Ұлтымыздың болашағы қалай тамақтанып жүр?

                                                                                                                               Қызылорда облысы

                                                                                                                               Қармақшы ауданы       

                                                                                                                   оқушылар үйінің

                                                                                                          «Гүлдер» үйірмесінің жетекшісі 

                                                                                                      Зұлпыхарова Майра Нұралханқызы

Сабақтың тақырыбы: «Ұлтымыздың болашақ ұрпағы қалай тамақтанып жүр?»

Мақсаты: Оқушыларды дұрыс тамақтану  мәдениетімен,тамақ өнімдерінің сапасын, қауыпсіздігін  бақылау арқылы білім ордаларындағы  оқушыларды ыстық тамақ, таза сумен қамтамасыз ету ережелерімен , адам ағзасына қажетті тағамдық заттардың құрамының ерекшелігін түсіндіру.Қазіргі заманғы   тамақтану стандартына  сай емес зиянды тағамдардардың адам ағзасына тигізетін әсері туралы мәліметтер бере отырып, қазақтың ұлтық тағамдары мен сусындарының пайдалы қасиеттерін жаңғырту арқылы саламатты Қазақстанның салауатты ұрпағын қалыптастыру.

Кездесу кешінің  жүргізілу барысы:

Ұйымдастыру кезеңі

І.Кіріспе бөлім.

Ой тастар  (тақырыпқа сай бейнебаяндар көрсетіледі)

ІІ.Негізгі бөлім.

Ой талқы

1.Дұрыс тамақтану пирамидасы

2.Артық салмақ-бала болашағына төнген қауіп!

3.Дұрыс тамақтану –денсаулық кепілі.

4.Аурудың жақсысы жоқ,  дәрінің тәттісі жоқ.

5.Ұлттық тағамдардың пайдасын білесіз бе?

6.Су –тіршілік көзі.

ІІІ.Қорытынды.

Ой тұжырым

«Үйлесімді тамақтану-денсаулық негізі!» тақырыбындағы республикалық акцияның  онкүндігі аясында  Аудандық оқушылар үйі  және Облыстық салауатты өмір салтын қалыптастыру бөлімінің Қармақшы аудандық құрылымдық бөлімшесімен бірігіп өткізілетін «Ұлтымыздың болашақ ұрпағы қалай тамақтанып жүр?» тақырыбындағы кездесу кешінің

Сценарийі:

    Армысыздар , қонақтар, әріптестер, болашақ ұрпақтың жас жеткіншектері!

Бүгінгі кездесу кешіміздің тақырыбы: «Ұлтымыздың болашақ ұрпағы қалай тамақтанып жүр?» деген сұраққа  бірлесе отырып  жауап  іздейтін  боламыз.

Алдымен қатысып отырған қонақтарымен таныстырып  өтуді жөн көріп отырмын.

1.Обылыстық салауатты өмір салтын қалыптастыру бөлімінің Қармақшы аудандық құрылымдық  бөлімшесінің  дәрігері: Бәлібаева Қалдыгүл

2.Аудандық емхананың  тері аурулар бөлімінің дәрігері: Балмаханова Айткүл

3.Аудандық емхананың  эндокринолог бөлімінің  дәрігері : Ибраева Гүлбану

4.Аудандық  емхананың  мамандандырылған дәрігерлердің бөлім меңгерушісі:

  Жақсыбаев Сәкен

5.Ауданымыздың белгілі кәсіпкер «Сұлтан» азық-түлік дүкендерінің иесі : Ешмұратов Бақтияр

6.Аудандағы «Салтанат» кондитерлік өнімдерді шығару кәсібін дөңгелетіп отырған кәсіпкер: Сержанова Әсем

7.

8.

9.

10.

     Білім ордаларындағы балалар тағамына  аса  мән берілуінің  астарында көп сыр жатыр. Өйткені «Ауру астан» дегенді естен шығармаған мамандар қазіргідей ас та,тағам көбейген заманда , оның сапасын қадағалаудың мүмкін болмай бара жатқанын жасырмайды. Сапасыз тамақтан ,оның сақталу мерзімінің бұзылуынан , зиянды азық –түліктерден уланып , оқушылардың ұшынып аурухана төсегіне таңылып жатқан жағдайларды теледидардан  жиі естіп , көріп жатырмыз. Не себепті осындай жағдайлар жиілеп кетті деп ойлайсыздар?

     Бүгінгі таңда өмір сүру ұзақтығын 10-15 жылға қысқартатын артық салмақ та елімізге төнген  қауіп болып отыр.Бір қызығы , артық салмақ балалар арасында  уақыт өткен сайын көбейіп келеді. Дүниежүзілік Денсаулық сақтау ұйымы әлемде 170 миллионға жуық баланың артық салмақтан азап шегіп жүргенін тіркеген. Бұл көрсеткіштің арасында қазақстандық ұл-қыздар да бар.

                               «Артық салмақ қосу» бейнебаян көрсетіледі.

    Салауатты өмір салтын қалыптастыру проблемалары  ұлттық орталығы жүргізген ұлттық  әлеуметтік зерттеудің қорытындысында энергетикалық сусындарды қала балаларының -25,5, ал ауыл балаларының -22,7 пайызы ішетіндігін анықтапты.Сол сияқты тез әзірлететін тағам жейтін балалардың саны қалада-13,7, ауылда -13,3 пайызды құраған.Өкінішке орай энергетикалық сусындар мен жеңіл әзірленетін фаст-фуд,дүкен сөрелерінде тұратын чипси мен кериешки,тәтті кондитер  тағамдарын күнделікті  ішіп-жейтіндердің қатары күн сайын артып келеді. Осының бәрі ойға қалдыратын деректер. Мұны ұлт болашағына төнген қатердің бірі деуге  негіз бар ма?

«Чипсидің адам ағзасына зияны қандай?» бейнебаян көрсету.

  Білім ордаларында оқушыларды ыстық тамақпен қамтамасыз ету –елімізде жақсы жолға қойылған . Елбасының тапсырмаларының бірі де- осы. Сондықтан салаға бөлінетін қаражат та қомақты.Мектеп асханасында бала күнделікті жарататын қуаттың 30-35 пайызын толтыруы тиіс екен.Яғни бұл 600-ден 700 килокаллорияны құрайды .Сіздердің асханалыңызда балаларға берілетін ыстық тағамның құрамында,қаншалықты  баланың ағзасына   қажетті  пайдалы дәрумендер бар ?

        (Оқушылардың асханада тамақтанып отырған бейне көрінісі көрсетіледі)

  «Бала болашағың , бала-елдің болашағы»-деп жатамыз.Бұрынғы кезде  суық тиіп ауырып қалсақ  әжелеріміз , аналарымыз қойдың майымен сылап, ыстық сүтке май, бал салып ішкізіп әйтеуір емдеп алатын. Ал, қазіргі таңда бала ауырса ата-ана әжептәуір абыржып, қиналып, көп жағдайда дәріханаларға баруға асығып жатамыз. Осы дәріханалардағы дәрілер , препараттарға қаншалықты бала өмірін сеніп тапсыратындай сенім артуға болады .

   Қазіргі таңда халық медицинасын қалай насихаттап , тұрмыста  кеңінен қолданасыздар?

                                         «Дәрілік өсімдіктер» бейнебаян көрсету.

      Қазақ халқы қонақжай ,кең дастарханды,ақ көңіл халық қой.Алыстан жам ағайын келсе «Деніңнің саулығы қалай, мал-жаның аман ба?»- деп хал жағдай сұрап жатады. Қазақтың салт-дәстүрімен бірге ұштасып жататын төрт-түлік малдың да  алатын орны ерекше. «Мал өсірсең қой өсір – пайдасы оның көл-көсір»-деп қойды, сүті « ана сүтін алмастыратындай қасиетке  ие», –деп ешкіні және шөл даланың кемесі – түйе, жеті қазынаның бірі- жылқы  жануарларынан  алынатын  ұлттық сусындарымыз бен мал өнімдік азықтардың  адам ағзасына  тигізетін пайдалы , шипалы  қасиеттерін көп деп білеміз.Осы тағамдарды мектеп  асханасындағы  балаларға берілетін ас мәзіріне , неге енгізбеске?

«Қымыздың пайдасы» бейнебаянын көрсету.

     Су – тіршілік көзі деп білеміз. 20- ғасырда ғалымдар судың ақпаратты  жедел қабылдайтын қасиетін зерттеп ашқан болатын.Адам күніне 1,5- 2 литр су ішу керек.Судың ағзаға тигізетін пайдалы қасиеттері жөнінде толығырақ білсек.

«Судың емдік қасиеттері» бейнебаянын көрсету.

   Ағзада маңызды ролді минералды заттар атқаратыны белгілі. Натрий, калий,  фосфор, магний ағзамызға ауадай қажет болса, цинк ,марганец ,хром, кобальт , селен, молибден тағы басқа элементтері аз мөлшерде қажет .Осы аталған макро және микро элементтердің біразын ағзаға жеткізетін қандай азық-түліктер?                                                                                             Бұл элементтер ағзада қандай  қызмет атқарады?      

         Отандық азық -түлік өнімдерінің  сапасына көңілдеріңіз толады ма?

 «Дені  саудың  - жаны сау» деген  халық даналық сөздерінде үлкен мән бар .Әрбір адам өз денсаулығын  сақтау  үшін салауатты  өмір салтын ұстану қажет.

 «Қазақстан  2030» бағдарламасында салауатты өмір салтын  қалаптастыру  атап көрсетілген.

Елімізде 1997  жылы «Азаматтардың денсаулығын сақтау туралы» арнайы заң да қабылданды.

Тоқсан  ауыз сөздің -тобықтай түйінін түйетін кез-келген сияқты.

           Қонақтарға қысқаша қорытынды сөз беріледі.

       Биыл, Ассамблеяға 20 жыл, Қазақ хандығының құрылғанына 550жыл, Жеңістің 70 жылдығы барша қазақстандықарға   құтты болсын!

     Елбасымыздың биылғы жолдауында  айтылғандай  Нұрлы жолға бастайтын - болашақ ұрпағымыздың дұрыс тамақтанып,  дені сау , саламатты Қазақстанның салауатты ұрпағын бірге тәрбиелейік ағайын!

Осымен бүгінгі кешімізді аяқтаймыз .Келіп қатысқандарыңызға көп-көп рахмет!

Сау болыңыздар!