"Кристалл торларының түрлері, заттардың қасиеттерінің құрылысына тәуелділігі" тақырыбы бойынша 8 сыныпқа арналған презентация

• 1 слайд

  
  Кристалл торларының түрлері, заттардың қасиеттерінің құрылысына тәуелділігі.
  

• 2 слайд

  Үй тапсырмасы:
  1.«Аморфты және кристалды күйлері» туралы мәлімет әкелу
  2. Күнделікті өмірде кездесетін аморфты және кристалды денелерді тауып жазып келу. (тұрмыста, қоршаған ортада)
  
  

• 3 слайд

  Берілген сөздерді жаттап алу (1 минут)
  1.Химиялық элемент
  2. Ковалентті байланыс
  3. Валенттілік
  4. Химиялық теңдеу
  5. Индекс
  6. Иондық байланыс
  7. Кристалды денелер
  8. Атом
  9. Металдық байланыс
  10. Заттар
  11. Электрон бұлты
  12. Қоспа
  13. Ерітінді
  14. Аморфты денелер
  15. Индикатор
  
  

• 4 слайд

  
  13-15 сөз - “5”
  
  10-12 сөз - “4”
  
  7-9 сөз – “3”
  
  0-6 сөз – “2”
  

• 5 слайд

  
  Сұрақтар:
  
  Қатты денелер қалай бөлінеді?
  Аморфты күйлер дегеніміз не?
  Кристалдық күйлер дегеніміз не?
  Аморфты және кристалдық күйлердің айырмашылығы қандай?
  Жалпы заттар нешеге бөлінеді?
  Жай заттар дегеніміз не? Мысал келтір.
  Күрделі заттар дегеніміз не?
  Осы заттардың арасында қандай байланыстар болады?
  Ковалентті полюсті байланыс дегеніміз не? мысал келтір.
  Ковалентті полюссіз байланыс дегеніміз не?мысал келтір.
  Иондық байланыс дегеніміз не? мысал келтір.
  Электіртерістілік дегеніміз не?
  Периодтық жүйеде қай топтың элементтерінің электртерістілігі жоғары?
  
  

• 6 слайд

  
  14.12.15 ж.
  Тақырыбы:
  
  “Кристалл торларының түрлері, заттардың қасиеттерінің құрылысына тәуелділігі”
  

• 7 слайд

  «Мақсат еткен - мұратына жетер»
  

• 8 слайд

  
  Сабағымыздың мақсаты:
  
  Кристалл торларының түрлерімен танысу, заттардың қасиеттерінің құрылысына тәуелділігін білу
  

• 9 слайд

  Кез келген қатты затты ұсатып сынықтарынан белгілі пішіні бар кристалдарды оңай көруге болады. Мұндай заттарды кристалдық заттар деп атайды.
  Кристалдық заттар
  

• 10 слайд

  Кристалдарда бөлшектер, атомдар немесе молекулалар геометриялық дұрыс ретпен белгілі бір аралықта орналасып кезектесіп келетін бөлшектер құрған тор
  кристалдық тор түйіндері
  деп аталады.
  Олар тордың құрылысына ұқсайды, сондықтан ол кристалдық тор деп аталып, кристалдық заттың ішкі құрылысын бейнелейді.
  

• 11 слайд

  Кристалдық торлар
  Иондық
  Молекулалық
  Атомдық
  Металдық
  

• 12 слайд

  Иондық кристалдық тор
  Тордың түйіндерінде Иондар.
  Химиялық байланыс Иондық.
  Заттардың қасиеттері:
  1) қаттылығы, мықтылығы,
  2) сынғыштығы,
  3) термотұрақтылығы,
  4) балқығыштығы,
  5) ұшқыш емес
  Мысалы: тұздар (NaCl, K2CO3), негіздер (Ca(OH)2, NaOH)
  

• 13 слайд

  Иондық кристалдық тор
  Тордың түйіндерінде Иондар.
  Химиялық байланыс Иондық.
  Заттардың қасиеттері:
  1) қаттылығы, мықтылығы,
  2) сынғыштығы,
  3) термотұрақтылығы,
  4) балқығыштығы,
  5) ұшқыш емес
  Мысалы: тұздар (NaCl, K2CO3), негіздер (Ca(OH)2, NaOH)
  Атомдық кристалдық торлары
  Тордың түйіндеріндеАтомдық.
  Химическая байланыс ковалентті полюссіз.
  Заттардың қасиеттері:
  1) өте жоғары қаттылығы, мықтылығы
  2) қайнау температурасы жоғары Тқ (алмаз 3500°С),
  3) қиынбалқитын
  4) іс жүзінде ерімейді
  5)ұшқыш емес
  Мысалы: жай заттар (алмаз, графит, бор және т.б.), күрделі заттар (Al2O3, SiO2)
  алмаз
  графит
  

• 14 слайд

  Молекулалық кристалдық торлар
  Тордың түйіндерінде молекулалар.
  Химиялық байланыс ковалентті полюсті және полюссіз.
  Заттардың қасиеттері:
  1) қаттылығы, мықтылығы төмен,
  2) Тқ, Тб төмен,
  3) бөлме температурасында газ және сүйық күйінде,
  4) ұшқыш
  Мысалы : жай заттар (H2, N2, O2, F2, P4, S8, Ne, He), күрделі заттар (СО2, H2O, қант С12H22O11 және т.б.)
  йод I2
  Көмірқышқыл газы СО2
  

• 15 слайд

  Молекулалық кристалдық торлар
  Ақ фосфор Р4
  Күкірт S8
  

• 16 слайд

  Металдық кристалдық торлар
  Тордың түйіндерінде атом-иондар.
  Химиялық байланыс металдық.
  Заттардың қасиеттері:
  1) металдық жылтыры,
  2) жылу- және электрөткізгіштігі
  3) иілгіштігі,
  4) түссіз емес
  Мысалы : металдар
  

• 17 слайд

  Кристалдық торлардың түрлері
  

• 18 слайд

  Кестені толтыру
  

• 19 слайд

• 20 слайд

• 21 слайд

• 22 слайд

  Шарөзектермен графит пен алмаздың кристалдық торларын жасау. Бір партадағы оқушылардың біреуі графитті, екіншісі алмаздың кристалдық торларын жасайды.
  Зертханалық жұмыс
  

• 23 слайд

  Есеп шығару
  10 г ізбес тасын қыздырғанда қанша грамм әк алынады?
  .
  2,5 моль магний жанғанда қанша грамм магний түзіледі?
  
  Азоттың 67,2 л (қ.ж.) көлеміндегі моль саны, молекула саны, массасын анықтаңдар
  

• 24 слайд

• 25 слайд

  №1 есептің шығарылу алгоритмі
  

• 26 слайд

  №2 есептің шешу алгоритмі
  

• 27 слайд

  №3 есептің шешу алгоритмі
  

• 28 слайд

  1. Кристалдық күйде металл атомдары бір-бірмен байланысады
  А) иондық байланыспен В) донорлы-акцепторлық байланыспен
  С) металдық байланыспен Д) ковалентті байланыспен Е) сутекті байланыспен
  
  2. молекулалық крсталдық торы бар зат
  А) кремний В) хлорсутек С) мырыш гдроксиді Д) барй оксиді Е) алюмний
  
  3. темірдің кристалдық торының түрі
  А) металдық В) атомдық С) иондық, металдық Д)молекулалық Е)иондық
  
  4. Атомдық кристал торы бар зат
  А) алмаз В) иілімді күкірт С) ақ фосфор Д) ас тұзы Е) хлор
  
  5. Металдық тордың ерекшеліктері-тор түйіндеріндде орналасатын бөлшектер
  А) металл иондары мен молекулалар В) протондар және атомдар
  С) электрондар және молекулалар Д) атомдар және электрондар Е) металл атомдары мен иондары
  ҰБТ-ға дайындық
  1. Иондық молекулалық және атомдық кристал торлардың бір-бірінен айырмашылығы неде?
  2. Иондық кристалл торлы заттардың физикалық қасиеттері қандай?
  3. Атомдық,молекулалық кристалл торлы заттардың физикалық қасиеттері қандай?
  4.Кристалл торларының әр түріне екіден мысал келтір.
  5. Аморфты көміртек пен алмаздың бір-бірінің аллотропы. Жауаптардың қайсысы дұрыс емес
  А) кристалдық торлар әр түрлі
  В) физикалық қасиеттері әр түрлі
  С) реттік нөмірлері және массалары бірдей
  Д) нейтрон сандары бірдей, протон сандары әр түрлі
  Е) екеуі де бір атомнан құралған
  Сұрақтарға жауап беру
  

• 29 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Атомдық кристалдық торлар
  Атомный кристаллическая решетки
  Nuclear crystal lattices
  ˈnjuːklɪə ˈkrɪstl̩ ˈlætɪsɪz
  Молекулалық кристалдық торлар
  Молекулярная кристаллическая решетки
  Molecular crystal lattices-
  | məˈlekjʊlə ˈkrɪstl̩ ˈlætɪsɪz |
  Иондық кристалдық торлар
  ионная кристаллическая решетка
  ionic crystal lattice
  aɪˈɒnɪk ˈkrɪstlˈlætɪs
  Металдық кристалдық тор
  металлическая кристаллическая решетка
  metal crystal lattice
  | ˈmetl̩ ˈkrɪstl̩ ˈlætɪs |
  «Үш тіл-тұғырым»
  

• 30 слайд

  1.Кристалдық күйде металл атомдары бір-бірмен байланысады
  А) иондық байланыспен В) донорлы-акцепторлық байланыспен С) металдық байланыспен
  Д) ковалентті байланыспен Е) сутекті байланыспен
  2. Молекулалық крсталдық торы бар зат
  А) кремний В) хлорсутек С) мырыш гдроксиді Д) барй оксиді Е) алюмний
  3. Темірдің кристалдық торының түрі
  А) металдық В) атомдық С) иондық, металдық Д)молекулалық Е)иондық
  4. Атомдық кристал торы бар зат
  А) алмаз В) иілімді күкірт С) ақ фосфор Д) ас тұзы Е) хлор
  5. Металдық тордың ерекшеліктері-тор түйіндеріндде орналасатын бөлшектер
  А) металл иондары мен молекулалар В) протондар және атомдар
  С) электрондар және молекулалар Д) атомдар және электрондар Е) металл атомдары мен иондары
  ҰБТ-ға дайындық
  

• 31 слайд

  Үйге тапсырма
  §63 оқу,
  жұмыс дәптерінен жаттығуларды орындау.
  

• 32 слайд

  Ашық аспан астында,
  Шуақты күн көзінде,
  Біз бақытты баламыз
  Аман болсын баршамыз!
  Назарларыңызға рахмет!