Сценарий с презентацией внеурочного занятия Тобул (на якутском языке)

• 1 слайд

  Көмө
  Бэйэ – бэйэҕэ көмөлөһүү.
  Туох төрүөттээҕий?
  
  
  
  
  Бэйэ-бэйэбитигэр хайдах көмөлөһөбүт?
  

• 2 слайд

  ХАЙДАХ?
  

• 3 слайд

  МИН КӨМӨМ КИМИЭХЭ, ТУОХХА НААДАНЫЙ?
  

• 4 слайд

  БЭЙЭ – БЭЙЭ5Э КӨМӨЛӨҺҮҮ НЬЫМАЛАРА
  
  
  
  СҮБЭ – АМА БИЭРИИ
  
  ҮТҮӨ ДЬАЙЫЫ ОҤОРУУ
  
  ӨЙ – САНАА УГАН УҺУГУННАРЫЫ
  
  ТЫЛ – ӨС ЭТЭН КӨМҮСКЭҺИИ
  

Аhа5ас уруок былаана.

Тобул  уруога – 4 кылаас.

Темата – «Кеме. Киhи бэйэ-бэйэтигэр кемелеhуутэ.»

Учуутал соруга: о5о кэпсэтиигэ атын санааны истэн, тэцнээн керен, ырытан, чопчулаан, кемелеhуу теруеттэрин ырытан кеме ньымаларыгар  кэлэр усулуобуйатын тэрийии.

О5о соруга: дьарыкка киирэн ейдебулгэ тахсар. Кемелеhуу   туох теруеттээ5ий диэн ыйытыкка хоруйдуур.

Уруок хаамыыта:

1.     Тэрээhин чааhа.

2.     Билсиhии:

·        О5олоор, бугун биhиги уруокпутугар олус элбэх ыалдьыттаахпыт. Кинилэр эhиги санаа5ытын истэ, уерэнэр-улэлиир дьо5ургутун кере кэллилэр. Тобул уруога туохха уерэтэрин керуехтэрэ. Онон бука бары хайдах уерэнэрбитин кердерерге кыhаныа5ын.

3.     Уруок тематыгар киллэрии:  белехтерге хайытыы. Беле5унэн улэлээhин быраабылаларын хатылыа5ыц.

·        Ханнык ба5арар олонхо сурун ис хоhооно туох буоларый? Бэйэ5ит санаа5ытын беле5унэн субэлэhэн баран тиэрдэ5ит.

Олоцхо олуктара

·        Кыайыы-хотуу эмискэ кэлэр дуо?

·        Киhи бэйэтэ туруоруммут сыалын ситиhэригэр туох нааданый?

Кеме. Киhи бэйэ-бэйэтигэр кемелеhуутэ. Туох теруеттээ5ий? Бэйэ бэйэбитигэр хайдах кемелеhебут?

 

4.     Белехтерунэн улэни ырытыы. Белехтен биирдии о5о санааларын иhитиннэрэр. Бугун биhиги кеме, бэйэ-бэйэ5э кемелеhуу туhунан кэпсэтиэхпит.

5.     Ситуацияны ырытыы.

·        Бэйэ5ит олоххутугар кеме5е наадыйбыт тугэннэргитин ырытыц.

·        Беле5унэн ситуациялары суруйаллар.

·        Белехтер ситуацияларын истэн баран, хайдах кемелеhуеххэ себун ырытыhыы.

6.     Сана атастаhыытын тэрийии.                   

 

Хайдах?

                                                                

7.     Уруок тематын иhитиннэрии:

·       

Мин кемем кимиэхэ, туохха нааданый?

Киhи сыалын ситиhэригэр туох наада эбитий?

                  (Учуутал о5олор этиилэрин таблица5а толорон иhэр).

·        Олоцхо5о абааhы бухатыырыгар эмиэ кемелеhеллер. Ол кеме туохха тиэрдэрий?

·        Туох эрэ табыллыбата5ын, тугу эрэ кыайбатаххытын атын дьоццо кердеруеххутун ба5арааччыгыт дуо?

·        То5о?

·        Оччотугар хайдах кеме5е наадыйа5ыт?

8.     Кемелеhер  ньыманы кердееhун.

·        Субэ-ама биэрэн ейдетуу;

·        Утуе дьайыы оцорон кемелеhуу;

·        Ей-санаа уган уhугуннарыы;

·        Тыл-ес этэн кемускэhии; Тумук оцоруу. Мин бэйэм тупсабын: майгым, дьайыым, ейум-санаам, сиэрим-майгым.

9.     Кеме кердуур ньымалар:

·        Дьонтон кеме кердуур буоллахпытына хайдах гынабыт?

·        Онтон олоцхо5о хайдах кердеhеллер?

Олоцхо олуктара.

·        Кемелеhер ньыма теруетэ тугуй? (1 таблица5а теннуу.)

·        Бэйэ – бэйэ5э утуе сыhыан, учугэй санаа, куус – уох, били-керуу, сатабыл.

10. Тумук: эhиги булбут ньыма5ыт атын тугэннэргэ сеп тубэhэр дуо? Айыл5аны кытта сыhыацца? Туора дьону кытта сыhыацца?

·        Бу уруокка тугу биллигит?

·        Тугу ордук себулээтигит?

·        Тугу ыарыр5аттыгыт?