«Қырық қызық» қақпасы 5 - сынып

«Қырық қызық» қақпасы.

Сабақтың мақсаты:Оқушылардың қазақ тілінен алған білімдерін тереңдету,оқушылардың ой-өрісін, ынтасын арттыру;қабілеттілігін, белсенділігін арттыру;оқушыларды ұйымшылдыққа,шапшаңдыққа,ептілікке тәрбиелеу.
Көрнекілігі:топ аттары,сөзжұмбақтар, «қырық қызық» қақпасы кітабы,кубик.
Сабақтың әдісі:Сайыс-сабақ.
Сабақтың жоспары.
Ұйымдастыру кезеңі:«Жалғыз әріп өзгерсе»,
                                        Сөз шығады өзгеше.
                                      «Өзгермейтін сөздер»,
                                      «Алғашқы әріп өзгерсе»
                                     «Қоссаң екі бөлікті»
                                     «Оңға,солға озып көр»
                                     «Адасқан әріптер»
                                      «Ең ұзақ сөз»
                                      «Кім ұтқыр?»
Қорытындылау.
Сабақтың барысы.
Ұйымдастыру кезеңі.
-Балалар,бүгін біз сыныптан тыс сабақ өткізгелі отырмыз.Бұл сабағымыздың тақырыбы «Қырық қызық» қақпасы.
-Балалар,қарағым!
Күнім,
Нұрым,
Жанарым,
Жұмбақпенен ашайық,
«40 қызық» парағын.
Оңынан оқы,сол ұғым,
Солынан оқы,сол ұғым.
Бар болғаны екі-ақ сөз,
Шеше алады,оны кім.
1-оқушы:Қызық екен сөзіңіз ,
Біліп қойдық оны біз.
Мұны:қырық қызық деп,
Айттыңыз ғой өзіңіз.
-Ә,солай ма?Келіңдер,
«Қырық қызық» көріңдер.
Оқып көңіл бөліңдер,
Аш,бөгелме:қарағым!
«40 қызық» парағын,
Күндіктенбе,ол ақын-
Талай сырға қанарың.
2-оқушы:Бөгелетін біз емес,
Бөлісейік біраз ой.
70,80,100 емес,
«40 қызық» тым аз ғой.
-«40» сынып халқымыз,
Бақ даулетке балағын,
Талай дәстүр салтымыз.
Осы атаумен тараған,
Шығарамыз қырқынан,
Сәбиді де той жасап,
Ұлттық әдет ғұрпында,
Ұлылық бар бойласаң.
Бізде озық ғұрып көп.
Елдігіміз танылар,
Басталады «40» деп
Небір ертек аңыздар.
3-оқушы:Білдің,білдік,біз білдік,
«40 өтірік» бұл енді,
Талай рет күлдірдік,
Жатқа соғып біз елі.
-Бәрекелді жөн екен!
Үй жұмысы басталды,
Оқырсыңдар ал ертең,
«40 қыздай» дастанды.
«40 мысал нақылы
Ой-қиялды еселер
«Қырымның ырық батыры»
Өжеттікке жетелер.
Асыл мұра көгермей,
Жаяр елге жақсы атын,
Ал ойлайық бөгелмей,
«40 қызық» парағын.
4-оқушы:-Ой,алақай:Балалар,Көрейік!
Көрмей жатып не дейін.
-Т,с,с. Атайға сенейін,
Сөзге көңіл бөлейін.
Жалғыз әріп өзгерсе,сөз шығады өзгеше.
-Сөз сиқырын ұғыңдар,
Осал емес бір әріп,
Сөз бен сөйлем туындар,
Бір әріптен құралып.

Апа+р құла+ш     ата+р   құра+қ
         т            қ             п             т
         н           н              қ            п
                      р                             н
                      т                             с
«Өзгермейтін сөздер»
Ал шешіңдер бірігіп,
-балаларым қымбатты.
Қуантыңдар мені ,
Енді біраз жұмбақта.
1.оңынан оқы қария
солынан оқы қария
ақ жаулықты әжені
сыйлар ауыл.                    (апа)
2.оңынан оқы халықтың
солынан оқы залықтың
астықты өлке атанған
елмін байтақ алыппын.                    (қазақ)
3.оңынан оқы бояумын
солынан оқы бояумын
аспан көлді боядым
кінә қояр кім?                      (көк)

4.оңынан оқы тағаммын
солынан оқы тағаммын
бастауынан ырыстың
арқауымын адамның.             (нан)
«Алғашқы әріп өзгерсе»
1.Б-дан егер бастасаң
Бес саусақ боп тұрамын
Қ-дан егер бастасаң
Балық аулар құралмын.
                                          (бармақ-қармақ)
2.С-дан егер бастасаң
Шәкірт тыңдап дәрістің
Т-дан егер бастасаң
Бір ыдыспен таныстың.
                                         (сабақ-табақ)
«Соңғы әріп өзгерсе»
«Қоссаң екі бөлікті»
1)Алғашқы бір бөлікте
Бір аптаны атқардың
Қолданар тақ санмен
Ал екінші бөлікте
Бармын бұлақ өзенде
Нәрмен балмын мен елге
Қос екеуін дұрыстап
Жермін қанған ырыс, бақ.
                                              (Жетісу)
2)Алғы жеке бөлікте
Жалғыз деген ұғыммын
Барлық санға тұғырмын
Соңғы екі бөлікте
Ескіше ай атымын
Қос екеін анықтап
Құспын тоймас балыққа.
                                           (Бірқазан)
«Оңға,солға қарай оқып көр»
1)Оңға қарай оқысаң
Бірі кіші, бірі ішті
Білдің шыны ыдысты
Солға қарай оқысаң
Тұрқы жылқы жолы бар
Қоян құлақ жануар.
                                      (кесе-есек)
2)Оңға қарай оқысаң-
Батыл құс ақ ілетін
Солға қарай оқысаң
Заттың құнын білесің.
                                      (қыран-нарық)
«Адасқан әріптер»
1)Сабақ оқып 5 алдық
бірін алдық неше алдық
2)Піл ұшып жүр аспанда
жалт береді қашқанда
3)Тойдың көрдім қызығын
Менде шілік мұжыдым
4)Ілінді шортан қармаққа
Шортанды өзің салмақта.
«Ең ұзақ сөз»
Сыныптан бір оқушы шығып,әріптер жазылған кубикты лақтырады.Қай әріп тисе сол әріптен басталатын сөздер айтады.Сол сөздердің ішіндегі кімдікі көр әріп сан болады.Сол жеңімпаз аталады.
«Кім ұтқыр?»
Тақтаға Бозторғай сөзі ілінеді.Сол сөзден көп сөздер құрастыру қажет.Кім тоқтап қалады,сол жеңілген болып саналады.
Қорытынды жеңімпаздар анықталады.
-Балалар,бал күнім!
кезікпейміз жуықта
Айтқанымның барлығын
Есте сақтап ұмытпа
Қызықтар көп өмірде
Құпиясы таң қалар
Тоқи алсаң көңілге
Құмарыңды қандырар
Сөз жарасын тапқасын
Көп бөгелдік сірә біз
40 қызық қақпасын
Ал жабамыз енді біз.
5-оқушы:
-Үйретсеңіз әрнеге
Біз таппаймыз бір тыным
Айта түсші әлде де
Табиғаттың тылсымын

-Балаларым, балғындар!
Уақыт болды дамылдар
Осы айтқанды зерделеп,
Бір пысықтап алыңдар.

Краткое описание документа:

«Қырық қызық» қақпасы.

Сабақтыңмақсаты:Оқушылардыңқазақтіліненалғанбілімдерінтереңдету,оқушылардың ой-өрісін, ынтасынарттыру;қабілеттілігін, белсенділігінарттыру;оқушылардыұйымшылдыққа,шапшаңдыққа,ептіліккетәрбиелеу.
Көрнекілігі:топаттары,сөзжұмбақтар, «қырыққызық» қақпасыкітабы,кубик.
Сабақтыңәдісі:Сайыс-сабақ.
Сабақтыңжоспары.
Ұйымдастырукезеңі:«Жалғызәріпөзгерсе»,
Сөзшығадыөзгеше.
                                      «Өзгермейтінсөздер»,
                                      «Алғашқыәріпөзгерсе»
                                     «Қоссаңекібөлікті»
                                     «Оңға,солғаозыпкөр»
                                     «Адасқанәріптер»
                           «Еңұзақсөз»
                                      «Кімұтқыр?»
Қорытындылау.
Сабақтыңбарысы.
Ұйымдастырукезеңі.
-Балалар,бүгінбізсыныптантыссабақөткізгеліотырмыз.Бұлсабағымыздыңтақырыбы «Қырыққызық» қақпасы.
-Балалар,қарағым!
Күнім,
Нұрым,
Жанарым,
Жұмбақпененашайық,
«40 қызық» парағын.
Оңынаноқы,солұғым,
Солынаноқы,солұғым.
Бар болғаныекі-ақсөз,
Шешеалады,оныкім.
1-оқушы:Қызық екенсөзіңіз ,
Біліпқойдық оны біз.
Мұны:қырыққызықдеп,
Айттыңызғойөзіңіз.
-Ә,солайма?Келіңдер,
«Қырыққызық» көріңдер.
Оқыпкөңілбөліңдер,
Аш,бөгелме:қарағым!
«40 қызық» парағын,
Күндіктенбе,олақын-
Талайсырғақанарың.
2-оқушы:Бөгелетін біземес,
Бөлісейікбіраз ой.
70,80,100 емес,
«40 қызық» тым аз ғой.
-«40» сыныпхалқымыз,
Бақдаулеткебалағын,
Талайдәстүрсалтымыз.
Осы атаументараған,
Шығарамызқырқынан,
Сәбиді де той жасап,
Ұлттықәдетғұрпында,
Ұлылық бар бойласаң.
Біздеозықғұрыпкөп.
Елдігімізтанылар,
Басталады «40» деп
Небірертекаңыздар.
3-оқушы:Білдің,білдік,бізбілдік,
«40 өтірік» бұленді,
Талайреткүлдірдік,
Жатқасоғыпбізелі.
-Бәрекелдіжөнекен!
Үйжұмысыбасталды,
Оқырсыңдар ал ертең,
«40 қыздай» дастанды.
«40 мысалнақылы
Ой-қиялдыеселер
«Қырымныңырық батыры»
Өжеттіккежетелер.
Асылмұракөгермей,
Жаярелгежақсыатын,
Ал ойлайықбөгелмей,
«40 қызық» парағын.
4-оқушы:-Ой,алақай:Балалар,Көрейік!
Көрмейжатып не дейін.
-Т,с,с. Атайғасенейін,
Сөзгекөңілбөлейін.
Жалғызәріпөзгерсе,сөзшығадыөзгеше.
-Сөзсиқырынұғыңдар,
Осалемесбірәріп,
Сөз бен сөйлемтуындар,
Бірәріптенқұралып.

Апа+рқұла+шата+рқұра+қ
         т            қ             п             т
         н           н              қ            п
                      р                             н
                      т                             с
«Өзгермейтінсөздер»
Ал шешіңдербірігіп,
-балаларымқымбатты.
Қуантыңдармені ,
Ендібіразжұмбақта.
1.оңынан оқықария
солынаноқықария
ақжаулықтыәжені
сыйларауыл.                    (апа)
2.оңынан оқыхалықтың
солынаноқызалықтың
астықтыөлкеатанған
елмінбайтақалыппын.                    (қазақ)
3.оңынан оқыбояумын
солынаноқыбояумын
аспанкөлдібоядым
кінәқояркім?                      (көк)

4.оңынан оқытағаммын
солынаноқытағаммын
бастауынанырыстың
арқауымынадамның.             (нан)
«Алғашқыәріпөзгерсе»
1.Б-дан егербастасаң
Бес саусақбоптұрамын
Қ-дан егербастасаң
Балықауларқұралмын.
                                          (бармақ-қармақ)
2.С-дан егербастасаң
Шәкірттыңдапдәрістің
Т-дан егербастасаң
Бірыдыспентаныстың.
                                         (сабақ-табақ)
«Соңғыәріпөзгерсе»
«Қоссаңекібөлікті»
1)Алғашқыбірбөлікте
Біраптаныатқардың
Қолданартақсанмен
Ал екіншібөлікте
Бармынбұлақөзенде
Нәрменбалмын мен елге
Қосекеуіндұрыстап
Жермінқанғанырыс, бақ.
                                              (Жетісу)
2)Алғыжекебөлікте
Жалғыздегенұғыммын
Барлықсанғатұғырмын
Соңғыекібөлікте
Ескіше ай атымын
Қосекеінанықтап
Құспынтоймасбалыққа.
        (Бірқазан)
«Оңға,солғақарайоқыпкөр»
1)Оңғақарайоқысаң
Бірікіші, біріішті
Білдіңшыныыдысты
Солғақарайоқысаң
Тұрқыжылқыжолы бар
Қоянқұлақжануар.
                                      (кесе-есек)
2)Оңғақарайоқысаң-
Батылқұсақілетін
Солғақарайоқысаң
Заттыңқұнынбілесің.
                                      (қыран-нарық)
«Адасқанәріптер»
1)Сабақоқып 5 алдық
біріналдықнешеалдық
2)Пілұшыпжүраспанда
жалтбередіқашқанда
3)Тойдыңкөрдімқызығын
Мендешілікмұжыдым
4)Іліндішортанқармаққа
Шортандыөзіңсалмақта.
«Еңұзақсөз»
Сыныптанбіроқушышығып,әріптержазылғанкубиктылақтырады.Қайәріп тисе соләріптенбасталатынсөздерайтады.Солсөздердіңішіндегікімдікікөрәріп сан болады.Солжеңімпазаталады.
«Кімұтқыр?»
ТақтағаБозторғайсөзіілінеді.Солсөзденкөпсөздерқұрастыруқажет.Кімтоқтапқалады,солжеңілгенболыпсаналады.
Қорытындыжеңімпаздаранықталады.
-Балалар,балкүнім!
кезікпеймізжуықта
Айтқанымныңбарлығын
Естесақтапұмытпа
Қызықтаркөпөмірде
Құпиясытаңқалар
Тоқиалсаңкөңілге
Құмарыңдықандырар
Сөзжарасынтапқасын
Көпбөгелдіксірәбіз
40 қызыққақпасын
Ал жабамызендібіз.
5-оқушы:
-Үйретсеңізәрнеге
Бізтаппаймызбіртыным
Айтатүсшіәлде де
Табиғаттыңтылсымын

-Балаларым, балғындар!
Уақытболдыдамылдар
Осы айтқандызерделеп,
Бірпысықтапалыңдар.