Сыпайылық қазақ тілінен ҚМЖ (2 сынып)

Тақырыбы: «От пен судың пайдасы мен зияны»
Білім беру саласы: «Әлеумет»
Бөлімдері: «Қоршаған орта»
Тақырыбы: «От пен судың пайдасы мен зияны.»
Мақсаты: Балаларды оттың және судың адам өміріндегі маңызын, пайдасын, және зиянын, пайда болу жолдарын ұғындыру. Сонымен қатар оттың тілсіз жау екендігін ұқтыру.
Өрттің зияны мен қауіпсіздігі туралы толық мағлұмат беру. Балаларға оттан, судан сақтанудың жолдарын, олардың табиғатқа, адамға өміріне әкелетін зардабын түсіндіре отырып, сіріңке, оттық, судан т. б. қатерлі нәрселерден аулақ болуға тәрбиелеу. Балаларды судың қасиетімен, құрамымен таныстыру(дәмі, түсі, иісі); судың тіршілік иесі үшін мәні, қажеттілігі туралы түсінігін кеңейту; суды үндемей білуге тәрбиелеу.
Тәрбиелік: Табиғатқа қамқорлықпен қарауға тәрбиелеу.
Көрнекіліктер: Балаларға екі стақан су, езілген бояу түрлері, қант немесе тосап.
Әдіс - тәсілдері: сөздік, көрнекілік, практикалық.
Қостілділік: Су - вода, от - огонь.
Балалар сендер су туралы және от туралы не білесіңдер? Ал судың пайдасы және зияны қандай екен? Оның түсі, дәмі туралы не айтасыңдар? Балалар судың түсі, дәмі туралы біз бүгін тәжірибе жасаймыз.
Ал қазір пайдасы мен зиянына тоқталайық.....(Көрнекіліктер арқылы балаларды сөйлету)
. Балалар судың түсін қалай өзгертуге болады? Балалар алдарыңда тұрған стакандағы суға екі түсті бояу құямыз,(түсін айырамыз) Келесі стақанға тосап слып оның дәмінің және түсінің өзгергенін айтамыз. Яғни балалар су қандай екен?(Сұйық екен) Сендер тағы қандай сұйық заттарды білесіңдер? Сүтті білесіңдер,(Сүттің түсі қандай?)- Ақ екен. Ал судың түсі жоқ екен. Жарайсыңдар, балалар.
Ал енді оттың пайдасы мен зиянына тоқталайық.
«Балалар от деген біздің досымыз, және ол біздің жауымыз екен.»
Жалпы біз от деген сөзді қалай түсінеміз?
Олай болса суретке назар аударайық.
От біздің өмірімізге қуат береді, бойымызды жылытады. От өмір сәні. Отсыз тіршілік жоқ. От жағылмаса тамақ піспейді, үй жылынбайды.
Ал от деген сөзіміздің түбіріне үңілсек; От өрісі кең екен - мысалы: Отағасы, отау, отарба.
Міне от деген сөздің өзі жылылық дегенді білдіреді.
Енді балалар осы оттың пайдасымен қатар зияны да бар екен.
Ол үшін біз отты дұрыс пайдалануымыз керек.
Дұрыс пайдаланбасақ біз күйіп қаламыз, дала өртенеді, үй өртенеді, сіріңкені дұрыс пайдалану керек, Үлкен адамдар темекіні тартқан кезде дұрыс өшіру керек, үтікті қосып тастамау керек, газды ашық тастамау керек екен.
Балалар ол үшін біз қауіпсіздік ережелерін қатаң сақтауымыз керек екен. Ол үшін біз бәріне ұқыпты қарауымыз керек екен. Үйден шығарда тоқты, отты үтекті т. б. заттарды тексеріп шығуымыз керек екен.

Адилова Нуржанат Сагатбековна

Сабақтың тақырыбы: «Отпен ойнама, балақай»

Сабақтың мақсаты:

1) Оқушыларға оттың пайдасы мен зияны туралы түсіндіру.

2) Сөйлеу тілін, ойлау дағдысын, дүниетанымын кеңейту.

3) Отпен ойнамауға, үлкеннің тілін алуға тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі: сюжетті суреттер

Сабақтың әдісі: әңгімелеу, сұрақ – жауап, сурет салу.

Өтілу барысы:

І. Ұйымдастыру. Қонақтармен амандасу.

ІІ. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын айту.

·                                 Балалар, біз бүгінгі сабағымызда сендермен оттың пайдасы мен зияны туралы айтпақшымыз.

ІІІ. 1) тақтамен жұмыс.

·                                 Мына суреттен нені көріп тұрсыңдар?

·                                 Отты.

·                                 Ал, балалар, оттың қандай пайдасы бар?

·                                 Отпен тамақ істейміз, үйімізді жылытамыз.

·                                 Ал, енді оттың зияны туралы не білеміз?

·                                 От қатты лаулап жанса, өрт болуы мүмкін. Өрттің кесірінен қаншама адамдар үйінен, тіпті өмірінен айырылып қалуы мүмкін.

«От - дос, от – жау» сөзінің мағынасын сұрау.

2) Жұмбақ шешу.

- Ал енді, мен сендерге мынадай жұмбақтар жасырамын. Кім шешуін табады екен? Ойланып, жауап берейік.

Бір нәрсе төрт бұрышты білесіз бе?

Жаны жоқ қимылдауға денесінде.

Ішінде жансыз шоқпар тығулы тұр,

Қажетін кешке жақын білесіз де. (сіріңке)

Жаурағанды күлдірер,

Аяғы жоқты жүргізер.

Өз еркіне жіберсең,

Дүниені бүлдірер. (от)

Үй үстінде ақ аю билейді. (түтін)

3) Ситуациялар шешу. (көрініс түрінде көрсету)

- Бақдәулеттің ата – анасы жұмыста болатын. Ол үйде жалғыз қалды. Бір кезде оған досы Қаршыға келді.

- Бақдәулет не істеп отырсың?

- Сабақ қарап отырмын.

- Сабақты қайтесің, одан да екеуіміз ойнайық.

- Жарайды.

Екеуі ойнауға кіріседі. Бір кезде Қаршыға қалтасына қолын салып, сіріңкені алып шығып:

·                                 Бақдәулет, мынаны қара, менде сіріңке бар. Қане, сіріңкемен от жағып көрейік.Қызық болатын шығар? Екеуі от жағуға кірісті. Содан от қатты жанған кезде екеуі шошып, үйден қаша жөнелді.

·                                 Ал, балалар, айтыңдаршы Бақдәулет пен Қаршығаның істегені дұрыс па?

·                                 Балалар пікірі тыңдалады.

Екінші ситуацияны мұғалім оқып береді.

4) Өртке байланысты ережелермен таныстыру.

Сіріңке балаға ойыншық емес.
Үйде үлкендер болмаса, электр жабдықтарын қоспа.
Сіріңкені қалтаға салып жүргенді әдет қылма.

үтікті қосып тастамау керек, газды ашық тастамау керек екен.

Үйде өрт болған жағдайда, әке – шешеңе немесе көршіңе хабарлас.

Өрт сөндіруге қарсы «101» телефонына қоңырау шалу керек.

5) Сабақты бекіту. Сабақ бойынша алған әсерлерін сурет арқылы көрсету.

ІY. Сабақты қорытындылау.

Сабақтың тақырыбы: «Оттың пайдасы мен зияны»

Мақсаты: Балаларды оттың  адам өміріндегі маңызын, пайдасын, және зиянын, пайда болу жолдарын ұғындыру. Сонымен қатар оттың тілсіз жау екендігін ұқтыру.
Өрттің зияны мен қауіпсіздігі туралы толық мағлұмат беру. Балаларға оттан сақтанудың жолдарын, олардың табиғатқа, адамға өміріне әкелетін зардабын түсіндіре отырып, сіріңке, оттық, судан т. б. қатерлі нәрселерден аулақ болуға тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі:  суреттер

Өтілу барысы:

І. Ұйымдастыру.

ІІ. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын айту.

·                                 Балалар, біз бүгінгі сабағымызда сендермен оттың пайдасы мен зияны туралы айтпақшымыз.

ІІІ. 1) тақтамен жұмыс.

·                                 Мына суреттен нені көріп тұрсыңдар?

·                                 Отты.

·                                 Ал, балалар, оттың қандай пайдасы бар?

·                                 Отпен тамақ істейміз, үйімізді жылытамыз.

·                                 Ал, енді оттың зияны туралы не білеміз?

·                                 От қатты лаулап жанса, өрт болуы мүмкін. Өрттің кесірінен қаншама адамдар үйінен, тіпті өмірінен айырылып қалуы мүмкін.

«От - дос, от – жау» сөзінің мағынасын сұрау.

2) Жұмбақ шешу.

- Ал енді, мен сендерге мынадай жұмбақтар жасырамын. Кім шешуін табады екен? Ойланып, жауап берейік.

Бір нәрсе төрт бұрышты білесіз бе?

Жаны жоқ қимылдауға денесінде.

Ішінде жансыз шоқпар тығулы тұр,

Қажетін кешке жақын білесіз де. (сіріңке)

Жаурағанды күлдірер,

Аяғы жоқты жүргізер.

Өз еркіне жіберсең,

Дүниені бүлдірер. (от)

Үй үстінде ақ аю билейді.( түтін)

 (3) Ситуациялар шешу.

- Бақдәулеттің ата – анасы жұмыста болатын. Ол үйде жалғыз қалды. Бір кезде оған досы Қаршыға келді.

- Бақдәулет не істеп отырсың?

- Сабақ қарап отырмын.

- Сабақты қайтесің, одан да екеуіміз ойнайық.

- Жарайды.

Екеуі ойнауға кіріседі. Бір кезде Қаршыға қалтасына қолын салып, сіріңкені алып шығып:

·                                 Бақдәулет, мынаны қара, менде сіріңке бар. Қане, сіріңкемен от жағып көрейік.Қызық болатын шығар? Екеуі от жағуға кірісті. Содан от қатты жанған кезде екеуі шошып, үйден қаша жөнелді.

·                                 Ал, балалар, айтыңдаршы Бақдәулет пен Қаршығаның істегені дұрыс па?

·                                 Балалар пікірі тыңдалады.

4) Өртке байланысты ережелермен таныстыру.

-Сіріңке балаға ойыншық емес.
-Үйде үлкендер болмаса, электр жабдықтарын қоспа.
-Сіріңкені қалтаға салып жүргенді әдет қылма.

-үтікті қосып тастамау керек, газды ашық тастамау керек екен.
-Үйде өрт болған жағдайда, әке – шешеңе немесе көршіңе хабарлас.

-Өрт сөндіруге қарсы «101» телефонына қоңырау шалу керек.

5) Сабақты бекіту. Сабақ бойынша алған әсерлерін сурет арқылы көрсету.

ІY. Сабақты қорытындылау.

түтін)

«Бұлақты»

Краткое описание документа:

сыпайылық туралы айтылған сөздер мен өрттің қауіпсізгі баяндалады. Бұл жерде өрттің пайдаымен зияны қамтылған ақпарат болып табылады. Адам өмріндегі апат кезінде сыпайылық қағидатын сақитап, жақсы, керемет, өте жақсы деген сөздерді айуға болатындығы баяндалған жұмыс, жұмыс топта, жұпта , жеке орындалуға бағытталады.