«Қазақ халқының әдет-ғұрпы мен салт-дәстүрлері»ашық сабақ

ТАҚЫРЫП: «Қазақ халқының әдет-ғұрпы мен салт-дәстүрлері»

Сабақтың мақсаты:

• Оқушыларды қазақтардың ұлттық мәдениетінің ерекшеліктерімен таныстыруды жалғастыру, олардың қоғам өміріндегі маңызын ашу;
• Анықтамалық әдебиеттермен жұмыс істеу машықтарын жетлдіру, қосымша деректерді пайдалана  білуге үйрету;
• Халықтың сал-дәстүрлері мен әдет-ғұрпына құрметпен қарап, мақтаныш етуге және еңбекқорлыққа, төзімділікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас

Сабақтың әдісі: интерактивті

Көрнекілік:  сызба,сурет,карточка,слайд.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі  шаттық шеңбері (амандасу түрлері)
2. Оқу құралын тексеріп түгелдеу
3. Оқушы зейінін сабаққа аудару

Үй тапсырмасын сұрау:

«Таңғы шуақ»

Балалар үйге қандай тапсырма берілді? Ал олай болса уақытты босқа өткізбей ,тедетіп үй тапсырмасына көшейік.

1-тапсырма «Жалпылама  сұрақ»

1. қандай дәстүрлі ұлттық мерекелерді білесіндер?
2. Қазақтың ұлттық ойындарын атандар.
3. Халық емшілері деген кімдер?қазіргі заманда халық амшілері бар ма?неліктен адамдар халық емшілеріне сенеді?сіздердің ойларыңыз.
4. Атақты қазақ балуандарынан кімді білесіндер?

Тестік тапсырма

1 ХІХ ғ. 30-50 жылд.отырықшы өмір салтына байланысты үрдісі орнықты

А)егін екті                                                  В)тұрақты баспана салды

Б)өрт қойды                                              Г)балық аулады

2.Наурызда құрамында 7 түрлі тағамдық зат қосып пісіріледі

А)соғым басы                                            В)наурыз көже

Б)борщ                                                        Г)тұшпара

3.Ат үстінде аударып түсіру үшін күш сынасатын ойын

А)күміс алу                                                 В)ақсүйек

Б)көкпар                                                     Г) аударыспақ

4.Шипалы шөппен емдеуші

А)дәрігер                                                 В)сынықшы

Б)оташы                                                   Г)бақсы-балгер

5.1864-1919 ж өмір сүрген балуан

А)Қажымұқан                                         В)Балуан Шолақ

Б)Кенесары                                             С)Сырым

3-тапсырма «Жұптық жұмыс»

І-жұп

1)«Терминалогиялық диктант»

Наурыз-жыл басы

Дәрігер-шипалы шөппен едейтін адамдар

Тәуіп-халық емшілері

Сынықшы-сынған сүйекерді салушылар

2)Кестемен  жұмыс

Қазақтар қандай  мал өсірді?	Малдан алынатын ұлттық тағамдар
1. 2. 3. 4. 5.	1. 2. 3. 4. 5.

«Оқиғалар мен адамдар»

1.      Олар кімдер?...

 Нұрмағанет Баймырзаұлы

 Қажымұқан Мұңайтпасұлы

ІІ-жұп

1)      «Жетпей  тұрған сөзді тап»

Балалардың ең көп тараған ойыны -...... . Ер адамдардың кеңінен тараған ойыны ..... бозбалар мен жігіттердің ойыны ......

Жауабы(айгөйлек,көкпар тарту,аударыспақ) 

 2)Кестемен  жұмыс

Қазақстанның қай аймақтарында жер шаруашылығы дамыған?	Қазақстар астық тұқымдастарының қандай түрлерін өсірді?	Жер өңдеуге арналған құрал-саймандар	Астықтан дайындалатын ұлттық тағамдар

«не, қайда, қашан?»  Тиісті жауаптарын белгілеңдер.

1909ж                            Варшава

1911ж                           Рига

1913-15ж.ж                   «Сигизмунд белдігі»  

     Қортындылау

Балалар Қазақтардың ХІХғ. І-жарт.қазақ халқының мерекелері мен ұлттық ойындары туралы білімімізді қорытындыладық.енді бүгін біз қазақ халқының салт-дәстүрлері мен әдет ғұрыпын өтеміз.

    Мақсаты:

    Қазақ өмірінде әдет-ғұрып пен салт-дәстүрлердің өз рөлі бар екенін,аса үлкен аумақта тұрып жатқан халық үшін бұл салт-дәстүрлер бір-бірін түсінісуге көмектеседі, бірлікке шақырады, олардың тәрбиелік мәні зор. Халқымыздың салт-дәстүр  туралы таныса отырып, жалпы мәлімет алып   қазақ халқының рухани мәдениетінің өшпес құндылықтары екеніне көз жеткізу.

«Ой қозғау»

Мәдениет дегеніміз не-белгілі бір халықтың қол жеткізген табыстар мен шығармашылық жиынтығы. Латын сөзі-Cultura- өңдеу,егу деген мағына береді. М-2-ге бөлінеді. Мат-қ,рухани.

 Қазақ өмірінде әдет-ғұрып пен салт-дәстүрлердің өз рөлі бар екенін ежелгі заманнан М.Қашқари, Ш.Уалиханов, Х.Досмұхамедов, М.Жұмабаев, М.Әуезов, т.б. жазған. Салт-дәстүрлер  бір-бірін түсінісуге көмектеседі, бірлікке шақырады, олардың тәрбиелік мәні зор.

 Көптеген ғасырлардың барысында қазақтардың өзіндік бірегей әдет ғұрыптары  мен салт-дәстүрлері қалыптасты.ХVIII Ғ.ХХ ғ. Бас кезінде оның бірқатарын Ресей әкімшілігінің өкілдері,орыс және шет ел ғалымдары,саяхатшылыр айқын байқап,жазып қалдырды. Қазақтардың  әдет-ғұрпы мен салт-дәстүрлері үй ішіндегі отбасылық және адамдардың өзге де топтары арасындағы өзара қарым-қатынастарды қалыптастыруда үлкен рөл атқарды.

1.      Сендердің отбасыларыңда қолданылатын салт-дәстүрлер мен ырымдарды айтып беріңдер

2.      Бүгінгі күнде қазақ халқында қандай салт-дәстүрлер сақталған? Олардың маңызы неде?

3.      Салт-дәстүрлер мен ырымдарға байланысты мақал-мәтелдерді айтыңдар.Өзім табу.ойын ретінде.

 деген мақалдардың мәні неде?

Сергіту сәті би «Қаражорға»

Кітаппен жұмыс Коллаж жасау

 Бекіту

                «Қазақ халқының әдет-ғұрпы мен салт-дәстүрлері» тақырыбы бойынша сөздікпен жұмыс:

Азан-таңертеңгілік намазға шақыру

Азан шақырып ат қою-жаңа туған балаға ат қою

Айға бата беру-жаңа ай туғанда айтылатын ырым

Ауыз тию-ұсынылған астан дәм тату.

Базарлық- алыс сапардан, тойдан келгенде әкелетін сый

Байғазы-сыйлық, көрімдік

Бауырына салу-бала қылып алғанды айтады

Ерулік-жаңа көшіп келген көршіні қонақ ету

Жеті ата-шежіренің бастауы     

Киіт-құдаға берілетін сыйлық

Кіндік шеше-жаңа туған баланың кіндігін кескен кісі

Қалаңмал-қалыңдық үшін берілетін төлем

Қорытындылау

«МЕН МАҚТАНА АЛАМЫН ҚАЗАҚТЫҢ . . .»

Бағалау

Үйге тапсырма: