Қазақстан тарихынан ашық сабақ "Оғыз мемлекеті" (7 сынып)

ҰМЖ тарауы: 6.1А VI-IX ғасырлардағы Қазақстан				№2 Қамысты орта мектебі
Күні 10.10.2017	Мұғалімнің аты-жөні: Демисенова С.С.
Сынып.  7	Қатысқандар -					Қатыспағандар –
Сабақтың тақырыбы	Оғыз мемлекеті
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары	6.3.1.2. VI-IX ғасырлардағы мемлекеттердің даму ерекшеліктерін түсіндіріп, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау
Сабақ мақсаты	Барлық оқушылар: оғыз мемлекетінің құрылу тарихын сипаттайды Оқушылардың басым бөлігі: Оғыз мемлекетінің этникалық құрамын, қоғамдық құрылысын анықтайды. Кейбір оқушылар: Оғыз мемлекетінің дүниежүзі тарихында алатын орнын анықтайды
Бағалау критерийі	Оғыз мемлекетінің тарихын сипаттайды Этникалық құрамын, қоғамдық құрылысын анықтайды Көрші елдермен қарым-қатынасын анықтайды Дүниежүзі тарихындағы алатын орнын сипаттайды
Тілдік мақсаттар	Оқушылардың  оқылым, айтылым  дағдыларын дамытуды қамтамасыз ету үшін «джиксо» арқылы мәтіндерді (қосымша деректер) жекелей оқытып, шағын топта талқылату, басқа топтарға түсіндірту. Оқулықтан тірек сөздерді анықтайды, дәптерге жазады (жазылым дағдысы).
	Пәнге қатысты лексика мен терминология. Ябғу, күл- еркін, сюбашы, қаңқаш, бозоқ, үшоқ, құрылтай
	Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер Талқылауға арналған тармақтар: Оғыз сөзінің мағынасы (уыз, өгіз, оқ) оқушылар ой толғайды Сіз неліктен .....  екенін айта аласыз ба? Неліктен оғыздарды қарлұқтар Жетісудан ығыстырды? Жазылым бойынша ұсыныстар:  Оғыздар Арал, Сырдария бойынан көшіп кету себебі неде?
Құндылықтарға баулу	Ерте орта ғасырда Қазақстан территориясында ерекше орын алған Оғыз мемлекетінің тарихының ерекшелігіне қызығушылығын ояту
Пәнаралық байланыс	«Қазақстан тарихы»,  дүниежүзі тарихы, география  Осы пәндердегі алған білімдерімен пәнаралық байланыс жасаймын
Алдыңғы білім	Атлах шайқасы
Сабақтың барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері		Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері					Ресурстар
Сабақтың басы (15 минут) 1 минут 2 минут 3 минут 2 минут 7 минут		Ұйымдастыру  шаралары (сәлемдесу, оқушыларды түгендеу) Көңіл-күйлерін бағдаршам арқылы көрсету. Тапсырма 1. Үй жұмысын сұрау.«Екі шындық бір жалған» әдісі. Оқушылардың алдыңғы білімінен мысалдар келтіруді сұраймын					Бағдаршам
		Сыныпты 3 топқа бөлемін. Қағанаттардың астаналары жазылған стикерлер арқылы бөлу. 1 топ-Түрік қанаты ( астанасы-Суяб қаласы) 2 топ- Батыс түрік қағанаты (жазғы ордасы- Мыңбұлақ ) 3 топ- Түргеш қағанаты (астанасы- Күнгіт қаласы) Мақсаты: сыныпта сенімділік қарым-қатынас, жағымды орта орнату.
		Тапсырма 2. Ой толғау. Балаларға  «Уыз», «оқ», «өгіз» сөздерімен  жұмыс жасатамын, сұрақтар қою арқылы диалогке тарту. -          Бұл сөздер қандай мағынаны білдіреді деп ойлайсындар? -          «Оғыз» сөзімен тікелей байланыстырамыз -          «Оғыз» сөзіне класстер құрғызамын   Сонымен бүгін біздің сабағымыздың тақырыбы не туралы деп болжайсындар? Сабақта ол туралы қандай мәлімет білгілерін келеді? Критерий: оғыз сөзінің мағынасын анықтайды Дискриптор:оғыз сөзінің мағынасын атайды Қалыптастырушы бағалау: бес бармақ арқылы.Әр саусақтың өзіндік мәні бар. Солар бойынша өз ойыңды білдір. Бас бармақ-мен үшін маңызды, сұқ саусақ-мен бүін ...... түсіндім. Ортаңғы саусақ-Мен үшін ...... қиын болды. Төртінші бармақ- менің бағам..... Бесінші бармақ-мен.... білгім келеді					класстер
		Тапсырма 3. Үлестірме қағаздағы және кітаптағы  мәтінмен жұмыс жасату. 1)Мәтінді жекелей  оқу (3 минут). «Ойлан, жұптас, бөліс» әдісі 1-топ: Оғыз мемлекетінің Этникалық құрамы, қоғамдық құрылысы  2-топ:Көрші елдермен қарым-қатынасы 3-топ: Дүниежүзі тарихындағы алатын орны 2) Топтағы оқушыларға «Джиксо» арқылы түсіндірту 3) Топтық талқылау (3 минут). Критерий: Көрші елдермен қарым-қатынасын сипаттау Дискриптор: Көрші елдермен қарым-қатынасы сипаттайды Қалыптастырушы бағалау: бағдаршам әдісі Топты бағалау парағы Топ мүшелері Белсенділігі Идея ұсынуы Тақырыпты меңгеруі Ойын жеткізу Сергіту сәтін өткізу					мәтін жазылған қағаздар
Сабақтың ортасы 18 минут 11 минут (жекелей, топтық) 3 минут (жекелей жұмыс)		Тапсырма 4. (Ж, Т)  Венн диаграммасы 1-топ: Оғыз мемлекеті мен қимақтар  2-топ:Оғыз мемлекеті мен қарлұқтар 3-топ: Оғыз мемлекеті мен түргештер салыстыру   Критерий: Оғыз мемлекетінің көрші елдермен қарым-қатынасын венн диаграммасы арқылы салыстыру Дискриптор: Оғыз мемлекетінің көрші елдермен қарым-қатынасын венн диаграммасы арқылы салыстырады Қалыптастырушы бағалау:серіктестікті оқыту Тапсырма 5. Кескін картаға оғыз мемлекетінің орналасуын белгілеңіз.					Кескін карта
4 минут		Тапсырма 6. (Ж) Оқулықтан және берілген мәтіннен тірек сөздерді жазғызу. Ябғу, күл- еркін, сюбашы, қаңқаш, бозоқ, үшоқ, құрылтай
Сабақтың соңы (12  минут) 5-5-1		Тапсырма 7 Оғыздар туралы жазған тарихшылардың ойларын ортаға салу 1 топ- Әл-Бируни 2 топ- Ибн Хаукал 3 топ- Әл-Идриси Критерий: Орта ғасырлық авторлар оғыздарға баға береді Дискриптор: Орта ғасырлық авторлардың деректеріне сүйене отырып, Оғыз мемлекетіне баға береді. Қалыптастырушы бағалау: алты қалпақ Тапсырма 8 Ақиқат немесе  Жалған ба? 1 Оғыз мемлекетінің астанасы Янгикент А/Ж 2 Оғыз мемлекетінің билеушісі қаған А/Ж 3 Оғыз мемлекеті қарлұқтармен тату болды А/Ж 4 Киев князі Святославпен одақ құрды А/Ж 5 Оғыздарды қыпшақтар құлатты А\Ж Сабақ соңындағы оқушылардың рефлексиясы: Оқушылар сабақ кезінде нені меңгергендері жайлы 5 сөйлем жазады. Одан кейін сол 5 сөйлемді 5 сөзге дейін қысқартады. Соңында 5 сөзді 1 сөзге қысқартады. Оқушылар өздерінің түйінді сөзін бүкіл сыныппен бөліседі.Үйге тапсырма беру Оқулықтағы мәтін бойынша 3-7 сұрақ құрап келу;					Кесте
Саралау – сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?			Бағалау – сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырысыз?		Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау
Топтағы жұмыс барысында 4,7 тапсырмалар барысында қабілетті оқушылардың басқалардың табысқа жетуіне ықпал етуіне көмектесу. Визуал оқушылар қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін суреттер, слайдтар көрсетемін. Барлық  оқушылардың қатысуын қадағалау			Бағдаршам, бес бармақ, шапалақ арқылы,  ақылдың алты қалпағы, серіктестікті оқыту		Денсаулық сақтау педагогикасын, СЭС талаптарын сақтау.  Сергіту сәтін өткізу. Егер зейіндері шашырап кетсе қажеттіліктеріне сәйкес ой сергек өткізу. Топқа бөлінген кезде қауіпсіздік ережелерін сақтау туралы ескертіледі.
Сабақ бойынша рефлексия			Оқушылар сабақ кезінде нені меңгергендері жайлы 5 сөйлем жазады. Одан кейін сол 5 сөйлемді 5 сөзге дейін қысқартады. Соңында 5 сөзді 1 сөзге қысқартады. Оқушылар өздерінің түйінді сөзін бүкіл сыныппен бөліседі
Жалпы бағалау
Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқу мен оқытуға қатысты) 1: 2: Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң  ықпал етер еді (оқытуды да оқуға қатысты) 1: 2: Сабақ барысында мен сынып н емесе жекеленген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Бөлім Тақырып	6.1А VI-IX ғасырлардағы Қазақстан Оғыз мемлекеті
Оқу мақсаты	6.3.1.2. VI-IX ғасырлардағы мемлекеттердің даму ерекшеліктерін түсіндіріп, олрдың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау
Ойлау дағдыларының деңгейі	Білу және түсіну; қолдану
Бағалау критерийі	Оғыз мемлекетінің тарихын сипаттайды Этникалық құрамын, қоғамдық құрылысын анықтайды Көрші елдермен қарым-қатынасын анықтайды, Дүниежүзі тарихындағы алатын орнын сипаттайды
Тапсырма
Тапсырма 1. Үй жұмысын сұрау.«Екі шындық бір жалған» әдісі. Оқушылардың алдыңғы білімінен мысалдар келтіруді сұраймын Тапсырма 2. Балаларға  «Уыз», «оқ», «өгіз» сөздерімен  жұмыс жасатамын, сұрақтар қою арқылы диалогке тарту. -          Бұл сөздер қандай мағынаны білдіреді деп ойлайсындар? -          «Оғыз» сөзімен тікелей байланыстырамыз -          «Оғыз» сөзіне класстер құрғызамын   Сонымен бүгін біздің сабағымыздың тақырыбы не туралы деп болжайсындар? Сабақта ол туралы қандай мәлімет білгілерін келеді? Тапсырма 3. Үлестірме қағаздағы және кітаптағы  мәтінмен жұмыс жасату. 1)Мәтінді жекелей  оқу (3 минут). 1-топ: Оғыз мемлекетінің Этникалық құрамы, қоғамдық құрылысы  2-топ:Көрші елдермен қарым-қатынасы 3-топ: Дүниежүзі тарихындағы алатын орны 2) Топтағы оқушыларға «Джиксо» арқылы түсіндірту (4 оқушы*3 минут=12 минут) 3) Топтық талқылау (3 минут). Тапсырма 4. (Ж, Т)  Венн диаграммасы 1-топ: Оғыз мемлекеті мен қимақтар  2-топ:Оғыз мемлекеті мен қарлұқтар 3-топ: Оғыз мемлекеті мен түргештер салыстыру   Тапсырма 5. Кескін картаға оғыз мемлекетінің орналасуын белгілеңіз. Тапсырма 6. (Ж) Оқулықтан және берілген мәтіннен тірек сөздерді жазғызу. Ябғу, күл- еркін, сюбашы, қаңқаш, бозоқ, үшоқ, құрылтай Тапсырма 7 Оғыздар туралы жазған тарихшылардың ойларын ортаға салу 1 топ- Әл-Бируни 2 топ- Ибн Хаукал 3 топ- Әл-Идриси Тапсырма 8 Ақиқат немесе  Жалған ба? 1 Оғыз мемлекетінің астанасы Янгикент А/Ж 2 Оғыз мемлекетінің билеушісі қаған А/Ж 3 Оғыз мемлекеті қарлұқтармен тату болды А/Ж 4 Киев князі Святославпен одақ құрды А/Ж 5 Оғыздарды қыпшақтар құлатты А\Ж
Бағалау критерийі		Дескриптор
Оғыз мемлекетінің тарихын сипаттайды		Оғыз мемлекетінің тарихын сипаттады
Этникалық құрамын, қоғамдық құрылысын анықтайды		Этникалық құрамын, қоғамдық құрылысын анықтады
Көрші елдермен қарым-қатынасын анықтайды,		Көрші елдермен қарым-қатынасын анықтады,
Дүниежүзі тарихындағы алатын орнын сипаттайды		Дүниежүзі тарихындағы алатын орнын сипаттады