Тақырыбы: " Бостандық және жауапкершілік" (10 класс)

• 1 слайд

  Мұнайлы ауданы
  Басқұдық селосы
  №9 орта мектеп
  құқық пәні мұғалімі
  Г.Ш.Истлеу
  
  

• 2 слайд

  “ Бостандық ұғымын кім қалай түсінеді?”
  

• 3 слайд

  Бостандық
  Өмір бостандығы
  Ой бостандығы
  Шешім бостандығы
  Әрекет бостандығы
  Экономика бостандығы
  Саяси бостандығы
  Ар-ұждан бостандығы
  Жауапкершілік
  

• 4 слайд

  Қоғамдағы тәртіпті, тепе-теңдікті сақтау үшін, осы бостандықпен қатар не жүруі тиіс деп ойлайсын?
  Бостандық
  ?
  Өмір бостандығы
  Ой бостандығы
  Шешім бостандығы
  Әрекет бостандығы
  Жеке тұлғаның бостандығы
  Саяси бостандық
  Экономикалық бостандық
  

• 5 слайд

  Жаңа тақырып
  

• 6 слайд

  Бостандық және жауапкершілік
  

• 7 слайд

  Сабақтың мақсаты:
  Оқушыларға “бостандық” ұғымын философиялық,заң тұрғысынан қарастырамыз. Бостандықтың түрлеріне, адам өміріндегі алатын орнына тоқталу.Демократиялық қоғамдағы жеке тұлғаның бостандығына мән беру.Бостандыққа байланысты философтардың көзқарасын талдау.
  

• 8 слайд

  Бостандық, өмір бостандығы, ой бостандығы, шешім бостандығы, әрекет бостандығы, жеке тұлғаның бостандығы, саяси бостандық, экономикалық бостандық, қажеттілік.
  Негізгі ұғымдар
  

• 9 слайд

  Қоғам адамға неғұрлым көбірек бостандық берген сайын, оның сол бостандықты пайдалану үшін жауапкершілігі соғұрлым жоғары болады.
  
  

• 10 слайд

  Философтардың бостандық туралы ой-пікірлері
  

• 11 слайд

  Сократ: “ Бостандық деген барынша жақсы қылық істеу”, - деген.
  

• 12 слайд

  Ф.Энгельс : бостандық саналы қажеттілік қана емес, соған сәйкес іс-әрекет ету де болып табылады.
  

• 13 слайд

  ХVІІІ ғасырдыағы француз ағартушылығының көрнекті өкілі Ф.Вольтер рухани бостандықты бассыздықпен, құмарлық пен құштарлық әлемін абсолюттендіру мен ойына келгеннің бәрін істеумен сәйкестендірген.
  

• 14 слайд

  Адам
  Сыртқы бостандық
  Экономика
  Саяси
  Азаматтық
  Ішкі бостандық
  Рухани бостандық (кез келген шектеулерден бос сезіну)
  

• 15 слайд

• 16 слайд

  Рухани бостандық – ҚР Конституциясы 19 бап
  1.Әркім өзінің қай ұлтқа, қай партияға және дінге жататынын өзі анықтауға және оны көрсетуге хақылы.
  Эканомикалық бостандық- ҚР Конституциясы 24 бап
  1.Әркімнің еңбек ету бостандығына, қызмет пен кәсіп түрін еркін таңдауына құқығы бар. Еріксіз еңбекке соттың үкімі бойынша не төтенше жағдайда немесе соғыс жағдайында ғана жол беріледі.
  

• 17 слайд

  Азаматтық бостандық- ҚР Конституциясы 12 бап
  Адам құқықтары мен бостандықтары әркімге тумысынан жазылған, олар абсолютті деп танылады, олардан ешкім айыра алмайды.
  Саяси бостандық –ҚР Конституциясы 33 бап
  Республика азаматтарының мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарын сайлауға және оларға сайлануға, сондай-ақ республикалық референдумға қатысуға құқығы бар.
  

• 18 слайд

  Қазақта “ақыл-жастан” деген сөз бар. Біздің елімізде жасы 21-ге толғандар Мәжіліске, 25-ке толғандар Парламент Сенатына депутат болып сайлана алады. Ал, көптеген елдерде халық өкілі 30, 35,40 жастан
  Ақш-та, Үндістанда, Жапонияда - 30
  Бразилияда, Францияда -35
  Бельгияда, Түркияда -40
  
  

• 19 слайд

  Өзгелердің бостандығын шектеу арқылы ерікті болуға болмайды.
  

• 20 слайд

  Өз мүддесін ғана басшылыққа алып, нақты жағдайлар мен мүмкіндіктерді ескермейтін адамның іс-әрекеттері жекебасына ғана қатысты немесе бүкіл қоғамға пайда әкелгісі келетініне қарамастан, міндетті түрде түбінде күйреуге тап болады.
  

• 21 слайд

  Жеке тұлға бостандығы дегеніміз – адамның өз мінез-құлқын қажеттілікке және оны практикалық қызметте іске асыруға сәйкес саналы таңдаудың өзіндік ерекше тәсілі.
  

• 22 слайд

  Бостандықтың негізі күнделікті өмірде орын алып жүрген оқиғалардың көпнұсқалығымен шартталатын таңдау болып табылады.
  

• 23 слайд

  Таңдау адамға әрқашан белгілі бір қиындықтар туғызады. Бұл көбінесе таңдау кезінде адамның бір нәрсені иеленіп қана қоймай, басқа бір нәрсені жоғалтатынына байланысты болып табылады.
  

• 24 слайд

  Ерік бостандығы дегеніміз не?
  Ерік бостандығы дегеніміз – адамның өз мақсат-мүддесіне, бағалауы мен мұраттарына сәйкес шешім қабылдау және іс-әрекет ету қабілеті.
  Адамның әрбір ерікті іс-әрекеті бостандық пен қажеттіліктің қосындысы болып табылады.
  

• 25 слайд

  Жауапкершілік сезімі
  Жауапкершілік, бір жағынан, тиісті нәрсені пайымдауды, екінші жағынан, оны іске асыру жолдарын еркін түрде таңдауды көздейді.
  Жауапкершілік
  

• 26 слайд

  Еркінен айырылған субъект бостандығынан да айырылады; ол қандай да бір шешім қабылдауға қабілетті емес механизмге (тетікке) айналады.
  

• 27 слайд

  Жауапты болу
  Жоғары адамгершілік парызды орындай отырып, өз әрекеттерінің өзгелер мен өзі үшін туындайтын салдарларын алдын ала көру. Сондай-ақ “ мән-жайлар барысын” адамгершілік арнаға бұруға тырысып, моральдық теріс қылықтарға жол бермеу.
  

• 28 слайд

  Жауапкершіліктің түрлері адамның кімнің алдында (өзгелердің, өзінің, құдайдың) және не үшін ( өзі, өзінің ниеттері мен іс-әрекеттері, бостандық пен абыройын сақтауы, жеке тұлғасын жетілдіруі, өзінің дарыны мен шығармашылығын дамыту мен өмірлік мақсатын жүзеге асыруы, жақындарының игілігі, жалпы әлемнің үйлесімділігі үшін) жауап беретінімен айқындалады.
  

• 29 слайд

  Біріккен Ұлттар Ұйымының Адам дамуы тұжырымдамасында аса өзекті проблемелер ретінде келесі мәселелер қарастырылған:
  Ұзақ әрі салауатты өмір сүру;
  Білім алу;
  Лайықты өмір деңгейіне қажетті қорларға қол жеткізу.
  

• 30 слайд

  Бекіту сұрақтары
  

• 31 слайд

  “Тұрғыда тұр”.
  Тапсырма:
  Біздің елімізде Мәжіліс-21 жас,
  Сенатқа-25 жас
  Дүниежүзінде халық өкілі болып 30-35-40 жастан бастап
  Халық өкілі болып, неше жастан бастап сайлануы керек?
  

• 32 слайд

  Жағдайды талқылаңдар
  Аламаты қаласының тұрғыны Оспанов “Иегов куәлары” деген діни сектаға қатыса бастады. Және арада біраз уақыт өткенде оған 18 жастағы ұлы Фархатты да тартты. Оспанновтың әйелі бастапқыда бұған онша мән бермесе де, бірақ күйеуі Фархатқа бірнеше сағат намаз оқытып, діни әдебиеттерді оқуға күштегенде мазасыздана бастады. Әйелінің бұл жөніндегі ренішінен тиісті нәтиже шықпады.
  Әкесі Фархаттың қандай құқығын бұзып отыр?
  

• 33 слайд

  Жағдайды талқылаңдар
  Мектеп бітірген Сейіт теледидар көріп отырды. Онда микробиологтардың жұмысын көрсетіп жатқан. Сейіт қатты қызығып кетті. Ол әкесіне микробиолог болғысы келетінін айтты. Әкесі Сейітке ол туралы мүлде ойлама деді. Ол Сейіттің өзі сияқты экономист болуын қалайтын.
  Сейітке мамандықты кім таңдау керек?
  

• 34 слайд

  Үйге тапсырма
  Бостандық және жауапкершішлік
  

• 35 слайд