"Бұл кім?" ашық сабақ

Сабақтың тақырыбы:    Бұл кім?    Ыбырай Алтынсарин

Сабақтың мақсаттары:

Білімділік:   Оқушыларды Ыбырай Алтынсариннің Бұл кім? Өлеңімен таныстыру, түсінік беру, мазмұнын ашу, талдау жұмыстарын жүргізу.

Дамытушылық:  Оқушылардың сөздік қорын, ой-санасын  молайта отырып мәнерлеп оқу дағдысын қадағалау.

Тәрбиелік:  Ананы құрметтеуге, аялауға, сыйлауға, ардақ тұтуға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:     Аралас сабақ.

Сабақтың әдістері: Сұрақ-жауап, түсіндіру, баяндау, әңгімелеу, топтасты-ру, сын тұрғысынан ойлау стратегиялары, Венн диаграммасы.

Сабақтың көрнекіліктері: Абай Құнанбаевтың және Ыбырай Алтынсариннің суреттері, изен шөбінің суреті, ана суреті, ана туралы жазылған мақалдар, топтастыру стратегиясының сөздері, бес жол өлең, Венн диаграммасы.

Пәнаралық байланыстар: Қазақ тілі, музыка.

Сабақтың барысы:

        I.     Ұйымдастыру бөлімі.

Сәлемдесу, оқушыларды түгендеп, назарларын сабаққа аудару.

     II.     Үй тапсырмасын сұрау:

Ғылым таппай мақтанба. Абай Құнанбаев.

1.     Өлеңді мәнерлеп оқу.

2.     Өлеңнің өзіңе ұнаған жолдарын жаттау.

                 Ғылым таппай мақтанба

Ғылым таппай мақтанба,

Орын таппай баптанба,

Құмарланып шаттанба,

Ойнап босқа күлуге.

Бес нәрседен қашық бол,

Бес нәрседен асық бол,

Адам болам десеңіз.

Тілеуің, өмірің алдыңда

Оған қайғы жесеңіз.

Өсек, өтірік, мақтаншақ,

Еріншек, бекер мал шашпақ –

Бес дұшпаның білмеңіз.

Талап, еңбек, терең ой,

Қанағат, рақым, ойлап қой

Бес асыл іс көнсеңіз.

Ғалым болмай немене,

Балалықты қисаңыз.

Болмасаң да ұқсап бақ,

Бір ғалымды көрсеңіз.

Ондай болмақ қайда деп,

Айтпа ғылым сүйсеңіз.

Сізге ғылым кәм берер,

Жанбай жатып сөнсеңіз.

Дүние де өзі, мал да өзі,

Ғылымға көңіл бөлсеңіз.

Өзің үшін үйренсең,

Жамандықтан жиренсең,

Ашыларсың жылма-жыл.

(Абай құнанбаевтың суреті көрсетіледі.)

1.     2-3 балаға оқыту.

2.     Өздеріне ұнаған жолдарын жатқа айтқызу.

3.     Сұрақтарға жауап алу.

а) Абай өлеңін кімдерге өсиет етіп қалдырған?

ә) Адам болуға кері әсер ететін қандай қылықтар екен?

 

б) Ол қылықтарды ақын неліктен дұшпан деп есептейді?

в)Ал адам болу үшін қандай қасиеттерді бойға сіңіру керек екен?

 

г) Оларды ақын қалай бағалайды?

4. Өткен сабақты пысықтау. Ой қозғау стратегиясы

 

 III.                                                                                                                                                                                                                                   Жаңа сабақ.

Бұл кім?

Бала, бала, бала! Деп,

Түнде шошып оянған.

Түн ұйқысын төрт бөліп,

Түнде бесік таянған.

Аялы қолда талпынтқан,

Қаймақты сүттей қалқытқан,

Суық болса жөргегін,

Қорғасын оқтай балқытқан,

Изенді көлдей шалқытқан,

Қолын қатты тигізбей,

Кірлі көйлек кигізбей

Исін жұпар аңқытқан.

(Әуен кезінде оқылады.)

-         Балалар, бұл кім екен?

-         Бұл ана!

-         Олай болса, дәптерімізді ашып,  бүгінгі күннің жадын жазайық.

Бұл кім?  Авторы: Ыбырай Алтынсарин (1841 – 1889)

Өмірбаяны:   Ыбырай Алтынсарин 1841 жылы 20 қазанда туған. Ағартушы, балалар әдебиетінің атасы. Ыбырай өз заманының атақты биі Балғожа Жаңбыршыұлының қолында өсті. 1857 жылы мектеп бітірді. 1864 жылы қазақ балаларына арналған тұңғыш мектеп ашады. Ол тұңғыш хрестоматия авторы. Алтынсаринді  қазақ балалар әдебиетінің негізін қалаушы десек әбден әділетті. Алтынсариннің ұшан-теңіз еңбегі қазақ халқының экономикалық, мәдени және рухани дамуына игі ықпал етті. Ол көрнекті ағартушы, педагог, жазушы және қоғам қайраткері ретінде қазақ халқының алдыңғы қатарлы озық мәдениетке жетуіне үлкен үлес қосты.

( Ыбырайдың суретін, картадан туған жерін көрсету)

А) Өлеңді 3-4 оқушыға оқыту

Ә) сұрақтарға жауап алу

1.     Өлең кімге арналған?

2.     Ананың балаға деген махаббатын ақын қалай суреттеген?

3.     «Түн ұйқысын төрт бөліп» дегенді қалай түсінесің?

4.     «Аялы қолда талпынтқан» дегенді ше?

5.     Ақын «Суық болса жөргегін,

Қорғасын оқтай балқытқан»,-деп нені айтпақ болған?

6.     Ананың балаға деген қамқорлығын өлеңнің қай жолдарынан аңғаруға болады?

7.     Өз анаңа қандай сый-құрмет көрсетіп жүрсің?

  IV.     Сергіту сәті.

Аналар құрметіне «Әрқашан күн сөнбесін» әнін орындау.

Әрқашан күн сөнбесін!

Күн әлемі,

Күн әдемі,

Бұл суреті жас баланың

Ақ қағазға салған өзі

Бір шетіне сөз жазған

Қ-сы:        Әрқашан күн сөнбесін

                  Аспаннан бұлт төнбесін

                 Қасымда болсын мамам

                  Болайын менде аман.

     V.     Сөздік жұмысы

Изен – шөптің бір түрі              (Шөптің суретін көрсету)

                                                          ИЗЕН

         Алабұта тұқымдас, тік өсетін жапырағы ұсақ гүлдері де ұсақ, жасыл, қызғылт түсті, биік құмды, бұйратты жерлерде өседі. Емдік мақсатында изеннің дәндерін пайдаланады. Дәнін қыркүйек, қазан айларында жинайды. Қытай халық медицинасында изенді несеп жүргізетін, жүрек қызметін реттейтін емдік препарат ретінде қолданады. Сондай-ақ изенді тері мен тырнақтың кейбір ауруларын емдеу үшін де пайдаланады.

  VI.     Мақал.

Күннің шуағы – жылы,

Ананың құшағы – жылы.

(Балалардан ана туралы мақал сұрау)

VII.     Шығармашылық жұмыс

(Балалар әуен тыңдай отырып, ана туралы 1-2 сөйлем жазады.)

VIII.     Қорытынды бөлім.

Бес жол өлең арқылы жұмыс жасау.

Кім?                                            Қандай?

Не істейді?                               Сөйлем                                     Мағыналас сөз.

Кел, балалар, оқылық

Қостанай

Жазушы

Топтстыру стратегиясы

 

Ғылым таппай мақтанба

Бұл кім?

Венн диаграммасы  

  IX.          Үйге тапсырма.

Өлеңді мәнерлеп оқу.

     X.          Бағалау.