Практикант: Мухатаева З.
Пән мұғалімі:Ахметова Э
Әдіскер: Қисымова А.Қ.
Уақыты :
Күні:
Сыныбы:
Сабақтың тақырыбы: Организмдердің негізгі тіршілік орталары.
Күтілетін нәтиже: Организмнің тіршілік ортасы ұғымының мәнәі, түрлерін, олардың организмге әсерін меңгерту.
Сабақтың құрылымы:
1.Ақпарат блогы
2.Логикалық тапсырмалар блогы
3.Жаттықтыру және білімді есепке алу блогы
4.Интеллектуалды тренинг блогы
5.Күтілетін нәтиже блогы
Оқыту әдісі:Проблемалық
Мұғалім іс - әрекетінің тәсілі:Көмектеседі,құрастырушы,танымдық тапсырмаларды өз бетімен орындауын қадағалау.
Оқу іс-әрекетін ұйымдастыру формасы:Белсенді іздену
Танымдық тапсырмалар:ЛТ,ЖБЕА,ИТ.
Оқушы іс-әрекетін ұйымдастыру: Күтілетін нәтижеге жоспар бойынша оқулық материалын ақпарат блогындағы слайдтарды пайдалану арқылы қол жеткізу,ЛТ блогы бойынша қортынды шығарады.
Оқушыда дағды қалыптастыру:Сөйлеу,логикалық ойлау,салауатты өмір сүре алу,өзін бағалай алу,ұжымда жұмыс жасай алу.
Негізгі ұғымдар мен терминдер: Организм тіршілік орталары,биотоп,су тіршілік ортасы, құрлық ауа тіршілік ортасы, топырақ тіршілік ортасы, организмдердің өзі тіршілк ортасы .
Ақпарат көздері: Ж.Шілдебаев,Ж.Қожантаева,Л.Аманжолова Биология.9- сынып.Алматы «Мектеп» 2009
С.Г.Мамонтов,В.Б.Захаров,Н.И.Сонин,Ә.Қ.Қисымова Биология.Жалпы заңдылықтар.9 – сынып.Дрофа – Алматы 2006
М.Қ. Гильманов. Биология 9- сынып Алматы «Атамұра » 2005
Сабақты бағалау:ЖБЕА,ИТ(бонус)
Үй тапсырмасы:
Ақпарат блогы
Жоспар:
Организмнің тіршілік ортасы ұғымы, оның мәні .
Организмдердің тіршілік ортасының түрлері.
Организмнің тіршілік ортасына бейімделуі .
1. Организмнің тіршілік ортасы.
Организмнің тіршілік ортасы деп - кез келген организмнің өсіп-өніп, көбеюіне, ұрпақтарын жалғастыруына қолайлы табиғи – тарихи қалыптасқан ортаны айтамыз .
Басқаша мекен ортасы немесе биотоп деп атаймыз .
Биотоп – нақтылы түрдің әрқайсысы үшін белгілі тіршілік орны.
2. Организмнің тіршілік орталарының түрлері.
Су тіршілік ортасы
Құрлық – ауа тіршілік ортасы.
Топырақ тіршілік ортасы
Организмдердің өзі тіршілік ортасы
2.1 Су тіршілік ортасы .
- Жануарлардың 150 мың
- Өсімдіктердің 10 мыңнан астам түрі тіршілік етеді. Су қолайлы орта болғаны мен, өзіне тән ерекшеліктері де болады.
Су тіршілік үшін: жоғары жылу өткізгіштік, жоғары тығыздық , ауа тығыздығының шамамен 800есе артуы, мөлдірлілік, тұтқырлылық т.б. қолайлы қасиеттері болады.
Қиындықтары: су қысымының жоғарлылығы, оттегінің аз болуы, жарық мөлшерінің аздығы.
2.2 Құрлық-ауа тіршілік ортасы.
- Организмдер үшін күрделі өзгерістер үздіксіз жүріп жататын, табиғаты сан қилы орта.
- Онда температураның, ылғалдылықтың, қысымның құрамы үнемі өзгеріп отырады.
- Осыған орай, онда тіршілік ететін организмдер осы күрделі өзгермелі ортаға бейімделеді.
- Тірі организмдердің әр түрлі формалары тіршілік етеді.
2.3 Топырақ тіршілік ортасы.
- Топырақтың беткі құнарлы бөлігі көптеген түрлі организмдердің тіршілік ортасын құрайды .
- Топырақ құрамы құрлық , ауа сияқты өзгермелі емес. Біра қиындық тығыздалу, оттегінің аз болуы, СО2 – концентрациясының жоғары болуы мен ерекшеленеді.
2.4 Организмдердің өзі тіршілік ортасы.
- Өсімдіктер, жануарлар мен микроорганизмдердің көптеген өкілдері екінші бір организм есебінен тіршілік етеді. Мұндай организмдер паразиттер деп аталады.
- Бұндағы ерекшелік – оңай сіңірілетін қорек, тұрақты температура, судың үнемді болуы, бәсекелес организмдердің болмауы.
Қиындығы: 1) оттегінің тапшылығы;
2) жарықтың болмауы;
3) кеңістіктің шектеулі болуы;
4) Тіршілік ететін иенің қорғануы.
3. Оганизмдердің тіршілік ортасына бейімделуі .
Құрлық - ауа организмдері :
Атмосфералық оттегімен тыныс алады .
Өкпе ұрлысы күрделенген, ауа қапшықтары мен лептесіктерімен тыныс алады.
Дене құрлысы күрделі (сүйектері қуыс)
Су организмдері:
Топырақ организмдері :
Оттегі аз ортада
Жарық молшерін аз қажет ететіндер
Шіріту, байыту, бұзу – организмдер
Паразит организмдер.
Тіршілік ортасы дегеніміз не?
Тіршілік ортасының түрлері.
Организмнің тіршілік ортасына бейімделуі.
Мысал келтір
(жануарлар)
Логикалық тапсырмалар блогы.
Мына кестені толтыра отырып сабақтың мазмұны бойынша қорытынды шығар.
Жаттықтыру және білімді есепке алу блогы
Деңгейлік тапсырмалар:
І деңгей тапсырмалары
1. Кез - келген организмнің өсіп-өніп, көбеюіне, ұрпақтарын жалғастыруына қолайлы табиғи қалыптасқан орта қалай аталады ?
2. Құстар қай ортаға бейімделген?
3. Қазіргі кезде организмдердің жер шарында негізгі неше тіршілк ортасы бар?
4. Қорек үшін уақытша бір организм денесінің сыртында кездесетін паразиттер ?
ІІ деңгей тапсырмалары
1. Организмдердің өзі қалайша тіршілік ортасы бола алады?
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ІІІ ДЕҢГЕЙ ТАПСЫРМАЛАРЫ
1. Су мен топырақта тіршілік ететін организмдердің ерекшелігі неде ?
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
Интеллектуалды тренинг блогы
ТОПтЫҚ ЖҰМЫС.
________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
Күтілетін нәтиже блогы
_______________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________
@Үй тапсырмасы.
________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.