Дәрисниң мавзуси: Адәмниң генетикиси

Тәк Тәкшүрәлди: ____________				ПП 10.30 Вақти
Биология пән муәллими: Абамсалимова С.Т				Биология  (Синип: 10 а)
Дәрисниң мавзуси:  Адәмниң генетикилиқ тән сақлиғиға ташқи муһитқа тәсири Дәрисниң типи: интерактивлиқ Дәрисниң түри: йеңи  дәрис Дәрисниң тәсили: қабилийәтлик балилар билән иш, соал-жавап, тест,
Пәнарилиқ бағлиниш: зоология, ботаника, экология
Асасий чүшәнчиләр Генетика тоғрисида чүшәнчә		Өткән мавзу  билән бағлиниш: селекция әһмийити.  Иккинчи әвлатта бәлгүләрниң ажраш заңи	Баһалаш: ·         Ишни баһалаш ·         Сапалиқ билимни баһалаш
Өлчәмлик ойлаш қабилийити: 10 синип Дәрис мәхсити: Билимлик: эволюция тоғрисида ениқлима бериш вә  эмриологиялиқ испатлимиларға ениқлима бериш. Селекция вә полиплоидия вә гетероплоидия әһмийти. өзгиришчанлиқ ениқлимиси вә өзгиришчанлиқ түрлири билән тонуштуруш вә модификациялиқ мутациялиқ өзгиришчанлиқ  айримчилиқларни билиш. Риважландуруш: Оқуғучиларниң пәнгә дегән қизиқишини арттуруш, логикилиқ ойлаш вә ижадийәтлик қабилийәтлирини тәрәққий әттүрүп, өз бети бойичә издинишкә тәлпүндүрүш. Қоршиған муһитқа болған көз қаришини тәрәққий әттүрүш. Тәрбийәвий:қошумчә материаллар билән ишләшкә чақириш.
Дәрисниң дидактикилиқ материаллар билән тәминлиниши: ИКТ, ЭУ9.39. ТМ.9.39.
Уюштуруш	Синип оқуғучилири билән саламлишиш Оқуғучиларни түгәлләш Оқуғучиларға дәптиригә смайлик селиш арқилиқ өз мүжәзини бәлгүләйду Барлиқ синипниң иши Тест:  1.Ген дегән уқумни ким көрсәтти?А) Т. Морган          В) В.Л. Иогансен       С) Г. Мендель  2. Генлар хромосомиларда орунлашқан дәп көрсәтти А) Т. Морган   В) В.Л. Иогансен       С) Г. Мендель  3. Чеқилиштуруш бәлгүсини ата?            А) Р          В) Х               С) F  4. Организмниң өз ата-анилиридин қобул қилған генларниң толуқ жиғиндисини немә дәп атаймиз  А) фенотип              В) Гетерозигота          С) генотип     5.Аллельлиқ  генларниң һәр икккиси доминантлиқ болса А) гомозиготилиқ         В) гетерозиготилиқ       С) доминантлиқ     6. Генотипиға қарап организм қанчигә бөлүниду?         А) 1      В) 2               С) 3     7. бәлгүләрниң 3:1 қатнишиға тәң болса бу Мендельниң қандақ қануни           А) бир хиллиқ         В) ажраш қануни       С) толуқ әмәс доминантлиқ      8. Анилиқ жинис хромосомиларни қандақ бәлгүләр билән бәлгүләймиз?            А) ХХ                     В)ХY             С) Х Дурус жавап:				Муәллимниң роли Муәллим дәрисни башлайду. Оқуғучиларни дәрискә көңлини авдуриду.		Оқуғучиниң роли Оқуғучилар тиңшайду. Дәрискә қизиқиши ойғиниду
Чүшиниш Тапшурма Тәһлил қилиш 10 минут Баһалаш	эволюциялиқ  Өзгиришчанлиқниң нәсилгә берилидиған вә нәсилгә берилмәйдиған түрлирини ажритиду. Ташқи муһит шараитлириға бағлиқ өзгиришләрниң шәккилинишини модификациялиқ яки фенотиплиқ өзгиришчанлиқ дәп атайду.  униңға мисал кәлтүрүш. Демәк, ташқи муһит шараитиға бағлиқ бәлгүләрниң өзгириш чеки болиду. уни реакция нормиси дәп атайду. 1.      Өзгиришләр нәсилгә берилмәйду, пәқәт фенотиплиқ характерда көрүниду. 2.      Модификацияләр көпчилик йәккилиридә умумий характерда көрүниду. 3.      Модификацияләр пәйдин-пәй һасил болуп, муһит шараитиниң өзгиришлиригә мувапиқ байқилиду. 4.      Мундақ өзгиришләр организмларниң һаятлиқ муһитқа маслишишини ашуруп, һаятини сақлашқа мүмкүнчилик берид. Нәсилгә берилидиған өзгиришчанлиқниң  комбинациялиқ вә мутациялик өзгиришчанлиқ дәп икки түргә бөлүниду. Тест тапшурмилири 1.      Фенотип бойичә ениқлинидиған өзгиришчанлиқ А) генотиплиқ   В) модификациялик  С) генлиқ 2.  нәсилгә тартиш өзгиришчанлиқни башқичә А) генотиплиқ   В) модификациялик  С) генлиқ 3. нәсилгә берилидиған өзгиришчанлиқни қанчигә бөлүмиз          А) 2        В)3              С)4 4. тәсадапи болидиған әһвал. А) генотиплиқ   В) модификациялик  С) комбинациялиқ 5. өзгиришләр нәсилгә берилмәйду, пәқәт фенотиплиқ характерда көрүниду А) генотиплиқ   В) модификациялик  С) генлиқ Дәристә орунланған тапшурмиларни хуласиләш, оқуғучиларни баһалаш. Өйгә тапшурма А.в.с тапшурмилирини орунлаш  карточкиларни түзүп келиш конспектни йезип келиш Оқуғучиларни баһалаш жавап бәргән оқуғучиларни баһалаш				Бүгүнки мавзуниң мәхситини ейтиду Муәллим дәрисни давамлаштуриду Оқуғучилар соаллири болса қойиду Муәллим тәһлил қилиду		Өзини-өзи баһалайду
Хуласә	Мавзуни хуласиләш Дәптәргә дәрисниң яққан, яқмиғ анлиғини йезиш
Рефлексия:	Бүгүнки дәрис әнъәнивий дәрис билән селиштурғанда алаһидә өтти