6сынып. Сабақ жоспары."Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін алмастыру тәсілімен шешу"

                            Сынып:                       

Тақырып:Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін алмастыру тәсілімен шешу.

Сабақтың  мақсаты:а)білімділік:екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесіне алмастыру тәсілін қолданып шығаруға  үйрету;

ә)дамытушылық:екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесі туралы білімдерін дамыту;

б)тәрбиелік:ұқыптылыққа тәрбиелеу;

Көрнекілігі:  оқулық, карточкалар

Әдісі:  түсіндіру.

Түрі: жаңа  сабақ.

Сабақтың  барысы:  I.  Ұйымдастыру  кезеңі:  а)  сәлемдесу    

ә)  оқушылардың  сабаққа  қатысын  тексеру

б)   оқушы  зейінін  сабаққа  аудару

II.  Үй  тапсырмасын  сұрау:№1484

I.                   Жан – жақты  білімдерін  тексеру:

1. Екіайнымалы бар сызықтық теңдеуге анықтама беріңдер.

1. Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеудің қасиеттерін айтыңдар.
2. Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеудің шешімі дегеніміз не?

IV. Жаңа  сабаққа  кіріспе:Оқушылардың  жаңа  сабаққа  дайындығын  қадағалау.

V.Жаңа  сабақ: Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін құрып, оны алмастыру тәсілімен шешуді қарастырайық.

1 – мысал. Оқушы екі сан ойлады. Бірінші сан екінші саннан 7 – ге артық. Бірінші санды 3 еселеп, одан екінші санды 2 еселеп азайтқанда, айырма 27 – ге тең болады. Оқушы қандай сан ойлады?

Шешуі:

Бірінші теңдеудегі х – ті у  арқылы өрнектеп, оны екінші теңдеудегі х – тің орнына қойғанда алғашқы теңдеулер жүйесімен мәндес теңдеулердің мынадай жүйесі алынады:

Мұндағы бір айнымалысы бар теңдеу. Осы теңдеуді шешіп, у – тің мәнін табу керек:

 теңдеудегі у- тің орнына оның мәнін қойсақ, х – тің сәйкес мәні табылады: x=6+7; x=13.

Демек, (13;6)сандар жұбы берілген теңдеулер жүйесінің шешімі болады.

Екі айнымалысы бар теңдеулер жүйесін алмастыру тәсілімен шешу үшін:

1)      Теңдеудің біреуіндегі бір айнымалыны екінші арқылы өрнектеу керек;

2)      Табылған өрнекті екінші теңдеудегі осы айнымалының орнына қою керек. Сонда бір айнымалысы бар сызықтық теңдеуді шешіп, ондағы айнымалының мәнін табу керек;

3)      Шыққан бір айнымалысы бар сызықтық еңдеуді шешіп, ондағы айнымалының мәнін табу керек;

4)      Табылған айнымалының мәнін екінші айнымалын табу өрнегіндегі орнына қойып, екінші айнымалыны табу кеерк.

Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесіндегі теңдеулердің біреуіндегі айнымалының коэффииенті 1 – ге тең болған жағдайда берілген теңдеулер жүйесін шешу үшін алмастыру тәсілін қолданған тиімді.

VI.Жаңа  сабақты  түсінгенін  тексеру:

1.      Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесі алмастыру тәсілімен қалай шешілетінін айтып беріңдер.

2.      Қандай жағдайда екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін шешу үшін алмастыру тәсілін қолданған тиімді.

VII.Жаңа  сабақты  бекіту:  №1497

1)  

2)  

3)  

4)  

5)  

VIII.Үйге  тапсырма: №1498

IX. Қорытынды:оқушылардың жаңа сабақты түсінгенін тексеріп, бағалау.