10-сынып химия презентация "Сілтілік металдар"

• 1 слайд

  Металдардың табылу кезеңдері.
  
  
  

• 2 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  Табиғатта көп кездесетін металдар қатарына жатады:
  Al (8,8%)
  Fe (4,65%)
  Ca (3,6%)
  Na (2,64%)
  K (2,5%)
  Mg (2,1%)
  Tі (0,57%)
  

• 3 слайд

  Алтын киімді адам
  

• 4 слайд

  Металдардың халықаралық атаулары туралы
  Алтын(аурум) - жарқыраған таңғы арай түстес.
  Мыс(купрум) – Кипр аралы мысқа бай болғандықтан арал атымен аталған.
  Күміс (аргентум) – ақ түсті, жарық беруші.
  Темір (феррум) – латын тілінен аударғанда берік қамал дегенді білдіреді.
  Сынап (гидраргирум) – күмістей жылтыр сұйық, гидро деген су, аргентум деген күміс деп аударылады.
  Вольфрам (вольфрамум) – латын тілінен аударғанда қасқыр көбік.
  Платина (платинум) – латын тілінен аударғанда күміске ұқсас дегенді білдіреді.
  Бериллий (берилиум) – латын тілінен аударғанда тәтті. Конструкциялық бериллий ғарыш ісінде өте маңызды орын алады. Шойынға, болатқа қарағанда жеңіл, әрі мықты, әрі арзан.
  
  
  

• 5 слайд

  Өзіңді тексер.
  1. Менделеев жасаған химиялық элементтердің периодтық жүйесіндегі металдардың пайыздық мөлшері.
  А) 90% Ә) 80% Б) 50%
  2. Сілтілік Ме
  А) Li. Na. K.Rb. Cs. Fr.Ә) Li. Na.Ca. Mb. Al.Б) Na. K. Fr.Au. Al.
  3. Жеңіл балқитын Ме
  А) Күміс, сынап, мыс.Ә) Сынап, цезий, галий.Б) Сынап , қорғасын, алтын.
  4. Электр шамының қылын жасайтын, ең қиын балқитын Ме
  А) Ti. Ә)V Б) W
  5. Негізгі топшаның Ме
  А) s.d элементтерӘ) p.d элементтерБ) s.p элементтер.
  6.Қосымша топшаның элементтері.
  А) s.p Ә) d Б) p.d
  7. Электр тогын ең күшті өткізетін Ме
  А) Күміс, мыс, алюминий.Ә) Мыс, титан, алюминий.Б) Күміс, алтын, хром.
  8. Тез магниттелуге және магниттік қасиетін жоюға бейім Ме
  А) Марганец, Ә) Мыс Б) Темір.
  9. 4 Al+ 302 - 2 Al2 O3 реакциясы бойынша 1 моль Al жанғанда неше моль Al.2 O3 түзіледі?
  А) 0,5 моль Ә) 2 моль Б) 1 моль
  10. Қай элементке сәйкес келетің электрондық формула.
  1s2 / 2 s 2 2 р 6 / 3 s 2 3 р 6 / 4 s 2
  А) Fr Ә) Ca В) K
  
  

• 6 слайд

  Дұрыс жауаптар:
  1. Ә6.Б
  2. А7.А
  3. Ә8.Б
  4. Б9.А
  5. Б10.Ә
  

• 7 слайд

  Үй тапсырмасын қорытындылу
  

• 8 слайд

  Сілтілік металдар
  

• 9 слайд

  
  
  Сабақтың мақсаты:
  
  
  
  Білімділік: Оқушыларға натрий мен калий мысалында сілтілік металдар, олардың атом құрылысының ерекшеліктері, жай заттарының құрылысы,оларға тән қасиеттері туралы түсінік беру.
  Дамытушылық : Сілтілік металдардың маңызды қосылыстары туралы оқушылардың білімін тереңдету және қорытындылау,оқушыларға натрий мен калий қосылыстарының қолданылуы жайлы мағұлмат бере отырып,олардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызымен таныстыру.
  Тәрбиелік: “Оқу инемен құдық қазғандай”,- еңбекті сүйе білуге,өз уақытын дұрыс пайдалана алуға тәрбиелеу.
  
  
  
  

• 10 слайд

• 11 слайд

  Сілтілік металдардың атаулары сумен әрекеттескенде сілті түзуіне байланысты алынған. Сілтілік металдар І А тобын түзеді. Бұл топқа алты металл:
  литий Li,натрийNa,калий K,рубидий Rb,цезий Cs,франций Fr жатады.
  Натрий және калий табиғатта кең таралған: Li,Rb,Cs, сирек элементтер, Fr- жер қыртысында кездеспейтін радиоактивті элемент.
  

• 12 слайд

  Натрий мен калий қосылыстары ерте кезден белгілі болған,бірақ бұл металдарды жеке күйінде ағылшын химигі Г.Дэви және неміс химигі Р.Бунзен алған.
  ДЭВИ Гемфри
  1778 - 1829 .
  Бунзен Роберт Вильгельм (1811-1899)
  
  

• 13 слайд

  Табиғатта таралуы.
  Натрий тұзды көлдер мен тас тұздарының шөгінділерінде кездеседі. Оның ең мол қоры- Каспий ойпатында, Арал маңында,Ертіс өзенінің ағысында бар.
  Калий табиғатта таралуы бойынша ,жетінші орында.Тас тұздардың шөгінділерінің жоғары қабатында калий тұздары болады. Калий тұздарының кең орындары Батыс Қазақстанда шоғырланған.
  

• 14 слайд

  Физикалық қасиеттері
  

• 15 слайд

  Химиялық қасиеттері
  Сілтілік металдар барлық бейметалдармен,сонымен қатар сумен,қышқылдармен әрекеттеседі.
  
  2K+O2=K2O2 калий пероксиді
  
  0 +1 +1
  2Na+2H2O=2NaOH+H2
  
  
  Өнеркәсіпте алынуы: 2NaCl = 2Na+Cl2
  
  

• 16 слайд

  
  
  
  
  
  NaOH- натрий гидроксиді.
  Na2SO4- натрий сульфаты шыны сода өндіруде.
  Na2CO3- натрий карбонаты,кальцийленген сода.
  NaNO3-натрий нитраты,натрий селитрасы.
  NaHCO3-натрий гидрокарбонаты тағам немесе ас содасы.
  NaCl- ас тұзы
  KNO3- калий немесе чили селитрасы
  KClO3-бертолле тұзы
  KMnO4 – калий перменганаты
  

• 17 слайд

  Жаттығу орындау
  Мынадай айналымдардың химиялық теңдеулерін жазыңдар.
  а) Na→NaOH→Nacl
  б) Қай минералда Na-дың массалық үлесі көп.
  NaСl, Na2CO3
  
  

• 18 слайд

  Қорытындылау
  Төмендегі мақалдардың жалғасын табыңдар:
  
  «Темірді қызған …………»
  «……………., көп сөз күміс»
  «Жылтырағанның бәрі ……… емес».
  

• 19 слайд

  1.«Темірді қызған кезінде соқ».
  2. «Аз сөз алтын, көп сөз күміс»
  3. «Жылтырағанның бәрі алтын емес».
  Үйге тапсырма : §5,2 оқу №4 жаттығу
  Бағалау
  

• 20 слайд

  Сабақты бекіту.
  1. Сілтілік металдар қай топқа орналасқан? Неге сілтілік деп аталған
  2. Тыңайтқыш ретінде қолданылатын сілтілік металды ата ?
  Натрий мен калий элементтерінің маңызды қосылыстарын атаңдар?