"Металдар, олардың қосылыстарының арасындағы генетикалық байланысқа сандық есептер шығару" тақырыбына арналған ашық сабақ жоспары мен презентация

Рубежин орта жалпы білім беретін мектеп-балабақшасы

Ашық сабақ

Сандық есептер шығару
Металдар мен оның қосылыстары арасындағы

генетикалық байланысты көрсететін химиялық реакция

теңдеулері бойынша реагенттің  немесе өнімнің

        массасын, зат  мөлшерін есептеу

         Өткізген: химия пәнінің мұғалімі Мурзагалиева Ж.И

                                                    Сынып: 9

.

2015-2016 оқу жылы

Сабақтың тақырыбы:Сандық есептер шығару
Металдар мен оныңқосылыстары арасындағы генетикалық байланысты көрсететін химиялық реакция теңдеулері бойынша реагенттің  немесе өнімнің                           массасын, зат  мөлшерін есептеу

Сабақтың мақсаты:1.Металдар мен оныңқосылыстары арасындағы генетикалық

байланысты көрсететін химиялық реакция теңдеулері бойынша

реагенттің  немесе өнімнің  массасын, зат  мөлшерін есептеу

 2.Генетикалық байланысты жүзеге асыратын реакция

теңдеулерін жазу дағдыларын дамыту

 3. Зеректікке, ізденімпаздыққа, еңбексүйгіштікке, топпен жұмыс

                                    істей білуге тәрбиелеу.

Сабақ түрі: сандық есептер шығару

Сабақты өткізу әдісі:әңгімелесу, сұрақ-жауап, деңгейлік есептер шығару

Сабақтың көрнекіліктері:Венн диаграммасы, карточкалар

Пәнаралық байланыс:  физика, биология, халықтық педагогика

Пайдаланған әдебиеттер:

1. Ғылыми – педогогикалық журнал «Химия мектепте» 2011 жыл

2. Я.Л. Гольдфарб,  Ю.В.Ходоков. Химия есептержинағы. Алматы, «Рауан» 1997

3.ҰБТ орталығы «Химия» оқу-әдістемелік құрал 2011ж

4.Электрондық оқулық 10сынып

Сабақ барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі.

   Сәлемдесу, жоқ оқушыларды белгілеу, сабаққа дайын болуларын талап ету.

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:§ 5.5. Судың кермектігі және оны кетіру жолдары

1.     Қандай суды кермек су деп атаймыз?

2.     Судың кермектігінің қандай түрлері бар? Оларды қалай жоюға болады?

Венн диаграмасы(Оқушыларды  3 топқа бөлу)
Судың кермектігі

Уақытша кермектік      Ортақ     Тұрақты кермектік

 

     3.  Оқулықтағы сұрақтар 1-7 (163 бет)

     4. Есеп №8 (163 бет)

   0,08г            хг     0,02г           уг     

Са(НСО₃)₂ + Na₂CO₃= CaCO₃+2NaHCO₃Mg(НСО₃)₂ + Na₂CO₃= MgCO₃+2NaHCO₃

163г/моль   106г/моль146 г/моль   106г/моль

х=0,053гу=0,015г

£m(Na₂CO₃)=0,068 г

ІІІ.Үй тапсырмасын қорыту:

Сұрақтар(сурет бойынша жауап береді)

·        Біздің ата-бабаларымыз кейде кірді суды жұмсарпай-ақ жуған. Сонда кірлері шайдай ашылған,   себебі ...

·        Қазіргі кезде суды қайнатпай-ақ кір жууға  болады, себебі ...

·        Шәйнектің ішіне қатқан қақты қалай кетіруге болады? (Пайдалы кеңестер беріледі)

·        Кір жуатын машиналардың ішіне қақ тұрып қалудан қалай алдын алуға болады?

·        Үйдегі жылыту құбырларының ішіне қақ тұрып қалудан қалай алдын алуға болады?

Пайдалы кеңестер

Шәйнектегіқақты  кетіру                                                                                                                                         1. Шәйнек қағын оңай кетіру үшін күнделікті қолданып жүрген ас содасы мен лимон

қышқылын пайдалануға болады. Шәйнекке  суды  орталап құйып, оған 2-3 шай қасық                                 

лимон  қышқылын салып жақсылап 3-5 минут қайнатады. Бұдан соң шәйнекке  қайта су                      

 құйып  3-4 ас қасық ас содасын  қосады. Қайнаған соң суды төгіп шәйнекті жуып алу             

 керек. Соңдай  шәнектің ішінде қақ қалмай жарқырап шыға  келеді.

2. Шәугімді тазалаудың басқа да түрлері бар. Ол құрамында лимон қышқылы бар  «тазалағыш құралдардың» көмегімен жүзеге асады. «Тазалағыш құралдарға» Кока-кола, Спрайт сияқты сусындар жатады. Алдымен сусынның газын шығарып, шәугімнің жартысына дейінқұйып, баяу отпен қайнату керек.

ІV.Жаңа сабақ:      

Сандық есептер шығару
Металдар мен оныңқосылыстары арасындағы генетикалық байланысты көрсететін химиялық реакция теңдеулері бойынша реагенттің  немесе өнімнің массасын, зат  мөлшерін есептеу

1. Оқулықтағы тақырыпқа байланысты шығарылған есепті талдау № 1 (164 бет)

2.№7 Көрсетілім.  Мыс элементінің генетикалық  айналымдарын іске асыру.

    Cu  ^O CuO    ^HCl  CuCl₂^Fe    Cu

3. Деңгейлік есептерді шығару

І деңгей.Генетикалық байланысты жүзеге асыратын рекция теңдеулерін жазыңдар

   Салыстырмалы молекулалық массалары 153 171208  болатын

   ЭO Э(ОН)₂  ЭСl₂қосылыстарын түзетін элемент

A) Zn              B) CaC) Ba       D) Cu           E) Fe

ІІ деңгей.      Химия есептері мен жаттығуларының жинағы

№10-42 (72 бет)

Күкірт қышқылының артық мөлшерімен 19г сусыз магний хлоридіне әсер етіп алынған хлорсутек 10г калий гидроксиді бар ерітіндіге жіберілді. Ерітіндіні құрғағанша суалтады. Осы кезде қандай зат, қанша мөлшерде пайда болады?Жауабы: 13,3г КСІ

ІІІ деңгей.  Тесттік есеп

8 г күкіртпен 10,5 г темірді қосып балқытты.  Алынған өнімді тұз қышқылымен өңдеді. Түзілген күкіртсутектің (қ.ж) көлемі және зат мөлшері

     A) 11,2 л ;  0,5 моль      B) 5,8л ;  1моль          C) 8,9л;  0,3 моль

      D) 2,2л;  0,098 моль         E) 4,2л;   0,185 моль

ІV деңгей. Массасы 1б,56 г сілтілік металды газ тектес хлор бар ыдысқа салды. Реакция аяқталған соң алынған  затқа күміс нитратын қосты. Мұнда массасы 5,74г тұнба түзіледі. Реакцияға қандай металл алынған?

V.Жаңа сабақты бекіту

Кім жүйрік?  

Жеті ата

Ата 116-да, қарияның барлық ұрпақтары аман-есен. Олардың жас айырмашылықтарының  арасы 19 жастан болса,  неменесі қазір қанша жаста?

Ата  әке  бала немере шөберешөпшек  немене

11697785940212

VІ.Үйге тапсырма беру:№11 (145 бет),  №5- б (173 бет)

  VІІ.Бағалау.

• 1 слайд

  Рубежин орта жалпы білім беретін мектеп-балабақшасының химия пәнінің мұғалімі Мурзагалиева Ж.И.
  

• 2 слайд

  Сабақтың тақырыбы.
  Сандық есептер: металдар мен оның қосылыстарындағы генетикалық байланысты көрсететін химиялық реакция теңдеуері бойынша реагенттің немесе өнімнің массасын, зат мөшерін есептеу.
  
  

• 3 слайд

  Сабақтың мақсаты:
  металдар мен оның қосылыстарындағы генетикалық байланысты көрсететін химиялық реакция теңдеуері бойынша реагенттің немесе өнімнің массасын,
  зат мөшерін есептеуді білу.
  

• 4 слайд

  Кім жылдам?
  (Алған білімдерін нақтылау мақсатында деңгейлік тапсырмалар беріледі)
  1-деңгей.
  Төмендегі айналуларды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін реакция теңдеулерін жазыңдар?
  Na→NaOH→NaCl→NaNO3
  2-деңгей.
  Натрий хлоридіндегі натрийдің массалық үлесін пайызбен есептеңдер?
  3-деңгей.
  Зат мөлшері 2моль натрийді суда еріткенде сутектің қандай көлемі (қ.ж) бөлінетіндігін есептеңдер?
  

• 5 слайд

  Білімді жүйелеу стратегиясы.
  :
  
  
  
  
  
  Есеп №1.
  Натрий гидроксидінің балқымасының электролиз сызбанұсқасын құрындар.
   
  Есеп №2
  калий хлоридінің ерітіндісінің электролиз сызбанұсқасын құрындар.
   
  Есеп №3
  Натрий гидрокарбонатындағы натрийдің массалық үлесін есепте.
   
  Есеп №4
  Калий перманганатындағы калийдің массалық үлесін есепте.
   
  
  

• 6 слайд

  «Химиялық эстафета» :
  
  Мына өзгерістерді жүзеге асыратын реакция теңдеулерін жаз:
  1-топқа.
  Na→Na2O→NaOH →NaCI→NaNO3
  2-топқа
  Ca → CaO → Ca(OH)2 → CaCО3 → Ca(HCO3 )2 → CО2
  3-топқа
  K→K2O→KOH →KCI→KNO3
  

• 7 слайд

  
  4 Na + O2 = 2 Na 2O
  Na2O + H2O = 2 NaOH
  NaOH + HCI = Na CI + H2O
  NaCI + AgNO3 = NaNO3 + AgCI↓
  Шешуі:
  

• 8 слайд

  4K + O2 = 2K2O
  K2O + H2O = 2KOH
  KOH + HCI = KCI + H2O
  KCI + AgNO3 = KNO3 + AgCI↓
  Шешуі:
  

• 9 слайд

  2Ca + O2 → 2CaO
  CaO + H2O → Ca(OH)2
  Ca(OH)2 + CО2→ CaCО3 ↓ + H2O
  CaCО3+ CO2 + H2O→ Ca(HCO3 )2
  Ca(HCO3 )2 + Ca(OH)2 →2СaСO3 ↓ + H2O
  Шешуі:
  

• 10 слайд

  «Асулардан асайық» :
  :
  І-топ.
  Массасы 234 г натрий хлориді балқымасын электролиздегенде түзілген металл натрийдің массасы (г)
  ІІ-топ.
  196 г фосфор қышқылы кальций гидроксидімен әрекеттескенде түзілген кальций дигидрофосфатының массасы (г)
  ІІІ-топ.
  9,8 г күкірт қышқылы ерітіндісін натрий гидроксиді еріндісінің артық мөлшерімен бейтараптаған.Түзілген тұздың зат мөлшері (моль)
  

• 11 слайд

  Шешуі: NaСІ→Na+ +СІ-
  К(-) Na+ + е → Na
  А(+)СІ- - е → СІ
  NaСІ= Na + СІ
  М(Na) = 23 г/моль
  m(Na) = ν · М(Na) = 1 моль · 23 г/моль = 23 г
  М(NaСІ) = 58,5 г/моль
  m(NaСІ) = ν · М(NaСІ) = 1 моль · 58,5 г/моль = 58,5 г
  234 г NaСІ ----- х г Na
  58,5 г NaСІ ---- 23 г Na
  

• 12 слайд

  Шешуі: Са(OН)2 + 2Н3РО4→ Са(Н2РО4)2 + 2Н2О
  М(Н3РО4)= 98 г/моль
  m(Н3РО4) = ν · М(Н3РО4) = 2 моль · 98 г/моль = 196 г
  М(Са(Н2РО4)2) = 234 г/моль
  m(Са(Н2РО4)2) = ν · М(Са(Н2РО4)2) = 1 моль · 234 г/моль = 234 г
  196 г Н3РО4 -----х г Са(Н2РО4)2
  196 г Н3РО4----234 г Са(Н2РО4)2
  
  

• 13 слайд

  Шешуі: 2NaOH + H2SO4→ Na2SO4 + 2H2O
  М(Н2SO4) = 98 г/моль
  m(Н2SO4) = ν · М(Н2SO4) = 1 моль · 98 г/моль = 98 г
  9,8 г H2SO4---- х моль Na2SO4
  98 г H2SO4 ---- 1 моль Na2SO4
  

• 14 слайд

  Текст слайда
  

• 15 слайд

  Назарларыңызға
  рахмет!!!