"Ана тілі - жүрек үні" тақырыбына жоспар

Сабақтың тақырыбы : Ана тілі – жүрек үні

Сабақтың мақсаты:

а) Оқушыларға ана тілі туралы, оның қасиеті туралы, тіл туралы ұлағатты сөздерді білдіру, мазмұнын түсіндіру;

ә) оқушылардың логиқалық ой-өрісін, сөйлеу мәнерін, тілін, шығармашылық қабілетін дамыту;

б) оқушыларды білімділікке, мейірімділікке, ұқыптылыққа, еңбек-қорлыққа, патриоттыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың әдісі: деңгейлеп оқыту;

Көрнекілігі: интертақта, қанатты сөздер;

Пәнаралық байланыс: әдебиет, тарих.

Сабақ барысы

Ұйымдастыру кезеңі:

-амандасу, түгелдеу

-оқушылардың назарын сабаққа аудару

-оқушыларға сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау

-ауызекі сөйлесу

Үй жұмысын сұрау :

Оқушылардан ана тілі туралы өлеңдерді жатқа сұрау:

Раъно:

-Ана тілі тым оңай!

Деп Күлдірген тыңдамай

Терезеге қарады,

Теректерді санады.

Оны көріп мұғалім,

Қойды кенет сұрағын:

-Айтшы, тұрып сен енді

Анықтауыш дегенді.

-Анықтауыш ... Әрине ...

Анықтайды бәрін де ...

Күбір сөзі ұзарып,

Күлдірген тұр қызарып.

Ана тілін білмесең,

Аһ ұрасың күнде сен.

                                      Әдібай Табылды

Оля:

Ана тілің біліп қой,

Еркіндігің, теңдігің.

Ана тілің біліп қой,

Мақтанышың, елдігің.

Ана тілің – арың бұл,

Ұятың боп тұр бетте.

Өзге тілдің бәрін біл,

Өз тіліңді құрметте!

                                      Қ.Мырзалиев

Сабина:

Ақыл-ойын адамның

Ана тілден аламын.

Ана тілім ардақты,

Ақ сүтіндей анамның.

Өсірген ой білімді,

Сүйем туған тілімді.

Мақсат етем әр сөздің

Мәнін  терең білуді.

                                      Ә.Табылды

Ережелерді
жатқа сұрау

 Септеулік    шылау

 Қатыстық  сын есім

 Өздік  етіс

Ашық рай

                                            

Өзгелік   етіс                                     Ырықсыз  етіс                                  Бұйрық         рай
  

Жаңа сабақ:

нәресте – младенец

   сіңу – впитать

   ерлік – геройство

   қоғам құбылыстары – общественные явления

   мұра – наследие

   дәреже - уровень

Ұлағатты сөздердің мағынасын ұқтыру:
 

1. Тіл жоқ жерде ұлт жоқ. (Ш.Айтматов)

    2. Қазақша жазу – қазақ сөздерінің кез келгенін құрастыра беру емес. (М.Әуезов)

    3. Әр халықтың ана тілі – білімнің кілті. Біздің жастарымыз ана тіліне жетік, білімді, мәдениетті болсын. (А.Жұбанов)

    4. Ана тілін ұмытқан адам өз халқының өткенінен де, болашағынан да қол үзеді. (Ғ.Мүсірепов)

    5. Білімділіктің ең басты факторы туған тілінде сөйлеу мен оны ойлаудан басталады.(Г.Гегель)

    6. Қазақ тілі түркі тілдерінің ішіндегі ең таза әрі бай тілге жатады. Қазақтар – шешен әрі әдемі сөйлеудің үлкен шебері... Қазақтардың халық әдебиеті аса бай әрі жан-жақты. (П.М.Мелиоранский)

Мәтінмен жұмыс:

-оқушыларға тізбекпен оқыту;

-орыс тіліне аударту;

-мазмұнын түсіндіру;

-сұрақ-жауап алу.

                                                          Ана тілі туралы

   Ана тілің анаңның ақ сүтімен нәресте кезіңнен бойыңа сіңеді.

   Тіл – халықтың байлығы. Мысалы, біздің қазақ халқы жер бетінде өмір сүріп келе жатқаннан бері басынан кешкен өмірі, ерлік істері, аңыз, ертегілері, шығарған жырлары, табиғат пен қоғам құбылыстарының атаулары, көрген-білгені, жалпы дүние жайындағы ұғым-түсініктері, ойы, сезімі – бәрі де ана тілімізде шығарылып, ана тілімізде дамып, атадан балаға мұра болып келеді. Демек, ана тіліміз – бүкіл қазақ халқының игілігі, байлығы. Ол халқымызбен бірге жасап, бірге дамып, мемлекет дәрежесіне көтеріліп отыр.

     Тілімізді сақтап, дамыту – бәріміздің қасиетті міндетіміз.

     Ең алдымен қазақ қазақша, ана тілінде сөйлеуі, жаза білуі керек.

                                  Деңгейлік тапсырмалар

III Деңгей

Мәтіннен септік жалғауы бар сөздерді теріп, морфологиялық талдау жасаңдар.

II Деңгей

Ана тілі, үйренемін, жаттау, өлең, кездесу – деген сөздермен құрмалас сөйлемдер құрып, синтаксистік талдау жасаңдар.

I Деңгей

“ Ана тілі – жүрек үні” деген тақырыпқа өлең шығару.

Сабақты бекіту:

Сұрақ-жауап арқылы жаңа сабақты бекіту:

1.Қазақстанда мемлекеттік тіл қай тіл?

2.Тіл туралы Ш.Айтматов не деген?

3.М.Әуезовтің сөзін қалай түсінесің?

4.Ғ.Мүсірепов ана тілін ұмытқан адам неден қол үзеді дейді?

5.Өзің тіліңді қалай құрметтейсің?

Бағалау.

Үйге :

         Ұлағатты сөздерді жаттау;

         Тіл туралы мақал-мәтел жазып келу.