How to improve the soil. Increase in soil fertiliy

• 1 слайд

  Құстар класы (Aves)
  Құстардың сыртқы құрылысы.
  Құстардың систематикалық топтары.
  

• 2 слайд

  Птицы — покрытые перьями яйцекладущие наземные позвоночные животные. Температура их тела всегда высокая, и они активны независимо от изменений температуры окружающей среды
  

• 3 слайд

  Көгершіннің сыртқы құрылысы
  

• 4 слайд

  Құстар омыртқалы жануарлардың iшiндегi жоғары сатыдағы дамығандардың бiрi. Денесi қауырсынмен жабылып, алдыңғы аяқтары қанатқа айналған. құстардың ұшуы эволюциялық дамудың жемiсi, юра дәуiрiнiң басында бауырымен жорғалаушылардан құстар келiп шыққан. Эволюцияның ұзақ жылдар дамуының нәтижесiнде олар ағаштан ағашқа қалықтап барып қонады. Дамудың келесi сатысында құстардың ұшу қабiлетi дүние жүзiнде кең таралуына мүмкiндiк бердi. Сөйтiп құстар генетикалық жағынан бауырымен жорғалаушыларға жақын, оның прогрессивтi бiр бұтағы. Құстардың ұшуы оның денесiне көптеген өзгерiстер тудырады. Дүние жүзiнде құстардың 8500 түрi тiршiлiк етедi.
  Құстарды жан-жақты зерттейтiн зоологияның бөлiмiн орнитология деп атайды. Құстар барлық географиялық аймақтарда таралған. Сыртқы пiшiнi мен тұрқы әр алуан. Ең кiшкентай құс колибри дене тұрқы арадай, ең үлкен құс африка түйеқұсы биiктiгi 275 см
  

• 5 слайд

  Құстардың денесi бас, дене, қозғалмалы мойын, қанатқа айналған аяқтары және жақсы дамыған аяқтардан тұрады. Кеудесiнiң алдыңғы жағы жұмыр келiп, ауада ұшуға жақсы икемделген. Құстардың ұшу кезiнде салмағын жеңiлдетуге себепшi болатын бiрқатар бейiмделушiлiктер бар. Алдыңғы аяқтары қанатқа айналған, сүйектерi (қаңқасы) iшiне ауа толған қуыс болады, өкпелерiмен байланысты ауа қапшығы болады, қысқа тоқ iшегiнде қорытылмаған тамақ қалдықтары тоқталмайды, қуығы болмайды, тiс жоқ. Осы ерекшелiктер құстардың ұшуына және жерде жүруiне толық мүмкiндiк бередi. Терiсi жұқа, оның сыртқы эпидермис қабаты нашар жетiлген. Терiсiнде ешқандай терi бездерi болмайды, тек қана құйрық түбiрiнiң үстiңгi жағында құйымшақ безi болады. Оның шығарған секрет заттары қауырсындары майлап, оған су жұққызбайды, сынбайтын майысқақтық қасиет бередi, құйымшақ безi барлық құстарда бiрдей дамымаған, ал құрылықта тiршiлiк ететiн құстарда нашар дамыған, әйтпесе болмайды. Мысалы, түйеқұстарда, дуадақ пен безгелдекте, көгершiндерде т.б. құйымшақ безi жоқ.
  

• 6 слайд

  . Құстардың күнделiктi жұмсаған күш-қуатын азықтық заттарды ассимиляциялау арқылы ғана қалпына келтiредi. Сол күш-қуатты келтiру үшiн олар шамадан тыс көп тамақ жейдi. Олардың ас қорыту жүйесi тамақтарды тез қорытады. Қазiргi тiршiлiк ететiн құстардың тiсi болмайды, олардың қызметiн қоректерiн қармап ұстайтын сырты мүйiздi затпен қапталған қатты тұмсығы атқарады. Әрбiр құстың қоректену тәсiлiне қарай азықтың түрiне қарай тұмсықтары түрлiше болады. Мысалы, жыртқыш құстардың тұмсығы төмен қарай иiлген, дәнмен қоректенетiн құстардың тұмсығы терiп, шоқып жеуге бейiмделген, қаздардiкi жалпақ т.б.
  

• 7 слайд

• 8 слайд

  Құстардың қоректену тәсіліне және қабылдайтын азықтарының түріне қарай тұмсығының формасы .
  

• 9 слайд

• 10 слайд

  Тіршілік ету ортасына байланысты құстардың аяқтарының әртүрлілігі
  

• 11 слайд

• 12 слайд

  Құстардың тері жабындысы жұқа, оның сыртқы эпидермис қабаты нашар жетілген. Терісінде бездері болмайды. Су құстарында құйымшақ безі жақсы дамыған. Оның қызметі құс қауырсыңдарын майлап, су жұқпауына әсер етеді.Тырнақтары мен сирақтарының сырты мүйізденген қабыршақтармен қапталған. Құстардың көпшілігінің денесі қауырсындармен бір тегіс қапталмаған. Қауырсыны бар жерлері- птерилия, ал қауырсындары жоқ немесе аз кездесетін жерлері-аптерия деп аталады, құс қауырсындары атқаратын қызметі мен құрылысына байланысты әртүрлі болады.
  Мысалы, екі қанатының артқы жиектеріне орналасқан ұзын қауырсыңдарды қақпа (маховые) қауырсындар құйрығыңдағы ұзын қанаттарын бағыттаушы (рульевые) қауырсындар, қанатының үстін жауып жататындары қанат үстін жабушы, құйрық үсті қауырсындары деп аталады.Қауырсындар құрылысына байланысты қалыпты (контурный) және мамық қауырсындар болып екіге бөлінеді. Құс денесінің сырты қалыпты қауырсындар жауып жатады. Ол қаламнан және оның екі жағына симметриялы орналасқан пәрден (опахала) тұрады.
  

• 13 слайд

  Қауырсынның денеге кіріп тұратын бөлімін қалам қауырсын (очин) деп атайды. Қауырсынның пәр бекіген жоғарғы жағын сабағы дейді. Пәр ұзын бірінші дәрежедегі мұртшалардан және оған бекіген кіш екінші дәрежедегі кіші мұртшалардан тұрады. Екінші дәрежедегі кіші мұртшалардың көптеген ұсақ ілмешектері болады. Олар өзара байланысып желпуіш құрайды. Қалыпты қауырсындардың астында ұсақ мамық қауырсындар орналасады. Олардың сабағы жіңішке әрі екінші дәрежедегі кіші мұртшалары болмайды. Кейбір мамық қауырсындардың сабағы өте жіңішке болады, сондықтан мұртшалар сабақтың жоғарғы жағына бір шоқ болып орналасады. Оларды нағыз мамық қауырсын дейді.Мамық және нағыз мамық қауырсындар су құстарында, әсіресе суық жерлерде тіршілік ететін құстарда көбірек болады. Олар денедегі жылуды сақтайды.Мамық қауырсындар арасында мұртшалары жоқ жіңіше қауырсындар да кездеседі. Құс қауырсындары үздіксіз түлеп отырады. Көпшілік құстар жылына 1-3 рет түлейді.
  
  

• 14 слайд

• 15 слайд

• 16 слайд

  Торғай тәрізділер отряды
  

• 17 слайд

  Үкітәрізділер отряды
  

• 18 слайд

  Қазтәрізділер отряды
  Үйрек, қаз және аққу тәрiздi, бұлар нағыз су құстары. Жақсы жүзедi және сүңгидi. Тұмсығы жалпақ, сырты жұқа терiмен қапталған, тұмсығының ұшында мүйiздi пластинкалары бар. Кейбiр түрлерiнде жақтарының жиектерiнде мүйiздi тiсшелерi болады. Құйымшақ бездерi жақсы жетiлген. Қаздар су маңында кейде далада өсiмдiктермен қоректенедi, балықтарменде қоректентiндерi бар. Ұялары су маңайында болады, кейде судан алыс жерлерде болуы ықтимал.Балапандары үлпiлдек жүндi. Көпшiлiгi жыл құстары. Олардың маңызы зор, көпшiлiгi кәсiптiк маңызы бар құстар. Үй қаздары Қазақстан даласында кең тараған жабайы сұр қаздардан шыққан. Үй үйректерi Европа мен Азияда кең тараған барылдауық үйректен шыққан. Ендеше алдағы уақытта да құстардың жаңа тұқымдарын шығаруда әлiде мүмкiншiлiктер туатыны сөзсiз.
  
  

• 19 слайд

  Қазтәрізділер отряды
  

• 20 слайд

  Дегелектәрізділер отряды
  
  Дене мөлшерi әртүрлi iрi келген құс (салмағы 0,1-6 кг дейiн). Мойыны, аяқтары ұзын болып келедi. Тұмсығы түрлi пiшiндi, ұзын, заттарды шоқуға ыңғайлы болып келедi. Қазақстанда таралған түрлерiнiң салмағы 150 г-нан 4 кг дейiн болады. Бұлар жануар тектес азықтармен қоректенедi. Ұя салғанда топтанып бiр жерге жиналып салады. Ұялары ағаш басында, бұталарда, жартастарда, үйлердiң маңайында т.б. болады. 2-9-ға дейiн жұмыртқа салады, оларды ұрғашысы мен еркегi бiрiгiп басады. Балапандары жұмыртқадан шыққан әлсiз, қызылшақа болады. Қазақстанда үш тұқымдасқа жататын 13 түрi бар – көкұқтан, дегелек, бақылдақ (кваква), оқпан (волчак), көлбұқа (выпь), жалбағай (колпица), каравай т.б. Қызыл кiтапқа енген түрлерi: сары құтан, кiшi ақ құтан, қалбағай, қарабай, ақ ләйлiк, қара ләйлiк
  

• 21 слайд

  Дегелектәрізділер отряды
  

• 22 слайд

  Тырнатәрізділер отряды
  Ашық далалы жердi, жиiрек судың маңайын мекендейтiн iрi құс (салмағы 2-15 кг дейiн) Мойны аяқтары және тұмсығы ұзын, ал құйрығы қысқа, жақсы жүретiн құстар. Олардың тамақтарының құрамында өсiмдiк тектес, және жануар тектес азықтар бар. Ұяны жерге салады, жұмыртқадан балапандары ширақ үлпiлдек жүндi болады. Тырналардың барлығы да жыл құстарына жатады. Қазақстанда 6 түрi тiршiлiк етедi – тырна, қара тырна, қызылсирақ тырна, ақ тырна, ақбас тырна
  

• 23 слайд

  Тырнатәрізділер отряды
  

• 24 слайд

  Отряд СТРАУСООБРАЗНЫЕ