"Достық – бірлік пен ынтымақтың белгісі" Шығарма

Қызылорда облысы Қармақшы ауданы                                                                        Ү. К. Томанов атындағы №183 орта мектебі                                                      «Жас Ұлан» балалар мен жасөспірімдер ұйымы мүшесі

«Достық – бірлік пен

 ынтымақтың белгісі»

(шығарма)

Дайындаған: Төлегенова Анель Сайлаубекқызы/ 9 сынып оқушысы

Жетекшісі: Қарабалаева Азина Әбілбайқызы/ мектеп тәлімгері

2015 – 2016 оқу жылы

Өмір деген өсіп тұрған гүл емес пе,
Сол өмірдің нағыз гүлі біз емес пе
Әрбір жан ДОСТАРЫМЕН бірге болса,
Өмірдің ең қызығы сол емес пе!

Бұл жыр жолдары достықтың өмірде баға жетпес байылық                                 екенін айғақтайды. Достық – адамдардың бір-біріне адал, қалтқысыз                  сеніп, бір мүдделі, ортақ көзқараста болатын қасиеті. Достық                            өзара жауапкершілік пен қамқорлықтың, рухани жақындықтың белгісі.  Нағыз достық кісіге шабыт беріп, өмірде кездесетін түрлі сәтсіздіктерге мойымауға, басқа түскен қайғы мен қиыншылықты бірге                               көтеруге жәрдемдеседі. Дос - жарандардың мінездері әр түрлі болып                  келуі мүмкін. Мысалы, біреуінде қызбалық не шабандық, екіншісінде тұйықтық не жігерсіздік байқалса да, бұлар достыққа кедергі бола                алмайды, қайта нағыз достық осындай кемшіліктерден арылуға көмектеседі. Сатқындық, екі жүзділік, өтірікшілік, өзімшілдік достықпен сыйыспайды. Қазақтың дәстүрлі әдеп жүйесінде достыққа үлкен көңіл бөлінеді.                  Халық арасында достық туралы мақал-мәтелдер жеткілікті: “Дос                             жылатып, дұшпан күлдіріп айтады”, “Досы жақсының, өзі де жақсы”, “Дүниеде адамның жалғыз қалғаны — өлгені, қайғының бәрі соның басында”. Достыққа қарама-қарсы ұғым — қастық пен күншілдік.             Мұндай сезімге ерік алдырғандар басқаның қуаныш - қызығын,                         ырыс - бағын көтере алмайды, дос дегеннің не екендігін білмейді. Дұрыс дос таңдай білу — өмірлік мақсаттардың бірі; Саясаттанудағы «Достық»                                   ұғымы мемлекеттер арасындағы саяси, экономикалық, мәдени мүдде тұрғысынан ынтымақтастық орнату шараларын бейнелеу үшін қолданылып жүр.Қазір бізге достық бұрынғыдан бетер қажет. Достық – бұл                   өмірдегі ешнәрсемен бағаланбайтын құндылық.Дос табу оңай, ал оны              сақтау одан да қиын. Достық қатынасқа нәзіктікпен қарап, берік сақтау керек. Өйткені ол да баптауды қажет ететін нәзік өсімдік сияқты.                               Біздер               достықты сақтау үшін жан-тәнімізбен еңбектенбеуіміз керек. Қайтарымын қажет етпей, берудің жолдарын үйрену керек.                            Сенім мен жарқын көңіл – достықты берік ететін тірек саналады.                   Өзі шынайы дос бола білген адамның достары да көп болады және                        жер бетінде өзін жалғыз сезінбейді. Өмірге деген көзқарасы                                ортақ, дүниетанымы деңгейлес, әрі бір-бірін оңай түсінетін жандар                     бір-бірімен дос бола алады. Ал оның сақтаушысы адалдық пен шынайылық. Дос деген сенің басыңдағы кез келген жағдайды басқалардан артық   түсінетін, яғни өзің сезгендей сезе алатын сенің екінші сыңарың.               Менің түсінігімдегі достың жолдастан айырмашылығы – жолдасыңды                қатты сыйлайсың, ал досқа сондайлық ілтипат танытып, құрмет                   көретудің қажеті жоқ. Өйткені досыңды өзіңдей көретін болған соң  «өзіңнің» көңіліңді өзің аулап керек емес. Себебі ол бәрін түсінеді,                    бәрін де біледі. Сондықтан, кез келген істі оған міндеттей аласың                    немесе оның саған сеніп тапсырған ісін өзіңнің қара басыңның                 қамындай атқарасың.Әрбір адам достықтың мәнін түсініп,ұғынып                  білуі қажет, себеі олардың бір-бірне мінез-құлқы,психлогоя жағдайы сай болу қажет.Қиналғанда қол ұшын соза білетін,қиыншылықта басқа                        іс түскенде көмектесетін,жанынан табылатын нағыз адал достарға тән  қасиет. — Адал дос дегеніміз – өтірік айтпайтын, шындықты жақтайтын, досын ешқашанда ұятқа қалдырмайтын, барлық уақытта қандай жағдай болмасын қол ұшын беріп, көмектесетін, қашанда қасынан табылатын,  барын бөлісетін нағыз жолдас. дос өзінің қадір – қасиетін жоғары бағалап, қай кезде болмасын табиғи қарапайымдылығымен ерекшеленуі керек             екен. Осы адамға керекті қарапайымдылық, кешірімді, төзімді,                    әдемілік, жақсылықтың барлығы қазақ халқының мақал – мәтелдеріне кезігеді екен. «Адамдар бір – біріне адал, қалтқысыз сеніп, ортақ                көзқараста болса ғана достықтары берік болады. Достық –                               өзара жауапкершілік пен қамқорлықтың, рухани жақындықтың белгісі.»Жалпы адам өзінің мінезіне ұқсас адамдармен жолдас бола                 алады. Шын жолдас, достар бірінің жақсы қасиеттерін екіншісі үлгі тұтады, бойына сіңіреді, олар бір – біріне өте жақын, бірін – бірі тез                     түсінісетін болып кетеді. Осындай жолдастық, достық қарым – қатынастардың арасындағы ең бағалысының бірі – адалдық.

Достығымыз достар арылмасын,

Пейіміз кеңейсін тарылмасын.

Жиі-жиі бас қосып сыр шерітсек,

Жүрегіміз қалайша жарылмасын.

Берсе берді бермесе санаспайық,

Болмайтынға ұрысып таласпайық.