Биология пәнінен 6 сыныпқа арналған деңгейлік тапсырмалар

Кіріспе. Өсімдіктер туралы  ғылым.

1-деңгей

1.Биология   ғылымы   нені   зерттейді.

2.Тірі  ағзаға нелер  жатады

3.Тірі ағзаның  ортак  белгілері  қандай

4.Тірі  ағзалардың  табиғаттағы.  Адам  өміріндегі  манызы

5.Қазақстандағы  сирек  кездесетін  өсімдіктер.       

2-деңгей

1.Биологиялық  диктант.

Өсімдіктер  ауада................. тыныс   алып,............ газын  бөліп   шығарады.

Топырақты  қарашірікпен  байытатын.........

Жемістерде  кездесетін   нәруыз   көмірсулар, майлар.............

Ауадағы  газдар  мөлшерінің  қалыпты  болуына қандай  газ  әсер етеді......

3-деңгей

Сәйкес  келе  ме?

	өсімдіктер	Ерекшелігі
	Итмұрын	индикатор
	Саңырауқұлақ	Шипалық  манызы  бар
	қына	Селбестікте  өсетін  өсімдік
	балдыр	Құрамынан  иод,спирт  алатын  ағза

Тақырыбы: Мәдени  және  жабайы  өсімдіктер.

1-деңгей

1. Мәдени  өсімдіктер  дегеніміз  не?

2. Жабайы  өсімдіктерге  қандай  өсімдіктер  жатады.

3. Біржылдық  және  екі  жылдық  өсімдіктерді  ата

4. Көпжылдық  өсімдіктерге қандай  өсімдіктер  жатады?

5. Дәрілік  өсімдіктердің  мәні неде?

2-деңгей

1. Мына  кестені  толтыр.

Май өндірілетін түрлері	Көкеністік  түрлері	Дәрілік  түрлері	Сәндік түрлері

3-деңгей

1. Мәдени  өсімдіктер  туралы  баяндама.

Тақырыбы:  Гүлді  өсімдіктер.     

1-деңгей

1. Жер бетіндегі  гүлді  өсімдіктердің  саны

2. Өсімдіктердің  тіршілігіне  әсер  ететін  факторлар

3. Өсімдіктердің  күзгі тіршілігі  қандай?

4. Гүлді  өсімдіктердің  тіршілік  факторларын  ата

5. Гүлді  өсімдіктердің  маңызы

2-деңгей

1. Дәлелде,  жабық  тұқымымен  жемісі   неден  пайда  болады?

2. Ашық  және  жабық  тұқымдыларды  өсімдіктердің   тұқымдарын  салыстыр.

3. Өсімдіктердің  тіршілік  формаларына  қарай  қандай   түрлерге  бөлінеді?

4. Өсімдіктер  тірі  ағза  екенін  дәлелде

5. Өсімдік  ағзасынан  алынатын дәрумендер                                               

3-деңгей

Споралы өсімдіктер	Тұқымды  өсімдіктер	ұқсастығы

Тақырыбы:  Өсімдіктердің тіршілік жаңдайлары өсімдіктердің тіршілік әрекеттеріне әсер ететін негізгі экологиялық факторлар

1-Деңгей

Өсіммдіктің тіршілік жағдайларына нелер жатады?

Өсімдіктердің тіршілік әрекетіне әсер ететін экологиялық факторларды ата ?

Өсімдіктердің тіршілік әрекетін жақсарту үшін қандай шаралар жүргізу керек?

Елді мекендерде егістіктің айналасын неліктен көгалдандырады?

Өсімдіктердің таралу жолдарын ата?

2-Деңгей

Тіршілік орталарына байланысты өсімдіктер қалай таралған?

Өсімдіктердің күзгі тіршілігі қандай табиғи жағдайға байланысты өзгереді?

Күзгі құбылыстың өсімдіктің тіршілігіне әсері қандай?

Өсімдіктердің табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы?

3-Деңгей

Өсімдіктердің тіршілік әрекетінің экологиялық факторларына әсер ететін эссе жаз?

Тақырыбы:Ұлғайтқыш  құрадарл.Ұлғайтқыш  құралдарды   қолдану  ережелері.

1-деңгей

1. Ұлғайтқыш   құралдардың  түрлерің  ата

2. Ұлғайтқыш   құралдарды  қолдану  ережелері

3. Микраскоптың  құрлысын  талда

4. Микраскопқа  қажетті  жабдықтарды  ата

5. Микроскопты  ашқан  кім?

2-деңгей

1. Микраскоптың   негізгі  бөлктерін  ата

2. Көру  түтігінде қандай  бөлшектер  орналасады

3. Окульяр  мен  обьективтің   құрлысың,  айырмашылығын  көрсет

4. Тұтқалы  ұлғайтқыш  әйнек   затты  неше  есе  үлкейтеді     

3-деңгей

1.Ұлғайтқыш  құралдары  туралы  хабарлама  дайында.

Тақырыбы: Өсімдік   жасушасының  құрылысы.

1-деңгей

1. Жасуша  деген  не?

2. Пішіндеріне  қарай   жасушаның  түрлерін  ата

3. Жасуша  бөліктерің  ата

4. Саңылау   дегеніміз не,оның  қызметі  қандай?

5. Қабыөша  неден  тұрады?  

2-деңгей

1. Цитоплазманың  қызметі.

2. Ядро  жасушаңа  не  үшін  қажет?

3. Вокуольдың  атқаратын  қызметі

4. Жасуша   қабықшасының  қасиетің  талда     

3-деңгей

Жасушаның  құрылысы	Атқаратын қызметі
Цитоплазма
Ядро
Вакуоль
Қабықша
Пластидтер

Тақырыбы: Жасушалардың  тіршілік әрекеті 

1-деңгей

1. Жасушалардың тіршілік әрекеттері дегеніміз не?

2. Жасушаның өсуі мен бөлінуі қалай іске асады?

3. Жасушаның тыныс алуы

4.Жасушаның қоректенуі

5. Жасушаның тіршілік әрекеттерінің сыртқы орта жағдайларына тәуелділігі деген не?

2-деңгей

1. Жасушаның тыныс алуын анықта

2. Жасушаның тіршілік әрекеттерінің сыртқы орта жағдайларына байланысты екенін дәлелде

3. Өсімдіктердің тыныс алуын жақсарту үшін қандай шаралар жүргізу қажет екеін анықта

4. Қандай жағдайлар тыныс алуға әсерін тигізеді?

5.Тыныс алу жылдамдығын дәлелде

3-деңгей

1. Жасушаның  тіршілік  әрекетіне  кері  әсер  ететін  факторларды мысалмен  дәлелдеп түсіндір.

2. Жасушаның  тіршілік  жағдайын   сызбанұсқаға түсір.

3. Жасушаның  негізгі  тіршілік  әрекетіне  қысқаша  сипаттама бер.

Тақырырыбы: Тұқым

1-деңгей

1. Тұқым  неден  дамиды?

2. Қос  жарнақты  тұқымның  құрылысын  талдап  беріңдер.

3. Дара  жарнақты  тұқымның  құрылысы қандай?

4. Бидай  тұқымының  құрылысы.

5. Ұрықтан  өсімдік  дамитының қалай  түсінесің?

2-деңгей

1. Дара  жарнақты  және  қос жарнақты  тұқымдардың   құрлысын салыстыр

2. Дара  жарнақтылардың  тұқым жарнағы  қандай  қызмет  атқарады?

3. Гүлді  өсімдіктерді  класына қарай  жікте

4. Дара  жарнақтылардың  тұқым жарнағы  қандай  қызмет  атқарады?

3-деңгей

1. Қосжарнақты тұқымның құрлысындағы  ерекшеліктерін   сипатта.

2. Ұрық  қажетті  заттарды  тұқымның қай  бөлігінен  алады?

3. Эндоспермнің    қызметі  қандай?

Тақырыбы:   Тұқымның органикалық және бейорганикалық заттары.Тұқым ішіндегі өсімдік ұрығы. Тұқымдардың алуантүрлілігі. Тұқымдардың өнуі

1-деңгей

1. Тұқымның органикалық, бейорганикалық заттарын сызбаға түсір

2. Тұқым ішіндегі ұрық дегеніміз не?

3. Тұқымдардың түрлерін ата

4. Тұқымның өнуіне қажетті жағдайлар

5.Тұқымдардың таралу жолдары қандай?

2-деңгей

1. Тұқым өнуі үшін қоректік заттарды қайдан және қалай алады деп ойлайсыз?

2. Тәжірибедегі тұтінші ыдыстағы тұқымдардың өнбеу себептерін түсіндір

3. Су тұқымның өнуіне не үшін қажет?

4. Тұқымның өнуіне қажетті жағдайларды көрсетіңіз

3-деңгей

1. Суреттегі өсімдіктердің тұқымдарының әрқайсысы қандай жолмен таралатынын түсіндір

2. Тұқымның өнуіне неліктен ауа қажет?

3. Өсімдіктердің тұқымын кеппе шөптерден анықта

Тақырыбы:  Тамыр – өсімдіктің  вегетативті  мүшесі. Тамырдың  сыртқы жұәне ішкі құрлысы.

1-деңгей

1. Мүше дегеніміз не?

2. Қандай мүшелер болады?

3. Тамыр типтерін ата.

4. Вегетативті мүшелерді атаңдар.

5. Вегетативті мүшелер өсімдікке неүшін қажет?

2-деңгей

1. Тамырлар шығу тегіне қарай нешеге бөлінеді, олар қайдан пайда болады?

2. Негізгі, жанама, қосалқы тамырлардың жиынтығы нені құрайды, олардың айырмашылығы және қандай өсімдіктерде болады?

3. Жанама тамырлардың қызметін көрсет.

4. Қосалқы тамырлардың қызметін сипатта.

3-деңгей

1. Тамыр қайдан пайда болады?

2. Негізгі тамырдан қандай тамырлар пайда болады, оның қызметі қандай?

3. Тамыр жүйесі дегенді қалай түсінесіңдер, анықтамасын айтыңдар.

Тақырыбы: Тамыр аймақтары, бөлінуі, өсу, сору өткізу. Тамырдың тіршілік әрекеті.

1-деңгей

1. Тамыр бөлімдерін ретімен ата.

2. Тамыр түктері бар аймақты неліктен сору аймағы деп атайды?

3. Тамыр оймақшасының қызметі қандай?

4.Өткізу бөлімінің құрылысын, қызметін ата.

5.Тамыр оймақшасының тамыр бөліміне кірмейтінін 10а-суретте жеке берілген тамыр оймақшасын түсіндір.

2-деңгей

1. Тамырдың ұшынан өсетінін тәжірибе арқылы түсіндір.

2. Бөліну аймағында неше қабат болады?

3. Әр қабаттың ерекшелігін түсіндіріп қай үлпаға жататынын көрсетіңдер.

4.Жас жасушалар бөлінбейтін аймақты ата, себебін түсіндір.

3-деңгей

1. Тамыр бөлімдерінің орналасуын сызбанұсқа арқылы көрсетіңдер.

2. Жанама тамырлар қай тамырдан дамиды?

3. Мына кестені толтырыңдар.

Тамырдың бөлімдері	Атқаратын қызметі

Тақырыбы: Тамыр жүйесінің типтері: кіндік және шашақ тамырлар. Атқаратын қызметіне қарай тамырдың түрөзгерістері.

1-деңгей

1. Тамыр жүйесіне қарай нешеге бөлінеді?

2. Қандай өсімдіктерде кіндік жіне шашақ тамыр болады?

3. Қоректік заттарды қорға жинайтын тамырларды атаңдар.

4.Түрөзгеріс деген не, және оның қандай маңызы бар?

5.Түрін өзгертетін тамырдың түрлерін атаңдар, өсімдік тіршілігінде қандай маңызы бар?

2-деңгей

1. Тамыр түрөзгерісі дегенді қалай түсінесіңдер, анықтамасын айтыңдар..

2. Шашақ тамыр жүйесі деп неліктен аталған, шашақ тамырлы өсімдіктер мен кіндік тамырлы өсімдіктерге мысал келтіріп, кесте толтырыңдар:

3. Түйнек тамырдың жемтамырдан айырмашылығы қандай?.

4.Емізік тамырдың нағыз тамырдан айырмашылығы неде, дәлелде.

3-деңгей

1. Тіреу тамырлар мен ауа тамырлары өсімдікке не үшін қажет?

2. Жемтамыр қандай өсімдіктерде болады?

3. Кіндік тамыр мен шашақ тамыр жүйесінің ерекшеліктерін атаңдар.

Тақырыбы:  Өсімдік өркендерінің құрлысы мен маңызы. Бүршік өсімдіктің ұрықтық өркені. Бүршіктен өркеннің дамуы.

1-деңгей

1. Бүршің неліктен бастапқы өркен деп аталады?

2. Өркеннің негізгі орталық бөлігі.

3. Бүршіктер орналасуына қарай қалай бөлінеді?

4.Буын, буынаралықты қалай түсінесіңдер?

5.Қосалқы бүршіктердің ерекшеліктерін атаңдар.

2-деңгей

1. Ұзарған өркен мен қысқарған өркеннің айырмашылығы неде?

2. Өсу бүршігі мен гүл бүршігін салыстырып, қандай айырмашылықтары бар екенін анықтаңдар?

3. Өркеннің буыны мен буынаралығын сипаттаңдар.

4.Қосалқы бүршіктер қайдан дамиды?

3-деңгей

1. Бүршікте қандай өзгерістер болатынын бақылаңдар.

Тақырыбы:  Жапырақ өркеннің бүйірлік мүшесі. Жапырақтың құрылысы. Фотосинтез. Газалмасу. Жапырақтың түрөзгерістері.

1-деңгей

1. Жапырақ өсімдіктің қандай мүшесі?

2. Жапырақтың атқаратын қызметі қандай?

3. Жапырақтың сыртқы құрылысы қандай бөлімдерден тұрады?

4.Бөбешік жапырақша деген не?

5.Қынапты жапырақты ата.

2-деңгей

1. Жапырақтардың сабаққа орналасуының түрлерін талдаңдар?

2. Жапырақтың сыртқы құрылысы неден тұрады?

3. Жүйкеленудің түрлері және атқаратын қызметін сипатта.

4.Фотосинтез қандай құбылыс?

3-деңгей

1. Жай жапырақ пен күрделі жапырақты ажыратып, мысал келтір.

2. Өткізгіш шоқтардың жапырақ тақтасына орналасуы?

3. Жапырақшалардың сабаққа орналасуының түрлерін талдаңдар.

Тақырыбы:  Сабақ.

1-деңгей

1. Сабақтың ішкі құрылысы неше қабаттан тұрады?

2. Сабақтың неше түрлері бар?

3. Қабықтың құрылысы неден тұрады?

4. Сабақ қандай қызмет атқарады?

5.Өзектің атқаратын қызметі.

2-деңгей

1. Сабақтың ішкі құрылысындағы қабаттарды сипаттаңдар?

2. Жасмықша қай қабатта орналасқан?

3. Қабық бөлімдерін атқаратын қызметін талдаңдар.

4.Ағаш діңінің сүрек қабаты басқа қабатына қарағанда қалың болу себебі неліктен?

3-деңгей

1. Жылдық шеңбер қалай түзіледі?

2. Биология кабинетінде өсіп тұрған бөлме өсімдіктерінің сабақ түрлерін ажыратып, өсімдік түрлерін жақыздар.

3. Сабақтың жапырақ өсетін жуанжері қалай аталады?

Тақырыбы:  Өркеннің көптүрлілігі және өркеннің түрөзгерістері.

1-деңгей

1. Жер асты өркендерге не жатады?

2. Тамырсабақ дегеніміз не?

3. Түйнек дегеніміз не?

4. Пиязшық деп нені айтады?

5. Қысқарған сабақ деген не?

2-деңгей

1. Түйнектік құрылысын талдап, өркен екндігіне кз жеткізіңдер.

2. Картоптың түйнегі мен жуаның пиязшығын жеміс деп атауға бола ма? Дәлелде.

3. Қандай пиязшықты, тамырсабақты, түйнекті өсімдіктерді білесіңдер?

4. Түйнек пен тамырдың айырмашылығын сипатта.

3-деңгей

1. Пиязды тек түбіртегі батып тұратындай етіп ыдыстағы суға салып, тамырлары мен бүршіктері қанша күнде дамып шығатынын ділелде.

Тақырыбы:    Қыс кезіндегі өсімдік  өркендері.

1-деңгей

1. Қыс кезінде өсімдік өркендерінің жағдайы қандай?

2. Қысқарған, ұзарған өркен дегеніміз не?

3. Бұйыққан бүршік дегеніміз не?

4. Ашық бүршіктердің сыртын не жауып тұрады?

5. Өркен қабыршақтары неден қорғайды?

2-деңгей

Биологиялық диктант.

Бұйыққан     бүршіктер............баяу өседі.

Бұйыққан бүршіктер.......... қандай бұталармен шөптесін өсімдіктерде болады.

Бүршіктердің өсуі байаулағанда ...........өсе бастайды.

3-деңгей

1. Ағаштың бес, он сантиметр  бүршігін суға салып, бүршікте қандай өзгеріс болатынын бақылаңдар. Суға салған күннен бастап бүршік жарғанға дейңнгі аралығын бақылап, жаз.

Тақырыбы:    Гүл, оның құрлысы мен маңызы. Гүл бөлімдері.Гүл шоғырлары. Биологиялық маңызы.

1-деңгей

1. Гүл дегеніміз не?

2. Көбею мүшелеріне не жатады?

3. Гүлден не дамиды?

4. Гүлдің құрылысы неден тұрады?

5. аталық пен аналықты салыстыр.

2-деңгей

Керекті сөздерді пайдалана отырып, сөйлемді толықтыр:

1. Қос гүлсерікті гүлде ... мен .... болады.

2. Гүлдің тостағаншасы ... , күлтесі пайда болады ...

3. Гүлдің негізгі бөлімдері бұлар ... аналық.

4. Аталық ... және ... аналлық .... тұрады.

3-деңгей

1. Гүлдердің күлтежапырақшаларынан жасалатын парфюм түрлерінің алынуы туралы хабарлама жаса.

Тақырыбы:  Өсімдіктердің гүлденуі және тозаңдануы.

1-деңгей

1. Гүлдің көбеюге қатысатын бөлімдерін ата.

2. Тозаңдану деген не?

3. Жәндіктер гүлге неге қонады?

4. Айқас тозаңдану деген не?

5. Тозаңданудың неше түрі бар?

2-деңгей

1. Жынысты көбеюге гүлдің қандай бөлімдері қатысады?

2. Жеміс пен тұқым қалай түзіледі?

3. Шірне қай жерде алынады?

4. Тропикте өсетін өсімдіктерді қандай жәндіктер тозаңдандырады?

3-деңгей

1. Өсімдіктер жел арқылы тозаңдануға қалай бейімделген?

2. Бунақденелермен және желмен айқас тозаңданатын өсімдіктердің гүлдерін салыстырыңдар.

Тақырыбы:  Жемістің түзілуі. Жемістің түрлері. Біртұқымды, көптұқымды жемістер.

1-деңгей

1. Жемістер неше топқа бөлінеді?

2. Жидек жемісті өсімдіктерге сипаттама бер.

3. Жеміс гүлдің қай бөлімінен пайда болады?

4. Біртұқымды өсімдіктер және көптұқымды өсімдіктер деп неге бөлген?

5. Өздерің көріп жүрген жемістерді қандай топқа жатқызар едіңдер?

2-деңгей

1. Тұқым неден дамиды?

2. Қос және дара жарнақты тұқымдардың құрылысын анықта.

3. Эндоспермнің атқаратын қызметі.

4. Ұрық жетті қоректі тұқымның қай бөлімінен алады?

3-деңгей

1. Тұқым кіндігінің маңызын сипатта.

2. Ұрықтан өсімдіктің дамитынын схема арқылы дәлелде.

3. Тұқым арқылы көбейетін өсімдіктер.

Тақырыбы:  Өсімдік мүшелерінің өзара байланысы. Өсімдіктер және қоршаған орта.

1-деңгей

1. Қоршаған ортаға өсімдіктердің қандай пайдасы бар?

2. Өсімдік мүшелерінің өзара байланысының бар екеніне мысалдар келтір.

3. Қоршаған ортаны қорғау не үшін қажет?

4. Өсімдік мүшелері қандай басты қызмет атқарады?

5. Табиғатты қорғау жолдары қандай?

2-деңгей

1. Өсімдікке қажетті қандай тыңайтқышты білесіңдер?

2. Қорғауға алынған қандай өсімдіктер бар?

3. Өсімдіктердің табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы қандай?

4. Өсімдікке қажетті нәрлі заттарды өсімдік қайдан алады?

3-деңгей

1. Көгалдандырудың маңызы.

2. Қызыл кітапқа енгізілген өсімдіктер туралы ақпараттық хабарлама жаса.

Тақырыбы:  Органикалық және минералдық тыңайтқыштар

1- деңгей

1. Өсімдік жақсы өсу үшін топырақта қандай тыңайтқыштар болуы керек?

2. Азот жетпегенде өсімдікте қандай өзгеріс болады?

3. Органикалық тыңайтқыштар түріне қандай тыңайтқыштар жатады?

4. Өсімдіктер қоректік заттарды қай кезде пайдаланады?

5. Тыңайтқыш неше топқа бөлінеді

2- деңгей

1. Тыңайтқыштарды қай мезгілде шашуға болады?

2. Неге топырақ арқылы қоректену дейді?

3.  Топырақта қандай элементтер өсімдікке қажет?

4.  Тыңайтқышты қандай күйде беру қолайлы?

3- деңгей

1. Құс саңғырығын суға езіп бөлме өсімдіктеріне үстеме қорек берудің маңызы.

2. Органикалық, минералды тыңайтқыштардың түрлерін сызбанұсқа арқылы көрсет.

Тақырыбы:   Фотосинтез

1-Деңгей

Фотосинтез дегеніміз не?

Тимирязевтің еңбегі қандай?

Жапыраққа күн сәулесі түскенде қандай құбылыс болады?

Фотосинтез кезінде қандай газ бөлінеді?

Өсімдікті қараңғы жерге неге қоюға болмайды?

2-Деңгей

Қандай өсімдіктерде фотосинтез жүрмейді?

Фотосинтез кезінде қандай зат бірінші түзіледі, содан соң қандай затқа өзгереді?

Жасыл өсімдік оттегін қай кезде көп мөлшерде бөледі?

Фотосинтез кезінде хлорофильдің ролі?

3-Деңгей

Фотосинтез кезінде оттегі бөлінетінін дәлелдейтін тәжірибені басқаша тағы қандай жолдармен өзгертуге болады?

Тақырыбы:   Өсімдіктің тыныс алуы.

1 деңгей

1.     Өсімдіктердің тыныс алуы дегеніміз не?

2.     Өсімдіктен бөлінетін энергия қайда жұмсалады?

3.     Қандай жағдайлар тыныс алуға әсерін тигізеді?

4.     Қыста картоп түйнектерінің тыныс алуы неге баяулайды?

5.     Өсімдікте тыныс алу жылдамдығы қай кезде артады?

2 деңгей

1.     Фотосинтезбен тыныс алуды неге бір-біріне қарама-қарсы процесс дейміз?

2.     Тыныс алуға жарықтың әсері қандай?

3.     Өсімдіктің тыныс алуы қай кезде бәсеңдейді?

4.     Өсімдіктің тыныс алуына тағы қандай жағдайлар әсер етеді?

3 деңгей

1.     Өсімдіктердің жарық және қараңғы жерде тыныс алуына тәжірибе жасау арқылы дәлелде.

Тақырыбы:   Жынысты жыныссыз көбею.

1 деңгей

1.     Өсімдіктер қандай жолдармен көбейеді?

2.     Вегетативті және генеративті көбею дегеніміз не?

3.     Гүл дегеніміз не?

4.     Гүлде не дамиды?

5.     Қос және дара жынысты көбею дегеніміз не?

2  деңгей

1.     Жыныссыз гүлдерде не дамымайды?

2.     Неше үйлі гүлдер болып бөлінеді?

3.     Тозаңдану мен ұрықтанудың айырмашылығы қандай?

4.     Гүлдің көбеюге қатысатын бөлімдері, олардың құрылысын ата?

3  деңгей

1.     Мектепте гүл құмырасына қалемшеден өсірген өсімдікті отырғызып, бақылап, қорытынды шығар.

Тақырыбы:   Өсімдіктердің өсуі дамуы, қоршаған орта жағдайларына тәуелділігі, өркен мен тамырдың өсуге бағытталуы. Өсімдіктердің тіршілік ұзақтығы.

1 деңгей

1.     Өсімді мүшелерге не жатады?

2.     Тамырлар жыл мезгілдеріне қарай қалай өседі?

3.     Тамыр қарқынды өскенде нені жақсы пайдаланады?

4.     Өркеннің түрлерін ата?

5.     Қазіргі кездегі қоршаған ортажағдайлары қандай?

2 деңгей

1.     Өсімдіктердің жақсы өсуі қандай тіршілік жағдайларына байланысты?

2.     Бүршіктер өркенге қандай тәртіппен орналасқан?

3.     Бүршік неліктен бастапқы өркен деп аталынады?

4.     Гүл бүршігі қандай өркенге орналасқан?

3 деңгей

1.     Өсімдіктердің тіршілік ұзақтығына хабарлама әзірлеу.

Тақырыбы:   Өсімдіктер дүниесінің негізгі бөлімдері.

1 деңгей

1.     Өсімдіктерге тән ортақ белгілерді ата?

2.     Өсімдіктерді жіктеу дегеніміз не?

3.     Түр дегеніміз не?

4.     Өсімдіктерді қалай жүйелеуге болады?

5.     Жүйелеудің жоғарғы сатысы не?

2 деңгей

1.     Жүйенің кіші бірлігі не?

2.     Түрді анықтаудың қандай жағдайлары бар?

3.     Өсімдіктерге тән қандай ортақ белгілірді білесің?

4.     Түрді анықтауда қандай жағдайлар әсер етеді?

3 деңгей

Төңіректе өсетін өсімдіктерді жүйелеу системасын құрастыр.

Тақырыбы:   Балдырлардың бөлімдері. Біржасушалы және көпжасушалы балдырлардың жалпы сипаттамасы.

1 деңгей

1.     Балдырлар қайда тіршілік етеді?

2.     Таллом дегеніміз не?

3.     Хромотофор дегеніміз не?

4.     Балдырларды неге бір және көпжасушалы балдырлар деп бөлген?

5.     Балдырлар қалай көбейеді?

2 деңгей

1.     Спирогира, улотрикс не себепті көпжасушалы балдырларға жатады?

2.     Табиғаттағы, шарауашылықтағы маңызы қандай?

3.     Қандай теңіз балдырларын білесің?

4.     Шаруашылықтағы маңызы қандай?

3 деңгей

1.     Балдырлардан қалай қағаз алуға болады екен, соның технологиясын зертте, анықта, қорытындысын шығар.

Тақырыбы:   Тұщы су, теңіз балдырларының көптүрлілігі табиғаттағы, шаруашылықтағы маңызы.

1 деңгей

1.     Қоңыр балдырлар қайда кездеседі?

2.     Балдырларжынысты көбейгенде гаметалардың қосылуынан не пайда болады?

3.     Бадырлардың қандай маңызы бар?

4.     Балдырлардың тамырын не деп атайды?

5.     Табиғаттағы, шаруашылықтағы маңызы қандай?

2 деңгей

1.     Қызыл балдырларда қандай пигменттер болады?

2.     Қоңыр балдырлардың құрамында қандай заттар бар?

3.     Қағаз өндірісінде пайдалынылатын қандай балдыр?

4.     Балдырлар қандай жолдармен көбейеді?

3 деңгей

1.     Тағамға пайдалынылатын балдырлардың адам ағзасына қажетті қандай заттар бар екенін анықта.

Тақырыбы:   Жоғары сатыдағы споралы өсімдіктер ретінде жасыл мүктердің жалпы сипаттамасы.

Мүктердің көбейуі және дамуы.

1 деңгей

1.Спора деген не? Анықтама беріңдер.

2.Дүние жүзі бойынша олардың неше түрлері бар?

3.Мүктерді зерттейтін ғылым.

4.Мүктердің аса кең тараған екі өкілін қарастыр, қысқа сипаттама бер.

5.Мүктер қандай жолмен тек суда ғана көбейеді?

2 деңгей

1-Кестені толтыр

Көкек мүгі	Шымтезек мүгі	Айырмашылығы	Тән қасиеттері

2-

 суреттегі процесті көрсетіп, жаз.

3-Мүктәріздестер өсімдіктердің маңызы.

4-Сфагнумның ерекшелігін анықта.

3 деңгей

1-Сөзжұмбақ құрастыр. Кілт сөзі мүк.

2-Төмеңгі әріптерден мүктәрісдес өсімдіктердің атауларын табып, сөз құрастыр.

Л Ү Л А Л А Г

Т Ы Ш М К Е З Е

У С К Т А К

Е К І Ө К М К Ү Г

Й Б А Д И

3-Шымтезек мүктің маңызын қарастыру.

Дұрыс па, бұрыс па?	+	–
Топырақтың батпақтануын тездетеді.
Тамыр арқылы қоректенеді
Топырақ түзуге қатысады
Гүлі қызыл түсті
Құстардың қорегі
Шымтезек өндіріп, оны отын ретінде пайдаланады

1.        Шымтезек мүгі. Мүктердің табиғаттағы және халық шаруашылығындағы маңызы. Мүктәрізді өсімдіктерді қорғау.

1 деңгей

1-Шымтезек мүгінің неше түрі бар?

2-Шымтезек мүгі қандай жерлерде кездеседі?

3-Шымтезек мүгін басқаша қалай деп те атайды?

4- Шымтезек мүгі – сабағы жиі бұтақталған неше жылдық өсімдік?

5- Жасыл мүктен және басқа да мүктерден айырмашылығы неде?

2 деңгей

1-

  Суретке қарап су мен онда ерігенминералды тұздарды сабақ арқылы сіңіреді. Сабағында ақшылдау – жасыл түсті жапырақтары бар. Шымтезек мүгінің жапырақ жасушалары неше түрі болады?

2-Шымтезек мүгі, жасыл мүк секілді жынысты және жыныссыз жолдармен көбейеді. Шымтезек мүгі – бірүйлі, қосжынысты өсімдік. Шымтезек мүгі көбею жолдарымен танысу және схемалық түрде салып көрсетү.

3- Шымтезек мүктің маңызың қарастыру. 5 маңызың жазу.

4-Биологиялық диктант

Мүқтәріздес _____ тұқымды өсімдіктер.

Жасыл мүк «______ зығыры» деп те аталады.

Мүктердің аса кең тараған ____ өкілін қарастырамыз. Олар: _____ мүк (_____ мүгі) пен _______ мүгі.

Мүктерді зерттейтін ғылымды «___________» (грекше «брион» - мүк, «лотос» - ғылым) дейді.

3 деңгей

1-Мыңа суреттегі мүктәрездес өсімдіктерді тауып белгіле, атауын жаз.

    

2-

Мүктәріздес өсімдіктердің 4-ші атауын жаз.

3-

                                                                                                            

         Саңырауқұлақ                                                                                                                                   шымтезек

2.        Қырықжапырақтардың, қырықбуындардың және плаундардың жоғары сатыдағы споралы өсімдіктер ретінде жалпы сипаттамасы, көбейуі және дамуы. Қырықжапырақтәрізділердің өткен замандарда өркендеп өсіп кең таралуы. Қазіргі қырықжапырақтәрізділердің табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы. Қырықбуындардың құрылысы, көбейуі және дамуы. Қырықбуындардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы

1 деңгей

1-Қырықжапырақтылар – деген ... . анықтама бер.

Қырықжапырақтар қандай жолдармен көбейеді?

2-Қырықжапырақтылардың жапырақтары 2 түрлі қызмет атқарады. Қандай?

3-Қазіргі кезде қырықжапырақтәріздестердің неше мыңнан астам түрлері белгілі?

Қырықжапырақтылар тропикте қандай түрінде өседі?

Суда өсетіндері бар ма?

4-Австралия мен Жаңа Зеландияда ағаш болып өсетін түрлерінің биіктігі неше метрге дейін жетеді?

Қазақстанда ағаш тәрізді қырықжапырақтәріздестерді қайда ғана көруге болады?

5-Қырықжапырақтыларға жататың өкілдерді жаз.

2 деңгей

1-Неліктен қырықбуын деп аталады?................................................................................................................................................... Дәлелдеп бер.

2-Кеппе шөптен қырықбуынның жазғы және көктемгі өркендерін табыңдар. Олардың реңдері неліктен  қоңыр және жасыл екендігін, айырмашылығын түсіндір................................................................................................................................................. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Суретте қайсысы жаздық ............... және қайсысы көктемгі .....................көрсет. 

3-

Берілген суретте қырықбуынның сабағы........, тамыры..........., тамырсабағы............., спорангийлі масақшасының..............., жапырағы...............көрсет.

  4-Кеппе шөптен усасыр қырықжапырағын табыңдар. Оның жер үсті...........жерасты ..... бөліктерін жаз.

3 деңгей

1-Усасыр қырықжапырағының бөліктерін ата 1......................2.....................3......................

Усасыр қырықжапырағын жапырағын төңкеріп, астындағы споралы қоңыр төмпешіктерді табыңдар.

Қырықбуын мен қырықжапырақтың ұқсастығы неде?

...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2-

көбею жолдарын атап бер

3-

 суреттегі берілген өсімдіктер туралы қызықты бір әңгіме құрастыр.

3.        Плаундардың құрылысы, көбейуі және дамуы. Плаундардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы

1 деңгей

1-

 суретке қарап, анықтама бер.

2-

Плаунтектестердің жалпы сипаттамасы, құрылысының ерекшеліктері,өсімді көбеюі.

 3-

Шоқпарбас плаунның жыныссыз,жынысты көбеюі.

4-Кестені толтыр

Мүктектестер	Ортақ белгілері	Плаунтектестер

5-Шоқпарбас плаунның табиғаттағы маңызы.

2 деңгей

1-Мәтін бойынша оқып, өкілдерін теріп жаз.

2-Шоқпарбас плаунның көбею жолдары

Өсімді	Жыныссыз	Жынысты
Төселіп өсетін өркендерінің үзінділері арқылы жүзеге асады. Мұндай үзінділердің жас жасушаларынан алдымен қосалқы тамырлар, содан соң  жас  өркендер жетіледі. Осылай бір өсімдіктен бірнеше плаун пайда болады.	Споралар арқылы жүзеге асады. Споралар масақтарында жетіледі. Плаунның спора түзетін масағының өсіне көптеген үш бұрышты, ұшы үшкір спорофилдер бекиді. Спорофилл түрі өзгерген жапырақ. Осы спорофилдерде бүйрек тәрізді спорангий – споралар дамитын орын.	Жерге түскен споралардың өнуінен басталады. Плаун спораларының өнуінің екі типі белгілі: жерүсті және жерасты. Бірінші жағдайда споралар жерге түскен соң бірнеше күннен кейін жерүсті өскіншелерін береді. Бұл өскіншелерін жартылай сапрофит ретінде қоректенеді.

3-Берілген сөйлемді аяқта

1. Плаунтектестер  ...................  пайда болған (ерте дәуірде)

2. Қазіргі кезде плаун туысының  ..........  түрі белгілі (100)

3. Қазіргі кездегі өкілдері ......... ................(көпжылдық мәңгі жасыл шөптекті өсімдіктер) 

4. Тең споралы плаунтектестердің кең тараған өкіліне ............ (шоқпарбас плаун) жатады.

5. Шоқпарбас плаунның жыныссыз көбеюі ............   (споралар )  арқылы жүзеге асады.

6. ...................  – түрі өзгерген жапырақ  (спорофилл)

7. Плаун спораларының өнуінің екі типі белгілі ............... , .............. (жерүсті және жерасты)

8. Спораларын көп мөлшерде жинап , (дәрі-дәрмек) жасауға пайдаланылады.

4-Көкек мүгі мен плаунның құрылысын, көбеюінің сабағының ішкі құрылысындағы ұқсастық пен айырмашылықтарды кестеге сызып, дәптерлеріңе жаз

3 деңгей

1-

1.Екі қабықшадан тұратын жасуша(спора)

2.Мүктерді зерттейтін ғылым(бриология)

3.Шымтезек мүгінің латынша атауы(сфагнум)

4.Мүктердің спора дамитын орны(қауашақ)

5.Мүктің түрі (нұрлы мүк)

	П
				Л
		А
		У
Н

2-Дұрыс пікірді табу:

Плаунтектестер ағаштекті өсімдіктер.Олардың 22 мыңнан 27 мыңға дейін түрі белгілі.Плаунтектестер тең және әр түрлі споралы өсімдіктер.Тең споралы плаун тектестердің өкілі шоқпарбас плаун.Ол құрғақ жерлерде жиі кездеседі.Өркендерінің ұшында 20-дан астам масақтары дамиды.Сабағының сырты тозданып кеткен.Қабықтың сыртқы қабатында тірек ұлпасы бар және сабақтың ортаңғы бөлігін шеңберлі шоқ алып жатыр.Шоқпарбас плаун өсімді,жыныссыз, жынысты жолдармен көбейеді.

3-Сәйкестілікті табу

1	Жыныссыз көбею	А	6 -15 жыл
2	Жынысты көбею	Ә	жас плаун
3	Жерүсті	Б	споралардың өнуі
4	Жерасты	В	Спора
5	Спора	Д	Гифалар
6	Ұрықтанған жасуша	Ж	дәрі-дәрмек

Жауабы:1-В,2-Б,3-Д,4-А,5-Ж,6-Ә.

4.        Ашық тұқымды өсімдіктер ретінде олардың жалпы сипаттамасы және көптүрлілігі. Мектеп маңындағы қылқан жапырақты өсімдіктер.

1 деңгей

1-Қазақстанда 2 қандай тұқымдасы бар?

2-Кестені толтыр

қарағай тұқымдасы	кипарис тұқымдасы

3-

 

Жас бүрдің сыртқы көрінісін анықтап қарап, аталық аналық бүрлерді анықтауға болатын мүмкіндігін қарастырып, суретте аттарын  жаз........................................ .............................................................................................

..............................................................................................

.............................................................................................

4-Қарағай бұтағын абайлап қарап, онда қылқандарының нешеден орналасқанын жаз................................................................... ................................................................................................................................................................................................................

5-Неліктен қылқанжапырақтылар  ашық тұқымдыларға жатады?................................................................................................ ...........................................................................................................................................................................................................

2 деңгей

1-Қылқанның ұзындығын өлшеңдер, пішініне зер салып, өлшемін жаз.......................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................

2-Суреттегі ағаштардың атауын атап бер

....................................................................

...................................................................

.....................................................................

....................................................................

....................................................................

3-

 

Қылқанжапырақтылар тұқымдары қайда орналасқан?

...........................................................................................

...........................................................................................

4-

 

Қылқанжапырақтылар неше жыл өседі?

3 деңгей

1-Қылқанжапырақтылар неге қыс мезгілінде қылқандары жасыл болады?

2-Ашық тұқымды өсімдіктердің қырық жапырақтектестерден қандай ерекшеліктері бар?

“Бір үйлі”, “Екі үйлі” өсімдіктер дегенді қалай түсінесіздер?

“Сүрек” деген не?

3-1. Ашық тұқымды өсімдіктердің өсімдіктердің гүлі болмайды, сондықтан не түзбейді?

А жеміс

В ұрық

С гүл

 2. Бір жасушалы түзіліс?

А вирус

В жасуша

С спора

3. Жас өркеннің ұшында не орналасады?

А жапырақ

В бурлер

С тамыр

 4. Зиготадан не дамиды?

А сабақ

В ұрық

С ризоидтер

5.Қылқан жапырақты өсімдік?

А терек

В емен

С қарағай

Тұқымы жемісінің ішінде жетіледі. Бұл қандай өсімдіктер?

1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 Д Р Е Т К М С Ө

9 8 1 7 3 6 5 4 3

Ө С 1 М Д 1 К Т Е Р

5.        Крестгүлділер тұқымдасы. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері.

1 деңгей

1-Сипаттама бер

2-Кесте толтыр

Жабайы өсетін	Мәдени	дәрілік

3-

 

суреттегі өсімдіктердің атауын тап.

4-Кестені түсіндір

5-Кестені толтыр

2 деңгей

1-Гүл фомуласы деген не?

2-Суреттегі гүлдің атауын тап

3-Крестгүлділер тұқымдасы неге солай аталады?

4-Крестгүлділер тұқымдасы тіршілік формаларын атап бер

3 деңгей

1-Тұқымы жемісінің ішінде жетіледі. Бұл қандай өсімдіктер?

1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 Д Р Е Т К М С Ө

9 8 1 7 3 6 5 4 3

Ө С 1 М Д 1 К Т Е Р

2-

  

Суретке қарап гүл формуласын құрастыр.

3-Кестені жалғастыр

 

6.        Раушангүлділер тұқымдасы. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері.

1 деңгей

1-Сипаттама бер

2-

 әлемде қай елде алғаш рет кездескенің айтып бер

3-Қосжарнақтылар класының ерекшеліктері?

Класқа жататын тұқымдастарды ата?

4-Асқабақ тұқымдасына жататын өсімдіктерді ата

5-Жұмбақты шеш:

Көктемде

Ақ гүлге оранады,

Күзде

Қолға доп боп оралады.

-

Бұтаға ілген үлпершек,

Іші нәрлі қызыл сөл,

Теріп алып үлгерсек.

-

Тіл үйірген дәмі бар,

Сары алтын түс — сәні бар.

Шақсаң егер кептіріп,

Сүйегінің дәні бар,

Баққа тұрар сән беріп,

Алқа етіп тізіп ал.

2 деңгей

1-Кестені түсіндір

 

2-

  кестені толтыр

3-

4-

Тест сұрақтарына жауап жазу:

 1.Сарымсақ қай туыстың, қай кластың өкілі

 а/ қосжарнақтылар класы, алабота тұқымдасының;

 ә/ қосжарнақтылар класы, пияз туысының;

 б/ барлық туыс пен тұқымдастың өкілі.

 2.Тары қай туыстың, қай кластың өкілі?

 а/даражарнақтылар класы, астық тұқымдасының;

 ә/ қосжарнақтылар класы, көкнәр тұқымдасының;

 б/ даражарнақтылар класы, ерінгүлділер тұқымдасының.

 3.Сүйелшөп, жіңішке айдаршөп қай туыстың, қай кластың өкілі?

 а/даражарнақтылар класы, көкнәр тұқымдасының;

 ә/ қосжарнақтылар класы, асқабақ тұқымдасының;

 б/ қосжарнақтылар класы, көкнәр тұқымдасының

 4. Шпинат,алабота, сексеуіл қай класс, қай тұқымдас өкілі?

 а/даражарнақтылар класы, алабота тұқымдастың;

 ә/ қосжарнақтылар класы, алабота тұқымдастың;

 б/ қосжарнақтылар класы, көкнәр тұқымдастың.

 5. Қияр, қауын, асқабақ,чайот өсімдіктері қай класс, қай тұқымдас өкілі?

а/қосжарнақтылар класы, асқабақ тұқымдастың;

 ә/ қосжарнақтылар класы, алабота тұқымдастың;

 б/ даражарнақтылар класы, асқабақ тұқымдастың.

3 деңгей

1-Суретке қарап, шағын ертегі құрастыр

2-Жұмбақтарды шешу.

1.Сәресіні атқарған, орылып алып алқаптан; /тары/

 2.Өзі шырын, үйіреді адамның тілін; /қауын/

 3.Дәні алтын, асырайды халқын; /бидай/

 4.Қызыл қалпақ киеді, піскеше басын жерге иеді. /шие/

 5.Төтеп берер дауылға, өсіріңдер ауылға.

 /қарағай/

 6.Қабат-қабат тоны бар, арасынан жемістердің танып ал. /орамжапырақ/

 7.Тау-тау үйілген ақ алтын, табады оның атын кім? /мақта/

 8.Қып-қызыл боп дөңгелеп, бақшаларға өң берер /Томат/

 9. Таңертең де, түсте де, күнге бетін бұрады,

 Тостағанын кішкене, тосады да тұрады.

 /күнбағыс/

 10. Сырты қатты ұстасаң, шырынын ала алмассың қыспасаң. /анар/

 11.Тұздықпен жүреді, жауабын кім береді?

 /пияз/

 12.Өсіп тұрған талда, қып-қызыл ол ... /алма/

 13.Еті қызыл дөңгелек, күзде жейміз күнде кеп. /қарбыз/

3-Кестені түсіндір

 

                                                                                             +                                                                                                                                  =

7.        Алқа тұқымдастар. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері.

1 деңгей

1-Алқа тұқымды өсімдіктердің ортақ белгілерін тап

2-Кестені дұрыс толтыр

Тағам:	Дәрілік ретінде, жапырағы, тұқымы:	Улы түрлері:	Сәндік түрлері:
Демікпеге, Құрыспағы	Шырайгүл (петуния), Қызылқұлақ (физалис)	меңдуана, сасық меңдуана	Баклажан, Қызанақ, Болгар бұрышы

3-

 

4-Алқа тұқымдасына жататын өсімдіктер туралы ақпарат тауып берсеңіздер?

5-Оқулықпен өзіндік жүмыс:

Баклажан, Қызанақ, Картоп формуласың жаз.

2 деңгей

1-Жумбақты шеш

Аласа тауда,  алуан алма,

Ал қызыл болмай , аузыңа салма.

Шешуі( қызан –помидор).

Ғаламшарымызда  неше түрі бар?

Қазақстанда неше түрі кездеседі?

2-Тағамға пайдаланатын өкілдерді атап бер.

3-Суретке қарап гүл ФОРМУЛАСЫН құрастыр, гүл атауын анықтап бер

4-Алқа тұқымдас өсіьдіктердің шығу тарихы

3 деңгей

1-Миға шабуыл

Жемісін қалай атаймыз? тұқымша (айдарлы және айдарсыз)

Бұлар негізінен қандай өсімдіктер? (шөптекті, сүтті, шырынды)

Себет гүлшоғырында қандай гүлдің түрлері болады?

(тілше, түтікшелі, қосерінді, жалған тілше)

2-Тұқымдас неліктен күрделігүлділер деп аталған?

Күрделігүлділердің гүл формуласы? (Т(0) К(5) А(5) Ж(2))

Күрделігүлділердің гүлшоғыры қандай? (себет)

3-Жер шарында қанша түрі бар? (20000 - нан астам түрі бар)

Қазақстанда қанша түрі бар? (700 түрі бар)

8.        Бұршақ тұқымдастар. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері.

1 деңгей

1-Жалпы сипаттамасын жаз.

2-Бұршақ тұқымдастардың гүлінің ерекшелігі неде?

3-Бұршақ тұқымдастардың жапырағының ерекшелігі қандай?

4-Бұршақ тұқымдастардың тіршілік формаларын атап бер.

5-Шаруашылықтағы маңызың тап.

2 деңгей

1-Белгілерн жаз

2-Қысқа сипаттап кестені жалғастыр.

3-

Жайлы не білесің

4-Кестені түсіндір

3 деңгей

1-

Атауларың тап

2-

 маңызы

3-Тағамға жарамды бұршақ тұқымдастарын белгілеп, атап көрсет

9.        Күрделігүлділер тұқымдасы. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері.

1 деңгей

1-Күрделігүлділер – деген ...

2-

Атауын тап

3-Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формаларын тап

4-Жабайы өсетін және маңызды халық шаруашылығының өсімдіктер туралы мәлімет бер.

5-Мәдени, дәрілік өсімдіктер туралы не білесің?

2 деңгей

1-

Гүл формуласың жаз

2-Күрделігүлділер қарапайым гүлдерден түрады. Атаулырын жаз

3-Күрделігүлділер қайда кездеседі?

4-

 туралы не білесің.

3 деңгей

1-Гүл атауларың жаз

2-Сөзжұмбақ құрастыр. Кілт сөз – күрделі

К	Ү	Р	Д	Е	Л	І

3-

мына суретте неше Күрделігүлділер түрлері бар?

8-тарау.  Ашық  тұқымды   өсімдіктер   бөлімі.

Тақырыбы : Тұқымды  өсімдіктер   ретінде   олардың  жалпы  сипаттамасы және  көптүрлілігі.

1-денгей.

1.Тұқымды  өсімдіктер  бөлімі тұрады.............

2.Неге  жабық  тұқымдылар себебі ........

3.Ашық  тұқымдылар  ерекшелігі  ...

4.Сүрек» деген  не?

5. Қылқан  жапырақты  дейтін  себебі......

2-деңгей.

1.Ашық  тұқымды  өсімдіктердің  қырықжапырақтәріздестерден   қандай  ерекшеліктері  бар ? 

2.Бірүйлі,  екіүйлі   дегенді  қалай   түсінуге   болады ?

3.Қылқан  жапырақты  өсімдіктер  неліктен   ашық  тұқымдылар  бөліміне  жатқызылады?

4.Неліктен  ашық  тұқымды  өсімдіктер  жеміс  түзбейді ?

3-денгей.

1.Ашық  тұқымды   өсімдіктердің  табиғаттағы, адам  өміріндегі,  шаруашылықтағы  маңызы   жөнінде  мысалдар   келтіру.

2.Ашық  тұқымды  өсімдіктер  өсетін  жерде  топырақ  эрозиясы

болмауының  байланысын  анықта.

3.Балқарағайдың   өзге  қылқан   жапырақтылардан  айырмашылылығын  түсіндір.

Тақырыбы: Кәдімгі  қарағайдың  мысалында  қылқан   жапырақты   өсімдіктердің   тұқым  арқылы  қөбейуі.

1-денгей

1.Бірүйлі  өсімдік  дегенді   қалай  түсінуге  болады.

2.Қылқан  жапырақтылардың   тамыр   жүйесі  қалай  жетілген.

3.Қарағайдың  бұтағында   нелер  болады.

4.Бүрлер   шығатын  орын.

5Қарағайдың  бүрлерінің  түрі,

2-деңгей.

1.Қарағайдың  аналық  бүрі қалай құрылған ?

2.Қарағайдың  аталык   бүрінің  құрылысы  қандай

3.Қарағайдың  тозаңданып, Ұрықтануы  қалай   жүзеге  асады?

4.Қабыршақтар шайырының  тозандану  процесіндегі  манызын  анықта.

 3-денгей.

1.Неліктен  тұқымбүршік   бірден   ұрықтана   алмайды.

2.Эндосперм,  қоректендіруші  ұлпа  қай бүрде  орналасқан,сол  бүрдің түсі мен   көлемін  анықта. 

3.Қарағайдың  басқа   қылқан  жапырақты  өсімдіктердің  тұқымынан   ерекшелігі,оның  тұқымының  таралуына  әсер  етуін    түсіндір.

Тақырыбы:  Қылқан  жапырақты   өсімдіктер  мен   қылқан   жапырақты    ормандардың   табиғаттағы  және  адам  шаруашылығындағы  маңызы.

1-деңгей.

1.Қылқан  жапырақтыларға  жататын   өсімдіктер:

2.Жер ғаламшаларымызда   қылқан  жапырақтылар  саны мен  түрі.

3. Қылқан  жапырақтылардың  ерекшелігі. 

4.Ашық  тұқымды   өсімдіктердің   тұқымының құстар мен  сүтқоректілерге маңызы.

5.Адам  өмірінде  қылқан  жапырақтылардың  пайдасы.

2-деңгей.

1.Қарағайдан  бөлінетін  ұшқыш зат,оның  пайдасын  анықта

2.Ашық  тұқымды   өсімдіктердің  топырақты эрозиядан  сақтау  ерекшелігі  неде

3.Қарағайлы  ормандағы  газ  алмасу  яғни,қай  газ  сіңіріледі, қайсысы бөлінеді.

4.Қарағай  сүрегінен  химиялық   жолмен  өңдеп  қандай  зат  алынады.

3-деңгей.

1.Мына  кестені  толтыр.

Қылқан  жапырақты  өсімдіктер	Тұрмыстағы  және  шаруашылықтағы   маңызы.
Қарағай
Балқарағай
Шырша
Арша
Самырсын

Тақырыбы:Жалпақ  жапырақты,  қылқан  жапырақты  орманды  қорғау. 

1-деңгей.

1.Неге  қылқан  жапырақтылар  дейді?

2.Жер  шарында  шамамен  қанша  қылқан  жапырақтылар  мен  қарағай  түрлері  бар?

3.Қылқан жапырақтылар  ауадан  қандай  газды  сіңіріп,  бөледі?

4.Қайсысы   қылқан  жапырақтың   өкілінде  зиянды  бактерия  жоятын   ерекше  заты   бар?

5. Қарағайдың  тұқымын  жел   неге  онай   таратады?

2-деңгей

Кестені  толтыр.

Қылқан  жапырақтылар  өкілдері	Тұрмыстағы  және  шаруашылықтағы маңызы.
Бүржидек
Жатаған  шырша
Зеравшан  аршасы.

3-деңгей.

1.Хабарлама   жазу.

2.Жалпақ  жапырақты,  қылқан  жапырақты  орманды  қорғау  шаралары.

Тақырыбы: Жабық   тұқымдыларға  жалпы сипаттамасы, көптүрлілігі. Қосжарнақты  өсімдіктердің    тұқымдастары. Жабық  тұқымды   өсімдіктердің  табиғаттағы   және   адам шаруашылығындағы  маңызы. Қосжарнақты  және  дараж  жарнақтылар  кластары. 

1-деңгей.

1. Бөлім  неге  жабық  тұқымды  өсімдіктер  деп  аталады?

2.Жабық тұқымды  өсімдіктердің  қанша  түрі  бар?

3. Жабық тұқымды  өсімдіктердің  жер  бетінде  кең  таралуының  себебі?

4.  Жабық тұқымды  өсімдіктер  қандай  жолмен  көбейеді?

5.Жабық  тұқымды өсімдіктердің  басқа   өсімдіктерден  басты  айырмасы  неде?

 2-деңгей

1.Қосжарнақтылар  класына   қандай  белгілер  тән?

2.Даражарнақтылар   класына   қандай  белгілер  тән?

3.Жабық  тұқымды өсімдіктердің  табиғаттағы   және   адам  шаруашылығындағы  маңызы

4. Жабық  тұқымды өсімдіктер  қалай  ұрықтанады?

 3-деңгей.

1.Өсімдіктерді  түрлерге,  туыстарға, тұқымдастарға,  кластарға  топтастырғанда   қандай  белгілер   негізге  алынады?

2.Өсімдіктердің  аты  неге  екі   сөзден  тұрады  және  латын   тілінде  беріледі.

3.Жабық  тұқымдардың  ашық  тұқымдардан  айырмасын  салыстыр. 

Тақырыбы:  Крестгүлділер   тұқымдасы. Гүлі мен жемісінің  құрлысындағы ерекшеліктер, тіршілік  формамалары.Жабайы  өсетін, мәдени, дәрілік  маңызы  халық шаруашылығының  өсімдіктері.

1-деңгей

1.Крестгүлділер (орамжапырақгүлділер)  тұқымдасы  неге  шаршыгүлділер  деп  те   аталады?

2. Крестгүлділер (орамжапырақгүлділер)  тұқымдасына  жататын  өсімдіктер

3.  Крестгүлділер (орамжапырақгүлділер)  тұқымдасына  жататын  өсімдіктердің гүлінің  құрылысы.

4. Крестгүлділер (орамжапырақгүлділер)  тұқымдасына  жататын  өсімдіктердің  жемісі.

5. Крестгүлділер (орамжапырақгүлділер)  тұқымдасына  жататын  өсімдіктер неше  жарнақты,  неліктен?

2-деңгей

1.Кестені  толтыр.

Крестгүлділер (орамжапырақгүлділер)  тұқымдасына  жататын  өсімдіктер	Халық  шаруашылығындағы  манызы.

3-деңгей.

Крестгүлділер (орамжапырақгүлділер) туралы  қысқаша   хабарлама   әзірле.

Тақырыбы: Раушангүлділер тұқымдасы. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік  формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері.

1-деңгей

1.Ғаламшаларымызда раушангүлділер тұқымдасының  түрі  қанша ?

2. раушангүлділер тұқымдасының  өсімдіктері қандай.

3. раушангүлділер тұқымдасының  өсімдіктерінің  гүлінің  құрылысы, формуласы.

4. раушангүлділер тұқымдасының  өсімдіктерінің  жемістерінің түрлері  қандай.

5. раушангүлділер тұқымдасы  өсімдіктерінің  жапырақтарының  ерекшеліктері.

2-денгей

1.Кестені  толтыр.

Раушангүлділер тұқымдасының  өсімдіктері	Халық шаруашылығындағы   манызы. (Жабайы өсетін, мәдени,дәрілік,сәндік.)

3-деңгей.

1.Раушангүлділердің   пайда-зияны  туралы  хабарлама  әзірле.

Тақырыбы: Алқа тұқымдастар. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік,маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері.

1-деңгей.

1. Алқа тұқымдастарының  түрі  қанша

2. Алқа тұқымдастарға   ортақ  белгілерді  атаңдар.

3. Бұл  топқа  қай   өсімдіктер  жатады?

4. Алқа тұқымдастарының  гүлдерінің  құрылысы мен  формуласы.

5. Алқа тұқымдастарының  жемісі  қандай?

2-деңгей

Алқа  тұқымдастарға   жататын  өсімдіктердің  қайда  пайдаланатынын  мына  кестеге  толтырындар.

Тағамға	Дәрі ретінде	Сәндік  түрлері	Улы  түрлері

3-деңгей

1.Алқа тұқымдастарының  бір  өкілін  тандап  алып  соған  хабарлама  дайында.

Тақырыбы: Бұршақ тұқымдастар. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері.

1-деңгей

1.     Бұршақ тұқымдастардың  қанша  түрі  бар,Қазақстанда  неше  түрі  кездеседі?

2.      Бұршақ тұқымдастардың  манызды  ерекшеліктері.

3.     Жапырақтарының  құрылысы.

4.     Бұршақ тұқымдастардың  гүлінің   құрылысы  мен бөліктерінің  аталуы, формуласы.

5.     Бұршақ тұқымдастардың   жемісінің  құрылысы.

2-деңгей

Бұршақ тұқымдастардың  өсімдіктері	Халық   шаруашылығындағы  маңызы.

3-деңгей.

1.Бұршақтың  орамжапырақ   жемісінен  айырмашылығы  бар ма  анықта.

2.Селбесіп   тіршілік  етуге  мысалдар  келтір.

3.Бұршақ  тұқымдастарды   жүйелеу  сызбанұсқасын   келтір.

Тақырыбы: Күрделігүлділер тұқымдасы. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері.

1-деңгей

1.Тұқымдас  неліктен   күрделігүлділер  деп   аталған?

2.Олардың  сан  алуандығына   қандай  мысалдар  келтіруге  болады.

3.Күрделігүлді   тұқымдастарға  жататын  қандай   ортақ  белгілерді  білесіңдер.

4.Гүлдерінің  құрылысы,формуласы.

5.жемісінің құрылысындағы ерекшеліктері

2-деңгей

1.Мына   кестені  толтырыңдар.

Май  өндірілетін түрі	көкөністік	дәрілік	сәндік	арамшөп

3-деңгей.

1.Тұрған   жерлеріңде  күрделігүлділердің   қандай   түрлері   өсіріледі.

2.Мықсырдың  манызы  мен басқа өсімдіктерден  ерекшелігі   неде?

3.Өгейшөп  деп  неге  аталған,оны  не  үшін  пайдаланады.

Тақырыбы: Лалагүл тұқымдастар. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшіліктер, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері.

1-деңгей

1.Лалагүл тұқымдастары  қандай  кластарға жатады?

2.Лалагүл тұқымдас  өсімдіктердің  қандай  ерекшеліктері  бар.

3. Лалагүл тұқымдас  өсімдіктердің  гүл  формуласында  неге  күлте  белгіленбеген.

4. Лалагүл тұқымдас  өсімдіктердің  жемісінің құрылысы

5.Ғаламшаларымызда лалагүлділер   тұқымдасының неше  түрі, ал Қазақстанда  нешеуі  кездеседі.

2-деңгей

Кестені  толтыр.

Лалагүл тұқымдас  өсімдіктердің	Халық  шаруашылығындағы  маңызы.

3-деңгей

1.Қызғалдақ  пен  лапыз  гүлі  құрылысын  салыстырып,  бірінен-бірінің  ерекшеліктерін  салыстыр.

2.Лалагүл  тұқымдастарды  жүйелеу  сызбанүсқасын  келтір.3

3.Дара жарнақты  өсімдіктердің  қосжарнақты  өсімдіктерден басты  ерекшеліктерің анықта.

Тақырыбы: Жуа тұқымдастар үлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формалары.  Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері.

1-деңгей

1.Жуа  тұқымдас  өсімдіктерге  тән қандай   ортақ   белгілерді   атауға  болады.

2.Бұлардың  тұқымдары   қалай  таралады.

3. Жуа тұқымдастарының  гүлі.

4. Жуа тұқымдастарының  жемісі,  тұқымдарының  таралуы анықта.

5. .Ғаламшаларымызда жуа   тұқымдасының неше  түрі, ал Қазақстанда  нешеуі  өседі.

2-деңгей

Кестені  толтыр.

Жуа  тұқымдас  өсімдіктер	халық шаруашылығындағы  маңызы.

3-деңгей

1.Пияз бен  сарымсақ  пиязшықтарын   салыстырып, олардың  қөбейу   жолдарын  салыстыр.

2.Фитонцид  деген  не. Ол қай   өсімдіктер  құрамында   кездеседі.

3.Басты  пияздың  жуа  тұқымдастарына   жатқызудың   қандай  себебі  бар.

Тақырыбы:Астық тұқымдастар.Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер,тіршілік  формалары. Жабайы  өсетін,  мәдени,дәрілік,  маңызды   халық  шаруашылығының   өсімдіктері.

1-деңгей

1.Астық  тұқымдастарға  қандай   өсімдіктер   жатады.

2.Олардың  басқа   өсімдіктерден  қандай  ерекшеліктері   бар.

3.Сабансабақ  деген  не?

4. .Астық  тұқымдастар  өсімдіктерінің  гүлі мен  гүлшоғырыны.

5. Астық  тұқымдастар  өсімдіктерінің жемісі.

2-деңгей

Кестені  толтыр.

Астық  тұқымдастар  өсімдіктер өкілі	халық  шаруашылығындағы   манызы

3-деңгей

Астық   тұқымдастар - бағалы   азықтық   өсімдіктерге  Ы.Жақаев  пен   Ш.  Берсиев үлесі  неде.. Хабарлама  дайындау.

Тақырыбы:Өсімдіктер әлемінің дамуы.Өсімдіктердің күрделену процесі ретінде эволюция туралы түсінік.Өсімдік топтарының көптүрлілігі эволюцияның нәтижесі екендігі.

1-деңгей

1.Өсімдік  әлемін  зерттейтін  ғылым

2.Өсімдіктер  туралы  ҚР  Қызыл  кітабын  кім жазды.

3. 1920-1930 жылдары  Өсімдіктану  оқулығын  жазған кім

4.Барлық өсімдіктер  организмі

5.Жасыл  өсімдіктер  органикалық  затты  қайдан  жинақтайды.

2-деңгей

1.Эволюция  мағанасын  түсіндір.

2.Әрбір  жүйелік  бірлікті  ата.

Тақырыбы:Мәдени өсімдіктердің шығу тегі және көптүрлілігі.

1-деңгей

1.Адам  үшін   мәдени  өсімдіктердің   қандай  маңызы  бар.

2.Алғашқы  адамдар   өсімдіктерді  мәденилендіруде  қандай   еңбек   еткен.

3.Іріктеме  деген  не?

4.Қолтұқым   деген   не?

5.Мәдени  өсімдіктердің  шығу  орталығын   зерттеген  ғалым.

2-деңгей

1.Мына   кестені   толтырыңдар.

Мәдени   өсімдіктердің  орталығы	Қай   өсімдіктердің   отаны	Қай  елдер

 3-деңгей.

1.Қазақстанда   бидайдың   қандай   іріктемелері   өсіріледі.

2.Дәнді    дақылдарға    қай   өсімдіктер  жатқызылады,  олардың ең   маңыздысы  қайсысы.

3.Ең  ежелгі   астық  дақылы.

Тақырыбы: Н.Н. Вавилов   мәдени  өсімдіктердің  сан  алуандығы   және   шығу  орталығын  қалай   дәлелдеген.

1-деңгей

1.Адам  үшін   мәдени   өсімдіктердің   қандай   манызы  бар?

2. мәдени  өсімдіктердің  сан  алуандығы   және   шығу  орталығын  кім   дәлелдеген.

3.Қазақстанда  қант  қызылшасы  мен    кендірді  биологиялық  сұрыптау  жағынан  сипаттаған кім.

4.Мәдени  өсімдіктер адамды қандай  заттармен   қамтамасыз  еткен.

5.Алғашқы адамдар  жабайы   өсімдіктердің  қай  мүшесін  пайдаланды.

2-деңгей

1.Кестені  толтыр

Орталықтар	Өсімдіктері

3-деңгей

1.Н.И.Вавилов  дүниежүзілік   мәдени  өсімдіктердің  шығу  орталықтарын   нешеге  бөлді, ол ненің   дамуына   байланысты  пайда  болды.

2. Н.Н. Вавилов   мәдени  өсімдіктердің  сан  алуандығы   және   шығу  орталығын  қалай   дәлелдеген.

3.Алғашқы  адамдар  өсімдіктерді   мәденилендіруде  қандай   еңбек  еткен,ол  жинаушы   кезеңмен  неге  тікелей  байланысты.

Жуа тұқымдастар. Гүлі мен жемісінің құрылыс ерекшеліктері, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылықтық өсімдіктер.

І деңгей тапсырмалары.

1.        Жуа тұқымдастар қандай класқа жатады?

2.        Жуа тұқымдасының қандай жабайы және мәдени түрлері бар?

3.        Жуа тұқымдасына жататын өсімдіктердің қандай дәрілік қасиеттері

4.        Бұл өсімдіктердің шаруашылық маңызы қандай?

5.        Жуа тұқымдастары еліміздің қандай аймақтарында кеңінен таралған?

ІІ деңгей тапсырмалары.

1.        1.Жуа тұқымдасына жататын өсімдіктер жапырағының құрылысы

2.        Жуа тұқымдасына жататын өсімдіктердің тамыры мен сабағының ерекшеліктеріне сипаттама беру

3.        Жуа тұқымдасына жататын өсімдіктер гүлінің құрылысы, олардың көбею ерекшеліктері

4.        Жуа тұқымдасына жататын өсімдіктер гүлдерінің формуласы

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.        Фитонцид деген не, оның қандай емдік қасиеттері бар? Фитонцидтер жуа тұқымдасына жататын қандай өсімдіктердің құрамында кездеседі?

2.        Пияздың мәдение дақылға айналу тарихы

3.        Пиязды егудің әдіс-тәсілдері

50 сабақ. Астық тұқымдастар. Гүлі мен жемісінің құрылысындағы ерекшеліктер, тіршілік формалары. Жабайы өсетін, мәдени, дәрілік, маңызды халық шаруашылығының өсімдіктері.

І деңгей тапсырмалары.

1.        1.Не себепті астық тұқымдастарға жататын өсімдіктер осылайша аталған?

2.        Астық тұқымдасқа жататын өсімдіктердің негізгі өкілдері қандай?

3.        3.Астық тұқымдасқа жататын өсімдіктердің басқа өсімдіктерден қандай ерекшеліктері бар?

4.        Шабындық пен жайылымда астық тұқымдасқа жататын өсімдіктердің қандай түрлері бар?

5.        Астық тұқымдастарға жататын өсімдіктер қандай класқа жатады?

ІІ деңгей тапсырмалары.

1.        Астық тұқымдастар гүлдерінің формуласы

2.        Астық тұқымдастар өсімдіктерінің гүлшоғыры

3.        Сабансабақ деген не?

4.        Астық тұқымдастар гүлінің және жемісінің құрылысы

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.        Күрішті өсіру ерекшеліктері

2.        Ыбырай Жақаевтың күріш өсірудегі ашқан жаңалықтары

3.        Шығанақ Берсиевтің тары өсіруде сіңірген еңбегі

51 сабақ. Өсімдіктер әлемінің дамуы. Өсімдіктердің күрделену процесі ретінде эволюция туралы түсінік. Өсімдік топтарының көптүрлілігі эволюцияның нәтижесі екендігі.

І деңгей тапсырмалары.

1.        Эволюция деген не?

2.        Өсімдіктердің жануарлар дүниесінен ерекшелігі

3.        Өсімдітердің жердегі тіршілік үшін маңызы

4.        Фотосинтездің өсімдік өміріндегі маңызы

5.        Өсімдіктердің қоршаған орта жағдайына бейімделуі

ІІ деңгей тапсырмалары.

1.        Өсімдіктердің күрделенуі қандай жағдайларға байланысты?

2.        Өсімдіктердің жіктелу ерекшелігі

3.        Жойылып біткен өсімдіктер түрлері

4.        Қызыл кітапқа енген өсімдіктер

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.        Өсімдіктердің даму тарихы

2.        Ежелгі өсімдіктерді зерттеу әдістері

3.        Қазіргі кездегі флораның пайда болу алғышарттары

52 сабақ. Мәдени өсімдіктердің шығу тегі және көптүрлілігі

І деңгей тапсырмалары.

1.        Мәдени өсімдіктердің жабайы өсімдіктерден айырмашылығы неде?

2.        Іріктеме деген не?

3.        Қолтұқым деген?

4.        Селекция ғылымы нені зерттейді?

5.        Адам үшін мәдени өсімдіктердің қандай маңызы бар?

ІІ деңгей тапсырмалары.

1.        Алғашқы адамдар  өсімдіктерді мәденилендірілуге қандай еңбек еткен?

2.        Н.И.Вавилов мәдени өсімдіктердің шығу орталығын қалай дәлелдеген?

3.        Қ.Мыңбаев Қазақстан үшін қандай іс-жоспарларды жүзеге асырды?

4.        Ең ежелгі астық дақылы – бидайды өсіру ерекшеліктері

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.        Мәдени өсімдіктердің шығу орталықтары

2.        И.В.Мичуриннің жемісті дақылдарды сұрыптау жұмыстарының нәтижесі қандай?

3.        Қазақстанда өсірілетін бидайдың 6 түріне қысқаша сипаттама

10.     53 сабақ. Негізгі  халық  шаруашылық  дақылдары  -  бидай мен картоптың пайда  болу  тарихы.

І деңгей тапсырмалары.

1.        Бидай – ең ежелгі және кеңінен тараған дәнді дақыл

2.        Бидайдың шыққан орталығы

3.        Қазақстанда бидайдың өсірілетін іріктемелері

4.        Картоптың  пайда болу тарихы

5.        Не себепті картоп «екінші нан» деп аталады?

ІІ деңгей тапсырмалары.

1.        Картоптың жемісі қалай аталады, оның азықтық маңызы бар ма?

2.        Картоп пәлеге деген не?

3.        Не себепті картоп техникалық дақылға жатқызылады?

4.        Столон деген не?

5.        Күздік бидайдың ерекшелігі неде?

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.Бидай тұқымының себу нормасы деген не?

2.Н.И.Вавиловтың мәдени өсімдіктердің шығу орталығын зерттеудегі сіңірген еңбегі

3.Тар қатарлы және айқаспалы себу деген не?

54 сабақ. Тіршіліктің қарапайым құрылымдық формасы ретінде вирустардың құрылысындағы ерекшеліктер

І деңгей тапсырмалары.

1.        Вирус деген не?

2.        Не себепті вирустар жеке патшалыққа бөлінген?

3.        Вирустардың қандай түрлері бар?

4.        Бактериофаг деген не?

5.        Иммунитет деген не?

ІІ деңгей тапсырмалары.

1.        Вирустарды ашу тарихы

2.        Вирустардың құрылысы мен пішіні қандай?

3.        ИТИС вирусы деген не, оның қандай қауіпі бар?

4.        Вирус неге паразит деп есептеледі?

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.        ИТИС қысқарған сөзінің мәнін толық ашып, сипатта.

2.        Темекі теңбілі деген қандай ауру?

3.        «Вирусты зерттеудегі қазіргі кездегі жетістіктер» атты хабарлама дайындау.

55 сабақ. Вирустық жұқпалармен зақымдану және таралуы. Вирустық жұқпалардың   алдын-алу және күресу шаралары

І деңгей тапсырмалары.

1.        Вирустық жұқпалардың қандай түрлері кеңінен таралған?

2.        Тұмау ауруының адам үшін қандай қауіпі бар?

3.        Д.И.Ивановскийдің вирустарды зерттеудегі рөлі

4.        ЖИТС (СПИД) ауруының пайда болу тарихы

5.        Вибрион деген не?

ІІ деңгей тапсырмалары.

1.        Жұқпалардың алдын алу шаралары.Карантин туралы түсінік.

2.        Вирустардың өсімдіктерді зақымдайтын түрлері

3.        Вирустар қалай көбейеді?

4.        Мартин Виллем Бейерниктің вирустарды зерттеуде қосқан үлесі

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.        Вирус-жасуша жиынтығы дегенді қалай түсінуге болады?

2.        Антибиотик деген не?

3.        Антибиотиктердің вирустарға әсері бар ма?

56 сабақ. Бактериялар тірі организмдердің ежелгі тобы екендігі. Бактериялардың жалпы сипаттамасы. Бактериялық жасушаның өсімдік жасушасынан айырмашылығы. Прокариоттар және эукариоттар туралы түсінік

І деңгей тапсырмалары.

1.        Ұсақ ағза деген не?

2.        Бактериялардың ашылу тарихы

3.        Микробиология ғылымы нені зерттейді

4.        Спора деген не?

5.        Сапрофиттер туралы түсінік

ІІ деңгей тапсырмалары.

1.        Паразиттер туралы түсінік

2.        Бактериялар тірі ағзалардың қай тобына жатады?

3.        Л.Пастер кім, ол қандай жаңалықтар ашқан?

4.        Бактериялар қалай қоректенеді?

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.        Бактерияларды неше топқа бөлуге болады?

2.        Бактериялар қалай көбейеді?

3.        Бактериялардың табиғаттағы, халық шаруашылығындағы маңызы.

57 сабақ. Пішіндері, қоректенуі, тыныс алуы бойынша бактериялардың әртүрлілігі

І деңгей тапсырмалары.

1.        Бактериялар пішіндерінің алуан түрлігі

2.        Бактериялардың негізгі тіршілік әрекеттері

3.        Бактериялардың тыныс алу ерекшеліктері

4.        Бактериялардың көбею ерекшеліктері

5.        Шіріту бактерияларының маңызы

ІІ деңгей тапсырмалары.

1.        Бактериялардың тіршілік ету орталары

2.        Бактериялардың қолайсыз орта жағдайларына бейімделуі

3.        Спируллина цианобактериясын не үшін егеді?

4.        Цианобактериялар деген не?

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.        Бактериялардың қоректену түрлері бойынша хабарлама дайындау.

58 сабақ. Бактериялардың таралуы. Бактериялардың табиғаттағы және адам өміріндегі (экологиялық, ауру тудырғыш, биотехнологиялық) маңызы

І деңгей тапсырмалары.

1.        Сүт қышқылы бактерияларының маңызы.

2.        Бос азотты синтездеудегі бактериялардың маңызы

3.        Бактериялардан қандай антибиотиктер ондіріледі?

4.        Пішен таяқшасы қалай дайындалады?

5.        Топырақта кездесетін бактериялардың маңызы

ІІ деңгей тапсырмалары.

1.        Бактерологиялық қару түрлеріне не жатады?

2.        Осциллограф деген не?

3.        Осциллятория туралы түсінік.

4.        Носток деген не?

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.»Биотехнология ғылымы» атты хабарлама дайындау

11.     59 сабақ. Саңырауқұлақтардың жалпы сипаттамасы. Қоректенуі, тыныс алуы, спора арқылы көбейуі. Көп жасушалы саңырауқұлақтар. Қалпақшалы саңырауқұлақтар. Жеуге жарамды және улы саңырауқұлақтар. Микориза туралы түсінік. Саңырауқұлақтардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.

І деңгей тапсырмалары.

1.        Неге саңырауқұлақтар тірі табиғаттың ерекше тобына жатады?

2.        Саңырауқұлақтардың неше түрі белгілі?

3.        Саңырауқұлақтардың өсімдіктерге тән қасиеттері.

4.        Саңырауқұлақтардың жануарларға тін қасиеттері

5.        Жануарларды зерттейтін ғылым қалай аталады?

ІІ деңгей тапсырмалары.

1.        Саңырауқұлақ жасушасының құрылысына сипттама бер

2.        Спора деген не?

3.        Спорангий деген не?

4.        Конидий деген не?

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.        Саңырауқұлақтардың бүршіктеніп көбеюі

2.        Саңырауқұлақтардың жынысты көбею

3.        Конидийсидам деген не?

60 сабақ. Зең саңырауқұлақтар: мукор, пеницилл. Біржасушалы саңырауқұлақтар - ашытқы саңырауқұлағы

І деңгей тапсырмалары.

1.        Зең саңырауқұлақтарына қандай саңырауқұлақтарға жатады?

2.        Жіпшумақ деген не?

3.        Пеницилл деген не?

4.        Аспергилл деген не?

5.        Зең саңырауқұлақтарының көмегімен қандай ауруларды емдейді?

ІІ деңгей тапсырмалары.

1.        Мукор деген не?

2.        Мукордың пенициллиннен айырмашылығы неде?

3.        А.Флемингтің саңырауқұлақтарды зерттеудегі рөлі

4.        Зең саңырауқұлақтарынан қалай сақтануға болады?

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.        Зең саңырауқұлақтарының табиғаттағы және халық шаруашылығындағы маңызы туралы хабарлама дайында

61 сабақ. Саңырауқұлақтардың көптүрлілігі: сапрофиттер, паразиттер, симбионттар. Өсімдіктерді паразиттік саңырауқұлақтардан қорғау тәсілдері.

І деңгей тапсырмалары.

1.Қалпақшалы саңырауқұлақтарды сипатта.

2.Олар қалай көбейеді?

3. Қалпақшалы саңырауқұлақтардың қандай топтары бар?

4.Олар неге негізделген?

5. «Өсімдік еті» деген не?

ІІ деңгей тапсырмалары.

         1.Микориза деген не?

                2.Микоризаны кім ашты?

                3. Саңырауқұлақтарды неліктен тағамға пайдаланады?

                4.Саңырауқұлақтардан уланып қалмау үшін не істеу керек?

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.        «Жеуге жарамсыз саңырауқұлақтармен улану кезіндегі алғашқы көмек» атты хабарлама дайындау.

12.     62 сабақ. Қыналар, олардың құрылысы, қоректенуі және көбейу ерекшеліктері. Қыналардың көптүрлілігі. Қыналардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы. Қыналардың индикаторлық рөлі.

І деңгей тапсырмалары.

1.        Қыналар деген не?

2.        Олар қайда өседі?

3.        Қыналар қандай ағзалардың селбесуінен түзілген?

4.        Қыналардың ауа тазалауындағы маңызы

5.        Қыналардың сыртқы құрылысы қандай?

ІІ деңгей тапсырмалары.

1.        Қыналар қалай көбейеді?

2.        Қаналарды қандай ғылым зерттейді?

3.        Пішініне қарай қыналар неше топқа бөлінеді?

4.        Төсемік деген не?

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.        Қанадағы фотосинтез үдерісіне қатысатын ағза қалай аталады?

2.        Бұғы қансы солтүстік жағдайында өсуге қалай бейімделген?

3.        Қыналардың табиғаттағы, халық шаруашылығындағы маңызы қандай?

63 сабақ. Биологиялық жүйе ретінде өсімдіктердің табиғи бірлестіктері (биоценоз — фитоценоз) туралы түсінік. Өсімдіктердің табиғаттағы тіршілігі.

І деңгей тапсырмалары.

1.        Табиғи бірлестік деген не?

2.        Өсімдіктердің табиғи бірлестігі қалай аталады?

3.        Биоценоз деген не?

4.        Биологиялық жүйе дегенді қалай түсінуге болады?

5.        Өсімдіктердің қорек тізбегіндегі маңызы

ІІ деңгей тапсырмалары.

1.        Табиғи бірлестіктің биосферадағы алатын орны.

2.        Өсімдіктер қолайсыз жағдайларға қалай бейімделеді?

3.        Фитотерапия деген не?

4.        Өсімдіктерді қорғау деген не?

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.        «Өсімдіктердің табиғаттағы орны» атты хабарлама дайындау

64 сабақ. Биожүйе ретінде өсімдіктердің табиғи бірлестіктерінің сипаттамасы: тіршілік ортасы, түрлік құрамы, бірлестіктегі түрлердің саны, қабаттылығы, өсімдіктер арасындағы өзара байланыстар.

І деңгей тапсырмалары.

1.Тіршілік ортасы деген не?

2. Түрлік құрамы деген не?

3.Бірлестіктегі түрлердің саны деген не?

4.Қабаттылық деген не?

5.Өзара байланыс деген не?

ІІ деңгей тапсырмалары.

              1.«Өсімдіктердің биожүйедегі орны» атты хабарлама дайында

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.        «Өсімдіктердің тірі табиғаттағы орны» атты хабарлама дайында