«Саясаттану және әлеуметтану негіздері пәнінен электрондық оқу құралын жасақтау»

«Саясаттану және әлеуметтану негіздері пәнінен электрондық оқу құралын жасақтау»

Кiрiспе

Таңдалған тақырыптың өзектілігі: Қазіргі кезде компьютерлік технологиялар адамзат қолданысында кеңінен пайдалануда. Түрлі саладағы менеджерлер, бухгалтерлер, экономистер, инженер жобалаушылар, журналистер мен газет  журнал шығарушылар, ғылыми жұмысшылар  және басқалары дербес ЭЕМ арқылы өзінің жұмыс істеу тиімділіктерін арттыруда. Ол үшін түрлі компьютерлік технологиялар қолданылуда

Жоғарғы деңгейлi программалау тiлдерi жарыққа шыға бастағаннан берi көптеген программалау тiлдерi пайда болды. Қазiргi кезде олар процедуралық, логикалық және объектiлi-бағдарлы болып үш түрге бөлiнедi. Мысалы, дәстүрлi (“классикалық“) процедуралық программалау тiлдерi  Фортран, Бейсик, Паскаль, логикалық тiлдер ЛИСП, Пролог. Есептеу техникасының қарқынды дамуы және программалық жабдықтауды тиiмдi дайындау мақсатында соңғы кездері Windows ортасында жарыққа шыққан және объектiлi-бағдарлы программалау (ОБП) негiзiнде құрылған программалау тiлдерi – Borland C++  for Windows , Object Pascal және визуальды Microsoft Visual Basic, Borland Delphi.

Процедуралық программалау тiлдерiнде программаның жұмысы операторларды ретiмен орындау бойынша, ал логикалық программалау тiлдерiнде ол қатаң логикалық ережелерге сәйкес өзгертулер енгiзу ретiнде қарастырылған болатын. Объектiлі-бағдарлы программалау тiлiнде программаның жұмысы негiзiнен оқиғалар тiзбегiнен және түрлi объектiлердiң осы оқиғаларға жауабынан тұрады. Олардың визуальды түрлерi - Visual Basic тiлi QBasic программалау тiлi негiзiнде, Delphi (Дельфи) Объек­тiлi Паскаль (Object Pascal) тiлi негiзiнде Windows операциялық жүйесiн басшылыққа алып құрылған (visual – көзбен көру, экрандық). Олар, әсiресе, Delphi программалау тiлi кез келген қосымшаны дайын­дауға болатын жылдамдығы тез, қуатты тiл.

Delphi-дiң бiрiншi нұсқасы 1994 жылы жарыққа шығарылып, кейiнгi жылдары оның бiрте-бiрте кеңейтiлген 2, 3, 4, 5, 6, 7-нұсқалары жарық көрдi. 5,6,7-нұсқа­лардың бiр-бiрiнен айырмашылығы жоқ деуге болады, оларWindows32 операциялық жүйесiнiң негiзiнде дайындалған. Тек, Delphi 6, 7 Linex операциялық жүйесiнiң негiзiнде де жұмыс iстей алады (Linex жүйесi UNIX операциялық жүйесiне шамалас, мүмкiндiгi Windows32 жүйесiнiң мүмкiндi­гiнен кем емес). Delphi 6 мен 7-де интернет үшiн қосымшаларды дайындау мүмкiндiгi кеңейтiлген.

Дәстүрлi Паскаль оқып үйренуге жеңiл және MS DOS жүйесiнде программа дайындауға ең жақсы құрылымдық программалау тiлi екенi белгiлi. Delphi-де Паскаль тiлiнде орындау мүмкiн және мүмкiн емес күрделi процестердi программалауға  болады. Delphiдiң негiзгi ерекшелiгi – онда қосымша құруда компоненттiк және объектiлiк тәсiлдер пайдаланылады (Windows ортасында пайдаланатындықтан, Delphi-де программаны көбiнесе қосымша деп атайды). Компоненттiк тәсiлдiң мәнiсi жеңiл: әрі қосымша кiтапханасы программалау ортасында дайындалып, арнайы iс-әре кеттердi орындайтын компоненттер элементтерiнен жинақталады. Олар жеткiлiксiз болса, объектiнi өңдеуге арналған үстеме программа құрылады. Delphi-де қолданылатын негiзгi кiтапхананы визуальды компоненттер кiтапханасы (VCL, Visual Component Library) деп атайды. Компоненттер панелiнде топ-тобымен жинақталған, жүздеген кластарға тиiстi, стандартты компоненттер бар. Пайдаланушы жаңа компонент дайындап, оны осы панельге қосуына да болады.

Delphi - Windows жүйесiнде программалаудың ыңғайлы құралы. Онда көптеген операторларды пайдаланып программа дайындау, программа мәзiрiн құру, графика, анимация, мультимедиа процестерiн ұйымдастыру, OLE технологиясын пайдаланып, басқа офистiк қосымшаларды шақыру, олармен жұмыс iстеу және т.б. iс-әрекеттердi орындау да мүмкiн. Delphi екi түрде дайындалған: бiрiншiсi – күрделi қосымшаны бiрлесiп дайындаушылар үшiн (Delphi Client-Server), екiншiсi қалған программалаушылар үшiн (Delphi for Windows). Соңғысы ыңғайланып, қысқартылып алынған түрi. Ол тек маман программалаушылар емес, барлық Delphi-мен жұмыс iстеушiлерге арналған, әдетте пайдаланылатыны екiншi түр.

Delphi-де программалауды үйрену үшiн объект, оқиға, қасиет түсiнiктерiмен еркiн танысып, онда компоненттердi пайдалану және түрлi командалардың жазылу түрлерiн бiлу қажет. Нақты есептердi шешу программаларын құруды үйрену арқылы ғана Delphi-де программалауды үйренуге болады.  Delphi-дiң графикалық режимiнде координаталар жүйесінiң формада орналасуы  Паскаль программалау тіліндегідей.

Delphi 7 қолданушыға өте ыңғайлы,  тез программа құруға мүмкіндік береді. Бұл ортаның құрал-саймандары өте көп және керек кезінде актив элемент үшін F1 пернесін басу арқылы көмек алуға болады.

Зерттеу мақсаты: Delphi мүмкіндіктерін   пайдалана отырып, «Тақ және жұп сандар ойыны» бағдарламасын құру.

Зерттеу міндеттері:

1.   Delphi мүмкіндіктерімен танысу, программалау синтаксисі мен компоненттерінің жұмысын зерттеу.

2.   Delphi-де  «Тақ және жұп сандар ойыны» бағдарламасын құру.

Зерттеудің пәні: электрондық оқу құралы.

Зерттеу нысаны: Delphi программалау ортасы.

Зерттеудің әдістері:  зерттеу проблемасы бойынша әдебиеттерге талдау жасау; бағдарлама таңдау, жобалау, қорытындылау.

 Зерттеудің теориялық және практикалық мәні:

- Delphi тілін теориялық тұрғыдан зерттелді;

- «Тақ және жұп сандар ойыны» бағдарламасы жасақталды.

Зерттеу жұмысының құрылымы: курстық жұмыс кіріспеден, негізгі бөлімнен, практикалық бөлімнен, қорытындыдан және 4 беттік қосымшадан тұрады. Барлығы 32 беттен тұрады.