағалау  парағы         

Оқушының  аты-жөні  ...................................................

Сабақ басында	Сабақ  сонында

Сабақ  кезеңі	Мұғалім  әрекеті	Оқушының  әрекеті
	Программалау  кезеңінде  қажет  болатын  әр  оқушыға  сөздік  тарқатады;	Сөздікпен  танысады.

Сөздік

And	Және
Begin	Басы
Case	Нұсқа
CLRSCR  (clear screen)	Экранды  тазалау
Div	Бүтінге  бөлу
End	Аяғы,  соны.
If	Егер
Integer	Бүтін
Mod	Қалдықты  табу
Of	Ішінен
Power(x,y)	х тің  у  дәрежесін\ң табады
Program	Программа, бағдарлама
Random	Кездейсоқ  санды  таңдайды
Randomize	Кездейсоқ
Read	Оқу
Readln   (readline)	Оқыған  сон  келесі  қатарға  өту
Real	Нақты
sqrt	Түбір  астын  табу
Then	Онда
Uses crt	Қолдану
Var (variable)	Айнымалы
Write	Жазу
Writeln   (writeline)	Жазған сон  келесі  қатарға  өту

Сабақ  кезеңі	Мұғалім  әрекеті	Оқушының  әрекеті
Негізгі кезең	Әр  топқа  дайын  қағазда  жазылған  программа  беріледі. Сұрақ  қояды.	Жазылған  программаның ерекшеліктерің,  қандай тапсырма  орындауға  арналғанын  табады.
	Программалардың  жұмыс  жасауын  көрсетеді.	Көреді, сұрақ  қояды.

1  топ

Program  bazar;

Uses crt;

Var  apple, pear, orange, barlygy: real;

Begin  CLRSCR;

Writeln  (‘almanyn  salmagyn  engiz’);

Readln  (alma);

Writeln  (‘almurtyn  salmagyn  engiz’);

Readln  (pear);

Writeln  (‘apelsinnin  salmagyn  engiz’);

Readln  (orange);

barlygy:=250*alma+600*pear+500*orange;

writeln   (‘zharatkan  akshasy=’, barlygy);

end.

2 топ

Program  zhalpy_kedergi;

Uses crt;

Var  R1, R2, R3, Rtizbek, Rparallel: real;

Begin  CLRSCR;

Writeln  (‘kedergilerdi  engiz’);

Readln  (R1); Readln  (R2);  Readln  (R3);

Rtizbek:=R1+R2+R3;

Rparallel:=R1*R2*R3/(R1*R2+R2*R3+R1*R3);

writeln   (‘zhauaptary’);

writeln   (‘Tizbectei  koskanda  zhalpy kedergi=’, Rtizbek);

writeln   (‘parallel  koskanda  zhalpy kedergi=’, Rparallel:6:3);

end.

3 топ

Program  kez_kelgen_san;

Uses crt;

Var  a, x, y, z, s, p: integer;

Begin 

CLRSCR;

Randomize;

a:=random(899)+100;

writeln (a,'  sanyn komputer  tandady');

writeln ('osy  sannyn  juzdikteri');

x:=a div 100;

writeln (x);

writeln ('osy  sannyn  ondyktary');

y:=a div 10 mod 10;

writeln (y);

writeln ('osy  sannyn  birlikteri');

z:= a  mod 10;

writeln (z);

s:=x+y+z;

p:=x*y*z;

writeln   ('zhauaptary:');

writeln   ('ysh  tanbaly  sannyn  cifrlarynyn  kosyndysy =', s);

writeln   ('ysh  tanbaly  sannyn  cifrlarynyn  kobeitindisi=', p);

end.

Сабақ  кезеңі	Мұғалім  әрекеті	Оқушының  әрекеті
	Тағыда әр  топқа  дайын  қағазда  жазылған  программа  беріледі. Сұрақ  қояды.	Жазылған  программаның ерекшеліктерің,  қандай тапсырма  орындауға  арналғанын  табады.
	Программалардың  жұмыс  жасауын  көрсетеді.	Көреді, сұрақ  қояды.

1 топ

Program  usheyden_ulkeni;

uses crt;

var a,b,c,ulkeni:real;

begin

clrscr;

writeln ('ush kez kelgen can engiz');

readln (a); readln (b);readln (c);

if (a>b) and (a>c) then  ulkeni:=a;

if (b>a) and (b>c) then  ulkeni:=b;

if (c>b) and (c>a) then  ulkeni:=c;                          

writeln('ush  sannyn  ulkeni =  ',ulkeni);

end.         

2 топ

Program  Baskargandar;

uses crt;

var zhyl:integer;

begin

clrscr;

writeln ('1917 den  1991  ge  dein  zhyldy  engiz');

readln (zhyl);

case zhyl of

1917..1924: writeln ('LENIN');

1925..1953: writeln ('STALIN');

1955..1955: writeln ('MALENKOV');

1956..1956: writeln ('BULGANIN');

1957..1964: writeln ('XRUSHEV');

1965..1985: writeln ('BREZHNEV');

1986..1991: writeln ('GORBACHEV');

end;

end.

3 топ

program  zhup_tak;

uses crt;

var a:integer;

begin

clrscr;

writeln ('kez kelgen sandy  engiz');

readln (a);

if a mod 2=1 then writeln('bul san tak')

else

writeln ('bul san zhup');

end.

Сабақ  кезеңі	Мұғалім  әрекеті	Оқушының  әрекеті
	Әр  топқа  тапсырма  беріледі.	Алдында  берілген  программаны  үлгіге  алып  берілген  тапсырма  бойынша  программа  жазады.

1 тапсырма

Тіктөртбұрыш  пішінді  заттың  сызықтық  өлшемдері  a,b,c.  Tығыздығы  «ро».  Осы  заттың  өлшемдері  мен  тығыздығың  еңгізгенде  көлемін  табатын  табатың  программа  жаз.

2  тапсырма

Компьютер  өзі  таңдаған кездейсоқ  екі  таңбалы  санның  цифрларының  кубтарының  қосындысың  табатын  программа  жазу  керек.

3  тапсырма

Пернетақтамен  еңгізген  сан  жұп  болса  3-ке, тақ  болса  2-ге  көбейтетін  программа  жазу  керек.

Тапсырмалар  бойынша  программа  мәтіндері:

1. Program  tygyzdyk;

uses crt;

var a,b,c,ro,kolem,massa:integer;

BEGIN

clrscr;

writeln('zattyn  tygyzdygyn  engiz');

readln(ro);

writeln('syzyktyk olshemderin  engiz');

readln(a); readln(b); readln(c);

kolem:=a*b*c;

massa:=kolem*ro;

writeln('zattyn massasy=',massa);

end.

2. program esep;

uses crt;

var a,x,y:integer;

    s:real;

BEGIN

clrscr;

randomize;

a:=random(89)+10;

writeln (a,'  sanyn komputer  tandady');

x:=a div 10;

y:=a mod 10;

s:=power(x,3)+power(y,3);

writeln('cifrlarynyn  kubtarynyn  kosyndysy=  ',s);

end.

3. program esep;

uses crt;

var a,zhauaby:integer;

BEGIN

clrscr;

writeln('sandy  engiz');

readln(a);

if a mod 2 = 0 then  zhauaby:=3*a

else  zhauaby:=2*a;

writeln('zhauaby=',zhauaby);

end.

Сабақ  кезеңі	Мұғалім  әрекеті	Оқушының  әрекеті
Рефлексия	PASCAL ABC  программасында  экранға  қоштасуын   көрсетеді	Бағалау  парағына  сабақтың  соныңда  білгенің  жазады. Басындағы  білім  деңгейімен  салыстырады

program Salemdesy;

uses crt;

begin;

writeln('           _   _             _ ___   ');

writeln('          |_| /_\  \/  /\/\ |_  |');

writeln('          |  /   \ /\ /    \|_  |');

writeln('                  _   _               ');

writeln('                 |   /_\  \/');

writeln('                 |_ /   \ /');

writeln('        _  _                     _');

writeln('       |_ | |  /| |_ | |_| |_ |  _||');

writeln('       |_||_| / | |_|| | | |_||  _|!');

end.

Сабақ  соны.

Краткое описание документа:

Урок был проведен на районном семинаре в виде десантного урока с незнакомым классом. Дети имели почти нулевые знания по программированию на языке ПАСКАЛЬ. На уроке была проведена групповая работа. Дети очень заинтересовались и включились в урок. На уроке присутствовали более 20 гостей из других школ. Урок был оценен очень высоко.