Информатикадан ҚМЖ "Мәтін бөліктерін ерекшелеу" 5 сынып

5 сынып

 Информатика пәні                                                               пән мұғалімі : Баялбекова С.К.

Сабақтың тақырыбы: Мәтін бөліктерін ерекшелеу

Сабақтың мақсаты: оқушыларға мәтіндік редакторда мәтіннің үзінділерін ерекшелеу және мәтін бөліктерін жою, қосу, жылжыту, көшіру, іздеу және алмастыру, көбейтуді орындауды меңгерту.

Сабақтың міндеті:

мәтін үзінділерімен жұмыс жасау әдістерін туралы білім беру;

мәтін үзінділерін белгілеу, жою, көбейту, көшіру, іздеу және алмастыру әдістерін орындатқызу;

мәтіндік редакторда жұмыс жасау дағдысын қалыптасрыу.

Күтілетін нәтиже:

мәтіндік үзінділерімен жұмыс жасаудың тәсілдері туралы білімі арттады;

Мәтінді ерекшелеудің, жоюдың, көбейтудің, алмастырудың жолдарын үйренеді;

Мәтіндік редакторда үзінділермен жұмыс жасау дағдысы қалыптасып, еркін жұмыс жасай алады.

Сабақтың  түрі : жаңа юілім беру сабағы

Сабақтың әдісі: ойын, сұрақ жауап, көршіңмен сырлас.

Көрнекілігі: суреттер, слайд, интербелсенді тақта, компьютер.

Сабақтың барысы :

І ұйымдастыру кезеңі: оқушылармен сәлемдесу;

Сабақтағы оқушыларды түгелдеу; оқушыларды топқа бөлу .

Үй тапсырмасын тексеру.

Кім жылдам? (сұрақ-жауап)

І топ

1.      Бас әріпті немесе символды жоғарғы регистрден енгізу үшін не істеу керек?

2.      Егер бас әріппен бірнеше сөз енгізу керек болса нені басамыз ?

3.      Бос орынды қай кезде пайдаланамыз?

4.      Абзацтың соңында қандай пернені басамыз?

5.      Курсорды жолдың басына апаратын перне?

6.      Курсорды жолдың соңына паратын перне?

ІІ топ

1.      Егер құжат беті көп болса, мәтіннің соңына қалай жетуге болады?

2.      Мәтінді түзетуге жататын әрекеттер?

3.      Бір бетке жоғары немесе төмен жылжу үшін қандай пернелерді пайдаланамыз?

4.      Мәтіннің негізгі элементттері?

5.      Мәтіндік редактор дегеніміз не?

6.      Мәтінді ерекшелеу үшін нені пайдаланған қолайлы?

Жаңа сабақ

І. Қызығушылығын ояту

Тақтадан мәтін бөліктері ерекшеленген суреттер көрсетіледі. Оқушыларға сұрақ қою ?

Тақтадан нені көріп тұрсыңдар? Оқушылардың жауабы әртүрлі болуы мүмкін.

Бүгін біз сабақта мәтінің үзінділерін ерекшелеу тәсілдерін және мәтін бөліткрені түзету, алмастыру, жылжыту, іздеу, қосу әректетері туралы білімімізді толықтырып, мәтінді ерекшелеу әрекеттерін үйренеміз.

ІІ. Мағнаны тану.

Слайдттан жаңа сабақты суреттер, кестелер арқылы түсіндіремін.

Пысықтау кезеңі  «Суреттерді сөйлет» ойыны

Тақырыпқа сай суреттер таратылады. Әр топ оқушылары  суретте не бейнелегенін анықтап, оларды қалай орындалу әрекеттерін сипаттап түсіндіреді.

Практикалық жұмыс (деңгейлік тапсырма)

А деңгейі .

1.      Мәтінді теріңдер.

2.      Құжатты өз бумаларыңда Сәтемір хан деген атпен сақтаңдар.

3.      Түзету мәзіріндегі Ауыстыру бұйрығын пайдаланып, мәтіндегі «Сәтемір» сөзін «хан» сөзіне алмасытырңдар.

4.      «;» белгісін «.» белгісіне ауысытырңдар. Пайда болған сөйлемдердегі бірінші әріптерді бас әріптерге ауыстырыңдар.

5.      Өз бумаларыңның Сәтемір хан өзгерістерді сақтаңдар.

В деңгейі

1.      Мақалдар файлын ашыңдар.

2.      Сөздегі қателерді түзетіңдер, артық символдарды алып тастаңдар.

3.      Мәтінді әр мақал жолында жазылатындай етіп түзетіңдер.

4.      Файлды өз бумаларыңда Мақалдар_1 деген атпен сақтаңдар.

С деңгейі .

1.      Сөздер файлын ашыңдар.

2.      Delete, BackSpace пернелерін қолданып және алмастыру режимінде Insert пренсін қосып символдарды жойып, ауыстырып жаңа сөздер жасаңдар.

3.      Құжатты өз бумаларыңда Сөздер_1 деген атпен сақтаңдар.

Сергіту сәті

Оқулықпен жұмыс (168 бет)

Қатесін тап ойыны

Енгізілген мәтінді көрсете отырып, мәтіндегі қатені анықтатқызу.

Планета тұрғандары арасында ондаған тілде сөйлейтін адамдар көп-ақ.      Мәселен, К.  Меццофанти  (1774-1849   жж. )    26 тілде, ал профессор Раск    (1876-1928    жж. ) 28 тілде сөйлеген. Поуэлл Александр Янулас   (1939   жылы туған)  Канададағы Британ Колумбия провинциалды сотында 41 тіл бойынша қызмет істепті. Ал Ұлыбританияның ең ірі лингвисі саналатын Джордж Кэмбпелл   (1912 жылы туған)   54 тілді меңгерген. Ол Би    -   си   - де  жұмыс істепті.

1.      Мәтінді енгізгенде жіберілген қателерді түсіндіріңдер.

2.      Мәтінге қолданылатын қандай амалдар түзетуге жатады?

3.      Мәтіннің элементтерін жою үшін қолданылатын пернелерді атаңдар.

Сәйкестендір .

Ctrl +Home                                                          Таңдалған бұйрықтан бас тарту

Page Up                                                               Бас әріптерді теру режиміне өту

Delete                                                                   Курсорды құжаттың басына апару

CapsLock                                                              Курсордың сол жағындағы сөзді жою

Esc                                                                         Курсорды бір бетке жоғары апару

Insert                                                                    Абзацты енгізуді аяқтау

Enter                                                                     Курсордың оң жағындағы сөзді жою

Ctrl+Back Space                                                  Мәтінді енгізгенде ауыстыру режиміне көшу

Қорытындылау кезеңі  

«Көршіңмен сырлас»

Бір топ қарсылас тобына сұрақтар әзірлейді. Топтағы әр оқушы бір сұрақ дайындап бөшкеге толтырады. Топтар бөшкелерін алмастырып, сұрақтарға жауап береді.

 Бағалау кезеңі:

Бағалау парақшасы

Оқушы аты- жөні	Кім жылдам	Суреттерді сөйлет	Деңгейлік тапсырма	Қатесін тап	Сәйкестендір	Көршіңмен сырлас	Жалпы ұпай саны	Бағасы

 Жоғарғы деңгей - 

Ортаңғы деңгей -  20-жоғары «5» бес

Төменгі деңгей  - 19- 11    «4»  төрт

Ауытқу деңгей   - 10 -5   «3»  үш

Үйге тапсырма : 21 тақырыпты оқу. Мәтін теру жылдамдығын анықтау .

• 1 слайд

  5 сынып
  Информатика
  Сабаққа қош келдіңіздер!
  

• 2 слайд

  Ұйымдастыру кезңі
  «Мен саған сенемін»
  тренинг
  

• 3 слайд

  Үй тапсырмасын тексеру
  Сұрақ -жауап
  Кім жылдам?
  

• 4 слайд

  І топ
  1 ұпай
  Кім жылдам?
  1. Бас әріпті немесе символды жоғарғы регистрден енгізу үшін не істеу керек?
  2. Егер бас әріппен бірнеше сөз енгізу керек болса нені басамыз ?
  3. Бос орынды қай кезде пайдаланамыз?
  4. Абзацтың соңында қандай пернені басамыз?
  5. Курсорды жолдың басына апаратын перне?
  6. Курсорды жолдың соңына паратын перне?
  Shif пернесін басу керек
  Caps Lock пернесін басамыз
  Сөздердің арасын ашу
  Enter
  Home
  End
  

• 5 слайд

  ІІ топ
  1 ұпай
  Кім жылдам?
  Ctrl+End пернесі арқылы
  Жою, қосу, жылжыту, көшіру, іздеу, алмастыру
  Page Up, Page Down
  Символ, сөз, жол, абзац, бет, мәтін
  Мәтіндік құжат құруға, оларды түзетуге, пішімдеуге арналған программа
  Пернетақта немесе тышқан
  1. Егер құжат беті көп болса, мәтіннің соңына қалай жетуге болады?
  2. Мәтінді түзетуге жататын әрекеттер?
  3. Бір бетке жоғары немесе төмен жылжу үшін қандай пернелерді пайдаланамыз?
  4. Мәтіннің негізгі элементттері?
  5. Мәтіндік редактор дегеніміз не?
  6. Мәтінді ерекшелеу үшін нені пайдаланған қолайлы?
  

• 6 слайд

  Миға шабуыл
  

• 7 слайд

  17.02.2015
  Мәтін бөліктерін ерекшелеу
  Мәтін бөліктерін түзету:
  Жою, қосу, жылжыту, көшіру, іздеу, алмастыру.
  Мәтін үзінділерімен жұмыс
  

• 8 слайд

  Оқушыларға мәтіндік редакторда мәтіннің үзінділерін ерекшелеу және мәтін бөліктерін жою, қосу, жылжыту, көшіру, іздеу және алмастыру, көбейтуді орындауды меңгерту.
  Сабақтың мақсаты:
  

• 9 слайд

  ІІ. Мағынаны тану.
  

• 10 слайд

  Мағынаны тану
  Мәтінді ерекшелеу
  Мәтінді теріп болған соң түзету және пішімдеу үшін мәтін бөліктерін ерекшелей білу керек
  
  Пернетақта
  Тышқан
  Мәтінді ерекшелеу екі әрекеттер арқылы іске асырылады
  

• 11 слайд

  Тұтас жолды ерекшелеу
  Егер тышқанның сол жақ батырмасымен жолдың басын бір рет шертсең, жол тұтастай ерекшеленеді.
  

• 12 слайд

  Тұтас абзацты ерекшелеу
  Егер экранның осы жерінде тышқанның сол жақ батырмасын екі рет шерсек, онда тұтас абзац ерекшеленеді.
  

• 13 слайд

  Мәтінді тұтастай ерекшелеу
  Тышқанның сол жақ батырмасын үш рет шерту мәтінді тұтастай ерекшеленеді.
  

• 14 слайд

  Пернетақтадан ерекшелеу
  Shift және Ctrl пернелерін бірге басу керек
  Мәтінді тұтастай ерекшелеу үшін Ctrl+5 пернелерін бірге басу керек
  

• 15 слайд

  Символдарды жою үшін қандай пернелер қолданылады ?
  Курсордың оң жағындағы символды жояды
  Delete
  BackSpace
  Курсордың сол жағындағы символды жояды
  

• 16 слайд

  Егер мәтінді Ауыстыру режимінде терсек, онда бұрын болған символдарды алмастыруға болады.
  Ол INSERT пернесін басқанда қосылады.
  Мәтінді қосуды жалғастыру үшін INSERT пернесін қайтадан басу керек
  

• 17 слайд

  Мәтіннің ерекшеленген бөлігін 2 тәсілмен жылжытуға болады.
  Тышқанмен сүйреу (сілтемесі )
  Алмасу буферін қолдану
  

• 18 слайд

  
  
  
  
  1-қадам
  
  1. батырмасын басамыз
  немесе
  Өңдеу – көшіру (Правка-Копировать)
  
  
  
  батырмасын басамыз
  немесе
  Өңдеу – Қиып алу(Правка – Вырезать)
  
  Мәтін үзінділерін көшіру
  

• 19 слайд

  
  
  
  
  2-қадам
  
  
  батырмасын басамыз
  
  немесе
  
  Өңдеу – Қою (Правка-Вставить)
  
  Мәтінді үзінділерін қою
  

• 20 слайд

  
  батырмасына бір рет шертеміз
  немесе
  
  Өңдеу – Іздеу
  (Правка – Найти)
  Мәтінді іздеу
  

• 21 слайд

  
  Өңдеу – Ауыстыру
  (Правка – заменить)
  Мәтінді ауыстыру
  

• 22 слайд

  Суреттерді сөйлет
  

• 23 слайд

  Суреттерді сөйлет
  2 ұпай
  

• 24 слайд

  Суреттерді сөйлет
  2 ұпай
  

• 25 слайд

  Практикалық жұмыс
  Деңгейлік тапсырма
  А деңгейі
  В деңгейі
  С деңгейі
  «5»
  «5»
  «5»
  15 ұпай
  

• 26 слайд

  А деңгейі
  «5»
  Мәтінді теріңдер.
  Құжатты өз бумаларыңда Сәтемір хан деген атпен сақтаңдар.
  Түзету мәзіріндегі Ауыстыру бұйрығын пайдаланып, мәтіндегі «Сәтемір» сөзін «хан» сөзіне алмасытырңдар.
  «;» белгісін «.» белгісіне ауысытырңдар. Пайда болған сөйлемдердегі бірінші әріптерді бас әріптерге ауыстырыңдар.
  Өз бумаларыңның Сәтемір хан өзгерістерді сақтаңдар.
  

• 27 слайд

  В деңгейі
  «5»
  Мақалдар файлын ашыңдар.
  Сөздегі қателерді түзетіңдер, артық символдарды алып тастаңдар.
  Мәтінді әр мақал жолында жазылатындай етіп түзетіңдер.
  Файлды өз бумаларыңда Мақалдар_1 деген атпен сақтаңдар.
  

• 28 слайд

  С деңгейі
  «5»
  Сөздер файлын ашыңдар.
  Delete, BackSpace пернелерін қолданып және алмастыру режимінде Insert пренсін қосып символдарды жойып, ауыстырып жаңа сөздер жасаңдар.
  Құжатты өз бумаларыңда Сөздер_1 деген атпен сақтаңдар.
  

• 29 слайд

  Сергіту сәті
  

• 30 слайд

  Топтар қарсылас тобына сұрақтар әзірлейді. Топтағы әр оқушы бір сұрақ дайындап бөшкеге толтырады. Топтар бөшкелерін алмастырып, сұрақтарға жауап береді.
  «Көршіңмен сырлас»
  І топ
  ІІ топ
  

• 31 слайд

  Ctrl +Home
  Page Up
  Delete
  CapsLock
  Esc
  Insert
  Enter
  Ctrl+Back Space
  Таңдалған бұйрықтан бас тарту
  Бас әріптерді теру режиміне өту
  Курсорды құжаттың басына апару
  Курсордың сол жағындағы сөзді жою
  Курсорды бір бетке жоғары апару
  Абзацты енгізуді аяқтау
  Курсордың оң жағындағы сөзді жою
  Мәтінді енгізгенде ауыстыру режиміне көшу
  Сәйкестендір
  2 ұпай
  

• 32 слайд

  Тест
  әр дұрыс жауап
  1ұпай
  1. Ctrl +C пернелері тіркесімі қандай қызмет атқарады?
  А) Ерекшеленген бөлікті алмасу алмасу буферіне көшіру.
  В) Бөлікті алмасу буферіне жылжыту.
  С) Алмасу буферінің мазмұнын кірістіру.
  Д) Құжатты дискіге көшіру.
  2. Батырмасының қызметі:
  А) Ерекшеленген бөлікті алмасу буферіне көшіру.
  В) Құжатты алмасу буферіне жылжыту.
  С) Ерекшеленген бөлікті алмасу буферіне жылжыту.
  Д) нысанды алмасу буферінен құжатқа кірістіру.
  3. Символдар .... Анықталған жерге енгізіледі.
  А) Алдыңғы символдың орнымен
  В) Кез келген
  С) Адреспен
  Д) Курсордың көмегімен.
  4.Қандай амал басқа барлық таңдалған көрсеткішті бұзады?
  А) Мәтіннің бөлігін жою
  В) Мәтіннің бөлігін жылжыту.
  С) Мәтінді сақтау.
  Д) Мәтіннің бөлігін көшіру.
  5. Берілген үлгі бойынша мәтінде сөз іздеудегі ең маңызды үдеріс:
  А) Ақпаратты сақтау
  В) Ақпаратты жөнелту.
  С) Ақпаратты өңдеу.
  Д) Ақпаратты алу.
  

• 33 слайд

  Жұптар тест жауабын алмасып, тексереді
  Дұрыс жауабы
  

• 34 слайд

  Бағалау шкаласы
  Бағалау парақшасы
  

• 35 слайд

  Кері байланыс
  «Блоб» ағашы
  Сіз өзіңіздің бүгінгі сабақта түсінгеніңізді қаншалықты бағалайсыз.
  Блоб ағашынан өзіңізді таңдап, белгілеңіз.
  

• 36 слайд

  Сабақта не ұнады, не ұнамады?
  Сабақ туралы өз ойыңды, ұсынысыңды жасырмай стикерге жазып тақтаға жабыстыр.
  

• 37 слайд

  Назар
  аударғандарыңызға
  рахмет!