Дүниетану "Туған - туысқандар"

Сабақтың тақырыбы: Туған - туысқандар

 Сабақтың мақсаты: 1.Білімділік:Оқушыларға туған-туыстың қарым-қатынасын ұғындыру,жігіттің үш жұрты туралы түсінік беру, меңгерту, жаңа сөздермен таныстыру                                                              2. Дамытушылық: Ойларын ашық жеткізуге баулу, ойлау қабілетін дамыту, шығармашылық қиялын жүйелеу. 3. Тәрбиелік: Туған-туысқандарға деген сүйіспеншілігін арттырып, ұйымшылдыққа, татулыққа тәрбиелеу.                                                                                                  Сабақтың түрі: аралас сабақ                                                                                                                   Сабақтың типі: жаңа білімді түсіндіру                                                                                                      Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, талдау, көрнекілік, топтық жұмыс, шығармашылық жұмыс.                                                                                                                                                 Пәнаралық байланыс: ана тілі, қазақ тілі,                                                                                                      Сабақтың көрнекілігі: кесте, кеспе қағаздары, сиқырлы торкөз, смайлик, интерактивті тақта.

n  Сабақ жоспары:

 І . Ұйымдастыру

ІІ . Психологиялық дайындық

ІІІ. Үй тапсырмасын тексеру

IV. Ойын “Жалғасын тап”

V. Оқулықпен жұмыс

VI. “Ойға түстім, ойландым” Топтық жұмыс

VII. Сергіту жаттығуы

VIII. Шығармашылық тапсырма. Көру диктанты

IХ. Сабақты бекіту

Х. Рефлекция

ХІ. Үйге тапсырма, бағалау

Сабақтың барысы: І. Алғашқы ұйымдастыру кезеңі 1. Оқушылармен амандасу. Сабаққа дайындықтарын қадағалау. 2. Сабаққа психологиялық дайындық.

І.Ұйымдастыру кезеңі. Психологиялық дайындық. 
Мұғалім: Оқушыға лайық, түп-түзу боп тұрайық, 
Ата-баба салтымен амандасып алайық . 
Оқушылар: Жақсылықтан үйреніп, боламыз біз жақсы адам, 
Біздерге қош келдіңіз, сәтті болсын әр қадам 

 
ІІ. «Білгенге маржан» \үй тапсырмасын сұрау\ Оқушылар үш топқа бөлініп отырады.                                                     І  топ «Отбасы»        ІІ топ «Жанұя»         ІІІ топ «Әулет»

І топ. «Отбасы – шағын қоғам» мәтіні бойынша түсінгенін айту. 
ІІ топ. «Отбасы – шағын қоғам» тақырыбында жазған әңгімесін оқу. 
ІІІ топ. Оқулықтағы сурет бойынша әңгімелеу. 
ІІІ. Үй тапсырмасын бекіту. 
1. Отбасы дегеніміз не? 
2. «Отбасы қоры» дегенді қалай түсінесің? 
3. Отбасындағы «адамгершілік парыз» деген не?           
ІV. Жаңа сабақ. 
1. Үй тапсырмасымен байланыс. 
Оқушы ойын толықтыру арқылы тақырыпты ашу «Жалғасын тап» ойыны

ІҮ. Жаңа материалды түсіндіру кезеңі -Олай болса, балалар бүгінгі сабағымызда біз «Туған-туысқандар»-мен танысамыз -Балалар, туыс деп кімдерді атайды? -Оларды не үшін туыс деп атайды? \оқушылар ойын тыңдау\ Мұғалім: - Қазақта жігіттің үш жұрты бар болады. Олар: өз жұрты, нағашы жұрты, қайын жұрты. ӨЗ жұрты - өзіңнің ата, әжесі, әке-шешесі, аға-жеңгесі, әпкесі, іні-қарындастары, т.б., аталас туыстары жатады. Құран Кәрімде: «Біз адамдарға ата-аналарына жақсылық жасауды бұйырдық» деп жазылған екен. Еліміздің Ата заңында «Кәмелетке толған, еңбекке қабілетті балалар еңбекке жарамсыз ата-анасына қамқорлық жасауға» міндетті делінген екен.                                                                                                  НАҒАШЫ жұрт-өзіңнің анаңның туыстары, яғни, төркіні. Анаңның туыстары саған-нағашы, ал сен оларға - жиен боласың. «Жиенді ұрғанның қолы қалтырайды» деген мақалда бар, ол нағашы жағынан біреулердің ренжітуіне тыйым салынады. Жігітке ең жақын жұрт –нағашысы. Жиеншар деген туыстық атау бар, жиеннен туған бала жиеннің нағашыларына жиеншар болады. Бажа, бөле дегенді естігендерің бар ма? Апалы-сіңлілі немесе туыстас қыздарға үйленген жігіттер бір-біріне «бажа» болады. «Төрт аяқтыда бота тату, екі аяқты да бажа тату» дейді. Апалы-сіңлілі қыздардан туылған балалар бір-біріне «бөле» болады. Бөле жақын жүріп, тату болады.                                                                                                                                        Жігіттің бір жұрті – ҚАЙЫН жұрты. Әйелдің төркіні жігітке қайын жұрт, ал жұбайы оларға «күйеу» болады. Жезде, балдыз, қайын ата, қайын ене, қайын аға, қайынбеке деген атаулар бар.                                            Ү. Артық білім кітапта \оқулықпен жұмыс\                                                                                                                            І. «Отбасы » тобы   «Өз жұртын» оқиды                                                                                                                                                                          ІІ. «Жанұя» тобы сызбаны толтырады                                                                                                                      ІІІ. «Әулет» тобы «Отбасы» тобына сұрақ қояды 
ІІ. «Жанұя» тобы «нағашы жұрт» бөлімін оқиды 
ІІІ. «Әулет» тобы сызбаны толтырады 
І. «Отбасы» тобы «Жанұя» тобына сұрақ қояды 
ІІІ. «Әулет» тобы «қайын жұрт» бөлімін оқиды І. «Отбасы» тобы сызбаны толтырады ІІ. «Жанұя» тобы «Әулет» тобына сұрақ қояды. 

ҮІ. Көру диктанты Жезде, балдыз, қайын ата, бөле, жиен, бажа, жиеншар, құда, құдаша, құда бала 
ҮІІ. Сергіту сәті. 

ҮІІІ. Шығармашылық жұмыс

Х. Сабақты бекіту СӘЙКЕСТЕНДІР 

Нағашы жұрт Әйелдің төркіні Өз жұрты өз шешеннің төркін жұрты Қайын жұрт өзінің ата-әжесі, әке-шешесі, аға, жеңгесі,іні- қарындастары сондай-ақ басқа да аталас ағайын-туыстары 

ХІ. Рефлексия Тақтада мынадай үш смаиликтің суреті көрсетіледі. -Бүгінгі сабақ ұнады, қызықты өтті, көңілім көтерілді деген оқушылар ақ смаиликті таңдайды -Сабақ қызықты да көңілді өтті, дегенмен түсінбеген тұстарым болды деген оқушылар сары смаиликті таңдайды. -Сабақ мені қызықтырмады, түсінбедім деген оқушылар сұры смаиликті таңдайды 
ХІІ. Бағалау. \Өзін-өзі бағалау әдісі\ 
Үйге тапсырма: Туған-туысқандар тақырыбының мазмұнын айту 134-135 б.б.мақал –мәтелдер жинастыру. І «Отбасы» тобы «Нағашымның ауылы» тақырыбына эссе жазып келу ІІ. «Жанұя» тобы «Өз жұртым-өлең төсегім» тақырыбына өлең шығарып келу ІІІ. «Әулет» тобы «Жездесі жақсы қандайды» тақырыбына әңгіме жазып келу 

                             С. Шарипов атындағы мектеп-интернаты

                   Туған-туысқандар

                                                      4 «б» сынып

                                                                Сынып жетекшісі: Саркитова Г

                                                        2016жыл