Шокан Уалиханов "Жұлдыздай жарқ еткен" қазақ әдебиеті, 10-сынып

Құрмантаева Бибіт Ноғайбайқызы

Ақтөбе облысы Шалқар ауданы Мөңке би ауылы

М.Тәжин атындағы орта мектептің

бастауыш сынып    мұғалімі

  Сабақтың тақырыбы:      Қазақ халқының  әдет - ғұрыптары

                   Мақсаты:  Оқушыларға халқымыздың салт-дәстүрлерін, әдет-   

                                    ғұрыптарын таныстыру.

                                    Қазақ халқының әдет-ғұрыптарын таныстыру.

                                    Оқушылардың  сөздік қорын, тіл байлықтарын, есте   

                                    сақтау қабілеттерін дамыту.

                                    Оқушыларды салт-дәстүрді сақтай білуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ

Әдіс-тәсілдері: Сұрақ-жауап, қызығушылығын ояту,  көрнекілік.

Көрнекілік: Тірек-сызба, сөзжұмбақ, суреттер, ойындар

Сабақтың барысы

І Ұйымдастыру бөлімі

Психологиялық дайындық

Қайырлы таң достым

Қайырлыкүн болсын

Сәрсенбінің күні

Сәттілікке толсын

Біздің алар бағамыз

-Жақсы көңіл күймен сабақты бастау.

ІІ Үй тапсырмасы

-Үйге қандай тақырып берілді

-Сенің отбасың

-Отбасы дегеніміз не? (ОТбасы дегеніміз бір үйде тұратын ең жақын туыс адамдар) Ол адамдарды отбасы мүшелері дейміз.

-Отбасы мүшелерін ата?

                   Ата                       Ана         Әке            Әже                 Апа

-Отбасына байланысты мақал-мәтелдер айту.

Үй тапсырмасын қорытындылау.

Сұрақтар қою

·         Сен ата-анаңа қалай көмектесесің?

·         Отбасындағы адамдар қалай қарым-қатынас жасайды?

·         Отбасында кім  басшылық жасайды?

·         Отбасында қандай мерекелер атап өтіледі?

ІІІ Жаңа сабақ

Сөзжұмбақ жасыру.

Ә

Д

Е

Т

Ғ

Ұ

Р

П

Ы

1.Айдарлы ағам таң атпай қайнайдй.     (Әтеш)

2.Күмбір-күмбір күйі бар

Құлағыңа қиып ал .   (Домбыра)

3. Аяғы жоқ, қолы жоқ

Жүрмес бұрын жолы жоқ

Жалғыз ғана көзі бар

Киімінде ізі бар        (Ине)

4.қабақ-т-қабат қаптама

Ақылың болса аттама   (Кітап)

5.Сырт-сырт соғады

Уақыт озады.            (Сағат)

6.Құстың үйі    (Ұя)

7.Шыр көбелек айналар

Беліне жіп байланар    (Ұршық)

8. Кесе шыны пияла

Оларсыз шай құяма?

Қасықсыз тамақ жемейді

Бәрінің атын не дейді?      (Ыдыс)

9. Қолыңмен тиме

Үсті толған ине  (кірпі)

Сөз жұмбақтан қандай сөз шықты?

-Бүгінгі жаңа сабағымыздың тақырыбын мақсатын хабарлау.

Әдет-ғұрып, салт-дәстүр бойынша әңгімелеу.

Дәстүр ұрпақтан-ұрпаққа ауысып отыратын әдет-ғұрып.Қазақ халқының өзіне тән салт-дәстүрі, әдет ғұрптары бар. Оны ерекше қадір тұтып бағалап отырған.

ІҮ .Интерактивті тақтадан слайд бойынша көрсету.

Оқушыларға «Ашамайға мінгізу»-туралы айтып түсіндіру. «Ашамайға мінгізу»-қазақ халқының салтанатты дәстүрі.Жас бала есі кіріп 6-7 жасқа келген соң жеке тай атап, ер тоқым жасап, қамшы өріп сен  азамат болдың, жігіт болдың деген сенім ұялатқан.Осыдан кейін атасы немересіне бата беріп, ал әжесі шашу шашады. Үлкендер қуанышқа арнап той жасап бәйге ұйымдастырады.

Ү. Оқулық пен жұмыс

Жаңа тақырыпты оқушыларға оқып беріп түсіндіру. Оқушыларға тізбектетіп, іштей оқыту.

-Сұрақтарға жауап алу

ҮІ Дәптермен жұмыс

Дәстүр ұрпақтан ұрпаққа ауысып отыратын ұлттық әдет –ғұрып

Салт-дәстүрге байланысты мақал-мәтелдер жаздырту.

Сергіту сәті  «Қара жорға» биі.

Ойын: «Сәйкестендір» дәстүріңді білесің бе?

Интерактивті тақта мен жұмыс.

Салт-дәстүр суреттері орындары ауыстырылып берілген оқушылар өз орындарына сәйкестендіріп қояды.

Бекіту.

Ойын: «Кім жылдам?»

Сұрақтарға жауап беру арқылы шашылған суреттерді жинап құрастыру.

Сұрақтар:

·                                                            Жігіт деп кімді атайды?

·                                                            Ашамайға неше жастағы бала отырғызылады?

·                                                            Сенің отбасыңда қандай салт-дәстүрлер сақталған?

·                                                            Қандай салт-дәстүрлерді білесің?

Бағалау

Сабаққа жақсы қатысып ойынға белсенділік көрсеткен оқушыларды бағалау.

Үйге тапсырма: қазақ халқының ідет-ғұрптары тақырыбын түсініп оқып келу. Салт-дәстүрлерді жазып келу.