Разработка по химии на тему "Көмірсутектер мен олардың табиғи көздері" тарауын қайталау мен жалпылау

_{Бисенова Улдай Султанбековна ОҚО  Мақтарал ауданы №20 Ш.Құдайбердиев атындағы жалпы орта мектебі}

_{11-сынып химия пәні}

  Сабақтың  тақырыбы:   «Көмірсутектер мен олардың табиғи көздері» тарауын қайталау мен жалпылау.

Сабақтың мақсаты :    

·         Білімділік :оқушылар «Көмірсутектер мен олардың табиғи көздері» тарауынан алған білімдері негізінде  көмірсутектердің  құрылыстары мен  қасиеттеріндегі  ұқсастықтары мен айырмашылықтарын  , өздеріне тән қасиеттерін  ажырату

·         Дамытушылық:   оқушылардың  экологиялық  сауаттылығын  дамыту

·         Тәрбиелік:   оқушыларды  өз бетімен ізденуге, табиғатты  қорғауға  тәрбиелеу

Сабақтың типі: қайталау  сабақ

Сабақтың  түрі:      сайыс   сабақ 

Сабақтың   әдісі:     өткенді  қайталауға сұрақ-жауап, ойын элементтерін  пайдалану, деңгейлік тапсырмалары, есептер  шешу,семантикалық карта толтыру   

Сабақтың   көрнекілігі:интерактивті тақта,слайдтар 

Сабақтың   барысы:

Ұйымдастыру  бөлімі .  Сыныпты    3- топқа  бөлу

1-топ  Алкандар     2-топ   Алкендер    3-топ   Алкиндер

«Ой  шақыру» кезеңінде  өткен  тарауларды еске түсіреміз.

«Алкандар» тобының сұрақтары

1.Алкандар деген не ?

2.Метан  молекуласында  неше сигма байланыс бар?

3.Метанның молекулалық,электрондық, құрылымдық формуласын жаз.

4.Метан молекуласының   пішіні қандай?

5.Алкандарға  қандай қасиеттер тән?

6.Табиғи газдың құрамы  қандай?

7.Мұнайдан жанармайдан басқа не алынады?

8.Бензин маркасы  немен анықталады?

«Алкендер» тобының сұрақтары

1.Этиленнің  молекулалық, электрондық ,құрылымдық формуласын жаз.

2.Этиленнің сапалық  реакциясы  қандай?

 3.Дегидрлену деген не?

4.Марковников ережесі деген  не?

5.»Цис» ,»Транс» изомерлер деген не?

6.Мұнай неден тұрады?

7.Мұнайға серік  гаэдар  неше фракциясы бар?

8.Крекинг деген не, оның неше түрі бар?

«Алкиндер» тобының сұрақтары

1.Алкиндердің құрамында қандай байланыс бар?

2.Гидратация реакциясы  деген не? Кім ашты?

3.Ацетиленнің молекулалық, электрондық, құрылымдық формуласын жаз.

4.Ацетиленнің үш молекуласынан қандай заттың бір молекуласын алуға болады?

5.Кучеров реакциясының теңдеуін жаз.

6.Мазут  деген  не?

7.Мұнай  айдайтынтын  қондырғы  неден  тұрады?

8.Бензиннің детонацияға төзімділігі немен анықталады?

«Танымдық ойындар»  сайысы

«Алкан» тобы. Берілген заттардың ішінен алкандарды  бөліп  жазыңдар  және  гомологтық  қатар  құрыңдар:  C₂H₆, C₂H₄, C₄H₁₀,  C₂H₂ ,C₆H₁₄,C₄H₈, C₂H₅OH,  C₃H₈ ,C₆H₆ , C₆H₁₂ , CH₃CL, CH₄

«Алкен» тобы. Берілген  заттардың ішінен алкендерді бөліп жазыңдар және гомологтық қатар  құрыңдар:  C₂H_4, C₄H_8, С₇H_16, C₂H_2, CO_2, C₃H_6, C₂H₆, CH_4, C₅H_10, C₆CI_14, C₅H_12, C₃H₈

«Алкин» тобы.Берілген  заттардың ішінен   алкиндерді  бөліп жазыңдар және  гомологтық  қатар

құрыңдар:   C₂H_2,C₆H_12,  C₆H_10,C₁₀H_22, CH_4, C₅H₈, CH₃CI, C₂H₄, C₅H₁₂, C₃H₄, C₄H₆,С₅Н₁₀

«Химик-эрудит»   ойыны

Көмірсутектердің  арасындағы  генетикалық  байланыстарды  анықтайтын  реакция   теңдеулерін  жазыңдар.

«Алкан» тобының тапсырмасы :    C →CH₄→ CH₃Вr→С₂Н₆ →С₂Н₄→С₂Н₂

«Алкен» тобының тапсырмасы :   C₂H₄→ C₂H₆→C₂H₅Вr→C₂H₅OH→C₂H₄

«Алкин» тобының  тапсырмасы:    СаО→CaC₂→C₂H₂→C₆H₆→CO₂

«Бағдарша, қайда  барасың»   ойыны

Орыны ауысқан химиялық  формулалар  мен  олардың  атауларын  тауып ,  сәйкестендіру  керек.            

           

-СТИРОЛ                                             С₂Н₂-ПРОПЕН

 

-ЦИКЛОПЕНТАН                                                                                             -АЦЕТИЛЕН

-ХЛОРБЕНЗОЛ

                                                                                                       

СІ

                                                                                                                NH2              - ЦИКЛОГЕКСАН

CI-БЕНЗОЛ

 

С₂Н₅ОН-НИТРОБЕНЗОЛ

                                                                                             С₃Н₆-ЦИКЛОБУТАН

CH=CH2-ЭТАНОЛ

 

«Артықпын  мен» ойыны

1-ТОП                                       2-ТОП                                     3-ТОП

а)C₃H₇OH                                      а)CH₄                                      а) этин-1

ә)C₄H₉OH                                      ә)C₂H₄                                                         ә)бутанол-1 

б)  C₂H₅CI                                      б)С₅Н₁₀                               б)бутин-3

в) C₂H₅OH                                      в)С₄Н₈                                 в) пентин-2                                                                                                

Деңгейлік тапсырмалар

I-деңгей (5 ұпай)

Кестені    толтырыңдар:

Көмірсутекер	Жалпы формуласы	Гибридтену  түрі	Валенттік  бүрышы
Алкандар
Алкендер
Алкадиендер
Алкиндер
Арендер

II- деңгей  (7-ұпай)

а)Көп нүктенің орнына тиісті формуланы тауып, қойыңдар:

1)  ...  +   ...   =   С₂Н₅Вr + НBr                      3) .....=  С₆Н₆

2)  ...  +  ... = С₂Н₅OH                                     4) .... = С₂H₂+3Н₂

б) Заттардың   атын   атаңдар:

1)     СН₃-СН₂СІ

2)  CH₃-CH(CH₃)-CH₂-CH₃

3)  CH₂=CH-CH₂-CH₂-CH₃

4) CH₃-CH₂ -C≡CH

                     III-деңгей (10-ұпай)

1-есеп.Жану нәтижесінде 134,4 л  көмірқышқыл газы (қ.ж.) түзілсе, жанған бутанның қөлемін (л) есептеңіз.

2-есеп.101 г хлорметанды алуға жұмсалатын хордың массасын  есептеңіз.

Семантикалық  карта

	С2Н6	С5Н12	С8Н18	С7Н16	С9Н20	С4Н10	С6Н14	С3Н8	С10Н22	СН4
Метан
Этан
Пропан
Бутан
Пентан
Гексан
Гептан
Октан
Нонан
Декан

Оқушыларды бағалау.

№	Оқушының аты-жөні	Сұрақ тар	Таным дық ойын	Химик- эрудит	Бағдарша, қайда барасың?	Артық пын мен	Деңгейлік тапсырма лар	Семан тикалық карта	Қорытын ды  ұпай
1
2
3
4
5
6
7
8

Үйге тапсырма§3.1-3.6,4.1-4.6,5.1-5.3 қайталау