Сабақ жоспары: Растрлық графика

«Талдықорған гуманитарлық – техникалық колледжі» МКҚК

Сабақ жоспары  № ___

Пәні:	Информатика
Сабақтың тақырыбы:	Растрлық графика.

Сабақтың мақсаттары:
Білімділік:	Білім алушыларды графикалық редактор растрлық командаларымен, құралдарымен, үзінділермен жүргізілетін жұмыс түрлерімен таныстырып, редакторда жұмыс жасай білуге үйрету;
Дамытушылық:	Графикалық редакторда растрлық ұғымымен таныстыра отырып білім алушылардың дүниетанымдарын, ой-өрістерін, пәнге деген қызығушылықтарын дамыту;
Тәрбиелік:	Техника қауіпсіздік ережелерін сақтауға, компьютермен ұқыпты жұмыс жасауға; компьютерлі сауатты болуға тәрбиелеу.
Сабақтың типі:	Аралас сабақ
Сабақтың түрі:	Тәжірибелік
САБАҚТЫ ЖАБДЫҚТАУ
Сабаққа қолданылатын әдебиеттер:	Н.Т.Ермеков, В.А.Криворучка  «Компьютерлік графика»; В.Б.Комягин, В.С.Пташинский "Приемы работы в CorelDraw".
Сабақта қолданылатын көрнекіліктер мен құрал-жабдықтар:	Компьютер, интербелсенді тақта, проектор, Sin Kaz электрондық оқулық

Сабақты жүргізу кезеңдері

I.    Ұйымдастыру кезеңі (1 мин)

а) Білім алушылармен сәлемдесу;

ә) Білім алушыларді түгендеу;

б) Білім алушылардің сабаққа дайындығын тексеру;

в) Білім алушылардің назарын сабаққа аудару.

II.     Үй тапсырмасын сұрау (8 мин)

1.     Графикалық редактордың мүмкіндігі дегеніміз не?

2.     Графикалық редактордың тиімділігі неде?

3.     Графикалық редактордың қолданылуы дегеніміз не?

4.     Photoshop Document және Joint Photographic Experts Group деген не?

5.     Graphics Interchange Format және  Portable Network Graphics айырмашылығы?

III.           Жаңа тақырыпты баяндау (40 мин)

Растрлық графика.

Растрлық графиканы мультимедиялы проекттерді жасағанда қолданылады. Растрлық графика құралдарымен жасалған иллюстрациялар компьютерге, көбінесе сканер арқылы енгізіледі. Содан кейін арнайы программалармен графикалық редактормен өңделеді. Векторлы графика үшін программалық құралдар, керісінше қарапайым геометриялық элементтер негізінде құрылған иллюстрацияларды құруға арналған. Негізінде векторлы графиканы қолдану жұмысты безендіру (оформлять) болып табылады. Фрактальды көркем композицияларды құру сурет салудан емес, программалаудан тұрады. Фрактальды графикамен  жұмысқа арналған программалық құралдар математикалық есептеу жолымен жасалатын бейнелер инерациясы үшін қолданылады. Мысалы: оның көмегімен теледидарда заставкаларды жасауға болады. Мысалы:  Растрлық графиканың пикселі аз болғандықтан, суреттің көрінуі нашар

1 сурет

2 сурет

AdodeFotoShop мүмкіндіктері. Растрлық графиканы өңдеу үшін Adode компониясының FotoShop пакеті ерекше орын алады. Қазіргі таңда бұл программа компьютерлік графикада стандартты болып есептеледі. FotoShop – бұл Windows 95, VT т.б. операциондық жүйе басқармасымен Macintosh және PC компьютеріне арналған профессионалды деңгейде бейне және сурет редакторы болып табылады.

Бейнелер мен суреттермен жұмыс істеу үшін FotoShop – тың негізгі мүмкіндіктері.

·  Бейнелердің режимін ауыстыру

·  Түстерді коррекциялау (өңдеу)

·  Бейненің деформациясы, қозғалысы

·  Қабаттармен (слоя) жұмыс, қабаттарды жеке – жеке редактрлеу, олардың аралығында эффекттер құру

·  Фрагменттермен жұмыс істеудің және бөлудің аса үлкен мүмкіндігі

·  Фильтрдің өте көп мөлшері

·  Сурет салуға арналған көптеген аспаптардың болуы

·  Мәтін енгізу

Әдетте, FotoShop редакторы сурет салу, стильдеу, фотомонтаж жасау, сапасыз фотосуреттерді өңдеу және өзінің бейнелерін құру болып табылады. FotoShop жаңадан бейнелерді құру мүмкіндігі болғанмен, негізгі тағайындалуы – дайын суреттерді редактрлеу болып табылады.

Растрлі графика файлдарының форматтары. Файл форматы дегеніміз компьютер жадында бейнені сақтау әдісі. Форматтар түрлері:

ü  .psd — Adobe PhotoShop программасының ішкі форматы. Ол бейнелердің барлық типтерін: ақ-қара дан түрлі-түстіге дейін қолдайды. Негізі формат шексіз қабаттардан тұруы мүмкін, ал әр қабат 24 каналдан тұрады.

ü  .tiff — түстік каналдармен жұмыс істеу үшін арналған әмбебап формат. Бұл форматпен нүктелік графиканың кез-келген программасында жұмыс жасауға болады.

ü  .pcx —  .tiff форматының оңтайланған түрі, Paintbrush программасы үшін жасалған.

ü  .bmp — Windows та жұмыс істеуге арналған формат.

ü  .jpeg — нүктелік бейнелерді 5-15 есе сығып сақтауға арналған.

ü  .gif — индекстелген түстен тұратын бейнелерді сипаттауға арналаған.

Түстерді қадағалау құралдары сапасыз боялған бейнелерді ашық түске ауыстыруға мүмкіндік береді. Бейне реңі пиксельдің жарығымен сипатталады. Олар 0 – ден 255 ке дейінгі диапозонда жатыр. Ең қараңғы реңдер 0 – ге, ал ең ашық жарық рең 255 сәйкес келеді. Бейнелер пикселінің диапозоны бейненің реңдік диапозоны деп аталады. Photoshop – тың әрбір бейнесі үшін изображение / гистограмма командасын орындау қажет.

Көлденең осьте жарықтың мәні орналасқан: о- ден 255- ке дейін, ал тік ось бойынша әрбір жарық деңгей пикселінің мөлшері көрсетіледі.

Көлеңке – жарығы төмен бейненің ең қараңғы бөлігі.

Ашық реңдер – жарығы жоғары бейненің ең ашық бөлігі. Көлеңке мен ашық рең арасында орташа рең орналасқан.

Әр түрлі бейнелердің жарығының мәні:

·          қараңғы бейнелі гистограмма (пиксельдің көбі жарықтың төмен мәніне ие)

·          ашық бейнелі гистограмма (пиксельдің көбі жарықтың жоғарғы мәніне ие)

·          күңгірт бейненің гистограммасы (орташа реңге ие)

Рең коррекциясының негізгі міндеті – бейнеде пиксельді дұрыс жарықпен қамтамасыз ету.  Сканер арқылы енгізілген суреттің рең диапозоны кішірейтілетіндіктен оны міндетті түрде коррекциялау қажет. Сондықтан сканер арқылы өткен фотосуреттер оригиналға қарағанда күңгірт болып келеді. Photoshop рең коррекциясы үшін мына команданы орындайды. Изображение / настройки. Яркость / конраст командасы экранға 2 шкала шақыртады. Яркость шкаласын өзгерту бейнені қараңғы немесе жарықтандыруға мүмкінідік береді. Ал, регулятор бейненің нақтылығын өзгертуге арналған. Уровни командасы экранға белсенді бейненің гистограммасын және реңдік диапозонын өзгерту құралдарын шығарады. Төменгі оң жақ бұрыштағы үшбұрыштың көмегімен қараңғы не жарық реңнің параметрлерін өзгертуге болады. Бұл батырма гистограмманың астында орналасқан. Регуляция үшін керекті пипетканы таңдап, сәйкес келетін бейненің учаскесіне курсорды апару керек. Сонымен қатар, Авто немесе Автоуровни командасын орындауға болады. Кривые командасы экранға бейненің коррекциясы үшін диалогтық терезе ашылады.

IV.            Жаңа тақырыпты бекіту (25 мин)

ü AdodeFotoShop бағдарламасында берілген тапсырманы орындау:

ü Зертханалық жұмыс:  Тапсырма 1. – От салу.

1.      Қара-ақ түстік режимде ақ фонды дайындаңыз.

2.      Қара түспен Adobe Photoshop мәтінін жазыңыз.

3.      Мәтінді қабатты растрленіз (қабаттар палитрасындағы мәтінді қабатқа оң жақ батырманы басып, Растеризация слояны таңдаңыз)

4.      Қабатты келесі команда арқылы жабыстырыңыз:

СлоиàСлить с нижним

немесе пернелер комбинациясын орындаңыз Ctrl+E

5.      Кристаллизация фильтрін пайдаланыңыз:

ФильтрàPixellateàCrystallize

Клеткалар өлшемі 4

6.      Гаусс бойынша фильтрлеуді пайдаланыңыз :

ФильтрàСмазываниеàСмазывание по Гауссу  радиусом 2,0

7.      Бейнені келесі команда арқылы тасымалдаңыз:

ИзображениеàРегулировкиàИнвертировать

8.      Бейнені сағат тілі бойынша 90⁰ қа ауыстырыңыз:

ИзображениеàПовернуть холст…

9.      2-3 рет жел сол жақтан (ветер слева) фильтрін пайдаланыңыз:

ФильтрàStylizeàWind

10.  Алауды қозғалту үшін келесі фильтрді пайдаланыңыз:

ФильтрàDistortàRipple  саны: 50-150, өлшемі орташа.

11.  Суретті қалыпты жағдайға келтіріңіз.

12.  Бояу үшін :

ИзображениеàРежимàИндексированные цвета

ИзображениеàРежимàПалитра…

 Black body таңдаңыз

Сергіту сәті.

V. Сабақты қорытындылау (15 мин)

1.Өткен тақырыпқа сараптама жасау:

    Растрлік графика дегеніміз не?

    Пиксель дегеніміз не?

    PhotoShop – та жасалған немесе өңделген графикалық бейнелер қандай форматтармен сақталады?

    PhotoShop – тың қабат (слой) түсінігі?

    Қабатты қалай құру керек?

    Қабаттарды редактрлеудің мүмкіндіктері.

2. Жеткен жетістіктерін айту;

3. Жіберген кемшіліктерін көрсету;

4. Белсенді студенттерді бағалау.

VI. Үй тапсырмасы (1 мин)

Қайталау.

                                                         Оқытушы ______________А.С.Ишмухамедова