"Қазақстан - менің отаным"

«Бір ғана Отаным бар, ол Қазақстан»              интеллектуалды ойыны.

Мақсаты:                   Оқушылардың ителлектуалды білімдерін                                                                                                                кеңейту, отанымыздың   басынын кешкен тарихи                               оқиғаларды, сан жылдар бойы еліміздің тәуелсіздігі үшін күрескен ұлы тұлғалармыз туралы алған білімдерін шыңдау.

Дамытушылығы: Ұлттық сана, рухтық қасиеттерін қалыптастыру, шығармашылық ойлау  қабілетін дамыту.

Тәрбиелік:               Елін сүюге, халқына адал қызмет етуге тәрбиелеу

Көрнекілігі:            Компьютер, интерактивті тақта, нақыл сөздер, ғылым   туралы ұлағатты сөздер.

Интеллектуалды жарыс барысы:

                                   Ойын 5 кезеңнен тұрады.

                                   Ойынға 3 топ қатысып, білім додасына түседі.

Пәнаралық байланыс: Тарих, математика, қазақ тілі мен әдебиеті, мемлекет және құқық, дене тәрбиесі.

Ойынға қатысушылар: әділқазылар,

жүргізуші,

оқушылар

                                 Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі (оқушыларды, мұғалімдерді орналастыру)

ІІ. Ойынның мақсаты мен жоспарын айту.

ІІІ. Ойынды кезең бойынша өту.

ІV. Оқушыларды топқа бөлу арқылы жарыстыру.

V. Қорытынды.

Жоспары:    І   бөлім:    «Сергіту сәті»

                    ІІ  бөлім:    «Жұмбақ жылдар»

                   ІІІ бөлім:    «Жұмбақ кейіпкерлер  және оқиғалар»

                   ІV бөлім:    «Айшықты сөздер»

                    V  бөлім:    «Егер  мен ...»

«Бір ғана Отаным бар, ол Қазақстан»                                     интеллектуалды ойыны.

Жүргізуші:

Ассалаумағалейкум ұстаздар мен оқушылар.                                   Әділ қазы төрешілер, білім сөзге ерушілер                                     Бүгінгі біздің колледж арасындағы                                                    «Бір ғана Отаным бар, ол Қазақстан» атты                     интеллектуалды  ойынымызға қош келіпсіздер

                   Сан ғасырлар тарихынан кешегі,                                                          Туған жердің шежіресі өседі.                                                           Менің елім Қазақстан - Отаным,                                                 Болашағы бізбен бірге өседі.

XXІ ғасырдың талантты,  дарынды жастары – ойыншыларымен таныстырайық.

 1 топ Механикаландыру бөлімінің «Сұңқар» тобы

Ұранымыз: Білім алып бүгін алтын ұяда,
Ертең әлі шарықтаймыз қияда.

2 топ Агробизнес бөлімінің «Тұлпар» тобы

Ұранымыз: Асау тұлпар желдей ескен арынды,
Оқу менен еңбекке сал барыңды.

 3 топ Ветеринария бөлімінің «Болашақ» тобы

Ұранымыз: Болашақтың ұл-қызымыз,
Көркейтеміз елді біз.

Жүргізуші:       

Қазылар орнықтырар әділдікті,                                                                                                     Кімдердің жауаптары кәміл шықты.                                                                    Білім мен тапқырлықтың жарысында                                                                     Жеңіске жетер дейміз нағыз мықты, - дей келе                                                     сайысымызды бағалайтын әділ қазылар алқасымен танысыңыздар.

1.    _______________________________________

2.    _______________________________________

3.    _______________________________________

4.    _______________________________________

5.    _______________________________________

Жүргізуші:                                                                                                        Жақсы болу өзіңнен,
Жаман болу өзіңнен.
Өзіңді өзің ая да,
Өзің үйрен өзіңнен.
Жақсылық көрсең біреуден,
«мен қандаймын?» деп ойла.
Жамандық көрсең біреуден,
«мен қандаймын?» деп ойла, – дей отырып, бүгінгі «Бір ғана Отаным бар, ол Қазақстан» атты интеллектуалды ойынымызды бастаймыз.

Ойын барысы:

І   бөлім:     «Сергіту сәті»

ІІ  бөлім:    «Жұмбақ жылдар»

ІІІ бөлім:   «Жұмбақ кейіпкерлер  және оқиғалар»

ІV бөлім:   «Айшықты сөздер»

V  бөлім:    «Егер  мен ...»

Жүргізуші:                                                                                                           Білген сайын келеді біле бергім,
Біле беру емес пе тілегі елдің.
Белден ассаң, алдыңда бел көрінсе,
Қызыққаннан келмей ме жүре бергің.
Сондықтан да келеді біле бергім
Білімдіні сүйерін білім елдің - деп                                                                        сайысымыздың алғашқы шарты «Сергіту сәті» кезеңін бастаймыз.                                                                                       Ереже бойынша әр топқа 9 сұрақ беріледі. 1 сұраққа дұрыс жауап берсең      1 ұпай қоржыныңа саласың.

І топ сұрақтары

І топ сұрақтары

1.  Еліміздің Астанасы қай өзен  жағасында орналасқан?

 Е с і л

2. ҰОС-на қатысқан қазақтың қаһарман қыздары?

Әлия Молдағұлова, Мәншүк Мәметова

3.  ҰОС-на қатысқан қазақтың қаһарман қыздары?                             

 А.Байтұрсынов

4.  Абылайдың шын аты                                          

Әбілмансұр

5. ҚР Туының авторы кім?

Ш.Ниязбеков

6. ҚР-ның тәуелсіздігіне неше жыл?                     

21 жыл

7. «Абай жолы» романының авторы                      

М.Әуезов

8.  Астана қаласының бұрынғы атауы                   

Целиноград

9. Түркістан автономиясының төрағасы болған кім?

М.Шоқай

ІІ топ сұрақтары

1. Мемлекеттік рәміздерді атап беріңдер?                                 

Ту, Елтаңба, Әнұран.                                             

2. Еліміздің Ғарышкерлерін атап беріңдер?                             

Т. Аубакиров; Т.Мұсабаев.                           

3. Шыңғысханның заңы.                                          

Яса .                                                                

4. «Асар жасау» дәстүрі нені білдіреді.                  

 Көмек көрсету                                              

5. Қазақ хандығын құрған кімдер.                          

Керей мен Жәнібек                                 

6. Қазақтың соңғы ханы.                                          

 Кенесары                                                   

7. Жас кезінде «Сабалақ» атанған хан.                   

Абылай                                                                 

8. Ежелгі елдерді байланыстырған сауда байланысы.                                                      

Ұлы «Жібек жолы»                                      

9. Йасы /Ясы/ қаласының қазіргі атауы?                            

Түркістан

ІІІ  топтың сұрақтары:

1. ҚР-ның елтаңба авторлары                              

Шотаман  Уалиханов, Жандарбек  Мәлібеков

2. «Алтын адам» қай жерден табылған?

Есік қорғаны, Алматы

3. 30 тамыз қандай мереке?                                  

Конституция күні

4.  Ақмола облысының орталығы?

Көкшетау

5. Астана қаласының символы                             

Бәйтерек

6. Қазақстанды алғаш тәуелсіз деп таныған ел?                                                    

Түркия

7. Халықтардың әдет-ғұрып, салт- дәстүрін зерттеитін ғылым?                      

Этнография

8. Қазақстанның ең биік шыңы?                         

Хан -Тәңірі

9. Алматы қаласының бұрынғы аты?                                                      

Верный

Әділ қазы алқалары, жинаған ұпай санын есептеп, хабарлайды.

Жүргізуші:                                                                                                                   ІІ бөлім  Жұмбақ жылдар     

Тауды биік деме сен,                                                                                     Талаптансаң шығарсың.                                                                                     Жауды мықты деме сен,                                                                                       Білімді болсаң жығарсың, -деп                                                                               екінші бөліміміз «Жұмбақ жылдар» кезеңіне кезек береміз.                                                                                                              Ереже бойынша әр топқа 5 сұрақ беріледі. 1 сұраққа дұрыс жауап берсең      1 ұпай қоржыныңа саласың.

І топ  сұрақтары

1. 603-704ж.ж                            1. Батыс Түрік қағанатының кезеңі

2. 1986 жыл                               2. Желтоқсан қозғалысы

3. 870-950жыл                           3. Әл-Фарабидің өмір сүрген жылдары

4. 1998 ж. 6 мамыр                   4. Елбасы Н.Ә.Назарбаев Ақмола қаласын      Астана  деп атауға шешім қабылдады

5. 1998ж. 10маусым                  5. Жаңа Астана тұсау кесер тойы болып өтті

ІІ топ сұрақтары

1. 552-603ж.ж                            1. Түрік қағанатының тарихи  мерзімі

2. 1954  ж.                                  2. Тың және тыңайған жерлерді игеру

3. 1991 ж. 2 қазан                      3. Қазақ ұшқышы  Т.Әубәкіров ғарышқа   ұшты

4. 1961 ж . 12 сәуір                   4.Тұңғыш адам баласы ғарышқа ұшты. Ю.А. Гагарин

5. 1991 ж.  10 желтоқсан          5. Елбасымыз ел алдында өзінің Президенттік антын  қабылдады.

ІІІ топ сұрақтары

1. 1945ж 9мамыр                       1. Жеңіс күні

2. 2011 жыл қысқы ойын          2. Қысқы VII Азияда олимпиадасы

3. 756-940 жылдары                  3. Қарлұқ қағанатының кезеңі

4. 1993ж . 15 қараша                 4.Ұлттық теңгеміз айналымға енгізілді

5. 704-756ж.ж                            5.Түргеш қағанаты

Әділ қазы алқалары, жинаған ұпай санын есептеп, хабарлайды.

Жүргізуші:

Жұмбақ  Кейіпкерлер және оқиғалар

ІІІ Бөлім

Ту тігілді халқымның бүгін бағына,                                                                    Жас өрендер желбіретіп, нық  ұста.                                                              Ғасырларға жалғастырып елдікті,                                                                        Дақ түсірме ата-баба арына!                                                                                 Үлгі бізге ағалардың ерлігі,                                                                 Ұлағатты,өнегелі еңбегі.                                                                             Тәуелсіздік туын ұстап жоғары,                                                                     Бүгінгі ұрпақ - болар елдің ертеңі –деп, үшінші бөліміміз «жұмбақ кейіпкерлер және оқиғалар» кезеңін көреміз.                                                                             Ереже бойынша әр топқа 2 сұрақ беріледі. 1 сұраққа дұрыс жауап берсең 1 ұпай қоржыныңа саласың.                                                                                  

І топ сұрақтары

Бұл оқиғаның қазақ халқына тигізген азабы, қайғы қасіреті, аштығы мен қайыршылық  халге душар етуі өте ауыр болды. Мың- мыңдаған адам қырылды немесе тұтқынға айдалып кетті. Жүдеген, мыңдаған ауыл қырғынға ұшырап, мал-мүлік талан –таражға түсті, бір кезде гүлденген қалалар  жау қолында қалып, аяусыз қиратылды. Қазақтар басынын кешірген сол ауыр қайғы – қасіреттің  символы «Елім - ай » атты зарлы жыл болды.

Сұрақ: Бұл оқиға тарихта қандай атпен қалды?

Жауабы:  «Ақтабан шұбырынды,  алқакөл сұлама»  деп аталады.

ІІ топ     с ұ р а қ т а р ы:

Бұл оқиға 1730 жылы Балқаш көлінің оңтүстік -  батыс жағындағы Итішпес Алакөл деген жерде болды. Оған қазақтың үш жүздің жасақтары қатысты. Осы жерде қазақ жағынан Сабалақ (Абылай хан атағы) Жоңғар жағынан Шарыш шығып,  қазақ батыры жеңген. Мұның өзі қазақ жауынгерлерін арқаландырып, жігеріне жігер қосқан. Бұл шайқаста қазақтар жоңғарларға естерінен тандыра күшті соққы берді.

Сұрақ:   Жеңіс тапқан бұл шайқас қалай аталады?

Ж а у а б ы: Аңырақай шайқасы

ІІІ топ сұрақтары

Ойламаған жерден қазақ – қырғыз шекарасында Алмалысай жайлауындағы Кекілік тауында қоршауда қалады. Наурызбай батыр өз жасағымен қоршауды бұзуға ұмтылады. Басшы оған  «Біз  мүмкін қоршауды бұзып шығарамыз,  ал қалғандары қайтеді?  Олардың бәрі қырылады гой . Егер хан басыммен қашып кетсем не болғаным»? ,- деген екен . (қырғыз) Қалығұл Әлібеков оның басын шауып, Ресей басшысына  әкеліп береді де, 500 сом күміс ақша алады .

Сұрақ: Осы оқиға қай ханға байланысты айтылған?

Ж а у а б ы:  К е н е с а р ы

І топ сұрақтары

30 жыл қысқа өмірінде  тарихи – этнографиялық материалдар  жинап,  артында «Қырғыз туралы жазбалар», «Ыстық көл күнделіктері» деген еңбектерін қалдырған әйгілі ғалымды ата

Ж а у а б ы :

           

       Шоқан Уәлиханов

ІІ топ сұрақтары:

Абылайдың ең жақын кеңесшісі, әрі сенімді серіктестерінің  бірі болған би, әрі дипломат,  қазақ шежіресінің білгірі

Ж а у а б ы :

         

           Бұхар Жырау

ІІІ топ сұрақтары

Қазақстанда 1916 жылы өріс алған ұлт  – азаттық көтерілістің басшысы. Торғай уезі Қайдауыл облысының 3-ші ауылында  кедей шаруа отбасында туған. Ол байларға жалшы болады, еңбекші халықтың  тартқан қайғы -  қасіретін , ауыр тұрмысын көтереді. 1905-1907 жылдары орыстың бірінші революциясының азаттық идеясы ықпалымен шаруалардың байларға  қарсы күресіне қатысқан қолбасшы.

Ж а у а б ы:         

                   

         Амангелді  Иманов

Әділ қазы алқалары, жинаған ұпай санын есептеп, хабарлайды.

Жүргізуші:                                                                                         «Айшықты сөздер»  ІV бөлім

Білімдіден шығады алғыр шешен                                                                 Шешендік пен болған ғой барлық көсем                                                             Сайра шәкірт, бұлбұлдай шарықташы                                                           Қалмасын бұл жарыста сенің есең - дей отырып,                                  «Айшықты сөздер» атты  IV бөлімді бастаймыз.                                                                                        Бұл айналымда бірнеше тұрақты сөз тіркестері беріледі. Бұл сөздермен біз ана тілі пәнінен шығармаларды оқығанда танысқанбыз. Әр топқа 3 сөз тіркесі беріледі. Ойланып, мағынасын айтуларың керек.

1.Төбесі көкке жетті (қуанды)
2. Ине шаншар жер жоқ (бос жер жоқ)
3. Қой аузынан шөп алмас (жуас)

1. Қабағынан қар жауды (ашуланды)
2. Бетінен оты шықты (ұялу)
3. Ит өлген жер (алыс)

1. Төбе шашы тік тұрды (қорықты)
2. Көзді ашып-жұмғанша (тез, лезде)
3. Таяқ сілтем жер (жақын)

Әділ қазы алқалары, жинаған ұпай санын есептеп, хабарлайды.

Жүргізуші: V бөлім    «Егер  мен ...»

Білгенге білім- байлық, бағасы артық,                                                         Салмағы сан жетпейтін қорғасындай.                                                              Үйренсең өнер білім, өнеге мұра,                                                                  Таусылмас тау кенінің қордасындай,-деп Омар ақын айтқандай, сайысшыларымыздың шешендігін байқайық.                                         V «Егер  мен ...» кезеңінің ережесі: Бірнеше тақырыптар ұсынылады. Соның біреуін алып оқушылар өз ойын айтады. Уақыты 3 минут. Онда оқушы шешендік өнерін,ойын,тілдік байлығын байқату қажет.

«Егер де мен .... колледж  директоры болсам»,   «Егер де мен ....білім министрі болсам»,  «Егер де мен .... ауыл әкімі болсам».

Жүргізуші:        
Арғымаққа міндім деп,                                                                       Артқы топтан адаспа.                                                                          Күнінде өзім болдым деп,                                                                      Кең пейілге таласпа.                                                                             Артық үшін айтысып,                                                              Достарыңмен  санаспа.                                                                       Ғылым  жұрттан асты деп,                                                                 Кеңессіз сөзді бастама.                                                                    Жеңемін деп біреуді,                                                                            Өтірік сөзбен  қостама – деп, бүгінгі «Қазақстан менің отаным» атты тақырыбындағы сайысымызды әділқазы алқалары қорытындылап біткенше кезекті  ___________________________орындауындағы _______________әнін қабыл алыңыздар.              

Әділқазылар: (жеңген топқа марапат, екіншісіне – сый-құрмет көрсетіп, ойын нәтижесін қорытады)

Жүргізуші:

Қазақстан – менің Отаным,                                                                                                  Көк туымды қалайша құлатармын.                                                      Тып-тыныш тұрып жатқан жайымыз бар,                                            Бәріміз баласындай бір атаның.                                                                                                    Елімізде бақ-береке, ырыс болсын,                                                                                         Қызыл тілім қанжардай қылыш болсын.                                                                                 Халқымның ахуалы дұрыс болсын.                                                                                            Еліміз әрқашанда тыныш болсын! – деп бүгінгі «Бір ғана Отаным бар, ол Қазақстан атты интеллектуалды ойынымызды аяқтаймыз.                                   Еліміздің Егемендігі жасай берсін!