Брейн-ринг по физике «Электр және магнетизм» (8 сынып)

                            Брейн-ринг  «Электр және магнетизм»

                                              (8 сынып)

                                   Барлық элементар бөлшектердің атын

                                                 ескерсем,мен ботаник болар едім.

                                                                      (Ферми Энрико)

Шараның мақсаты:Оқушылардың тақырыпты «Электр және магнетизм»

                                тақырыпты меңгеруін тексеру.

                                -Оқушылардың физиканы оқытуға қызығушылығын

                                   дамыту.

                                -Үздіксіз оқушылардың білімдерін дамытуға,ұмтылуға                                  

                                      тәрбиелеу.

Қажетті құралдар: Сигнал картасы,фишкалар,тапсырмасы бар үлестірмелер.  

Безендіру: Кезеңдерге арналған лото және ойынға арналған үстел.

                                      Өткізу тәртібі :                                                                                                                                                                                       

  Кіріспе.                                                                                                              

Оқушылар екі командаға бөлінеді.Сөз жүргізушіге беріледі.Ойынның мәні мынада: қарсыластарын екі рет жеңу керек.Әр кезеңде 3 ұпай алады,ал қай

команда бірінші,әрі жылдам 3 ұпай алса,сол команда ойында жеңеді.

Дұрыс жауап берсе,командаға бір ұпай қосылады. Сигнал картасы арқылы команда өзінің ойынға дайын екенін көрсетеді.

                                                                                                                                                       Таңдау кезеңі.                                                   

Ойын үстеліне екі команданың қайсысы отыру қажет екенін білу үшін,

лото ойнау керек.Команда капитандарына физик-ғалымдардың аты-жөні жазылған бірнеше фотосуреті бар беріледі. Сонан соң олар жылдам тор көздердің қайсысына сәйкес келетінін анықтап,тор көзді табу керек.Бұл тапсырманы қай команда тез, әрі дұрыс орындаса,сол жеңеді.Лотодағы үлестірме былай берілген:

1.Француз физигі,әскери инженер,прибор ойлап тапқан,соның көмегімен электр және магнит өзара әсерлерінің негізгі заңын қорытындылаған.	2.Совет физигі.Қатты дене,диэлектрик,жартылай өткізгіш облыстарында бірнеше рет жаңалық ашқан.	3.Ағылшын физигі,академик,атом құрлысы туралы зерттеген және радиоактивті процесті,атом ядросының бөлшектенуін алғашқы рет іске асырған.
4.Француз физигі және математигі ең алғаш рет электр және магнит құбылыстары арасындағы байланысты ашқан,магнетизм  гипотезасы,электр тогы түсінігін енгізген.	5.Итальян физигі,электр тогы туралы оқудың негізін қалаған,электр тогы туралы түсінік берген.	6.Неміс физигі,теория және тәжірбие жүзінде,тізбектегі ток күші,кернеу,кедергі арасындағы байланысты дәлелдеген.

Жауабы: 1)Ш.О. Кулон. 2)А.Ф.Иоффе.3)Э.Резерфорд.4)М.Ампер

                   5)А.Вольта  6)Г.Ом.                                                                                                                                                                                                  

1 кезең.

Бірінші кезеңде командалар сұрақтарға жауап береді.

1.)Ток күші немен өлшенеді?   (Ампермен)

2 ) Тізбектегі ток күшін қандай прибормен өлшейді? (Амперметрмен)

3)Тізбектегі ток күші неге тең? (I=)

4)Кедергі немен өлшенеді? (Ом)

5.)Кедергіні қандай прибормен өлшейді? (Омметр)

6) Тізбектей жалғау кезінде екі резистордың жалпы кедергісі неге тең?                        (R=R+R)

7) Параллель жалғау кезінде қосылған екі резистордың жалпы кедергісі неге тең?( )

8) Кернеу немен өлшенеді? (Вольтпен)

9) Тізбектегі кернеу қандай прибор арқылы өлшенеді? (Вольтметр).

10) Тізбектей қосылған екі резистордың кернеуі неге тең? (U=)

11) Параллель қосылған екі резистордың кернеуі неге тең? (U=)

12) Тізбектей жалғанған екі резистордың тұйықталмаған бөлігіндегі ток күші

неге тең? (Y=Y)

13) Параллель жалғанған, екі резистордың қосындысы, тұйықталмағанбөлігіндегі ток күші неге тең? (Y=)

14) Аралас қосылыс кезіндегі тізбектің жалпы кедергісі неге тең?

 (R= )

2 кезең.

Екінші кезеңде командалар келесі тапсырманы орындайды:

1)    Тізбектің сұлбасын сыз, олар гальваникалық элемент және кілт, лампадан тұрады.   Жауабы: Сурет 1а.

                  Сурет 1а

2) Элементтің, қоңыраудың қосылу сұлбасын сыз.   Жауабы: сурет 1б.

             Сурет 1б

3) Тізбек сұлбасын сыз, лампадан аккумулятордан, вольтметрден, амперметрден тұратын вольтметр ток көзінің полюстеріндегі  кернеуді өлшейді.   Жауабы: Сурет 2а.

Сурет 2а

4) Тізбек сұлбасын сыз, аккумулятордан, кілттен  вольтметрден тұратын,                                                                                                                                                                                      вольтметр ток көзінің ұштарындағы  кернеуді өлшейді.

     Жауабы: сурет 2б.

           Сурет 2б

5) Тізбек сұлбасын сыз, аккумулятордан, кілттен, электр лампыдан және реостаттан тұратын.  Жауабы: Сурет 3а.

   Сурет 3а

6)Тізбек сұлбасын сыз, аккумулятордан, кілттен,электр лампадан және параллель жалғанған реостаттан тұратын.   Жауабы: Сурет 3б.

             Сурет 3б

3 кезең.

Үшінші кезеңде командалар келесі тапсырманы орындайды:

1)Екі магниттің бір текті полюстары бір-біріне қараған магнит өрісі сызықтарын сызыңдар.  Жауабы: Сурет 4а.

Сурет 4а

2)Екі магниттің әр түрлі полюстары бір-біріне қараған магнит өрісі күш сызықтарын сызындар.  Жауабы: Сурет 4б.

                     Сурет 4б

3)Магнит өрісі күш сызықтары не деп аталады?  Жауабы: Сызықтар, магнит тілшесі  осьінің магнит өрісінде жағалай орналасуы.   

4)Электромагнит дегеніміз не? (Жауабы:Ішінде темір өзекшесі бар катушка)                                                                                                                                                                 

                                                Қортындылау.

Қортындылау.

Жеңімпаз команда анықталады.Кештің соңында жаппай шай ішу болады.