Ашық сабақ "Еңсесі биік ұлы Жеңіс"

Сабақтың тақырыбы: «Еңсесі биік – ұлы Жеңіс»

Сабақтың мақсаты: Мақсаты:

1.Оқушыларға Ұлы Отан соғысының шығу себептерін түсіндіре отырып, шайқастағы Қазақстандықтардың ерліктері мен тыл еңбеккерлерінің қосқан үлестері туралы мағлұмат беру.

2.Жеңіске жеткен  батырлар ерліктеріне баға беру, ұлылығын тереңірек ұғындыру, қорытынды жасай білуге дағдыландыру.

3.Балаларға адамгершілікке, Отанға деген сүйіспеншілігін арттыру. Оларға патриоттық тәрбие беру.

Түрі: Аралас сабақ

Көрнекілігі: таспаға жазылған соғыс кезіндегі бомба тастап кеткен ұшақтың үні, автомат, презентетция, үлкен ағаштың суреті, ҰОС жауынгерлерігің есерткіші салынған сурет, гүл, ҰОС туралы кітаптар.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру

      Оқушылардың саппен тұрып мұғаліммен келген қонақтарға сәлемдесуі.

ІІ. Сабақтың басталуы

Зал қараңғыланып, жауға окоп астынан келе жатқан қазақ сарбазының үстіне бомба жарылып айғайы естіледі. ( Үнтаспадан ұшақ алыстан ұшып келіп, бомба тастаған үн шығады)

Радиодан:  Тыңдаңыздар, тыңдаңыздар 1945 жылы 9 - мамырда екінші дүниежүзілік соғысымыз Ұлы Жеңіспен аяқталды. Міне, биыл Ұлы Жеңістің 70 жылдығы.

Мұғалім сөзі: Жеңіс... Иә, оны сан миллиондаған адамдар 4 жыл бойы минуттап, сағаттап сарыла күтті емес пе?! Ақыры олардың үміті мен сенімі аяқталды, тілектері орындалды.
     Бірақ сол Жеңіс оңайлықпен келген жоқ. Жеңіс қолында Отан үшін су кешіп талай миллиондаған асыл азаматтар мерт болды. Олардың бойындағы отаншылдық сезім, қолына қару алып, сапқа тұрған көптеген ұлт өкілдерінің тізе қосқан бірлігі мен ерлігі Жеңіс сағатын жақындата түсті. Осы қан майданда қасық қаны қалғанша соғысып, ерлік істері мен Отан үшін күрескен батырларымызға бүгінгі таңда бас иеміз!

Қызығушылығын ояту.

(интерактивті тақтадан ҰОС суреттері, қатысқан батырларымыз көрсетіледі)

-Сонымен балалар өздерің тақтадан көріп отырғандай, бүгінгі біздің сабағымыз қалай аталады? «Еңсесі биік – ұлы Жеңіс».

-Иа дұрыс айтасыңдар!

-Ал осы ҰОС қатысқан майдангерлерді білесіңдер ме? Олар кімдер?

-Өте жақсы! Енді ары қарай сабағымызды өздеріңнің патриоттық өлең жолдарың, көріністер, әндеріңмен өрбітіп жалғастырайық.

1 оқушы

      Осы соғыста Кеңес одағының басқа республикаларымен бірге біздің Қазақстан Республикасы да жан аямай шайқасты. Даңқты қарулы күштердің және еңбек армиясының құрамында 1 млн 870 мың қазақстандықтар болған.
Ат ауыздығымен су ішкен, ер етегімен су кешкен сұрапыл соғыста ерлермен бірге қолдарына қару алып, Отанын қорғауға Бауыржан Момышұлы, Әлия Молдағұлова мен Мәншүк Мәметова, Рақымжан Қошқарбаев т.б. батырларымыз ерлік көрсетіп, қиындықпен қаза тапты.

2 оқушы

Соғыс, соғыс.

Соғыс – тажал, соғыс – неткен сұм еді,

Сол соғыстан соқпай қалды қанша адамның жүрегі.

Сол соғыстан өз үйіне оралмады қанша жан,

Қанша сұлу жесір қалды жарын күтіп аңсаған.

3 – оқушы

Соғыстың құны – кесілген білек,

Соғыстың құны – тесілген жүрек,

Соғыстың құны – лаулаған орман,

Соғыстың құны – уланған арман,

Соғыстың құны – өртенген аспан,

Соғыстың құны – төгілген жас қан.

4 оқушы: Мәскеу үшін болған шайқастарды еске ала келіп, Ұлы Отан соғысының аты аңызға айналған қаһарманы Б.Момышұлы былай деп жазды: “Біздің жүрегіміз темір емес, бірақ біздің кек отымыз қандай темірді болса да ерітіп, күйдіріп жібере алады...Біздің үрейлі жеңетін қаруымыз бар, ол – Отанға деген сүйіспеншілік”.

        Көрініс. Мәншүктің анасына жазған хаты. (Мәншүк болып киініп, пулеметтің жанында тұрып, Мәншүктің хатын оқиды).
     «Қымбатты мама».
     Көптен күткен хат пен посылканы тура алғы шепке жүргелі тұрған сәтте алдым. Бұл 1943 жылдың 10-шы қыркүйегі еді. Өзіме бір-ақ алма тисе де, мен қатты қуандым. Кішкене сыйлықты мен сияқты күткен жауынгерлер мен командирлер талап кетті. Үлкен рахмет. Жолымыз сәтті болды. Ал қазір, алғы шепте пулеметіммен фашистерді мықтап аңдудамын. Түнде мүлдем дерлік ұйықтамаймыз, ал күндіз тынығамыз. Міне, қалт еткен сәтті пайдаланып, сізге жауап жазып отырмын.
     Қымбатты әпкетай! Бүгін күндіз сәл тынығайын деп жатыр едім, бірден ұйықтап кетіппін. Сізді түсімде көрдім. Жалпы қазіргі өміріміз көңілді: фашистермен қару тілімен келіссөз жүргізіп жатырмыз.Жеңіспен оралған соң, айтатын нәрсе көп-ақ. Қолыңды қатты қысып, құшып сүйемін. Қызыңыз Мәншүк. Менің майдангер жолдастарым сәлем айтып жатыр.
Әні: «Сарбаздар». Орындайтын: Чагиева Меруерт

Мұғалім сөзі: Балалар біз ҰОС туралы толық біліміз бе?

       Егер мен сендерге сандар жасырсам оның қандай оқиғаға байланысты жасырылғанын айта аласыңдар ма? Қалай?

Онда бұны ойын деп алайық, ойынымыздың аты «Дерек пен дәйек» болсын.

     Ал еңбек армиясына 700 мың адам жіберілді.

    Сонда барлығы 1 миллион 900 мыңдай адам Отан үшін сапқа тұрды.

    Ал 1075- атқыштар полкының аға лейтенанты Бауыржан Момышұлы басқарған 2-батальон 3 рет қоршауда қалып, 3 ретінде де жау құрсауын бұзып шықты.

   Ұлы Отан соғысы кезінде 500-ден астам қазақстандық Кеңес Одағының батыры атанды.

5 оқушы: Ұлы соғыс – төрт жыл адам төзгені,
Дерт пен ыза тірі дене сезгені.
Төрт жыл ұдай көздемеппіз, атпаппыз,
Екі аяқты елдестен өзгені.
Ет қызуы енді бір сәт басылған,
Бақсаң егер, ажалына бас ұрған.
Ел зұлматы жер астында өртеніп,
Күн көзімен күн сүйегін жасырған.
- Жеңіс! Жеңіс!
Бір сыбаға баршылық!
Қуаныңдар қалды жуық қарлы алып!
Осылайша отты салют берген-ді,
Біздің елден жаңа тарих жыр салып.

6 оқушы. Сүйінші елім, сүйінші!
Арылтып жаудан жерімді.
Табанға жаншып өлімді,
Жеңіспен желпіп өмірді.
Оралды ерлер көңілді,
Десеңдер бұл қай күні?

1945 жыл еді.

Жотадан жау қайтарған жалғыз (көрініс)

           Сахнада күңіренген музыка ойнап тұрады, мылтық зеңбірік дауыстары.

Сахна  қара көлеңке болып  тұрады. Ортаға Мәншүк ролінде оқушы шығады 

                 -  Отаным үшін!  Жерім үшін!   Бауырларым үшін!   

                 -Жотадағы жалғыз жаудың бетін тойтарды. Бір мезет пулемет үні шықпай қалды.

                 -Бірақ бұрынғыдай дәл тигізе алмай,бет алды атып жатты.Нәзік саусақтары пулеметтің шүріппесін жіберместен намыстан жаралған найзағайдан қыршын ғұмыр үзіліп кетті.

                 -Осы кезде пулеметін құшақтаған күйі Мәншүк аяғы бүгіліп құлап бара жатады.

              Сахнаға жас жауынгер шығып Мәншүкті құлатпай көтеріп қолына алады. Күңіренген музыка ойнап тұрады.

 (Магнитофоннан Мәншүкті жоқтаған Ана дауысы естіледі)

Мәншүкті жоқтау.

         1. Жан пида етіп халқына-ау 

             Айнымай ата салтынан

             Қыршында кетті-ау Мәншүгім,

             Жете алмай туған ауылына 

         2. Жайықтың суын кім ішер 

            Ордаға енді кім келер 

            Жар сүйіп бала көрмеген 

            Ернінен енді кім сүйер. 

         3.Ғұмырың көктей жапырақ 

            Өмірің өтті жарқырап 

            Қойнында қалды сүйегің 

            Бұйырып содан топырақ

         4.Ашығып талған өзегі 

           Жаманды жүрек сезеді

           Айырылдық біз Мәншүктен 

           Келмеседе кезегі

        5.Қара бір тауда қамал бар

           Биік бір тауда самал бар.

          Айналайын, халқым –ау

          Алланың ісіне не амал

(Ескерткіш. Ана гүл қояды. Екі қыз бала).
Мұғалімнің сөзі:  Қаншама ана осы жолда зар шегіп, қайғы мұңға батты. Майдангерлерімізді бір сәт еске алу үшін 1 минут үнсіздікпен қарсы алайық.

1 минут үнсіздік. Мәңгілік алауға гүл шоқтары қойылады.

Оқушылар хормен:

Олар Отанымыздың байтақ жерін қорғады,
Өз туған халқының өнерін қорғады.
Ақ сүт берген анасын қорғады,
Ақ самал ескен даласын қорғады.
Пәк жүзді баласын қорғады.

Сабақты қортындылау: Жүректен – жүрекке тренингіміз арқылы сабағымызды қортындылайық. Мен сендерге қазір жүрек стикерлер таратамын сендер сол стикерлерге өздеріңнің болашаққа деген ниеттеріңді не тілектеріңді жазып мын атақтада тұрған қара қайың терегімізге жабыстырамыз.

Ән: «Жаса Қазақстан». Орындайтындар: Қабидолданова Еркежан, Чагиева Меруерт

Мұғалімнің сөзі: Біз бейбітшілікті жақтаушы елміз, достықты жырлаушы, тыныштықты сақтаушы елміз. Елімізде және жер бетінде тыныштық сақталсын – дей отырып бүгінгі ашық тәрбие сағатымызды жабық деп жариялаймыз.

Пайдаланылған әдебиеттер

1 Момышұлы Б. Алыстан сәлем жолдаймын»- «Өнер» баспасы,-2010жыл 2 Момышұлы Б. «Москва үшін шайқас» -«Жазушы» баспасы,- 2009жыл

3 «Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар» журналы №5, 2013жыл

4 «Тәрбие жұмысы» журналы №5, №7 2007жыл