Сабақтың
тақырыбы
|
«Үш перпендикуляр туралы теорема» тақырыбын меңгеру
|
|
Сабақтың
мақсаты мен міндеттері
|
—
берілген нүктеден
жазықтықа түсірілген перпендикуляр, нүктеден жазықтықка дейінгі қашықтық жазықтыққа көлбеу, көлбеу проекциясы ұғымдарын
игеру;
—
үш перпендикуляр немесе
оған кері теореманың тұжырымдамасын білу керек
|
|
Оқып-үйренуден
күтілетін нәтиже
|
Білім
мен біліктілік:
1)
үш перпендикуляр
туралы теоремаларды қарастырудың қажеттілгін негіздеу;
2)
үш
перпендикуляр туралы теореманы есептеу және дәлелдеу кезінде колдану
біліктілігін қальптастыру;
3)
берілген
тақырыпты оқып-үйрену кезінде қарастырылатын тура және кері теоремалардың
дәлелдемесінің негізінде математикалық, ұйғарымдарды дәлелдеу процесінде
оқушылардың өздік-танымдық белсенділігін арттыру.
|
|
Математикалық
тілдерін дамыту міндеттері
|
Осы
тақырып бойынша терминологияларды (перпендикуляр, көлбеу, проекция) жақсы
меңгереді, терминдердің мағынасын түсінеді әрі математикалық тілде сөйлеу
мәдениеттері дамиды.
|
|
|
|
|
Оқытуда
қолданылатын әдіс -тәсілдер
|
Салыстыру-талдау,
өз бетінше жұмыс істеу , диалогтық оқыту, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету,
оқыту үшін бағалау.
|
|
Ресурстар
(дереккөздер)
|
1.Шыныбеков Ә.Н. Геометрия -10
сынып (Атамұра)
2. Ж.Қайдасов . Геометрия-10
сынып , Есептер жинағы (Жар.матем.бағ.)
3.Ж.Қайдасов . Геометрия-10
сынып , Оқыту әдістемесі (Қоғам.гум.бағ.)
4 . Ж.Қайдасов . Геометрия-10
сынып ,Дидакт.матер. (Жар.матем.бағ.)
5.
Шыныбеков Ә.Н. Геометрия -10 сынып, Дидактикалық .материалдар
|
|
Көрнекі құралдар: куб
моделі, үш перпендикуляр туралы теореманы дәледеуге кажетті сызбалары бар
плакаттар немесе слайдтар
Тақырыптың әдістемелік
ерекшеліктері
Жаңа
тақырыпты игеру үшін перпендикуляр түзулер, жазықтыққа перпендикуляр;
жазыктыққа көлбеу; түзу мен жазықтықтын перпендикулярлығы; нүктеден
жазықтыққа дейінгі кашықтық ұғымдары еске тусіріледі.
Тақырыпты оқу барысында оқушылар үш перпендикуляр туралы және оған кері
теореманы меңгеруі тиіс, сондай-ақ есеп шығару мен далелдеу барысында
теориялық білмді колдану дағдысын қалыптастыруы керек.
Түзулер мен жазықтықтардың перпендикулярлығын анықтауды талап ететін
есептерді шығаруда, сонымен қатар кеңістіктегі арақашықтықтарды анықтау
кезінде де үш перпендикуляр туралы теореманың маңызды орын алатынын атап өту
керек.
|
|
Сабақтың
типі
|
Жаңа
білім игеру сабағы
|
|
Сабақтың
түрі
|
Дамыта
оқыту
|
|
Сабақтың
эпиграфы
|
Математикада
формулаларды жаттау емес , олардың шығу жолын түсіну маңызды.
|
|
Сабақ жоспары
|
|
Сабақтың
этаптары
|
Оқыту материалының мазмұны
|
|
1.
Сабақты ұйымдастыру
|
1.Сынып
оқушыларының назарын сабаққа аудару;
2.Бүгінгі
сабақтың мақсатымен таныстыру, оқыту тәсілдерін талдау;
J сыныпта ынтымақтастық
атмосферасын қалыптастыру.
|
|
2.
Өткен тақырыптар бойынша білім тексеру
|
1) Анықтамалар:
2) сурет бойынша жұмыс
|
|
3.
Жаңа білімді игеру кезеңі Ішінара –ізденіс әдісі
17-теорема. Жазықтықта
көлбеудің табаны арқылы оның проекцясына перпендикуляр тұргызылган түзу
колбеудің өзіне де перпендикуляр болады.
Теореманы
мұғалім өзі дәлелдейді. Берллгені: АС┴а, АВ — көлбеу, А а және аАВ=В(50,а-сурет).
Дәлелдеу
керек: а┴[АВ]. Дәлелдеу:
1. АС, ВС түзулерін қиятын Р жазықтығын жүргіземіз (2-теорема)
(50, а-сурет).
2.(а┴АС және а┴ВС) => (а┴р) (14-теорема).
3.(а ┴ р) => (а түзуі р жазыктыгынын кез келген түзуге
перпендикуляр).
4.(а түзуі р жазықтығынын кез келген түзуіне перпендикуляр)=> (а ┴
[АВ] ) Делелдеу керегі осы.
Теореманы дәлелдеп болған соң материалды бекіту мақсатында оқушылар
бурыннан жақсы таныс куб моделін пайдаланып, АВ1 диагоналі (АВСП)
жазықтығының көлбеуі, ал АВ кесіндісі көлбеу проекциясы, ВВ1 кесіндісі
(АВСО) жазықтығына перпендикуляр екеніне көз жеткізеді.
Осыдан кейін оқушыларға өздігімен темендегі теореманы кері жору тәсілімен
дәлелдеу ұсынылады (тапсырманы сабақта немесе үй жұмысы ретінде беруге
болады) және нәтиже талданады.
18-теорема (кері теорема). Егер жазықтықтағы түзу көлбеуге
перпендикуляр болса, онда ол көлбеу проекциясына да перпендикуляр болады.
Берілгені: АВ — көлбеу, а а,
а АВ = В және а ┴ [АВ] (50, а - сурет).
Дәлелдеу керек: а┴АС.
Дәлелдеу. 1. Қиылысатын АВ, СВ түзулеі арқылы жазықтық жүргземіз
(2-теорема) (50,ә-сурет).
2. (а ┴ [АВ], АВ ) => (а┴ ) (түзудің жазықтыққа
перпендикулярлығының
анықтамасы бойынша).
3. (а ┴)
=> (а түзуі жазықтығының кез
келген түзуіне перпендикуляр).
4.(a түзуі
жазықтығынын кез келген түзуіне перпендикуляр) => (а ┴ [СВ]),
Дәлелдеу керегі осы.
|
|
4.Практикалық
кезең Е с е п . ОС —- АБСD ромб
жазықтығына перпендикуляр жәнеВАD = 60°. ОАВ
үшбурышының ОН биктігін салыңдар.
Ш
е ш у і. 1. Егер ОАВ үшбурышының АВ қабырғасына жургзілген биктігі ОН болса, яғни ОН ┴ АВ, онда 18-теорема (кері теорема) бойынша СH проекциясы
да АВ қабырғасына перпендикуляр (51, а-сурет) болады.
2. СН кесіндісі ромбының
биктігі болып табылады (51, ә-сурет).
ВСН =30° болгандыктан, ВН = ВС
= \АВ\.
3. Енді Н нүктесін саламыз. Ол үшін В нүктесінен
тысқары АВ қабырғасының жартысына
тең ВН кесіндісін саламыз. О
және Н нүктелерін қосып, іздеп отырған биктікті саламыз.
51- сурет
|
|
5.
Үйге тапсырма
|
1.
Екі жазықтықтың өзара орналасутақырыбының теориясын оқу әрі дәптерге конспектілеу.
2.
Оқулықтан №91-94 (А тобы) жазбаша орындау, №98 В тобы
|
|
6.
Сабақты қорыту
%
|
·
Сабақтың
мақсатқа жетуіне баға қою.
·
Сабақ
соңындағы оқушылардың
көңіл-күйін анықтау.(рефлексия)
|
|
|
|
|
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.