Сабақ жоспары "Судың кермектігі және оны жою жолдары" 9 сынып

Пән мұғалімі: Баймуратова З.М. №35     18.01.16

Сыныбы	9
Пәні	Химия
Тақырыбы	Судың кермектігі және оны жою жолдары
Түйінді  идеялар	Судың кермектігін және оны жою жолдарын біледі.
Мақсаты	Судың кермектігі туралы білу. Оның жою жолдарымен танысу. Кермек судың зияндылығын біле отырып,өмірдегі судың маңыздылығын бағалау.
Тапсырмалар	Мұғалім   іс-әрекеті:   Ынтымақтастық  атмосферасын  құру Топтарға  бөлу Мәтінмен  жұмыс: тапсырма  үлестіреді, бақылайды, бағыт  береді Бағалау  түрін  анықтайды Тапсырма  үлестіреді, бағыт  береді Жалпы  сабақтың  барысын  бақылауда  ұстайды Оқушының  іс-әрекеті: Топқа  бөлінеді, топ  басшысын  анықтайды Топтық  жұмыс  жасап, постерлер  қорғайды Жұптық  жұмыс, өзара  бағалау Зерттеу жұмыс, жеке жұмыс Рефлексия. Бағалау.Критериалды парақ бойынша бағалау, өз-өзін  бағалау,қортынды бағалау. Үйге тапсырма. Эссе жазу.
Күтілетін  нәтиже	Оқушылар  өз  ойларын  жүйелеп  жеткізеді, бір-бірін  мұқият  тыңдап, толықтырып, өзара сыйластық, ынтымақтастық  ахуалды қалыптастырады, өзара бағалай  алады, қатемен  жұмыс  жасайды, ортақ  қорытынды  шығарады.
Әдіс-тәсілдер	Топтық жұмыс, жұптық  жұмыс, зерттеу  жұмыс,өзара бағалау.
Сабақ  барысы
Ұйымдастыру  кезеңі 7 мин	Ынтымақтастық  атмосферасын  құру(шеңбер құру арқылы «мен сізбен танысқым келеді» сезімін сыйлау) Топтарға  бөлу(түрлі түсті стикер жүрекшелермен жылу,көңіл күй, сәттілік тілеу арқылы) Қайталау оқу анасы: (үш түрлі тапсырма)сұрақтарға жауап, аяқталмаған тезис,кестемен жұмыс. Сұрақтарға  жауап беру: І топ Периодтық жүйедегі орны 1.Химиялық таңбасы – Са 2.Реттік нөмірі – 20 3.Ar(Са) – 40 4.Период нөмірі- ІV(үлкен),топ нөмірі-ІІ (негізгі) 5. Кальцийдің электрондық формуласы 1s22s2 2p6 3s23p64s2, 6. Валенттілігі  ІІ 7.Энергетикалық деңгей саны -4   )2)8)8)2) ІІ топ.Аяқталмаған тезис 1.Жай заттармен 2Са + О2= 2СаО Са + С = CaС Ca + CI2= CaCI2 3Ca + N2= Ca3N2 Са  + H2=  CaH2 күрделі заттармен Ca + 2H2 O = Ca(OH)2+ H2↑ Ca + 2HCl = CaCI2+ H2↑ ІІІ топ.Кестемен жұмыс 1.доломит-CaCO3*МgCO3 2.ғаныш-СаSO4*2Н2О 3.флюорит-СаF2 4.фосфарит-Са3(РО4)2 5.әктас – СаСО3 6.сөндірілген әк – Са(ОН)2 7.сөндірілмеген әк -СаО Критериалды парақ бойынша бағалау
Тақырыпты  ашу 3мин	124 бетті ашыңыздар,§37.  3 минут оқу Өздеріңе тақырыптан алған  жаңа мәліметтерді қара карандашпен бояп қойыңыздар. Енді соған байланысты сұрақтарды белгілейік.
Жаңа сабақты меңгерту(топтық жұмыс) 15мин	Тақырыпты меңгеру үшін әр топқа сұрақтар беріледі,мәтінмен  жұмыс  жасайды, постерлер  қорғау, топтар  бір-бірін  екі жұлдыз,бір ұсыныс арқылы бағалайды. І топқа. Кермек су қалай пайда болады,оның зиянылығы. ІІ топқа. Судың кермектілігінің түрлері, оны жою жолдары. ІІІ топқа. Уақытша,тұрақты кермектіктің құрамында қандай тұздар болады,оларды жұмсарту. Екі жұлдыз,бір ұсыныс.
Кеспе карточка (жұптық  жұмыс) 5мин	Мұғалім жұп карточкалар дайындайды,   біреуінде-сұрақтар,  екіншісінде жауаптарға арналған   тірек кестелер.Оқушылар кез келген карточканы   таңдайды. Содан кейін оның түсі бойынша өзінің серігін іздеп,бірге отырып   жұмыс жасайды. 1 жұп. Кермек суды жұмсарту үшін, мына заттардың қайсысын қолданады. 2 жұп. Уақытша кермектік судың құрамында қандай тұздар болады,оны жою жолдарына мысал келтір. 3 жұп. Тұрақты кермектік судың құрамында қандай тұздар болады, оны жою жолдарына мысал келтір 4 жұп. Мына айнымалыны орында. СаСО3        А        Са(ОН)2 5 жұп.Төмендегі айнымалыны орында Са(NO3)2Б         СаСI2 6 жұп.Төменде берілген иондар ішінен кермек суда болатын иондар мен суды жұмсарту үшін қолданатын иондарды теріп жаз. Өзара бағалау
Зерттеу жұмысы 5мин Рефлекция 5мин	1тапсырма А5, В6  заттардың  атын атаңдар. А5, В6,  молекулалық  массасын  есептеңдер 2 тапсырма А5  пен B6, айырылғанда жүретін  реакция  теңдеуін  жаз 3 тапсырма 8г Б1  мен  Д3  әрекеттескенде  түзілетін  тұздың  массасы  қанша А Б В Г Д Е Ж 1 НСІ СаО Мд NаОН СиО СиSО4 HNO2 2 Na2O Fe(OH)2 Al2O3 H2O Na C P2O5 3 Fe AgNO2 Cu(OH)2 P CО2 H2SiO3 Cl2 4 CuCl2 Ca NaCl CaCO3 H2 ZnO Cu 5 Са(НСО3)2 K2S S Zn Na2SO4 O2 Al(OH)3 6 N H3PO4 Мg(HCO3)2 FeO H2CO3 Na3PO4 Na2CO3 7 Mg(NO3)2 MgO H2S H3SO4 BaCl2 KOH Fe2O3 8 Zn(OH2) Si Ca(OH)2 Mg(OH)2 S NaAlO2 H2SO3 Не білдік? Не үйрендік? Өмірде алған біліміңді қалай пайдаланар едің?
Бағалау 5мин	Көшбасшылардың бағалауын тыңдау,өз - өзін бағалау,қортынды бағалау
Үйге тапсырма	Судың кермектігі және оны жою жолдары. Карбонаттық қақты жою жолдарына эссе жазып келу.

Бағалау парағы. І топ

Оқушының аты-жөні	Үш түрлі тапсырма (үй тапсырмасы)	Топтық жұмыс (постер жасау,қорғау)	Жұптық жұмыс (кеспе карточкалармен жұмыс)	Зертеу жұмысы (жеке жұмыс)	Көшбасшы бағасы	Өзін өзі бағалау	Қорт. баға

 Критериалды парақ бойынша бағалау. 

                                                                           «5»-7дұрыс сұрақ

«4»-5-6дұрыс сұрақ

«3»- 3-4дұрыс сұрақ

«2»-1-2дұрыс сұрақ

І топқа. Кермек су қалай пайда болады,оның зияндылығы.

ІІ топқа. Судың кермектілігі, түрлері, оны жою жолдары.

ІІІ топқа. Уақытша,тұрақты кермектік судың құрамындағы  тұздар,оларды жұмсарту.

І топ.Периодтық жүйедегі орны

1.Химиялық таңбасы –

2.Реттік нөмірі – 

3.Ar(Са) –

4.Период нөмірі-            ,топ нөмірі-

5. Кальцийдің электрондық формуласы-

6. Валенттілігі -

7.Энергетикалық деңгей саны -4   )2)8)8)2)

ІІ топ. Аяқталмаған тезис

1.Жай заттармен

Са + О₂=  ..........

Са + ........... = CaС

Ca + CI₂= ................

3Ca + .......... = Ca₃ N₂

............. + H₂=  CaH₂

күрделі заттармен

Ca + 2H₂ O =   .......... + H₂↑

Ca +  ........  = CaCI₂+ .............

ІІІ топ. Кестемен жұмыс

Кестеде берілген заттардың формулаларын жазыңдар

Қосылыстардың аттары	Формулалары
доломит-
ғаныш-
флюорит-
фосфарит-
әктас –
сөндірілген әк –
сөндірілмеген әк

Дұрыс жауаптар

1 жұп.CaCI₂,CaSO₄,Mg(HCO₃)₂,Ca(HCO₃)_2,

2 жұп. Ca(HCO₃)₂карбонатты тұздар.  

Оны жою жолдары қайнату, сода қосу арқылы.

Ca(HCO₃)₂           СаСО₃  + СО₂ + Н₂О

Ca(HCO₃)₂ + Са(ОН)₂  = СаСО₃  + Н₂О

3 жұп.  CaCI_{2 ,}CaSO₄бейкарбонатты тұздар.Оны химиялық әдіс тәсілдер арқылы жояды.

СаSO₄+ Na₂CO₃ = CaCO₃ + Na₂SO₄

4 жұп.СаСО₃=CaO + CO₂

CaO  + H₂O =Са(ОН)₂

5 жұп.Са(NO₃)₂+ NaOH =Ca(OH)₂ +NaNO₃

Ca(OH)₂  +   HCI  =  СаСI₂ + H₂O

6 жұп.K⁺, Ca²⁺,Na⁺,Mg²⁺,H⁺,

Зерттеу жұмысы

А5, В6  заттардың  атын атаңдар.

А5, В6,  молекулалық  массасын  есептеңдер

А5  пен B6, айырылғанда жүретін  реакция  теңдеуін  жаз

8г Б1  мен  Д3  әрекеттескенде  түзілетін  тұздың  массасы  қанша

	А	Б	В	Г	Д	Е	Ж
1	НСІ	СаО	Мд	NаОН	СиО	СиSО4	HNO2
2	Na2O	Fe(OH)2	Al2O3	H2O	Na	C	P2O5
3	Fe	AgNO2	Cu(OH)2	P	CО2	H2SiO3	Cl2
4	CuCl2	Ca	NaCl	CaCO3	H2	ZnO	Cu
5	Са(НСО3)2	K2S	S	Zn	Na2SO4	O2	Al(OH)3
6	N	H3PO4	Мg(HCO3)2	FeO	H2CO3	Na3PO4	Na2CO3
7	Mg(NO3)2	MgO	H2S	H3SO4	BaCl2	KOH	Fe2O3
8	Zn(OH2)	Si	Ca(OH)2	Mg(OH)2	S	NaAlO2	H2SO3

Дұрыс жауаптары

І топ. Периодтық жүйедегі орны

1.Химиялық таңбасы – Са

2.Реттік нөмірі – 20

3.Ar(Са) – 40

4.Период нөмірі- ІV  (үлкен). Топ нөмірі-ІІ (негізгі)

5. Кальцийдің электрондық формуласы 1s²2s² 2p⁶ 3s²3p⁶4s^2,

6. Валенттілігі  ІІ

7.Энергетикалық деңгей саны -4   )2)8)8)2)

ІІ топ.    Аяқталмаған тезис

2Са + О₂= 2СаО

Са + С = CaС

Ca + CI₂= CaCI₂

3Ca + N₂= Ca₃ N₂

Са  + H₂=  CaH₂

Ca + 2H₂ O = Ca(OH)₂+ H₂↑

Ca + 2HCl = CaCI₂+ H₂↑

ІІІ топ. Кестемен жұмыс

1.доломит-CaCO₃*МgCO₃

2.ғаныш-СаSO₄*2Н₂О

3.флюорит-СаF₂

4.фосфарит-Са₃(РО₄)₂

5.әктас – СаСО₃

6.сөндірілген әк – Са(ОН)₂

7.сөндірілмеген әк -СаО

Бағалау парағы. І топ

Оқушының аты-жөні	Периодтық жүйедегі орны (үй тапсырмасы)	Топтық жұмыс (постер жасау,қорғау)	Жұптық жұмыс (кеспе карточкалармен жұмыс)	Жеке жұмыс (деңгейлік тапсырма)	Көшбасшы бағасы	Қортын. баға

 Критериалды парақ бойынша бағалау. 

                                                                           «5»-7дұрыс сұрақ

«4»-5-6дұрыс сұрақ

«3»- 3-4дұрыс сұрақ

«2»-1-2дұрыс сұрақ

Бағалау парағы. ІІ топ

Оқушының аты-жөні	Аяқталмаған тезис (үй тапсырмасы)	Топтық жұмыс (постер жасау,қорғау)	Жұптық жұмыс (кеспе карточкалармен жұмыс)	Жеке жұмыс (деңгейлік тапсырма)	Көшбасшы бағасы	Қортын. баға

              Критериалды парақ бойынша бағалау. 

                                                                            «5»-7дұрыс сұрақ

«4»-5-6дұрыс сұрақ

«3»- 3-4дұрыс сұрақ

«2»-1-2дұрыс сұрақ

Бағалау парағы. ІІІ топ

Оқушының аты-жөні	Кесте толтыру (үй тапсырмасы)	Топтық жұмыс (постер жасау,қорғау)	Жұптық жұмыс (кеспе карточкалар мен жұмыс)	Жеке жұмыс (деңгейлік тапсырма)	Көшбасшы бағасы	Қортын. баға

                  Критериалды парақ бойынша бағалау. 

                                                                             «5»-7дұрыс сұрақ

                                                                            «4»-5-6дұрыс сұрақ

«3»- 3-4дұрыс сұрақ

«2»-1-2дұрыс сұрақ