Разработка урока по биологии на тему "Мейоз.Мейоз фазалары" (9 класс)

Сабақ жоспары

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: Жасушалық айналым					Мектеп: Надеждин орта мектебі
Күні: 05.04.2019 ж					Мұғалімнің аты-жөні: Зарлықанова Ә.Т.
Сынып: 9					Қатысқандар:		Қатыспағандар:
Сабақтың тақырыбы			Мейоз. Мейоз фазалары.
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)			9.2.2.3 мейоз кезеңдерін сипаттау
Сабақтың мақсаты			Мейоз кезеңдерін түсіндіреді. Мейоз кезеңдерінің ерекшеліктерін салыстырады. «Шамды щетка» типті хромосомалар туралы ақпарат береді.
Бағалау критерийі			-Мейоздың профаза, метафаза, анафаза, телофаза фазаларын түсіндіреді; -Мейоз кезеңдерін ерекшеліктерін өзара салыстырады; -Хромосомалардың сирек кездесетін түрі «Шамды щетка» туралы ақпарат жинақтап, бөліседі.
Тілдік мақсаттар			Пәнге қатысты лексика мен терминология: Мейоз, хромосомалардың гаплоидті жиынтығы, хромосомалардың диплоидті жиынтығы, редукциялық бөліну, мейоздардың фазалары, профаза, метафаза, анафаза, телофаза, гаметалардың алуантүрлілігі, мейоздың биологиялық маңыздылығы. қазақ тілінде орыс тілінде ағылшын тілінде мейоз мейоз meiosis гаплоид гаплоид haploid диплоид диплоид diploid гамета гамета gamete Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы: Мейоз–бұл ...жасушаның бөлінуі, осы кезде ... Мейоздың нәтижесінде...жасуша пайда болады. Мейоз нәтижесінде ... Мейоз биологиялық маңызы ...
Құндылықтарға баулу			Құндылықтарға баулу зайырлы қоғам және жоғары руханият арқылы іске асырылады.
Пәнаралық байланыс			Медицина, химия, генетика.
Алдыңғы білім			8.2.2.1. тірі ағзалардың тіршілік әрекетіндегі митоз бен мейоздың маңызын түсіндіру.
Сабақ барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері	Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері							Ресурстар
Сабақтың басы (7 минут)	Ұйымдастыру кезеңі  Топтарға бөлу. Тірек сөздер  бойынша топқа  бөліну. І-топ. Мейоз ІІ-топ. Конъюгация. ІІІ-топ. Кроссинговер Оқушыларға сөздер қиындылары беріледі. Әріп қиындыларда сөздер болу керек. Оқушылар сөздер бойынша топтарға бөлінеді. Психологиялық ахуал қалыптастыру:    «Комплименттердің бұрқасыны» стратегиясы Оқушылар берілген уақыт ішінде бір парақ қағазға өздерінің сүйікті адамдарынан естігісі келген комплиментті жазады. Жазып болған соң бұл парақтарды умаждап, домалақ қармен атқыласқандай бір-біріне лақтыру керек. Қар домалағын алған оқушы комплиментті оқиды.							Тірек сөздер Қағаз қиындылары
Сабақтың ортасы (8-14 минут) (15-23 минут) (24-31 минут) (32-37 минут)	І-тапсырма. Сабақ мақсаты: Мейоз кезеңдерін түсіндіреді. Бағалау критерийлері: Мейоздың профаза, метафаза, анафаза, телофаза фазаларын түсіндіреді. Ойлау дағдылар деңгейі: білу және түсіну Тапсырма  «Шындық детекторы» стратегиясы-топпен жұмыс. Әр топ мүшелері мәтінді оқи отырып, келесі топқа 8-10 сұрақтар дайындайды. Келесі топ сұрақтарға жауап береді, тек бір сұраққа дұрыс емес жауап айтады. Топ қай сұрақтың жауабы дұрыс, қайсысы дұрыс емес екенін табады. Дескриптор: - Мейоз кезеңдеріне түсініктеме береді -Мейоз фазалары профаза, метафаза, анафаза, телофаза кезеңдерімен танысады. Қ.Б. «Дейін-кейін» әдісі – мұғалім-оқушыны бағалайды. Оқушылар білімдерін пысықтап, кестені толтырады. Дейін Кейін Кері байланыс: Мейоз қандай жасушаларда жүреді? Мейоз нәтижесінде  пайда болады? ІІ-тапсырма. Сабақ мақсаты: Мейоз кезеңдерінің ерекшеліктерін салыстырады. Бағалау критерийлері:  Мейоз кезеңдерін ерекшеліктерін өзара салыстырады. Ойлау дағдылар деңгейі: талдау. Тапсырма  «Суреттер сөйлейді» әдісі - жұппен жұмыс.   Жұптарға суреттер беріліп, талқылайды. І-жұп. 1-мейоз профазада болатын үдерістер ІІ-жұп. 1-профаза мен 1-метафаза. ІІІ-жұп. 1-анафаза мен 1-телофаза. ІV-жұп. Бірінші бөліну мен екінші бөліну. V-жұп. 2- профаза мен 2-метафаза. VI- жұп. 2-анафаза мен 2-телофаза Дескриптор: -Мейоздың І және ІІ фазаларын ажыратады. -Мейоздың І және ІІ  фазаларын айырмашылықтары мен ұқсастықтарын салыстырады.   Қ.Б.«Ара ұясы» техникасы- оқушы мен оқушы.   Жұптағы оқушылар не білгендігі туралы пікір алмасуды және екі сұрақтан дайындайды. Содан кейін әрбір жұп кезектесіп сұрақ қояды, ол сұраққа жауапты басқа оқушылар береді. Сонымен берілген осы техника негізінде берген мәліметтері қорытындыланылады, өңделеді. ІІІ-тапсырма. Сабақ мақсаты: «Шамды щетка» типті хромосомалар туралы ақпарат береді. Бағалау критерийлері:  Хромосомалардың сирек кездесетін түрі «Шамды щетка» туралы ақпарат жинақтап, бөліседі. Ойлау дағдылар деңгейі: талдау. Тапсырма «Сізде 30 секундыңыз бар...» әдісі- жеке жұмыс. Оқушылар интернет желісі арқылы «Шамды щетка» типті хромосомалар туралы ақпарат жинақтайды. Оқушылар өз зерттеулері бойынша бір факті туралы келесі оқушыға 30 секундтың ішінде баяндап береді. Бұл фактінің нақты екенін талқылайды. Дескриптор: -«Шамды щетка» типті хромосомалар туралы ақпарат айтады. -«Шамды щетка» типті хромосомалар маңыздылығы туралы талдау жасайды. Қ.Б. «Үш жақты түсіндірмелі күнделік» әдісі – оқушы өзін-өзі бағалау. 1.Мәтіндегі таң қалдыратын нәрсені анықтау 2. Неліктен қызықтыратынын анықтау 3.Сұраққа жауап алады Не таңқалдырды Неліктен Сұрақ IV-тапсырма. А деңгейі – «Жалған шындық» әдісі – жеке жұмыс Мейозға қатысты тұжырымдардың қайсысы дұрыс, қайсысы дұрыс емес екендігін белгілеңіз. Жалған Шындық Мейоз адамдағы мутацияның үлгісі болып табылады Мейоздық бөліну генетикалық ақпарат мөлшерін екі есе азайтады. Мейоз жыныстық көбеюді қамтамасыз етеді Мейоздың нәтижесінде ұрпақ қасиеті ата-анасының қасиеттерімен бірдей болуы  мүмкін. Мейоз эукариоттардың сомалық жасушаларында жүреді Мейоздың нәтижесінде ұрпақ жаңа қасиеттерге ие болады Мейоз кезінде жыныс жасушалары жетіледі. Мейоз нәтижесінде жасушада хромосомалардың жиынтығы диплоидты болады В деңгейі – Графикалық әдіс – жеке жұмыс. Мейоздың бірінші бөліну және екінші бөліну кезеңдерінің суреттері орналастырылады. Оқушылар мейоз фазаларын реттілігін анықтап, фазалардағы айыршалықтарын сипаттайды. С деңгейі – «Екі түрлі түсініктеме күнделігі»-жеке жұмыс. Оқушылар хромосомалар типтері туралы ақпарат жинақтайды. Оқушылардан дәптердің бетін (не таратылып берген парақты) ортасынан тік сызықпен бөлу сұралады. Мәтінді оқу барысында олар: Бөліктің оң жағына Бөліктің сол жағына Мәтіндегі қатты әсер еткен тұстарды, үзінділерді жазады. Сол әсер еткен үзінділер жайында пікір жазады (нені еске түсіреді, себеп-салдары қандай, қандай сұрақ бар т.б.) Дескриптор: - Мейоз кезеңдерінің ерекшеліктерін салыстырады. -Хромосомалар типтері туралы ақпарат жинақтайды. Қ.Б. «5-5-1» әдісі-оқушы өзін-өзі бағалау. Оқушылар тапсырма кезінде нені меңгергендері жайлы 5 сөйлем жазады.  Одан кейін сол сөйлемді 5 сөзге дейін қысқартады. Соңында 5 сөзді 1 сөзге қысқартады. Оқушылар өздерінің түйінді сөзін бүкіл сыныппен бөліседі. Кері байланыс: -Мейоз болмаса жыныстық көбею болуы мүмкін бе? -Мейоз арқылы түзілген жасушалардағы хромосома жиынтығы неге өзгереді?							Биология: Жалпы білім беретін 9-сыныпқа арналған оқулық/ Н.Г. Асанов, А.Р. Соловьев, Б.Т. Ибраимова . – Алматы: Атамұра, 2019.-302 б. Қағаз қиындылары «Мейоз үдерісі» суреті Қосымша ақпарат https://murzim.ru/nauka/genetika/24133-hromosomy-tipa-lampovyh-schetok.html ақ қағаз, маркер Қағаз қиындылары Қағаз қиындылары Мейоз фазаларының қағаз қиындылары Қосымша ақпарат https://stud.kz/prezentatsiya/id/21862 қағаз қиындылары
Сабақтың соңы (38-40 минут)	Рефлексия «Плюс, минус, қызықты» әдісі. «+» бағанына жақсы эмоцияларды тізіп жазу «-» бағанына түсініксіз, қиындық келтірілген нәрселерді жазады “қызықты” «?» бағанына оқушылар өздерін қызықтырған, білгісі келетін заттар туралы жазады.							Қағаз қиындылары
Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?				Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?		Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау
І-тапсырма:«Шындық детекторы» стратегиясы Саралау: Диалог құру қолдау көрсету – тапсырманы барлығы орындау үшін оқушылар тақырып бойынша жетекші сұрақтарды пайдаланады, бұл оқушыларды қойылған мақсатқа жетуге мүмкіндік береді; ІІ-тапсырма: «Суреттер сөйлейді» әдісі Саралау: Қарқын бұл тапсырма  оқушылар жұптарға бөлініп, бір-біріне көмек береді. Тапсырма оқушылардың көшбасшылық қасиеттерін көрсетуге, талантты және дарынды балаларды анықтауға мүмкіндік береді. ІІІ-тапсырма:«Сізде 30 секундыңыз бар...» әдісі Саралау: Қорытынды – бұл тапсырма ақпаратты зерттеуге мүмкіндік береді, себебі оқушылар ақпаратты саралап бір фактіні келтіріледі. IV-тапсыма: Саралау: Қарқын А деңгейі- «Жалған шындық» әдісі В деңгейі – Графикалық әдіс С деңгейі – «Екі түрлі түсініктеме күнделігі» әдісі				Оқушылардың материалдарды игеру деңгейін тексеру үшін қалыптастыру бағалау әдістері қолданылды. Қалыптастырушы бағалау: «Дейін-кейін» әдісі, «Ара ұясы» техникасы, «Үш жақты түсіндірмелі күнделік» әдісі, «5-5-1» әдісітері қолданылды.  Сабақты қорыту мақсатында кері байланыс үшін сұрақтар қойылады.		Сыныптағы жарықтың жеткілікті деңгейде болуын қадалап отыру керек. Терезені ашып, желдетіп, кабинетті дайындау. Интерактивті тақтаны қосып, керекті материалдарды дайындау.
Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаттары немесе оқу мақсаттары шынайы, қолжетімді болды ма? Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме? Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?		Бұл тарауды сабақ туралы рефлексия жасау үшін пайдаланыңыз. Сол бағандағы өзіңіз маңызды деп санайтын сұрақтарға жауап беріңіз.
Жалпы бағалау Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)? 1: 2: Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)? 1: 2: Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/ қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?

Краткое описание документа:

Мұғалімдерге жаңа бағдаралама бойынша 9 сыныпқа биология пәнінен "Мейоз. Мейоз фазалары" тақырыбына жасалған сабақ жоспары. Оқушылар осы сабақ жоспарындағы тапсырмалар арқылы өз оқу деңгейлерін көтереді. Сонымен қатар мейоз кезеңдерін түсіндіреді, мейоз кезеңдерінің ерекшеліктерін салыстырады, «Шамды щетка» типті хромосомалар туралы ақпарат береді.Оқу шылардың материалдарды игеру деңгейін тексеру үшін қалыптастыру бағалау әдістері қолданылды. Қалыптастырушы бағалау: «Дейін-кейін» әдісі, «Ара ұясы» техникасы, «Үш жақты түсіндірмелі күнделік» әдісі, «5-5-1» әдісі. Сабақты қорыту мақсатында кері байланыс сұрақтар қойылады.