"Ел деп өткен ер Сайын" тақырыбындағы танымдық сабақ

• 1 слайд

  «Маңғыстаунама-2015»
  аудандық үздік тәрбие сағаты байқауы
  Бағыты: Рухани-адамгершілік тәрбие
  Тақырыбы: Ел деп өткен ер Сайын
  Өткізген: Шетпе лицейінің қазақ тілі мен әдебиеті пәні
  мұғалімі Корганбаева Ардак Куанишовна
   
  
  

• 2 слайд

  Тәрбие сағатының мақсаты: Халықтың жоғын жоқтап, мұңын мұңдаған, рухын шыңдаған саясаткер, қоғам қайраткері -Сайын Нәдірұлы Шапағатовтың тұлғасын оқушыларға таныту; ұлттық құндылықтарымызды қастерлеп, ұлттың абыройын асыруға, ана тілді ардақтауға қызмет еткен аяулы азаматтың еңбек жолын үлгі ете отырып, оқушыларға рухани тәрбие беру. Өлкеміздің асылдарын таныту арқылы бойына азаматтық қасиет қалыптастыру.
  Күтілетін нәтиже: Оқушылар қоғам қайраткері жайында ізденеді, бөліседі, ойларын ашық, еркін айтады.
  Сабақтың түйіні: Ел үмітін ер ақтар, ер атағын ел сақтар.
  Тәрбие сағатының өткізу түрі: таным сабағы.
  Тәрбие сағатын өткізу әдістері: 7 модульді ықпалдастыру. АТК-ны қолдану, диалог, топтастыру әдісі, топтық жұмыс, шығармашылық жұмыс.
  Көрнекіліктері: слайд, буклет, қанатты сөздер, бейнероликтер
  
  

• 3 слайд

  «Ер есімі – ел есінде», «Нар тәуекел – ер ісі», «Жақсының аты өлмейді, ғалымның хаты өлмейді»
  

• 4 слайд

  Ту ұстаған Адайдан
  Белгілі ердің бәрі бар.
  Қайсыбірін айтайын:
  Бірі – айыр, бірі – жал.
  Бірі – шекер, бірі – бал.
  Бірі – қайың, бірі – тал.
  
  Қалнияз Шопықұлы
  
  

• 5 слайд

  “Ол өзінің аз ғана өмірінде
  бүтін бір ұрпақтың жүрегінде
  өшпестей із қалдырған, өз
  халқына қызмет етуде барлық
  жаңалықтар мен жақсылықтар
  үшін үлгі болған үлкен тұлға”.
  Әбіш Кекілбаев
  
  “Ол өзінің аз ғана өмірінде бүтін бір ұрпақтың жүрегінде өшпестей із қалдырған, өз халқына қызмет етуде барлық
  жаңалықтар мен жақсылықтар үшін үлгі болған үлкен тұлға”.
  
  Әбіш Кекілбаев
  

• 6 слайд

  
  Ел деп өткен ер Сайын
  

• 7 слайд

  Қазақ тіліндегі мектептер мен балабақшалардың ашылуына тікелей араласты.
  
  
  Қазақстанда бірінші рет облыс орталығы Шевченко қаласы Ақтау деген тарихи атауына қайта ие болды.
  1989 жылы 14 наурызда Қазақстанда тұңғыш рет Маңғыстауда жыл басы – Наурыз тойы ұйымдастырылды.
  Өнерді дамыту, халықтар достығын үгіттеу бағытында Каспий жағалауында орналасқан елдерді қамтитын “Каспий - достық теңізі” фестивалін ұйымдастырушы
  «Парасат» қоғамдық-саяси демократиялық қозғалысын құрып, тұңғыш төрағасы болды.Халықтың әлеуметтік-тұрмыс жағдайына байланысты келелі мәселелерді батыл көтеріп, шешіп отырды.
  Бекет-Ата басына жұртшылықты жинап, алғашқы сапар ұйымдастырды.
  Алдында ғана таратылған Маңғыстау облысының қайта құрылуына тікелей атсалысты
  Алғаш рет еліміздің батыс аймағында ұлықсат етілген бейбіт шеру ұйымдастырып, партия мен үкімет басшыларына саяси, әлеуметтік талаптар қойды.
  

• 8 слайд

  Халықтың наразылығына саяси бағдар беру, басшылық ету
  Қабілетсіз басшыларын жаңа буын, жаңа бағыттағы мамандармен алмастыру.
  Жерлікті ұлттың әлеуметтік жағдайын жақсарту, үймен қамтылу, өз мамандығына жұмысқа орналасуына ықпал ету.
  Халықтардың тілін салт-дәстүрін дамытуға, әулие аруақтарды құрметтеуге , тарихи жер атауларын қалпына келтіруге, ұлттық бала-бақшалар мен мектептер ашуға күш салу.
  Болашақ ұлттық мамандар дайындау үшін жастардың оқу орнына түсуіне жағдай жасау
  Қоршаған ортаның байлығын қорғауға, экологиялық қауіпсіздікті орнату шараларына белсене араласу.
  Аймақтық экономикалық проблемаларды шешу, заңсыздықпен күресу және жеке адамдардың мүддесін қорғауға қоғамдық күштерді жұмылдыру.
  

• 9 слайд

  Отпанның шоқысы
  
  
  Таудың биіктігі алыстан байқалады. Бірте-бірте алыстаған сайын айбынданып, бауырын жапқан бұлттардың арғы жағынан көрінер Отпанның шоқысы сөйтпейтін бе еді?! ...Сол Отпанның биік шоқысындай,
  өзгелерден қашан да өзінің дара қасиетімен оқшауланып, қалың көпшіліктің жадында сақталған саңлақтардың бірі Сайын Шапағатов болатын.
  
  
  Отыншы Көшбайұлы
  
  
  
  

• 10 слайд

  Анасының жоқтауы
  
  Сайыным сардар еді,
  Толысып өскен кемелді,
  Ақыл, парасат, кең ойлы,
  Тілге шешен, беренді,
  Елім деп өтті арадан,
  Ел қамы кетпей санадан.
  Қоғам құрып “Парасат”,
  Бастап халқын аламан,
  Әділдік, теңдік орнатып.
  Ел басшыларына қолдатып,
  Ел есінен кетпестей,
  Жол салып өтті сарадан.
  Ақберен еді арынды,
  Білімі терең дарынды.
  Ел қамын көксеп езіле,
  Күш-жігер салып сабылды.
  Тарихты жетік білгеннен,
  Ел мұңын анық көргеннен,
  Қамы үшін елдің қайыспай,
  Қиюға жанын жөн көрген.
  Азамат еді-ау ақиық,
  Азап шегіп сенделген.
  
  
  
  

• 11 слайд

• 12 слайд

• 13 слайд

  Бала Сайыннан аға Сайынға
  

• 14 слайд

• 15 слайд

  Сайын - спортшы
  

• 16 слайд

  Сайын – білікті маман
  

• 17 слайд

  Сайын - мұнайшы
  

• 18 слайд

  Сайын - күрескер
  

• 19 слайд

  Сайын - өнертанушы
  

• 20 слайд

  Сайын - саясаткер
  

• 21 слайд

  Сайын - өнерпаз
  

• 22 слайд

  1990 жылы Жетібай жеріндегі наурыз тойына баруға бір топ Парасатшылар автобусқа отырдық.Қоғамның белеснді мүшесіРахмет Лұқманов қасымдағы бос орынға отырып жатып: - Бүгін «үш шыпанаң» жоқ екен, қасыңа отыруға болатын шығар, - деп әзіл айтты. Мен: - Оларың кім? – дегенімде, - Әлгі Сабыр, Светқали, Жексендер дегендер бар емес пе? – деп күледі. Екеуміз «үш шыпана» үшін біраз керілдесіп, Жетібайға жақындағанда: - Сен қайдағыны айтып отырсың, мен саған «үш панаң» дедім ғой, - деп қарап отыр. Жұрт қыран топан күліп жатыр. Бұл оқиға кезінде «көңілашар» болып жүрді.
  Сәкең сөзге салса тіресе, күшке салса күресе білетінімен қатар әнші болатын. Бірде Жаңаөзеннен Жексен інім келіп өтінген соң «Жігіт сұлтанын», «Бойжеткендер сайысын» өткізуге дайындап келген сценарийін Сәкеңнің кабинетінде отырып талқыладық. Түске жақын ағай біреуге телефон шалып: - Бір інім мен қарындасымды ертіп барам, шайыңды дайындай бер, - деп тапсырыс берді. 1-шағын ауданда тұратын тарамыс денелі, жасы орта жастанасып кеткен Ақзия деген апай екен (мен ол кісімен беріге дейін араласып тұрдым). Жақсы отырыс болды. Ағайдың сұрауымен Жексен өзі шығарған әндерін төкпектете бастады. Артынан маған да «Әу» деп жібер деген соң, әншілігім болмаса да «Бір баланы» бастап көріп едім, екінші шумағында ағай қосылып кетті. Мен қоя салдым, себебі ағайдың дауысының ырғағы күшті, мені ілестіретін емес. Ағай апайдың сұрауымен 1-2 халық әнін нақышына келтіріп, кәсіпқой әншілерше орындап берді, Жексен «Оперный дауыс» деп баға берген ағайдың дауысы үнтаспаға жазылып қалмағаны өкінішті.
  Айсырға Қилыбаева
  

• 23 слайд

  Сайын - ұлтшыл
  

• 24 слайд

  Сайын – басшы, ұлт тірегі
  

• 25 слайд

  Сайын - қайраткер
  

• 26 слайд

  Сайын - азамат
  

• 27 слайд

  Сайын – халық перзенті
  Ты знал – этот мир непрост
  Ты – звал за тобой шли в рост.
  Не ведал, не думал никто
  Что страшное слова – погост.
  Коснется Тебе Саин
  Любимый! И брат! И сын!
   
  Ушел ты – увидивший свет,
  Мечтовший, чтоб был согрет.
  Тем светом простой народ
  Ушел как яблони свет.
  А память жива Саин
  Любимый! И брат! И сын!
  
  О! Сколько скорбящих лет!
  Оставил твой огненный след.
  Останешься в наших сердцах!
  Светилам забвения нет
  Ведь имя твое Шапагат.
  Любимый! И брат! И сын!.»
  
  

• 28 слайд

  Ақсұңқар құстың сойы едің
  
  Қолдан ұшырып алған екенбіз.
  Өңкей қарға-құзғын қаңқылдап!..
  Тағдыры бірге тарланым,
  Апаны бірге арланым,
  Тістеулі кеткен бармағым!..
  Аспаны бірге заңғарым!.. 
  
  Сабыр Адай
  

• 29 слайд

  Даналық ойдан дән ізде
  

• 30 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  1 топ: Салиқалы азамат – Сайын Шапағатов
  («Парасат» қоғамының құрылу себептері мен алғышарттары)
  2 топ: Ел қамын жеген ер - басшы.
  («Парасат» қоғамының алдына қойған негізгі мақсаттары)
  3 топ: Ізет пен ізденістің шынары
  («Парасат» қоғамының атқарған жұмыстары)
  
  Топтық жұмыс
  

• 31 слайд

  “Туған жер мен өзіңмен өзектеспін”, “Ер еді қазақ деп соққан жүрегі”
  

• 32 слайд

  Ел болса, ер туғызбай тұра алмайды.
  Сайын хақында...
  
  Ағлен Таласбаева
  Кешегі оқиға – бүгінгі тарих. Біздің Тәуелсіздігіміз – сол сан ғасырлық тарихымыздағы толағай табысымыз. Барға – тәубе, өткенге – салауат. Сондықтан осы жолда есесі кеткен елдің еңсесін көтеру үшін «елім» деп еңіреп өткен есіл ерлердің есімдерін есімізде жаңғыртып отырмақ лазым.
   
   
  
  

• 33 слайд

• 34 слайд

  Айша Айтжанова: Қазақтың әйел-қыздарының сол митинг кезіндегі бір ерлігі – жастардың тыныштығын сақтады. Бұл Сайын ағаның ақылдылық, данышпандық қасиетін танытты. Жастар митингіге шығып, топталып тұрғанда әйел адамдар ту сыртынан қоршап, ана ретінде: «Балаларым, тентек болмаңдар, қателікке бармаңдар, ішпеңдер. Келеңсіз нәрсеге бармаңдар. Арандап қалмаңдар. Сонда ғана сендердің талап-тілектерің орындалады» деп әр ана жастарға келіп әлсін-әлсін хабарлап, сабырға шақырып тұрды.
  
  

• 35 слайд

  Ақын Темірхан Медетбек: Мен Сайынды қазір ел-жұрты бағалап, ауыл, көше, мектеп пен балабақша атын беріп, ұлықтап жатқанына, елдің рухының өлмегеніне, асыл азаматты еш уақытта ұмытпайтынына қатты ризамын. Сайын Шапағатов – жалғыз Маңғыстаудың ғана емес, күллі қазақтың асыл перзенті. Өмірінің соңына дейін күреспен өткен адам. Сол Маңғыстауда көрсеткен күресі арқылы барлық басқа аймақтарға үлгі-өнеге бола білді. Өйткені «Парасат» қозғалысы құрылғанда басқа жерлерде ондайлар мүлде жоқ еді. Ол Тәуелсіздікті соншалықты аңсады. Бірақ оған санаулы күндер ғана қалғанда көз жұмды. Оған дейін аянбай, тынымсыз жұмыстар жүргізді. Сондықтан Сайын Шапағатов Қазақстанның есейіп, ұлттық рухының көтерілуіне көп еңбек еткен адам деп білемін. Тарихи тұлға!»
  

• 36 слайд

  Ер есімі ел есінде
  

• 37 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Қазақстан демократиялық саяси ұйымдарының көшбасшы қайраткерлерінің ірі тұлғасы, «Парасат» қоғамдық-саяси демократиялық қозғалысының тұңғыш төрағасы – Сайын Нәдірұлы Шапағатов қысқа, қиын – мәнді өмірінде қарапайым мұнайшы-оператор, комсомол, кәсіподақ, партия қызмет жолдарынан өтіп, ірі саяси тұлға, қоғам қайраткері дәрежесіне дейін көтерілді. Ол бар болғаны 51 жыл өмір сүрді. Бірақ, оның жарқын бейнесі, тындырған істері, көтерген мәселелері ел азаматтарының, саяси серіктерінің, халқының есінде мәңгі сақталады деп анық та нық айтуға болады...
  
  
  
  Қорытынды
  

• 38 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Бүгінгі сабақта... Түйін. Ұсыныс
  
  
  
  Ойтолғаныс