Внеклассное мероприятие:
« Осенние картинки» во 2-а классе
Цели:
·
Расширить
и углубить знания детей об окружающем мире и об изменениях в природе;
·
Учить
детей работать в группах, уважать мнение собеседника;
·
Воспитывать
любовь и бережное отношение к природе.
Ход
мероприятия:
Загадки про осень:
1) Пишип бите мейвалар,
Сарарып-сола япракълар,
Ягъа сувукъ ягъмурлар,
Учып кетелер къушлар. - Кузь.
2) Баарьде мен ешильленем,
Кузьде сарарып тюшем,
Балалар мени джыйялар,
Бардакъларина къоялар. –Япракъ.
3) Инесиз,йипсиз,боюнджакъ тизильген,
Табиат тизьген, къол узьген. -( Юзум.)
4) Чокъ антери бар, шорбагъа къоялар - (Къапыста).
5) Чешит тюрлю адым бар, Экши, татлы дадым бар,
Тереклерин далында Турам дюльбер алында. - (Алма).
6) Кып-къырмызы къафтаным, пек файдалы ал къаным -.(
Помидор.)
7) Ер астында чипчели тавукъ яшай. - ( Къартоп.)
8) Къокълу ве татлы, сары мейва, теректе асыла, кузьде
ашала. - (Армут).
9) «Сапы онынъ кумюштир,
Ал бойнунъа илиштир.
Меним санъа сёйлегеним,
Япракъсыз бир емиштир. (мантар)
Осенний
вальс» музыкасы янърай.
Ягъмур ягъа, кок агълай, сертее ава,
Кунь къыскъара, ель эссе, гузеллик сава.
Эр кес къышлыкъ азырлай, эвге ташый,
Бойле эте тедарик къарты, яшы. (Умер Ипчи)
- Эльбетте, пек аз вакъыт бизни сувукъ,
боранлы, аязлы къыштан айыра. Бельки, шунынъ ичюн де, къыштан алдын даа бир
сефер йыл мевсимлер арасында энъ дюльбер олгъан кузь мевсимине къайтмакъ истеймиздир.
Тек кузьде эр ер чешит ренкли ола. Дагъларда ве сокъакъларда кеткенде, санки
сырлы килим устюне баскъан киби оласынъ, япракъларнынъ ве пишкен емишлернинъ
къокъусыны дуясынъ.
- Языджылар, шаирлер, рессамлар ве бестекярлар да
озь эсерлерини аджайип кузь мевсимине багъышлайлар.
Бугунь биз де шу эсерлерни хатырларыкъ.
Ильк сёзни талебелерге беремиз.
1. Кузь эр ерде ве эр шейде. Сельбилер,
акъкъайынлар ве башкъа тереклер чешит ренкли дюльбер урбаларыны кийгенлер. Эр
ерде бем-беяз орюмчек йиплери къайдан-къайдадыр учалар.
2. Лезетли алма ве мантарлар,
къазылгъан топракъ ве тютюн къокъусы дуюла. Бостанларда къартоп къазалар ве
къуру отны якъалар.
3. Сабадан акъшамгъа къадар
хоразларнынъ кескин сеси эшитиле. Оларнынъ сеси менимдже эр ерде эшитиле.
4. Къушлар да энди сыджакъ ерлерге
учалар. Бир сырагъа топланып, къазлар, турналар ве къара къаргъалар кокте
авеленелер. Узакътан турналар сеси эшитиле. Оларны эшитмемезлик мумкюн дегиль.
Озеннинъ артындан, узакъ дагълардан, эр ерден аджайип сеслери эшитиле.
Стихотворение Джемиль Кендже «Турналар
кочелер»
Бакъынъыз, балалар!
Бакъынъыз, балалар!
Турналар кочелер,
Балабан турналар
Тизильген сыралар,
Узакъта не къадар
Аскердай кетелер.
Уфачыкъ туралар.
Бириси алдында,
Турналар, турналар!
Къалганы артында.
Сырлы козь турналар!
Турмайып кетелер,
Булуттан сув ичкен,
Денъизге етелер.
Сююмли турналар!
Денъизлер ашып,
Айтынъыз, турналар!
Къарада токътай; Ёлунъыз къаякъкъа?
Болдургъан вуджудын
Къайтынъыз, турналар;
Къарада раатлай.
Бу якъкъа, бу якъкъа!
Авалар бу якъта
Пек яман сувукъта.
Алай къуш тайланды,
Къыблагъа айланды.
Бу эр бир языджы ве шаир озь Ватаныны пек севе ве
эр бир эсеринде озь тувгъан ерлерине, онынъ гузель табиатына олгъан
севгилерини ифаде эте эдилер.
Не къадар аджайип, назик сёзлерни шаирлеримиз озь
ешиль досту-тереклерге багъышладылар. Бу къавий терек эр вакъыт шаир ичюн
Ватан темсили олып къалды.
Къырымгъа кельген эр бир инсанны
биринджи олып, сельбилер ве наратлар къаршылап алалар. Сельби бизим темсилимиз.
Янъы чыкъкъан ай, онынъ узун ве тылсымлы ярыгъы сельбини кумюш тюске боялай.
Кузьнинъ сонъки куньлери къайдандыр
адашкъан ель тереклер устюнден сонъки япракъларны узып ала.
Япракълар эв тёпесине, ерге, багъ
ичинде откъа тюшелер. Кимерсилери исе девамлы тёпеде авеленелер. Олар санки
сагълыкълашалар.
« КУЗЬ»
(ЭШРЕФ ИБРАИМ )
Бу мевсимде, балалар,
Джанлана кенъ тарлалар.
Юзюмлер де пишелер,
Этрафкъа къокъу сачалар.
Ана-баба гъает шад,
Эпимизде бир макъсад
Шунынъ ичюн, балалар,
Арта бере тонналар.
Ишке джиддий киришсек,
Макъсадкъа тез иришсек,
Ватан бизни алгъышлар,
Даа чокъ бахт, багъышлар.
ЕТЕКЧИ
Биз шимди бизим аджайип, истидатлы
шаирлеримизнинъ иджады акъкъында айттыкъ. Амма, айткъанымыз киби, тек олар
бу дюльбер йыл мевсими акъкъында язмагъан. Буны шимди исбатламагъа тырышарыкъ.
« Кузь
дюльберлиги» (Зейнеп Ибраимова)
- Тедбиримизнинъ девамы оларакъ конкурс-оюн
кечиреджекмиз. Шимди жюри сайламакъ керекмиз (жюри азалары мусафирлер де ола
билир).
1 конкурс
Эр бир команда кузь акъкъында 2шиирни эзберден
айтмакъ керек. Эм талебелер, эм де ана-бабалар иштирак эте. Эр шиир -
2 конкурс
Эр бир командагъа бирер таныш олмагъан шиирни ифадели
окъумакъ керек оладжакъ. Шиирнинъ муэллифини айтмасы шарт.
3 конкурс «Кузь бу не? »
«Кузь» сизинъ омюринъизде ненен багълы? Бир сёзнен
бильдиринъ.
(Эр бир команда азасы эвельден азырлангъан япракъ
устюнде озь сёзюни, анълатмасыны яза).- Эр бир анълатма
«Кузь
аляметлери». (Талебелер айталар)
Эвельден адамлар пек чокъ кузь
аляметлерини бильгенлер. Бу эр бир алямет омюрден алынгъан. Сизлер насыл кузь
аляметлерини билесинъиз?
1.
Авасына коре оюны, мейвасына коре къокъусы.
2.
Мейванынъ яхшысыны къурт ашар.
3.
Кок гудюрдемей ягъмур ягъмаз.
4.
Кескин ягъмур тез токътар.
5.
Адам иш башында белли олур.
6.
Иш десенъ-къача, аш десенъ-чапа.
7 .
Бильмемек айып дегиль, огренмемек айыптыр.
8.
Эр чечекнинъ озь къокъусы бар.
3 конкурс Къысккъа икяе кузь
акъкъында
Кузь- бу меним энъ севимли мевсимим,
чюнки….
4 конкурс « Мен-ресамджи»
( Кузь ресимлерни
косьтерелер ве асалар)
Подвижная
игра: «Орманда
яшай аюв»
Айдыныз,балалар, оюнъы башлайыкъ.
Орманда яшай аюв
Юкълап тургъан ола о
Биз мантар, джевиз джиямыз
Аювинъ къбасына якъынлашамыз…
Аюв исе юкъламай, бизни тез-тез къувалай.
Кузь акъкъында йырлар янърай.
Подготовила и провела: Дюльберова Л.Р.
Ноябрь,
2016г.
Внеклассное мероприятие. 2-а класс
Инсценировка крымскотатарской сказки: «КЪАШКЪЫР ВЕ КЪАЛАЧ».
Действующие лица: Къашкъыр (волк), Копек(собака), Мышыкъ(кошка),
Тавукъ(курица), Чипче(цыпленок).
КЪАШКЪЫР. Шукурлер олсун! Къысметим бу ерде экен. Насыл гузель
къокъусы бар…биразнефес алайым, сонъ къалачны ашарым.(Отура). Э-э,
Яраббим, киминъдыр сеси эшитильди, къалачны сакълайым, корьмесинлер.
КОПЕК. Гъав-гъавъ-гъав! Мерабанъыз, Къашкъыр! Бизим тарафта не
япасыз? Эгер де сизни коюмизнинъ авджысы корьсе. Ондан къуртулып оламазсынъыз.
КЪАШКЪЫР. Мераба! Сен мени къоркъутма. Мен къоркъакъ дегилим! Я
сенинъ адынъ недир?
КОПЕК. Адым Къарабаш! Гъав-гъав-гъав, екъ мен сизни къоркъузмайым,
лякин сакът олунъыз.
КЪАШКЪЫР.Яхши-яхши, етер! Сен озюнъ не къыдырып юресинъ?
КОПЕК.Гъав-гъав! Менми? Мен азбарда отура-отура джаным сыкъылды,
азчыкъ кезенейым деп чыкътым. Ваф-ваф, фу-фу, я бу кутюкнинъ янында не экен?
Къана бакъайым…
КЪАШКЪЫР.Токъунма! О къалачны мен таптым!
КОПЕК. Гъав-гъав! Сиз тапкъан олсанъыз пек яхшы. Лякин мен де ач
олдым, азчыкъ манъа да берсенъиз.
КЪАШКЪЫР.Екъ, бермем! Экимизге етмейджек, бар озюнъе къысмет ара.
Мен озюм де пек ачым.
КОПЕК. Гъав-гъав-гъав! Эй-эй Къашкъыр, сенинъ бу къадар ачкозь
олгъанынъы мен бильмедим.
КЪАШКЪЫР. Ачкозь экен…
(Джаны агъыра, мышыкъ сеси эштиле)
МЫШЫКЪ. Мияу-мияу!
КЪАШКЪЫР.Кимдир багъыра, ким экен о?
КОПЕК. Гъав-гъав-гъав! Бу мышыкъ, о меннен бир азбарда яшай. .
Гъав-гъав!
МЫШЫКЪ. Мияу-у! Къарабаш, сен бу ерде экенсинъ! Вай-й,
Къашкъыр-агъа, син бизим тарафта не чпасыз? Не акъкъында лакъырды эте эдинъыз!
КОПЕК. Гъав-гъав! Айтайыммы?
КЪАШКЪЫР. Айтайыммы, айтайыммы: токъта бираз, мен шимди тюшюнем.(Четкебакъып)
Эгер къалачымны оларгъа болип берсем, озюме не къаладжакъ? Бермесем… Бермесем
меннен дост олмагъа истемезлер. Эх, достларынъ олгъаныны истесенъ, ашынънен
пайлашмакъ керексинъ.
МЫШЫКЪ. Мияу-у!Алла-алла Къашкъыр агъа, не о къадар тюшюнджеге
даладынъыз? Мени сиз алдатып оламазсынъыз, чунки бурнума бир къокъу кирди,
мияу..
КЪАШКЪЫР.А=а, мен ойле оладжагъыны бильдим. Сенинъ кичкене
бурунчыгъын эр шейнинъ къокъусыны ала. Айтмасам олмайджакъ. Елда кельгендн бир
къалач таптым, лякин къысметлилер чокъ чыкъты.
МЫШЫКЪ. Мияу-у! Мен сеслер эшитем! (Тепелерге чыкъып бакъа).Бакъсанъыз!Тавукъ
кичкене чипчечигинен келе.
КОПЕК. Гъав-гъав-гъав!Келинъиз! Бизлер мындамыз. Олар да бизим
азбарымызда яшайлар.
ТАВУКЪ. Къо-къо-къок! Мерабанъыз, достлар!
ЧИПЧЕ. Селям алейкум, Къашкъыр эмдже. Мени багъышланъыз, сизни
биринджи кере корем, эм де сизден азчыкъ къоркъам…
ТАВУКЪ.Къо-къо-къок!Олмайджакъ шейлер айтма. Къоркъмагъа не бар?
ЧИПЧЕ. Къашкъыр эмдже, я сиз къайда яшайсыз?
КОПЕК. Гъав-гъав-в! Чипчечик, сени эр шей меракъландыра. Къашкъыр
агъамызнынъ яшагъан ери-дагълыкъ, чытырманлыкъ. Санъа, Чипчечик, ойле ерлерде
юрьмеге олмай.
ЧИПЧЕ. Не ичюн, Къарабаш?
КОПЕК. Сен даа кичкенесинъ, гъав-гъав, онынъ ичюн! Анъладынъмы?
ЧИПЧЕ. Чув-чув-чув! Энъди анъладым!
ТАВУКЪ. Сизлер бу ерде не япасынъыз, къокъ-къокъ-ко?
МЫШЫКЪ. Билесинъми, Тавукъ, Къашкъыр эмдже елдан бир къалач
тапкъан, онъы пайлашып ашамагъа истеймиз. Сизлер де вакъытында кельдинъиз,
мияу-у!
ЧИПЧЕ. Къалач лезетли олса керек. Языкъ ки, мен къалач даа бир
кере тапмадым…
ТАВУКЪ. Ах, меним кичкенем, мытлакъ тапарсынъ…
КЪАШКЪЫР. Къана, саймагъа ким биле? Къалачны къач кесекке больмеге
керек?
ЧИПЧЕ. Мен, мен саймагъа биллем, мынъа динъленъиз:
Бир-бир эдим, бир эдим,
Сен бильмеген сыр эдим…
Девамыны даа огренмедим, багъышланъыз…
ТАВУКЪ. Къо-къо-къок! Бу ойле сайылмай. Чипчелер мектебине къатнап
башласанъ, эм саймагъа, эм язмагъа, эм окъумагъа огренирсинъ.
ТАВУКЪ.. Къасеветленме, Чипчечик, мияу-у, къасевет этме.
КОПЕК. Гъав-гъав-в! Мен саяйым: бир, эки, уч, дерт, къалачны
дертке больмек керекмиз.
ЧИПЧЕ. Екъ-екъ-екъ. Янълыш. Янъыдын саймакъ керек.
ТАВУКЪ. Чипчечик! Сен буюклернинъ ишине къарышма.
КОПЕК. Гъав-гъав-в! Къашкъыр эмдже бир, Мышыкъ эки, Тавукъ уч,
Чипчечик дерт.
ЧИПЧЕ. Эписи бир янълыш… Къарабаш озюни саймады!
КОПЕК. Машалла, Чипче! Керчектен де мен озюмни саймагъаным, мен
бешинджим.
КЪАШКЪЫР. Демек, къалачны бешке больмек керек. « Эйилик япсан,
сонъунадже яп», дегенлер. Къана, топлашынъыз.(Эписи Къашкъырнынъ янына
келе).
Чипчечик, биринджи сен ал къысметинъни.
ЧИПЧЕ. Сагъ олунъыз, Къашкъыр эмдже.
КЪАШКЪЫР. Тавукъ, бу санъа. Мышыкъ, сен де озь пайынъны ал.
Къарабаш, буи се санъа, эпинъизге аш олсун! Бу да манъа.
КОПЕК. Санъа да аш олсун, гъав-гъав-гъав!
ТАВУКЪ. Къокъ-къокъ-къокъ, сагъ олунъыз
МЫШЫКЪ. Пек лезетли, мияуу!
ЧИПЧЕ. Насыл яхши! Чи-чип-чип! Къалач эпимизни достлаштырды…
На-на-на(йырлай).
Подготовила и провела: Дюльберова Л.Р.
Апрель,
2017 г.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.