Открытый урок по информатики на казахском языке на тему "Сызықтық алгоритм"

Өтілетін күні: 27.11.2014ж

Сабақтың тақырыбы: Сызықтық алгоритмдерді программалау,енгізу және шығару , меншіктеу операторы

Сабактың түрі:          Жаңа тақырыпты меңгеру сабағы

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға Паскаль құрылымы  бойынша білімді меңгерту.

Дамытушылық: Оқушылардың ақпараттық – технологиялық ойлау қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік: Оқушыларды программалық сауатылыққа  тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың әдісі:   баяндау,сұрақ-жауап,практикалықжұмыс,ойын     элементтерін табу

Сабақтыңкөрнекілігі:мультимедиалық тақта,компьютерлер,тесттер,

Сабақтың барысы:

Психологиялық даярлықты қамтамасыз ету.

1.Білім  (дағдысы бойынша) .Үй тапсырмасын пысықтау, қайталау                       

                       сұрақтары.

1.Қарапайым типке жататындарын тап!
(дұрыс шертсең жапырақтар сыбдырлап белгі береді)

2. Логикалық типке жататын
асқабақтарды жина!

3. Символдық типке жататын
асқабақтарды жина!

4. Тіркестік типке жататын
асқабақтарды жина!

5. Нақты типке жататын
асқабақтарды жина!

6. div, mod функциялары қандай типке қолданылады? (дұрысы тышқанмен шерткенде жасыл түске боялады)

7. Логикалық типке қолданылатын амалдарды тап.
(дұрыс тапсаң шар әуеге қалықтайды!)

8. Символдық типке қолданылатын функцияларды тап.
(дұрыс тапсаң шар әуеге қалықтайды!)

9. Бүтін типке қолданылатын амалдарды тап.
(дұрыс тапсаң шар әуеге қалықтайды!)

«Лото» ойыны

Паскаль тілін қай жылы кім ұсынды?

1.     Алгоритм неше түрге бөлінеді?

2.     Паскальда өрнектердің неше типі бар?

3.     Арифметикалық және логикалық функциялар

       DIV-

MOD-

NOT-

AND-

OR-

SHI-

SHR-

Сергіту сәтін өткізу

Жаңа сабақ

Программаға кіретін нұсқаулар алгоритм тілінде командалар,Паскаль тілінде операторлар деп аталады.
Паскаль тілінде операторлар 2 топқа бөлінеді:қарапайым және күрделі.
Паскаль құрамында операторлар бөлімі begin-end түйінді сөздерінің аралығына, нүктелі үтірмен «;» бөліктеніп жазылады.Паскаль программасы әрқашан program сөзінен бастап жазылады.

Кез келген программада мына бөліктер болуы міндетті.

1.Тақырып	Program атау;
2.Сипаттау бөлімі	Var айнымалылар:тип;
3.Операторлар бөлімі	Begin Операторлар; End.

Қарапайым операторлар
Меншіктеу операторы-кез келген айнымалыға мән беруді жүзеге асыратын,белгілі мәндері бойынша арифметикалық өрнектердің мәндерін есептеп меншіктейтін,жиі қолданыста болатын оператор.
Түрі: <айнымалы>:= <өрнек>;
Айнымалыға символдық шаманы меншіктегенде символ апострофқа (‘ ’) алып жазылады. Мысалы: v:=‘M’;x:=‘15’ т.с.с

Дұрыс жазылуы x:=15; y:=-21; f:=x; x:=y; y:=f; c:=a+b; z:=z+2.3

Қате жазылуы a=:5; -3:=b; a+b:=c; z+2.3:=z -m:=n f:5.1+t

Сызықтық программа дегеніміз -операторлары бірінен соң бірі ретпен жазылып атқарылатын программа.

                     Енгізу,шығару операторларына түсініктеме беру.

     Жалпы,файлдардан мәліметтерді оқу және оларға жазу әрекеттерін  Read,Write,Readln,Writeln оператолары орындайды.

     Оқу операторы(Read) өңделетін мәліметтердің берілген  мәндерін оқып,операторда көрсетілген айнымалыларға меншіктейді.

Жазылуы: (Read(<айнымалылардың идентиикаторлары>)

Мысалы:Read(a ,b, c)

Программадан үзінді:

                                   Var a: real ; 

                                    I:  integer;

                                    X : char ;

                                    Read ( x, I, a  )

Нәтижесі: « n », 30  0.1

Readln операторының  Read операторынан айырмашылығы,Readln операторы қатар жазылса,әрбір келесі енгізу операторына қажетті  мәндер міндетті түрде жаңа жолдан терілуі керек.

Мысалы:

var a,b,c,d: real;                                                        2. Var a.b.c.d   read

  Begin                                                                          Begin                                        

   Read  (a,b)                                                                Readln  (a,b)

   Read( c,d)

    Readln (c,d )        

Нәтижесі:1,2,3,4                                                  1,2   3,4

Жазу операторы (wrete)  өрнектердің  нәтижесін экранға шығарады.

Жазылуы: wrete(<өрнек>);

Мысалы:wrete(153);(өрнек тұрақты түрде берілген).

  Wrete (a+b/c);  (өрнектің нәтижесі шығады).

  Wrete (нәтижесі,у);(тізбек және айнымалы түрінде).

  Wrete(A[1]); (өрнек индексті айнымалы түрінде).

Ескерту:а) енгізу операторында айнымалылардың  идентификаторы  міндетті түрде үтірмен ажыратылады, соңынан (;) нүкте –үтір қойылады.

    б)Егер   Readle  операторы қатар жазылса,әрбір келесі  енгізу  операторына  қажетты мәндер  міндетті  түрде жаңа жолдан терілуі керек.

    3. Талдау (дағдысы бойынша).Енгізу және шығару операторларының  ұқсастығы мен айырмашылығын  Венн  диаграммасы арқылы салыстыру. 

  

 

Алгоритм	Программа	Блок – схема
алг алгоритмнің аты басы  бүт а,х,у            енгізу а,х            у:=а*х            шығару  у соңы	Program   a1;                                                            Var a,x,y:integer;  Begin                                                                              Readln  (a,x)    Y:=a*x;     writeln (‘y=’y ); end.

Компьютермен жұмыс.
Есеп:Берілген бүтін х,у,z үш санның көбейтіндісін экранға кәдімгі жазуға ұқсас етіп шығаратын программа жазыңдар.
Осы есептің програмасын және сызықтық блок –сызбасын дәптерде жазып,
Компьютерде орындаңдар.

Сабақты қортындылау : Сұрақ-жауап бойынша

1. Операторлар дегеніміз не?

2. Операторлар неше түрге бөлінеді?

3. Меншіктеу операторы дегеніміз не?

4. Read  операторының қызметі қандай?

5. Write  операторының  қызметі қандай?

6. Программа үзіндісінің міндеті қандай?
Program esep1;

Var x: integer;

7. Программа үзіндісінің міндеті қандай?
BEGIN

Read (X);

Y:=SQR(X);

Write (Y);

End.

С ө з ж ұ м б а қ

1. Негізгі бағдарламаның басы

2. Шығару операторы

3. . Бағдаралама тақырыбы

4. Бүтін санның типі  (-32768 - +32767)

5. Символдық тип

6. Бүтін санның типі (-127 - +127)

7. Енгізу операторы

8. Бағдарламаның соңы

 Тест  тапсырмалары

Үйге тапсырма.

Оқушылардың білімін бағалау

С.Асанов атындағы жалпы орта мектебі коммуналдық мемлекеттік мекемесі

Ашық сабақ

Тақырыбы:

Сызықтық алгоритмдерді программалау,енгізу және шығару , меншіктеу операторы

Информатика пән мұғалімі: Г.Ашимова

2014-2015 оқу жылы