Рабочая программа для по башкирской литературе

муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение

средняя общеобразовательная школа №1 г.Дюртюли

муниципального района Дюртюлинский район

Республики Башкортостан

Принято                                                         Согласовано          на заседании МО                           Заместитель директора  по УР        ____  /Тимирянова Г.Р./____ /Казыханова Р.С. /     Протокол  №___от___________г.Протокол  №___ от____________  г.

Утверждаю Директор       ______ /Каримов И.Ф./ Приказ № _______ от ______________ г

Рабочая программа по башкирской литературе

для основного общего образования

на 2018-2019 учебный год

Предмет: башкирская   литература

Класс:5 а,б

Общее количество часов:34

Количество часов в неделю:1

Программа по башкирскому языку и литературе для учащихся башкир I-XI классов школ с русским языком обучения Составители: Тикеев Д.С., Гафаров Б.Б. , Хуснутдинова Ф.А. - Ижевск: издательство “Книгоград”, 2008.

Учебное пособие:Хажин В.И., Вильданов  А.Х. Башкирский яэык и литература. Учебник для учащихся- башкир 5 класса школ с русским языком обучения. –Уфа: Китап, 2014

Учитель: Байрамшина Миляуша Наиловна

Дюртюли – 2018

1.      Аңлатма яҙыу

            Башҡортостан Мәғәриф Министрлығы тарафынан тәҡдим ителгән программа Дүртөйлө ҡалаһы 1-се урта дөйөм белем биреү мәктәбе муниципаль бюджет дөйөм белем биреү учреждениеһының "Уҡытыу планы"на ярашлы  тормошҡа ашырыла. Был эшпрограммаһындафедеральһәм республика закондарыталаптарытормошҡаашырыла. Эш программаһы түбәндәге норматив-хоҡуҡдокументтарына нигеҙләнеп төҙөлдө:

1. Рәсәй Федерацияһының "Рәсәй Федерацияһында Мәғәриф тураһында" Федераль законы 29.12.2012 №273-ФЗ.;

2. Башҡортостан Республикаһының "Башҡортостан Республикаһының Мәғәриф тураһында" законы 01.07. 2013 №696-3.

3."Рәсәй Федерацияһы халыҡтары телдәре тураһында" законы 25 октябрь 1991 №1807-1 (24.07.98, 11.12.2002 йылүҙгәртелгән).

4. "Башҡортостан Республикаһы халыҡтары телдәре тураһында" законы15.02.1999 №216-3.

5. Башҡортостан Республикаһында Милли мәғарифтыүҫтереү концепцияһы 31.12.2009 йыл №УП-730.

6.Муниципаль бюджет  дөйөм белем биреү учреждениеһы  Дүртөйлө ҡалаһының 1-се һанлы урта дөйөм белем биреү мәктәбенең  уҡыу планы 31.08.2018 йылдың  № 382бойороғо менән раҫланған.

7. Дүртөйлө ҡалаһы 1-се урта дөйөм белем биреү мәктәбе муниципаль бюджет дөйөм белем биреү учреждениеһының  уставы;

8. Дүртөйлө ҡалаһы 1-се урта дөйөм белем биреү мәктәбе муниципаль бюджет дөйөм белем биреү учреждениеһының уҡытыу предметы буйынса эш программаһы положениеһы № 315 бойороҡ 31.08.2016 йыл.

9. Эш программаһы Башҡортостан Республикаһы Мәғариф  министрлығы тарафынан раҫланған уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙең I-XI кластары өсөн башҡорт теле һәм әҙәбиәте программаһы . Төҙөүселәре: Тикеев Д.С., Толомбаев Х.А., Вилданов Ә.Х., Дәүләтшина М.С., Хөснөтдинова Ф.Ә., Хажин В.И.– Ижевск,  «Книгоград» нәшриәте,. 2008   йыл нигеҙендә төҙөлдө.

Дәрес ҡулланмаһы: В. И. Хажин, Ә.Х. Вилданов. Башҡорт теле һәм әҙәбиәте. Рус мәктәптәренең 5-се класында уҡыусы башҡорт балалары өсөн дәреслек. -Өфө: Китап, 2012.

Программа кимәле: базис.

Дөйөм сәғәттәр һаны: 34 (аҙнаһына 1 сәғәт).

Программалаҡуйылғанмаҡсатһәмбурыстар:

1.Донъяға гуманистик ҡарашы, милли үҙаңы һәм дөйөм Рәсәй гражданлығы үҙаңы, патриотизм тойғоһона эйә булған, рухи үҫешкән шәхес формалаштырыу;

2.Шәхестең уңышлы социализацияһы һәм үҙ-үҙен реализа­циялау өсөн кәрәк булған интеллектуаль һәм ижади һәләтлеген үҫтереү;

3.Уҡыусыларҙың башҡорт, рус һәм донъя әҙәбиәтенең ҙур ҡаҙаныштарын аңлауы, уларҙы уҡыу һәм анализлау, һүҙ сәнғәтенең образлы фекерләүгә нигеҙләнеүен, художестволы форма һәм йөкмәтке берлеген, сәнғәттең тормош менән бәйле, тарихи булыуын аңлауы;

4.Уҡыусыларҙы башҡорт әҙәби телендә дөрөҫ һөйләшергә, өйҙә, йәмәғәт урындарында, хеҙмәт процесында башҡорт әҙәби телен практик файҙаланырға өйрәтеү.

5.Башҡорт телендә нәшер ителә торған гәзит-журналдарҙы, әҙәби китаптарҙы үҙ аллы уҡып аңлау күнекмәләрен биреү.

3.Үҙ фекереңде билдәле кимәлдә бәйләнешле итеп һөйләй һәм яҙа алыу күнекмәләрен формалаштырыу.

6.Телде өйрәнеү барышында балаларҙы башҡорт халҡының фәһемле тарихы, бай мәҙәниәте, сәнғәте, әҙәбиәте, башҡорт йолалары, күренекле шәхестәре, тыуған илдең тәбиғәте менән таныштырыу, уларҙы башҡорт донъяһына алып инеү, башҡорт халҡына, уның теленә, үҙе йәшәгән төйәккә ихтирам һәм һөйөү тәрбиәләү.

7.Бөтә һаналғандарға таянып, рус һәм башҡорт телдәрен, әҙәбиәтен өйрәнеү нигеҙендә, балаларҙа туған телгә ихтирам тәрбиәләү, уларға илһөйәр һәм интернациональ тәрбиә биреү.

2. «Әҙәбиәт» фәнен өйрәнеүҙең һөҙөмтәләре

            Төп урта дөйөм белем биреү федераль дәүләт стандартында ҡуйылған талаптар буйынса башҡорт телен һәм әҙәбиәтен туған тел булараҡ уҡып, 5-се класты тамамлаған балалар һөҙөмтәләргә эйә булырға тейеш:

1) шәхси һөҙөмтәләр:

—                 шәхестең рухи-әхлаҡ сифаттарын камиллаштырыу, күп милләтле Ватанға һөйөү тойғолары, башҡорт һәм башҡа халыҡтарҙың әҙәбиәтенә ихтирам тәрбиәләү;

—                 танып белеү һәм коммуникатив мәсьәләләрҙе хәл итеү өсөн төрлө мәғлүмәт сығанаҡтарын файҙаланыу (һүҙлектәр, энциклопедиялар, Интернет-ресурс һ. б.).

2)метапредмет һөҙөмтәләре булып түбәндәгеләр тора:

—                 проблемаларҙы аңлай белеү, гипотеза ҡуйыу, материал­дарҙы структураға һалыу, үҙ позицияһын иҫбатлау өсөн аргументтар һайлау, телдән йәки яҙма текстарҙа сәбәп-эҙемтә бәйләнештәрен билдәләү, һығымталарҙы формалаштырыу;

—                 эшмәкәрлекте үҙ аллы ойоштороу оҫталығы, уны баһалау, ҡыҙыҡһыныу сфераһын билдәләү;

—                 төрлө мәғлүмәт сығанаҡтары менән эшләү күнекмәһенә эйә булыу, уны табыу, анализлау, үҙ эшмәкәрлегендә файҙаланыу.

3) предмет  һөҙөмтә­ләре булып түбәндәгеләр тора:

1) танып белеү сфераһында:

—                 башҡорт халыҡ ижадында һәм башҡа халыҡтарҙың фольклорында, башҡорт яҙыусы­ларының әҫәрҙәрендә күтәрелгән төп проблемаларҙы аңлау;

—                 художестволы әҫәрҙең яҙылыу дәүере менән бәйләнешен аңлау, унда сағылған ваҡыт, әхлаҡ сифаттары һәм уларҙың бөгөнгө көн яңырыуын асыҡлау;

—                 әҙәби әҫәрҙәрҙең  темаһын, идеяһын, әхлаҡ пафосын аңлау, уның геройҙарына характеристика биреү;

—                 әҙәбиәҫәрҙәрҙеанализлайбелеү;

2)ҡиммәт-ориентация сфераһында:

—                 башҡортәҙәбиәтеһәммәҙәниәтенеңрухи-әхлаҡиҡиммәттәре менәнтаныштырыу, уларҙыбашҡахалыҡтарҙыңрухи- әхлаҡи ҡиммәттәременәнсағыштырыу;

            башҡорт әҙәбиәте әҫәрҙәренә ҡарата уҡыусыларҙың үҙ ҡарашын булдырыу һәм уларҙы баһалау:

—                 автор позицияһын аңлау, уға ҡарата үҙ ҡарашын булдырыу;

3)                  коммуникативсферала:

—                 төрлөжанрҙарҙаяҙылғанәҙәбиәҫәрҙәрҙеаңлыитепуҡыуһәмуларҙыңйөкмәткеһенадекватҡабулитеү;

—                 проза әҫәрҙәренйәкиуларҙыңөлөштәренһөйләйбелеү;

—                 тыңланғанйәкиуҡылған текст буйынсаһорауҙарғаяуапбирәбелеү, телдәнтөрлөтекстағы монолог телмәртөҙөү, диалог алыпбарыуоҫталығынаэйәбулыу;

4)                  эстетик сферала:

—                 һүҙсәнғәтебулараҡәҙәбиәттеңобразлылыҡтәбиғәтенаңлау;

—                 әҙәбиәҫәрҙәрҙе эстетик ҡабулитеү, эстетик зауыҡформа­лаштырыу;

—                 башҡортһүҙҙәренең эстетик функцияһын, әҙәбиәҫәрҙәрҙәхудожестволыобраздартыуҙырыуҙатасуириһүрәтләүсараларының ролен аңлау.

3. Программаның йөкмәткеһе һәм төҙөлөшө:

 5-се класта туған әҙәбиәт материалы еңелдән ауырға барыу принцибына ярашлы урынлаштырылды. Был класта фольклор  әҫәрҙәренән һуң башҡорт яҙыусылары һәм шағирҙарының туған тел, тыуған ер, дуҫлыҡ тураһында әҫәрҙәре өйрәнелә.

Уҡытыу предметының төп йөкмәткеһе :

Көҙ-13(сәғәт)

С. Муллабаев” Шатлыҡлы иртә”,Р. Ғариповтың “ Туған тел” шиғырҙарын өйрәнеү, Р. Ғариповтың тормошо һәм ижады менән танышыу - 1сәғәт.

Әминбәк (башҡорт халыҡ әкиәте). Әкиәт тураһында төшөнсә биреү- 1 сәғәт.

К. Кинйәбулатова ”Көҙ еткәс”, Р. Ғарипов ” Торналар” шиғырҙарын өйрәнеү, К. Кинйәбулатованың ижады менән танышыу- 1 сәғәт.

Б. Ноғоманов “ Йәйбикә менән Көҙбикә” әкиәтенең йөкмәткеһен үҙләштереү, йыл миҙгелдәрен сағыштырыу- 1 сәғәт.

М. Кәрим “ Сыйырсыҡ балаһы” әҫәре менән танышыу, идея-тематик йөкмәткеһен асыҡлау, М.Кәримдең тормошо һәм ижады менән танышыу- 1 сәғәт.

 А. Йәғәфәрова” Яҡшылыҡ”әкиәте менән танышыу, идея-тематик йөкмәткеһен асыҡлау- 1 сәғәт.

 Д. Бураҡаев. Урал тауҙары. -1 сәғәт.

Т. Ғәниева. Уралиә тигән ил (әкиәт)-1 сәғәт

Р. Ниғмәти. Йәмле Ағиҙел буйҙары (поэманан өҙөк)-1 сәғәт.

 Ә. Вахитов. Аҡһаҡал аманаты -1 сәғәт.

 А. Йәғәфәрова. Дуҫлыҡ менән шаярмайҙар (әкиәт) -1 сәғәт.

 Ф. Иҫәнғолов. Хәмит күпере-1 сәғәт.

Ф. Иҫәнғолов. Йылмайыу- 1 сәғәт.

Ҡыш -12  (сәғәт)

 Н. Мусин “Ҡоралайҙар”- 1 сәғәт.

 М. Кәрим. Ҡыш бабай бәләкәй саҡта. Образдарға характеристика биреү. Шиғри телмәр һәм проза телмәре. Хикәйәләү тураһында төшөнсә- 1 сәғәт.

Башҡорт халыҡ ауыҙ-тел ижады тураһында дөйөм белешмә биреү, уның традицион жанрҙарын барлау, һәр жанрға хас үҙенсәлектәрҙе асыҡлау. Әкиәттәрҙең тематик төркөмдәрен ҡарау. Әкиәттәрҙең йөкмәткеһен үҙләштереү, әкиәт стилендә һөйләү күнекмәләре үткәреү. Әкиәт геройҙарына характеристика биреү.«Аҡъял батыр»- 1 сәғәт.

 «Ҡамыр батыр» әкиәте. Мәҡәлдәр. Йомаҡтар. Таҡмаҡтар. Йырҙар. Башҡорт халыҡ ауыҙ-тел ижады.Мәҡәлдәрҙең, йомаҡтарҙың, таҡмаҡтарҙың, йырҙарҙың жанр үҙенсәлектәренә төшөнөү- 1 сәғәт.

Р. Солтангәрәев. Эшләп ашаһаң. -1 сәғәт.

 Ф. Туғыҙбаева. Яңы күлдәк. -1 сәғәт.

«Ҡәмән менән Сәмән, картуф сәскән Сәлмән» әкиәте. Әҫәрҙәрҙә хеҙмәткә һөйөү тәрбиәләү, һөнәр һайлау. «Минең буласаҡ һөнәрем» темаһына әңгәмә. Төрлө һөнәрҙәр тураһында мәҡәлдәр йыйыу, йырҙар тыңлау.-1 сәғәт.

Д. Бүләков. Яралы китап.-1 сәғәт.

Ә. Вахитов. Өс бөртөк бойҙай.-1 сәғәт.

Н. Мусин. Атайымдың ос һәнәге Хикәйәләрҙә һуғыш темаһының бирелеше. Фронтта һәм тылда ил азатлығы өсөн көрәш. Образдарға характеристика. Әҫәрҙәрҙең йөкмәткеһен тасуири һөйләргә өйрәнеү. Һүҙлек өҫтөндә эш. Тәржемә күнекмәләре үткәреү. Хикәйә тураһында төшөнсә.-1 сәғәт.

Ә. Әминев. Әсикмәк. Әҫәрҙәрҙә әсә образының бирелешен асыҡлау.Хикәйәнең йөкмәткеһен үҙләштереү, һөйләргә өйрәнеү.- 1сәғәт.

Яҙ.-7(сәғәт)

Р. Назаров. Яҙ килә. З. Хисмәтуллин. Сыйырсыҡ. Яҙ тураһында әңгәмә үткәреү, ижади эштәр башҡарыу. Йәнләндереү тураһында төшөнсә. - 1 сәғәт.

М. Кәрим. Һеңлемдең төшө. -1 сәғәт.

М. Кәрим. «Өс таған» повесынан өҙөктәр Өҙөктәрҙең йөкмәткеһен үҙләштереү, ҡысҡырып, дөрөҫ интонация менән уҡыу күнекмәләре үткәреү. Әҫәрҙә ысын дуҫлыҡтың сағылышын ҡарау, дуҫлыҡ тураһында әңгәмә ойоштороу. Ғабдулла, Вәзир, Айҙар образдарына характеристика биреү.- 2 сәғәт.

 К. Мәргән. Ҡурайсының үлеме. Еңеү көнөнә арналған шиғырҙарҙы тасуири уҡыу. Шағирҙарҙың был иҫтәлекле тарихи ваҡиғаға, еңеүселәргә мөнәсәбәтен, ватансылыҡ тойғоларының сағылышын күҙәтеү, Еңеү көнө, Бөйөк ватан һуғышы, халҡыбыҙҙың ил азатлығы өсөн һуғышта күрһәткән батырлығы тураһында әңгәмәләр ойоштороу, ижади эштәр башҡарыу. Яңы һүҙҙәрҙе үҙләштереү, тәржемә эштәре башҡарыу. Еңеү тураһында йырҙар өйрәнеү.- 1 сәғәт.

 З. Хисмәтуллин. Урман ҡунағы.- 1сәғәт.

М. Ғафури. Һарыҡты кем ашаған? Аллегория һәм мәҫәл тураһында төшөнсә - 1сәғәт.

Йәй-1 (сәғәт)

 Б. Рафиҡов. Йондоҙ һанаусы малай.  Г. Юнысова.  Һау бул, мәктәп!

Шиғырҙа йәйге тәбиғәттең тасуирланыуы. Үҫемлектәрҙең, бөжәктәрҙең тормошон күҙәтеү. Йәй, йәйге каникул, йәйге эштәр тураһында әңгәмәләшеү. Тасуири уҡыу күнекмәләре. Хикәйәләрҙең йөкмәткеһен үҙләштереү- 1 сәғәт.

4. Календарь- тематик план

№	Тема	Сәғ.һаны	Үткәреү ваҡыты		Уҡыусыларҙың эшмәкәрлеге
			календарь	фактик
I сирек –  8 сәғәт Көҙ-  13сәғәт
1	С. Муллабаев «Шатлыҡлы иртә». Р. Ғарипов «Туған тел».	1			Белем байрамы, туған тел тураһында әңгәмә ҡороу, шиғырҙарҙың йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләрен булдырыу, һүрәттәр ҡарау, йырҙар тыңлау.
2	Әкиәт тураһында төшөнсә биреү. Әминбәк. (Башҡорт халыҡ әкиәте).	1			Әкиәттең төрҙәрен иҫкә төшөрөү, йөкмәткеһен үҙләштереү, һөйләү, һорауҙарға яуап биреү.
3	К. Кинйәбулатова «Көҙ еткәс». Р. Ғарипов «Торналар».	1			Көҙ миҙгеле тураһында әңгәмә ҡороу, шиғырҙарҙың йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләрен булдырыу, һүрәттәр ҡарау, йырҙар тыңлау.
4	Б. Ноғоманов «Йәнбикә менән Көҙбикә». Сағыштырыу тураһында төшөнсә.	1			Йыл миҙгелдәре  тураһында һөйләшеүҙе дауам итеү, йәй менән көҙ миҙгелен сағыштырыу, әкиәттең йөкмәткеһен үҙләштереү.
5	М. Кәрим. «Сыйырсыҡ балаһы».	1			М. Кәримдең тормошо һәм ижады менән танышыу, «Сыйырсыҡ балаһы» хикәйәһенең йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү.
6	А. Йәғәфәрова «Яҡшылыҡ». (Әкиәт).	1			Әкиәттең йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү, һөйләү, һорауҙарға яуап биреү.
7	Д. Бураҡаев «Урал тауҙары».	1			Тыуған ер, тыуған ил тураһында әңгәмә ҡороу, фекер алышыу,  йөкмәткеһен үҙләштереү, текст буйынса биремдәрҙе үтәү.
8	Т. Ғәниева«Уралиә тигән ил» (әкиәт).	1			Әкиәттең йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү, һөйләү, һорауҙарға яуап биреү.
IIсирек- 8 сәғәт
9	Р. Ниғмәти «Йәмле Ағиҙел буйҙары» (поэманан өҙөк)	1			Р.Ниғмәтиҙең тормошо һәм ижады менән танышыу, текст буйынса биремдәрҙе үтәү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү.
10	Ә. Вәхитов «Аҡһаҡал аманаты».	1			Хикәйәнең йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү, текст буйынса биремдәрҙе үтәү.
11	А. Йәғәфәрова  «Дуҫлыҡ менән шаярмайҙар»  (Әкиәт).	1			А. Йәғәфәрованың тормошо һәм ижады менән танышыу, әкиәттең йөкмәткеһен үҙләштереү, һөйләү, һорауҙарға яуап биреү.
12	Ф. Иҫәнғолов«Хәмит күпере».	1			Ф. Иҫәнғоловтоң тормошо һәм ижады менән танышыу, фекер алышыу, текст буйынса биремдәрҙе үтәү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү.
13	Ф. Иҫәнғолов «Йылмайыу» (Әкиәт).	1			Әкиәттең йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү, һөйләү, һорауҙарға яуап биреү.
Ҡыш- 12 сәғәт
14	Н. Мусин «Ҡоралайҙар».	1			Н. Мусиндың тормошо һәм ижады менән танышыу, текстың йөкмәткеһен үҙләштереү, һүҙлек өҫтөндә эшләү, фекер алышыу, һорауҙарға яуап биреү.
15	М. Кәрим «Ҡыш бабай бәләкәй саҡта».	1			Хикәйәнең йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү, текст буйынса биремдәрҙе үтәү.
16	Башҡорт халҡының ауыҙ-тел ижады.Йырҙар.«Аҡъял батыр» (Әкиәт).,	1			Башҡорт халыҡ ижады менән танышыу,йомаҡтар, мәҡәлдәр әйтешеү, йөкмәткеһе яғынан йыр төрҙәре менән танышыу, әкиәттең йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү, һөйләү, һорауҙарға яуап биреү.
III сирек- 9 cәғәт
17	«Ҡамыр батыр». (Әкиәт).	1			Әкиәттең йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү, һөйләү, һорауҙарға яуап биреү.
18	Р. Солтангәрәев «Эшләп ашаһаң».	1			Р.Солтангәрәевтең тормошо һәм ижады менән танышыу, фекер алышыу, хикәйәнең йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири  уҡыу күнекмәләре үткәреү, текст буйынса биремдәрҙе үтәү.
19	Ф. Туғыҙбаева «Яңы күлдәк».	1			Ф. Туғыҙбаеваның ижады менән танышыу, йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү, һөйләү, һорауҙарға яуап биреү.
20	«Ҡәмән менән Сәмән, картуф сәскән Сәлмән» (Әкиәт).	1			Әкиәттең йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү, һөйләү, һорауҙарға яуап биреү.
21	Д. Бүләков «Яралы китап».	1			Денис Бүләковтың тормошо һәм ижады менән танышыу, текстың йөкмәткеһен үҙләштереү, һүҙлек өҫтөндә эшләү, фекер алышыу, һорауҙарға яуап биреү.
22	Ә. Вахитов«Өс бөртөк бойҙай».	1			Әсәрҙең йөкмәткеһен үҙләштереү, йүгерек уҡыу күнекмәһен булдырыу, һүҙлек өҫтөндә эшләү, фекер алышыу, һорауҙарға яуап биреү.
23	Н. Мусин«Атайымдың ос һәнәге»...	1			Әсәрҙең йөкмәткеһен үҙләштереү, йүгерек уҡыу күнекмәһен булдырыу, һүҙлек өҫтөндә эшләү, фекер алышыу, һорауҙарға яуап биреү.
24	Н. Мусин«Атайымдың ос һәнәге»... Хикәйә жанры тураһында төшөнсә.	1			Хикәйә жанры тураһында әңгәмә ҡороу,  һүҙлек өҫтөндә эшләү, фекер алышыу, һорауҙарға яуап биреү.
25	Ә. Әминев«Әсикмәк».	1			Ә. Әминевтең тормошо һәм ижады менән танышыу, йөкмәткеһен үҙләштереү, ҡылыҡһырлама биреү,әңгәмә ҡороу.
IV сирек- 8 сәғәт Яҙ- 7 сәғәт
26	Р. Назаров «Яҙ килә». З. Хисмәтуллин «Сыйырсыҡ».	1			Яҙ миҙгеле тураһында әңгәмә ҡороу, тасуири уҡыу, текст биремдәрен үтәү.
27	М. Кәрим «Һеңлемдең төшө» («Беҙҙең өйҙөң йәме» повесынан).	1			Әсәрҙең йөкмәткеһен үҙләштереү, йүгерек уҡыу күнекмәһен булдырыу, һүҙлек өҫтөндә эшләү, фекер алышыу, һорауҙарға яуап биреү.
28	М. Кәрим «Өс таған» повесынан өҙөктәр.	1			Йөкмәткеһен үҙләштереү, һорауҙарға яуап биреү, уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
29	М. Кәрим «Өс таған» повесынан өҙөктәр.	1			Йөкмәткеһен үҙләштереү, һорауҙарға яуап биреү, уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
30	К. Мәргән«Ҡурайсының үлеме».	1			Бөйөк Ватан һуғышы осоро тураһында әңгәмә ҡороу, йөкмәткеһен үҙләштереү, һорауҙарға яуап биреү, уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
31	З. Хисмәтуллин«Урман ҡунағы».	1			Тәбиғәт һәм кешеләр тураһында әңгәмә ҡороу,  йөкмәткеһен үҙләштереү, һорауҙарға яуап биреү, уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
32	М. Ғафури «Һарыҡты кем ашаған».	1			М.Ғафуриҙың ижады менән танышыу, мәҫәл һәм аллегория тураһында 05төшөнсәне аңлау, һорауҙарға яуап биреү, уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
Йәй- 1 сәғәт.
33	Б. Рафиков  «Йондоҙ һанаусы малай». Г. Юнысова.  Һау бул, мәктәп!	1			Әсәрҙең йөкмәткеһен үҙләштереү, йүгерек уҡыу күнекмәһен булдырыу, һүҙлек өҫтөндә эшләү, фекер алышыу, һорауҙарға яуап биреү.