Презентация по химии на тему "Фосфор және оның қосылыстары"

• 1 слайд

  9-сынып
  Фосфор және
  оның қосылыстары
  И.Искандеров атындағы орта мектебінің химия пәні мұғалімі: Дараев Азамат
  
  

• 2 слайд

  Сабақтың мақсаты:
  
  Білімділік: Оқушыларға фосфордың периодты жүйедегі орнына сипаттама берумен қатар химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін жаздыру, ашылу тарихы жөніндегі мағлұматттармен таныстыру және фосфордың химия өнеркәсібіндегі маңызына түсінік беру.
  Дамытушылық: Оқушылардың химиялық білімін одан әрі дамыту, тез ойлауға, шапшаңдыққа , өз бетімен ізденуге үйрету. Ой-өрісін, шығармашылық мүмкіндігін, ғылымы көзқарасын қалыптастыру.
  Тәрбиелік:Өздігінен талпынып, жауапкершілікті сезінетін саналы, өнегелі ұрпақ тәрбиелеу.
  

• 3 слайд

  Азот тобы
  Күкірт тобы
  

• 4 слайд

  Қайталау- оқу анасы
  Үй тапсырмасын қайталау
  
  1.Қандай заттардың химиялық формуласы
  NH3 ………………………….
  NO2 ………………………….
  HNO3 ………………………..
  N2 ……………………………
  NH3· H2O ……………………..
  NaNO3 ………………………
  NH4Cl ……………………….
  

• 5 слайд

  Қайталау- оқу анасы
  Үй тапсырмасын қайталау
  
  NH3 - Аммиак
  NO2 - Азот (ІV) оксиді
  HNO3 - Азот қышқылы
  N2 - Азот молекуласы
  NH3· H2O - Мүсәтір спирті
  NaNO3 - Натрий нитраты
  NH4Cl - Аммоний хлориді
  

• 6 слайд

  Миға шабуыл. “Сөзжұмбақ”
  1.Азотты сипаттаған ғалым
  2.Ауаның 78 % құрайтын элемент
  3.Азот қышқылының тұздары
  4.Атмосфераға азот бөліп жанатын зат
  5.Азот диоксиді адам қанынан нені азайтады?
  6.Азоттың металдармен қосылысы
  Е
  Т
  З
  А
  Р
  О
  Ф
  З
  Р
  Л
  Е
  С
  О
  Д
  Е
  И
  Р
  О
  А
  Р
  Т
  Ф
  Е
  М
  Н
  Р
  О
  И
  Г
  Т
  И
  Б
  О
  Л
  Г
  Д
  И
  Т
  Н
  С
  Ф
  О
  Р
  Ф
  О
  

• 7 слайд

  Фосфор және
  оның қосылыстары
  Жаңа сабақ
  

• 8 слайд

  
  Фосфордың ашылу тарихы
  Қазақстандағы фосфор өндіру саласы
  Фосфордың периодтық жүйедегі орны
  Табиғата таралуы
  Аллотропиялық түрөзгерістері
  Физикалық және химиялық қасиеттері
  Фосфорды алу әдістері
  Фосфордың қолданылуы
  Сабақтың барысы:
  

• 9 слайд

  Фосфордың ашылу тарихы
  Қазақстандағы фосфор өндіру саласы
  Фосфордың периодтық жүйедегі орны
  Табиғата таралуы
  Аллотропиялық түрөзгерістері
  Физикалық және химиялық қасиеттері
  Фосфор қышқылы
  Фосфордың қолданылуы
  «Азот» тобының сұрақтары
  «Күкірт» тобының сұрақтары
  

• 10 слайд

  Фосфор аталу тарихы
  Мен жарық беруші элемент
  Сірінкені жағамын мен оп-оңай
  Астында судың мені жақса егер,
  Қышқылға айналады оксидім менің
  V
  

• 11 слайд

  Периодтық жүйедегі орны
  ?
  

• 12 слайд

  3 период
  V топ
  Негізгі топ
  топшасы (А)
  
  Р +15 )2)8)5
  +3, +5, -3
  

• 13 слайд

  АЛЛОТРОПИЯЛЫҚ ТҮРӨЗГЕРІСТЕРІ
  Р
  АҚ
  ҚЫЗЫЛ
  ҚАРА
  

• 14 слайд

  P4 молекуласы тетраэдр пішінді. Оңай балқиды t(б)=44,1оС, t(қайн)=275оС, жұмсақ, түссіз аморфты зат. Тек күкірткөміртекте ғана ериді. Улы, ауада тез тұтанады, қаранғыда жарық шығарады. Су астында сақтайды.
  АҚ ФОСФОР
  Ақ фосфор тұрақсыз түрі.
  

• 15 слайд

  Қызыл фосфордың бірнеше түрі белгілі. Олардың құрылымы дұрыс дәлелденбеген. Кристал торлары полимерлі атомдық заттар. Балқу температурасы
  585-600оС, түсі қара қоңырдан қызыл болады. Улы емес.
  ҚЫЗЫЛ ФОСФОР
  

• 16 слайд

  Қара фосфордың кристалдық торы атомдық. Графитке ұқсас, жартылай өткізгіш болып табылады. Улы емес.
  Қара фосфор
  Қара фосфор өте сирек кездеседі.
  

• 17 слайд

  Химиялық қасиеті
  тотықтырғыш
  тотықсыздандырғыш
  
  Р
  +Н2
  +СІ2
  +Са
  +О2
  +Zn
  +KClO3
  PH3
  Ca3P2
  Zn3P2
  P2O5
  PCl3
  PCl5
  P2O5 +KCl
  

• 18 слайд

  Алынуы
  Жер бетінде
  Фосфат- Ca3(PO4)2
  Апатит- Ca3(PO4)2 *CaF2
  Адам организмінде
  Сүйекте –600г
  Жүйкеде-5г
  Жануарларда
  Сүт, ми
  Өсімдіктерде
  Дәнінде
  
  Таралуы
  Фосфатқа құм мен
  кокс қосып қыздыру
  
  Ca3(PO4)2+C+SiO2=
  P4 +CaSiO3 + CO2
  Кендері
  Жамбыл обл Қаратау
  Ақтөбе обл Шиелісай
  Зауыттары
  Ақтөбе, Тараз, Шымкент
  Қоры
  

• 19 слайд

• 20 слайд

• 21 слайд

  Биологиялық рөлі
  Қолданылуы
  Сүйекке беріктілік береді
  Зат алмасуды реттейді
  
  
  
  Зиянкес кемірушілермен күресуде Zn3P2
  Шырпы (қызыл) өндірісінде
  Пиротехникада
  Фосфор қышқылын өндіуде
  Дәрі-дәрмек өндірісінде
  Тыңайтқыштар алуда
  

• 22 слайд

  қару
  Фосфорды соғыс кезінде өртегіш бомба ретінде қолданды, фосфор жақсы жанатындықтан, дұшпаннан жасырыну үшін ақ түтіннен шымылдық жасап пайдаланды.
  

• 23 слайд

  АҚШ әскері
  фосфор бомбасын
  Иракта қолданды
  

• 24 слайд

  
  
  Сіріңкелер
  Сіріңке жасауда қызыл фосфор қолданылады
  

• 25 слайд

  Сергіту сәті
  Сандарды сөйлетейік
  15
  31
  1669
  5
  56
  3
  600
  

• 26 слайд

  Эстафеталық ойын “Сәйкесін тап”
  

• 27 слайд

  Эстафеталық ойын “Сәйкесін тап”
  

• 28 слайд

  Реакцияны аяқта
  P + ….= P2O5
  Ca + P = ….
  … + P = Zn3P2
  Ca3 (PO4) 2+ ..... = Ca(H2PO4) 2
  
  

• 29 слайд

  Бекіту
  Тест орындау
  1.Фосфордың периодтық жүйедегі орны қандай?
  А)2период, ІІІ топ Ә)3период, Vтоп Б)5период, V топ
  2.Фосфордың электрондық формуласы?
  А)2s22p3 Ә)3s23p3 Б)2s22p5
  3.Қауіпті, улы! Қараңғыда жарық шығарады.Қай фосфор туралы айтылған?
  А)ақ Ә)қара Б)қызыл
  4.Қай қосылыста фосфордың тотығу дәрежесі -3-ті көрсетеді?
  А)P2O5 Ә) PH3 Б)H3PO4
  5.Фосфорды алғаш анықтаған кім?
  А)1772ж Резерфорд Ә)1669ж Бранд Б)1807ж Дэви
  

• 30 слайд

  Тест жауаптары
  1.Фосфордың периодтық жүйедегі орны қандай?
  А)2период, ІІІ топ Ә)3период, Vтоп Б)5период, V топ
  2.Фосфордың электрондық формуласы?
  А)2s22p3 Ә)3s23p3 Б)2s22p5
  3.Қауіпті, улы! Қараңғыда жарық шығарады.Қай фосфор туралы айтылған?
  А)ақ Ә)қара Б)қызыл
  4.Қай қосылыста фосфордың тотығу дәрежесі -3-ті көрсетеді?
  А)P2O5 Ә) PH3 Б)H3PO4
  5.Фосфорды алғаш анықтаған кім?
  А)1772ж Резерфорд Ә)1669ж Бранд Б)1807ж Дэви
  

• 31 слайд

  Үйге тапсырма
  §18 оқу,қайталау
  №5 тапсырма бойынша қосымша мағлұматтар іздеп келу
  №6-8 тапсырмалар
  Бағалау
  

• 32 слайд

  Тыңдағандарыңызға
  рахмет