Ашық сабақ жоспары "Жұмыр құрттар"

Тақырыбы:  Жұмыр  құрттар  типіне  жататын  жәндіктердің  негізгі  ерекшеліктері

     Білімділік: Оқушыларға  жалпақ  құрттарды  естеріне  түсіре  отырып, жұмыр  құрттар  типіне  жататын  жәндіктерге  түсінік  беру.

    Дамытушылық: Жаңа  сабақтағы  басты  мәселеге  назарын  аударып, жеке  тұлғаның  ойлау  және  есте  сақтау  қабілетін  жетілдіріп, шығармашылық  ізденісін  дамыту.

   Тәрбиелеу: Оқушының  сабаққа  деген  қызығушылығын  арттырып,  сабаққа өз  еркімен  белсене  араласуы, білімдерін  көрсете  алуға ықпал  ету, жауапкершілікке, өз  бетімен  еңбектенуге, өзін – өзі  басқаруға  үйрету.

Сабақтың  түрі: Аралас  сабақ. Білімді  тиянақтау.

Сабақтың  әдісі:  Сто, түсіндірмелі – иллюстативті  ойын  элементтері, сұрақ – жауап.

Көрнекілігі:  Интерактивті тақта, слайдтар.

І. Ұйымдастыру  кезеңі.

а) оқушылармен сәлемдесу

ә)  түгендеу

б) тренинг (сабақ  басталарда  оқушыларды  психологиялық дайындау)

в) оқушыларды  топқа  бөлу (сурет бойынша)

І топ.  Білімділер

ІІ топ. Тапқырлар

ІІІ топ. Зеректер

ІІ. Үй тапсырмасын  тексеру.

ІІІ. Жаңа  сабақты  меңгерту.

IV. Сабақты  қорытындылау.

V.  Оқушыларды  бағалау.

VI. Үйге  тапсырма  беру.

ІІ. Үй тапсырмасын  тексеру.

1. Қызығушылықты  ояту  бөлімі (миға шабуыл)

     І топқа. Биологиялық  диктант

    ІІ топқа. Сәйкестендіру  тесті

   ІІІ топқа. Семантикалық карта 

Биологиялық  диктант

1. Зоология  ғылымының  паразитті  құрттарды  зерттейтін  саласы …........................  деп  аталады.

2. Эктодерма  энтодерма  аралығынан  аралық  жасушалы  қабат …........................  пайда  болады.

3. ….....................  еркін  жүзіп қимылдайтын  жалпақ құрт.

4. Сыртқы  қимылға  ….................... бұлшықеттер  қатысады.

5. Аралық  қабат  қимылын ….................  реттейді.

6. Ал  ішкі  қабаттағы  қимыл ….................  реттеледі.

Сәйкестендіру  тестісі

1. Денесінің  алдында  орналасқан.                          а) жіпше құрт

2. Қант  қызылшасына  зиянын  тигізеді.                 ә) ауыз қуысы

3. Ұзындығы  8 метр.                                                 б) ішек сорғы

4. Паразитті жәндік.                                                   в) үш қабатты

5. Жұмыр  құрттардың  денесі.                                 г) кит паразиті

Белгілері	Ақсұлама	Бауырсорғыш	Сиыр цепені
Бұлшықеттер	+	+
Көзшелер	+
Екі сорғышы бар		+
Гемофродит	+	+	+
Паразит		+	+
Төрт сорғышы бар			+
Екі түрлі дернәсілі бар			+

ІІІ. Жаңа  сабақ

Тақырыбы:  Жұмыр  құрттар  типіне  жататын  жәндіктердің  негізгі  ерекшеліктері

Жұмыр құрттардың            20000 – нан  астам  түрі бар

                                              көпшілігі  дара  жынысты

                                              ауыз қуысы дененің алдыңғы  жағында

                                              аналь тесігі  артұы  жағында  орналасқан

                                              тыныс  алу  және  қан тарату  жүйесі  болмайды

                                              теңіздерде, тұщы суда, топырақта

                                              кейбір түрі адамдарда, жануарларда, өсімдіктерде

                                              паразиттікпен  тіршілік  ететін  жәндіктер

                    Жұмыр  құрттардың  денесі  3 қабаттан  тұрады.

1. Ең сыртқы  қабаты – сірқабық.

2. Ортаңғы  қабат – гиподерма (тері  астындағы  қабат)

3. Ең астындағы  қабат – біріңғай  салалы  бұлшықет

        Денесі  буылтықтарға  бөлінбегендіктен  бұл  типке  жататын  құрттар  жұмыр құрттар  деп  аталады.

     Жіпше құрт      –     өсімдік  тамырында  ауру  тудыратын  паразит  жәндіктер

                                  шаруашылыққа  зияны  көп

                                  мөлшері  1мм – ден  аспайды

   Үшкір құрт    –     аналығы  1мм жасөспірімдер мен балалардың тоқ және тік ішегінде                                     орнығады.

                                    соқыр ішек  ауруына  шалдықтырады.

ауыз –  аналь  тесік – құйрық

сірқабық  (тығыз қабықша)

Ересектерден  гөрі  жасөспірімдер мен  балалардың  аш  ішегінде  орнығатын, екі  ұшы да сүйірленіп  келген, дене  тұрқы  20 см – ге  дейін  жететін  ақшыл  немесе  сарғыш  түсті  жұмыр құрт – ішексорғы  деп  аталады.

Ішексорғы.

1. аналығы

2. аталығы

Жұмыр құрттар

Жұмыр құрттар  –  денесі  буылтықтарға  бөлінбеген, шұбаланқы, цилиндр  пішінді  немесе  ұршыққа  ұқсас  жәндіктер.

Құрсақ  кірпікшелі құрт –

Қылтыңбас –

Жіпше құрт –

Қылқұрт –

Зымырақ –

Суыртқы –  аналығы  150 см, жуандығы 0,12мм орыс  зоологы,  саяхатшы А.П.Федченко 1868  жылы  зерттеді. Дракунлез  ауруына  шалдықтырады.

Адам  мен  ауыл  шаруашылық  малдарын  ішқұрттардан  құтқарудың  әдістері.

Ішқұрт  таратушыларды  паразиттерден  құтқару.

Сыртқы  ортадағы  ішқұрттарды  жою:  ол

   а) көнді  биотермиялық  жолмен  зиян  келтірмейтіндей  ету, көң  дұрыс  төгілсе, бактериялардың  тіршілік  әрекетінен  температура  + 50ºС +70ºС дейін  көтеріліп, дернәсілдері  өледі.  

ә) адам  нәжісіне  шымтезек  немесе  жылқының  тезегін салып өңдеу.

б) мал  жайылымын  жүйелі  түрде  алмастыру.

в) сойылған  малдың  ет  өнімдерін  мал  дәрігерлік  тексеруден  өткізу.

2. Мағынаны тану  бөлімі

Білмеген  масқара  емес,  білгісі  келмеген  ұяттырақ.

                                                                   Сократ.

Жигсо  әдісі  бойынша  тапсырмалар

(оқушылар  жаңа  тақырыпты өз топтарында  талқылап, келесі  топқа  барып  таныстырады)

І топ. Жұмырқұрттардың ерекшеліктері

ІІ топ. Жұмырқұрттар  типіне  жататын  жәндіктердің  пайдасы – зияны

ІІІ топ. Жұмырқұрттарды  жалпаққұрттармен  салыстыра  әңгімелеу.

                                         Сергіту  минуты  (жаңбырдың жаууы)

IV. Ой  толғаныс  бөлімі.

Сабақты  бекіту  тапсырмалары  (шығармашылық  жұмыстары)

І топ. Синквейн (5 жолды  өлең  құрастыру)

ІІ топ. Табыс  критерийі  (4 жолды  өлең)

ІІІ топ. Жедел  жәрдем  ойыны (терминдер  кабинеті)

«Терминдер»  кабинеті

Регенерация -

Гельминтология-

Алғашқықуыстылар-

Түлеу-

Гиподерма-

Сірқабық-

Тері  бұлшықет қапшығы-

Мұғалім  сөзі

                               Артық болмас  білгенің, көкірекке түйгенің.

 Жұмбақтар

1. Төрт  сорғышпен қармақшалар басында,

Етпен  бірге  қосылады асыңа

Шала піскен  ет  жесең  байқамай

Қауіп  қатер  туғызады  басыңа  (сиыр  цепені)

2. Бұл  жұмырқұрт  ащы ішекте  болады

Өз  қорегін  жұтқыншақпен  сорады

Үш  ернімен  көмкерілген  аузы  бар

Жұмбақтың  шешуін сен  тауып ал  (ішексорғы)

3. Жас  баланың  ток  ішегі  мекені

Көпке  мәлім  дара  жыныс  екені

Жұмыртқасы  дамиды  оның  далада,

Жұқпайды  ол  таза  жүрген  балаға. (үшкірқұрт)

Инсерт  кестесін  толтыру.

Білемін	Білдім	Білгім  келеді

Бағалау  кезеңі.

Аты - жөні	1.Био диктант. Сәйкестендіру тесті Семантикалық карта	2.Жигсо тапсырма-лары	3.Шығармашылық  жұмыс Синквейн Табыс критерий. Терминдер кабинеті	4.Жұмбақтар	5.Қорытынды  баға
1.
2.
3.
4.
5.

Үйге тапсырма.

§43 Жұмырқұрттардың  негізгі  ерекшеліктері

110 – сурет

Жұмырқұрттардың  пайда – зияны  туралы  хабарлама  жазу (ғаламтордан  қарау)

Назарларыңызға  рахмет!