6 сыныпқа қазақ тілінен "Шылаулардың емлесі" тақырыбы бойынша қысқа мерзімді жоспар көрнекілігімен

Пәні		Қазақ тілі
Сыныбы		6  сынып
Мұғалім		Акназарова Сауле
Сабақтың тақырыбы		Шылаулардың емлесі
Сабақтың мақсаты		Шылаудың түрлерін, ерекшеліктерін, емлесін оқушыларға меңгерту, шылау мен жалғаудың айырмашылығын ұғындыру. Тез ұтымды пікір қалыптастыруға, адамгершілікке тәрбиелеу. Алған білімдерін пысықтау арқылы баланың ой-өрісін, сауаттылығын дамыту.
Әдіс - тәсілдер		«Ой қозғау», «Миға шабуыл», «Венн диаграммасы» , топтық жұмыс, жұптық жұмыс, семантикалық картамен жұмыс, анаграмма, тесттік жұмыс.
Оқыту нәтижесі		Кембридж тәсілі арқылы білімді тереңінен меңгереді, тез ұтымды пікір қалыптастыруға үйретеді.
Түйінді идея		Өз ойын жинақтап, дұрыс шешім қабылдайды, алған білімін кез – келген жерде пайдалана алады.
Дерек көздер		«Тәуелсіздігім – асқақ мерейім» атты балаларға арналған басылымдардан көрме,плакаттар, тірек-сызбалар, анаграммалар, семантикалық карта, кестелер, торкөздер, аспан әлемі бейнесі, жұлдызшалар, бағалау парақшасы, маркер.
№	Уақыты	Мұғалімнің іс - әрекеті	Оқушының іс - әрекеті	Дерек көздер
1	3 минут	Ұйымдастыру кезеңін өткізіп, ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру	Оқушылар бір-біріне тілектер айтады.	Гүл
2	2 минут	Оқушыларды үш топқа бөлу 1-топ – Септеуліктер 2-топ – Жалғаулықтар 3-топ - Демеуліктер	1,2,3 сандары жазылған парақшалар арқылы 3 топқа бөлінеді. Әр топқа атау беріп, топбасшы сайлайды.	1,2,3 сандары жазылған парақша
3	2 минут	Бағалау критерилерімен таныстыру 1.Өткен сабақты пысықтау 2.Семантикалық картамен жұмыс. 3.Топтық жұмыс 4.Жұптық жұмыс 5.Деңгейлік тапсырмалар	Бағалау критерилерімен танысып шығады.	Бағалау парақшалары
4	5 минут	Өткен сабаққа рефлексия «Ой қозғау» 1 . Қандай шылаулар дефис арқылы жазылады? Мысалдармен дәлелде. 2 . Мен, менен, бен, бенен, пен, пенен шылаулары сырт тұлғасынан қай септікке ұқсас. Мысалдармен дәлелде. 3 . Да, де та, те шылаулары сырт тұлғасынан қай септікке ұқсас. Мысалдармен дәлелде.	Оқушылар сұрақтарға жауап береді.	Тірек-сызбалар
5	3 минут	Жеке жұмыс Семантикалық картамен жұмыс. Ма (ме, ба, бе, па, пе) шылауына байланысты кестені толтыру	Әр оқушы жылдам кестені толтырады. Өзін-өзі бағалайды.	Семантикалық карта маркер
6	7 минут	Топтық жұмыс Топтың атын қорғау	Әр топ өз аттарын қорғайды	Плакат маркер
7	3 минут	Венн диаграммасы Жалғау мен шылаудың ұқсастығы мен айырмашылығын табу	Жалгау мен шылаудың ұқсастығы мен айырмашылығын табады.	Венн диаграммасы
8	3 минут	«Миға шабуыл» Жалғау мен шылауларды ажырат. Жұмбақтың шешуін тап	Жалғау мен шылаудың ажыратып, жұмбақтың шешуін табады.	Жұмбақ.
9	3 минут	Топтық жұмыс Анаграмма 1-топқа -  Анаграмма Ә 2-топқа – Анаграмма ЕСЕ 3-топқа – Анагармма Т	Үш топ жылдам торкөздерді толтырады.	Анаграмма - Ә, ЕСЕ, Т маркер
10	2 минут	Сергіту сәті. Жылдам сұрақ, ұшқыр жауап.	Сұрақтарға жылдам жауап береді
11	3 минут	Жұптық жұмыстар Мына шылауларды торкөздерге тізбектей жаз. Бір сөйлем құра. Алайда, -ақ, болмаса, қой	Берілген шылауларды торкөздерге дұрыс орналастырады.	Торкөздер
12	3 минут	Дарынды және мотивациясы төмен оқушыларға деңгейлік тапсырмалар.	Тапсырмаларды орындайды	Тест тапсырмасы мен кесте
13	2 минут	Өткен сабаққа рефлексия -Бүгінгі сабақ сендерге ұнады ма? -Қандай әсер алдыңдар ? -Өз әсерлеріңді мына жұлдызшалар арқылы білдіріңдер? -Егер сабақ ұнаса, қызыл жұлдызды аспан әлеміне іліңдер. Егер сәл түсінбеген жерлерің болса, қызғылт түсті жұлдыз іліңдер. Егер сабақ мүлдем ұнамаса сары жұлдыз іліңдер.	Сабақтан алған әсерлерін қызыл, қызғылт, сары түсті жұлдызшаларды аспан әлеміне ілу арқылы білдіреді.	Аспан әлемі бейнесі, жұлдызшалар
14	2 минут	Оқушыларды сабақтың критерилері арқылы бағалаймын.	Бағалау парақшаларын топ басшылары тапсырады.	Бағалау парақшасы Күнделік
14	2 минут	Үйге тапсырма : «Мен ұнататын кейіпкер» тақырыбында шағын шығарма жазып келу. Шылаулардың астын сызып талдаңдар	Күнделікке тапсырманы жазады.	Күнделік

Тексерілді: __________  ____________

Ресурстар:

Жылдам сұрақ, ұшқыр жауап

1.   Әрі зат есім, әрі демеулік шылау (ау)

2.   Бір әріптен тұратын шылау (я)

3.   Сан есім мен зат есімнің бірігуінен жасалған шылау (үш+ін)

4.   Әрі жалғаулық, әрі демеулік (да, де, та, те)

5.   Сан есім мен сын есімнің бірігуінен жасалған шылау (бір+ақ)

6.   Сілтеу есімдігінің алдына дауыссыз дыбыс қойсаң, жалғаулық шылау (және) шығады.

Маған бақыт – сабақ өту сіздерге,

Көріп тұрмын қуаныш бар жүздерде.

Балалықтың бал дәурені шат күліп,

Бәрімізге болсын серік сәттілік.

Мысал	Шылау	Болымсыз етістік	Барыс септіктегі сөз
Қу түлкі үнсіз қала ма?	+
Ұнамаса алма
Өрістегі мал ма?
Қолыңды суға малма
Қоншы қолыма			+
Қаптаған қалың қол ма?
Жиылды оң мен солыма
Айтарың сол ма?
Ақылсыз болма
Тұрма жолыма

  Оқушының аты: __________________________

  Дұрыс жауап _______                            Қате жауап _______

Тест сұрақтары

1.      Шылауы бар сөйлемді көрсет.

А) Соңғысының айтуынша, Бектас – ел қамқоры

В) Жұмыла көтерген жүк жеңіл.

С) Үлкендер жиналып қалды, ал балалар ше?

Д) Уа, не қыл деп отырсың?

2.      Септеулік шылауы бар сөйлемді көрсет.

А) Тек апасы түннен бері қатты мазасызданды.

В) Сондай да сөз бола ма екен?

С) Бір сәт үзіліс істеліп, ақын да, үйдегі үлкендер де сыртқа шықты.

Д) Абайдың қысылғанын Ділдә сезді, бірақ ол түк өкінген жоқ.

3.      Нақтылау мәнді демеулікті тап.

А) –ақ             В) ғана                       С) әсіресе                   Д) қой

4.      Сөздердің септеулік шылау арқылы байланысын тап.

А) мұражайға саяхат                                               С) бас киім

В) әр уақытта                                                           Д) оқыған соң ұғу    Е) бал арасы

5.      Талғаулы жалғаулық арқылы байланысып тұрған бірыңғай мүшелі сөйлемді тап.

А) Қарағай, қайың, терек біздің жердекөбірек өседі.

В) Ол я бөлең, я жиенің – әйтеуір саған ұқсас еді.

С) Бұл – қысқа, бірақ қызық әңгіме.

Оқушының аты-жөні:_____________________________

Дұрыс жауап:______          Қате жауап:_______

 

 

      

      

 

 

   

              

Берілген торкөздерді Ә әрпімен басталатын шылаулармен толықтыр. Біреуін қатыстырып сөйлем құра.

 

 

Торкөздерді соңы «есе» болып аяқталатын шылаулармен толықтыр. Біреуін қатыстырып сөйлем құра.

 

                                                   

Берілген торкөздерді Ә әрпімен басталатын шылаулармен толықтыр. Біреуін қатыстырып сөйлем құра.