Т Е С Т Ы Т Æ
ИРОН ÆВЗАГÆЙ
3-аг КЪЛАС
ЦУЦАТЫ РОЗÆ
Сфидар сæ кодта Республикæ Цæгат Ирыстон-Аланийы
ахуырад æмæ наукæйы министрад
1. Дыккаг къласы рацыд æрмæг зæрдыл æрлæууын
кæнын………………..
|
4
|
2. Мыртæ æмæ дамгъæтæ……………………………………………………..
|
4
|
3. Зылангон æмæ æзылангон
æмхъæлæсонтæ……………………………….
|
6
|
4. Æмкъай зылангон æмæ æзылангон
æмхъæлæсонтæ (в-ф, г-к, дз-ц, гъ-х, з-с)……………………………………………………………………………...
|
8
|
5. Æмхъæлæсонтæ г, к (кк), къ-йы ивынад дж,
ч (чч) чъ-йæ хъæлæсон ы-йы разæй..............................................................................................................
|
10
|
6. Дæргъвæтин æмхъæлæсонтæ……………………………………………....
|
11
|
7. Дзырд. Дзырды хæйттæ. Кæрон…………………………………………...
|
12
|
8. Уидаг………………………….……………………………………………..
|
13
|
9. Уидаг фæсæфтуантимæ………….…………………………………………
|
15
|
10. Уидаг æмæ разæфтуан…………………………………………………….
|
16
|
11. Ныхасы хæйттæ……………………………………………………………
|
17
|
12. Номдар………………….………………………………………………….
|
19
|
13. Номдарты нымæц………….………………………………………………
|
21
|
14. Сæрмагонд æмæ иумæйаг номдартæ…………………………………….
|
22
|
15. Номдарты кæрæтты ивынад æндæр дзырдтимæ бæтгæйæ
фæрстытæм гæсгæ……………………………………………………………………………
|
24
|
16. Миногон……………………………………………………………………
|
25
|
17. Мивдисæг…………………………………………………………………..
|
26
|
18. Мивдисæджы æбæлвырд формæ…………………………………………
|
27
|
19. Мивдисæджы ивынад афонтæм гæсгæ…………………………………..
|
27
|
20. Хъуыдыйад…………………………………………………………………
|
29
|
21. Таурæгъон, фарстон æмæ хъæрон
хъуыдыйæдтæ………………………
|
30
|
22. Хъуыдыйады сæйраг уæнгтæ……………………………………………..
|
30
|
23. Хъуыдыйады фæрссаг уæнгтæ……………………………………………
|
32
|
1. Дыккаг къласы рацыд æрмæг зæрдыл æрлæууын кæнын.
1.1. Дзырд цы
фарстæн дзуапп дæтты, уый фæнысан кæн (+).
|
Чи?
|
Цы?
|
мæй
|
|
|
хох
|
|
|
æмбал
|
|
|
цуанон
|
|
|
был
|
|
|
мæллæг
|
|
|
аив
|
|
|
дур
|
|
|
дзуапп
|
|
|
1.2. Дзырд цы
фарстæн дзуапп дæтты, уый фæнысан кæн (+).
|
Цавæр?
|
Цыхуызæн?
|
уымæл
|
|
|
сырх
|
|
|
хъарм
|
|
|
бур
|
|
|
хуымæтæг
|
|
|
тæвд
|
|
|
стонг
|
|
|
буц
|
|
|
æвзæр
|
|
|
2. Мыртæ æмæ дамгъæтæ.
2.1. Мырты æмæ
дамгъæты нымæц фæбæрæг кæн.
|
Цал мыры?
|
Цал дамгъæйы?
|
даргъ
|
|
|
дыргъ
|
|
|
хъæбæрхор
|
|
|
садзын
|
|
|
сыкъа
|
|
|
лæгдзинад
|
|
|
хæлардзинад
|
|
|
дзæбидыр
|
|
|
джитъри
|
|
|
2.2. Мырты æмæ
дамгъæты нымæц фæбæрæг кæн.
|
Цал мыры?
|
Цал дамгъæйы?
|
цæгъды
|
|
|
сауцъиу
|
|
|
хъæдхой
|
|
|
саулагъз
|
|
|
цъиусур
|
|
|
ныфсджын
|
|
|
вазыгджын
|
|
|
къахвæндаг
|
|
|
дзывылдар
|
|
|
2.3. Дамгъæты
нымæц мырты нымæцæй фылдæр цы дзырды у, уый фæнысан кæн (+).
хъæдгæс
|
|
бæстæ
|
|
горæт
|
|
æгънæг
|
|
денджыз
|
|
æмдзæвгæ
|
|
тыхджын
|
|
сыхаг
|
|
цъылын
|
|
2.4. Дамгъæты
нымæц мырты нымæцæй фылдæр цы дзырды у, уый фæнысан кæн (+).
фыд
|
|
рудзынг
|
|
æфсымæр
|
|
Салам
|
|
сыгъдæг
|
|
цъиусур
|
|
пъеро
|
|
дуар
|
|
хъæдхой
|
|
3. Зылангон æмæ æзылангон æмхъæлæсонтæ.
3.1. Зылангон
мыртæй цы дзырдтæ райдайынц, уыдон фæнысан кæн (+).
нывгæнæг
|
|
худ
|
|
заз
|
|
фæз
|
|
голлаг
|
|
цъар
|
|
зæхх
|
|
рынчындон
|
|
быдыр
|
|
3.2. Æзылангон
мыртæй цы дзырдтæ райдайынц, уыдон фæнысан кæн (+).
чиныг
|
|
тæрс
|
|
бæрæгбон
|
|
царв
|
|
булкъ
|
|
фæлтæрæн
|
|
цъиу
|
|
змис
|
|
стъол
|
|
3.3. Æрмæстдæр
зылангон мыртæ цы дзырдты ис, уыдон фæбæрæг кæн (+).
минæвар
|
|
рувас
|
|
дзæбидыр
|
|
бандон
|
|
гæлæбу
|
|
майрæмбон
|
|
арс
|
|
рудзынг
|
|
цард
|
|
3.4.Æрмæстдæр
зылангон мыртæ цы дзырдты ис, уыдон фæбæрæг кæн (+).
Дигора
|
|
Беслан
|
|
Мæздæг
|
|
Ирыстон
|
|
Терк
|
|
Æрыдон
|
|
зымæг
|
|
герб
|
|
Алагир
|
|
3.5.Æрмæстдæр
æзылангон мыртæ цы дзырдты ис, уыдон фæбæрæг кæн (+).
худ
|
|
фæрдыг
|
|
систæ
|
|
аст
|
|
асыкк
|
|
фыс
|
|
цæхх
|
|
дзабыр
|
|
сыфтæ
|
|
3.6. Зылангон
дамгъæтæй цы хъуыдыйæдтæ райдайынц, уыдон фæнысан кæн (+).
Доны мидæг æгас у,сурыл мард.
|
|
Дзых ын нæй,
афтæмæй дзуры.
|
|
Æртæ æфсымæрыл иу
худ.
|
|
Бабегæн агроном
радта кæрдойы тала.
|
|
Сæнæфсиры цупал
уыдис тар сырх.
|
|
3.7. Æзылангон
дамгъæтæй цы хъуыдыйæдтæ райдайынц, уыдон фæнысан кæн (+).
Кæртмæ бадзæгъæл
арсы лæппын.
|
|
Саби йæ фæхуыдта
хъазæн.
|
|
Мыдгæсы бинонтæ
цардысты хъæды.
|
|
Лæппу æрбахаста
куыдзæн хæринаг.
|
|
Симæ æххуыс кæны йæ
чысыл æфсымæрæн.
|
|
4. Æмкъай зылангон æмæ æзылангон æмхъæлæсонтæ (в-ф,
г-к, дз-ц, гъ-х, з-с).
4.1. Цухгонд мыр
фæнысан кæн (+).
|
г
|
К
|
сæра.тæ
|
|
|
са.тæ
|
|
|
.уырд
|
|
|
лæ.тæ
|
|
|
.уырд
|
|
|
уын.тæ
|
|
|
æв.тæ
|
|
|
уыр.тæ
|
|
|
су.тæ
|
|
|
4.2. Цухгонд мыр
фæнысан кæн (+).
|
гъ
|
х
|
бирæ.тæ
|
|
|
дыр.тæ
|
|
|
хæ.тæ
|
|
|
сæ.тæ
|
|
|
уæр.тæ
|
|
|
сыр.
|
|
|
хи.тæ
|
|
|
мар.
|
|
|
бæ.тæ
|
|
|
4.3. Цухгонд мыр
фæнысан кæн (+).
|
з
|
с
|
бабы.тæ
|
|
|
.æгъ
|
|
|
на.тæ
|
|
|
.æгъ
|
|
|
хъа.тæ
|
|
|
гогы.тæ
|
|
|
фы.тæ
|
|
|
ба.тæ
|
|
|
фæ.тæ
|
|
|
4.4. Цухгонд мыр
фæнысан кæн (+).
|
дз
|
ц
|
æнгуыл.тæ
|
|
|
къамбе.тæ
|
|
|
хъæдын.тæ
|
|
|
пе.тæ
|
|
|
цæджын.тæ
|
|
|
фон.тæ
|
|
|
уа.тæ
|
|
|
уадын.тæ
|
|
|
4.5. Цухгонд мыр
фæнысан кæн (+).
|
в
|
ф
|
карто.тæ
|
|
|
ры.та
|
|
|
æхсны.тæ
|
|
|
ца.та
|
|
|
стъæл.
|
|
|
и.та
|
|
|
сы.тæ
|
|
|
æхсыр.
|
|
|
ны.тæ
|
|
|
5. Æмхъæлæсонтæ г, к (кк), къ-йы ивынад дж, ч (чч)
чъ-йæ хъæлæсон ы-йы разæй.
5.1. Цухгонд мыр
фæнысан кæн (+).
|
дж
|
ч
|
чъ
|
а.ы
|
|
|
|
уы.ы
|
|
|
|
кар.ы
|
|
|
|
бул.ы
|
|
|
|
уасæ.ы
|
|
|
|
фæны.ы
|
|
|
|
цæвæ.ы
|
|
|
|
голла.ы
|
|
|
|
фын.ы
|
|
|
|
5.2. Цухгонд мыр
фæнысан кæн (+).
|
дж
|
ч
|
чъ
|
уалдзæ.ы
|
|
|
|
тæс.ы
|
|
|
|
мул.ы
|
|
|
|
лæ.ы
|
|
|
|
æвза.ы
|
|
|
|
чины.ы
|
|
|
|
зул.ы
|
|
|
|
кадæ.ы
|
|
|
|
зарæ.ы
|
|
|
|
5.3. Цухгонд мыр
фæнысан кæн (+).
|
дж
|
ч
|
чъ
|
Нæ карк бадти
тæс.ы.
|
|
|
|
Къласмæ æрбахызт
уырыссаг æвза.ы ахуыргæнæг.
|
|
|
|
Пар.ы сарæзтой Пар.ы сарæзтой ног херы.
|
|
|
|
Мæлдзы.ы дон
фæцæйласта.
|
|
|
|
Цир.ы къах бавæрæн
нал уыд.
|
|
|
|
Уыцы диссаджы кафт
хонынц Алыбе.ы кафт.
|
|
|
|
6. Дæргъвæтин æмхъæлæсонтæ.
6.1. Дæргъвæтин
æмхъæлæсонтæ цы дзырдты фыссæм, уыдон фæнысан кæн (+).
гол.аг
|
|
тел.ефон
|
|
фæз.æг
|
|
зил.акк
|
|
.сад
|
|
фыц.аг
|
|
сын.тæг
|
|
цæв.æг
|
|
фаз.он
|
|
6.2. Дæргъвæтин
æмхъæлæсонтæ цы дзырдты фыссæм, уыдон фæнысан кæн (+).
хус.ар
|
|
сывæл.он
|
|
бæл.он
|
|
кæт.аг
|
|
æвз.аг
|
|
дис.аджы
|
|
хал.сартæ
|
|
цып.ар
|
|
хъæд.аг
|
|
6.3. Иу рæнхъæй
иннæмæ раст цы дзырдтæ ахастам, уыдон фæбæрæг кæн (+).
цыл-лæ
|
|
дзып-п
|
|
уал-лон
|
|
æрты-ццæг
|
|
хъæу-уон
|
|
уæз-зау
|
|
хæлæр-ттæ
|
|
Мусс-æ
|
|
къæс-са
|
|
6.4. Иу рæнхъæй
иннæмæ раст цы дзырдтæ ахастам, уыдон фæбæрæг кæн (+).
хъуыд-даг
|
|
къæ-ппæг
|
|
фа-ллаг
|
|
вæй-йы
|
|
цыпп-ар
|
|
дыуу-æ
|
|
тыл-лæг
|
|
ин-нæтæ
|
|
гæх-хæтт
|
|
6.5. Рæдыд цы
дзырдты ис, уыдон фæбæрæг кæн (+).
сывæллæтæ
|
|
æмбæлттæ
|
|
уалон
|
|
нымæттæ
|
|
дæтæ
|
|
цыллæ
|
|
нылæг
|
|
хъæддаг
|
|
мыгаг
|
|
7. Дзырд. Дзырды хæйттæ. Кæрон.
7.1. Дзырдтæ кæрон
мæ-имæ фæбæрæг кæн (+).
былмæ
|
|
денджызæн
|
|
сыфæй
|
|
нанамæ
|
|
хуызмæ
|
|
нымады
|
|
кæсагахсæгмæ
|
|
харбызмæ
|
|
лæгмæ
|
|
7.2. Дзырдтæ кæрон
ы-имæ фæбæрæг кæн (+).
æмбалы
|
|
стъолау
|
|
æхсæвæн
|
|
гутоны
|
|
халсары
|
|
арвы
|
|
дзоныгъимæ
|
|
бирæгъмæ
|
|
рудзынджы
|
|
7.3. Хъæугæ кæрон
фæнысан кæн (+).
|
æй
|
ыл
|
мæ
|
Кæсаг дон.. хæцыди.
|
|
|
|
Батыр бæх..
рахызти.
|
|
|
|
Лæппу афардæг йæ
фæндаг..
|
|
|
|
Тулдз бæласы бын..
бафтыд иу лæппу.
|
|
|
|
8. Уидаг.
8.1. Æмуидаг
дзырдтæ фæнысан кæн (+).
8.2. Æмуидаг
дзырдтæ фæнысан кæн (+).
хæдзар
|
|
хæдзаргæс
|
|
хæдзардзин
|
|
хæзна
|
|
8.3. Æмуидаг
дзырдтæ фæнысан кæн (+).
8.4. Æмуидаг
дзырдтæ фæнысан кæн (+).
хъæуы
|
|
хъæууон
|
|
хъæугæрон
|
|
хъæрзы
|
|
8.5. Æмуидаг
дзырдтæ фæнысан кæн (+).
фыссæг
|
|
фыссы
|
|
фыссинаг
|
|
фысæн
|
|
8.6. Æмуидаг
дзырдтæ фæнысан кæн (+).
хъæдхой
|
|
хъæддаг
|
|
хъæдгæс
|
|
хъæбул
|
|
8.7. Уидаджы ис:
|
3 дамгъæйы
|
4 дамгъæйы
|
5 дамгъæйы
|
хохагæй
|
|
|
|
фыссæгмæ
|
|
|
|
худагимæ
|
|
|
|
уæндоныл
|
|
|
|
стъолы
|
|
|
|
рувасау
|
|
|
|
хæрагмæ
|
|
|
|
куыдзæн
|
|
|
|
фаззоны
|
|
|
|
9. Уидаг фæсæфтуантимæ.
9.1. Фæбæрæг кæн
фæсæфтуан он-имæ цы дзырдтæ ис, уыдон (+).
бон
|
|
зымæгон
|
|
зæххон
|
|
рон
|
|
бæлццон
|
|
дон
|
|
быдырон
|
|
уатон
|
|
хæдзарон
|
|
9.2. Фæбæрæг кæн фæсæфтуан джын-имæ цы дзырдтæ ис,
уыдон (+).
зымæджы
|
|
цæхджын
|
|
фæззæджы
|
|
зондджын
|
|
уындджын
|
|
кадджын
|
|
хъаруджын
|
|
цæхæраджын
|
|
дидинæджы
|
|
9.3. Фæбæрæг кæн фæсæфтуан æг-имæ цы дзырдтæ ис, уыдон
(+).
фыссæг
|
|
уасæг
|
|
лæг
|
|
ласæг
|
|
æвзаг
|
|
дзурæг
|
|
зарæг
|
|
кæсæг
|
|
фæззæг
|
|
9.4. Дзырдтæ схемæмæ гæсгæ фæнысан кæн (+).
|
^
|
хæринагыл
|
|
барæгмæ
|
|
лидзæгæн
|
|
англисаг
|
|
ракаст
|
|
ахуд
|
|
хæсджынимæ
|
|
уарзоны
|
|
кусагæн
|
|
10. Уидаг æмæ разæфтуан.
10.1. Разæфтуан
фæнысан кæн (+).
|
æр
|
ба
|
фæ
|
..фæрс æмæ ..зонай.
|
|
|
|
Уыд зымæг -
..цыбыр бон.
|
|
|
|
..карстам,..ластам
нæ хортæ,нæ хос.
|
|
|
|
10.2. Разæфтуан
фæнысан кæн (+).
|
ба
|
с
|
ны
|
Æнæ фæрæт, æнæ
дзæбугæй .кæны хæдзар.
|
|
|
|
Æнæ къах æнæ къух,
афтæмæй дуар..кæны.
|
|
|
|
Зымæг ..цыди йæ
рады.
|
|
|
|
10.3. Разæфтуан
фæнысан кæн (+).
|
ны
|
фæ
|
æр
|
Цы байтауай,уый
..кæрддзынæ.
|
|
|
|
Иу лæппу хъæрæй
..ххуды.
|
|
|
|
..цæуынц уæм
дæрдбæлццонтæ.
|
|
|
|
10.4. Разæфтуан
фæнысан кæн (+).
|
ба
|
ра
|
фæ
|
Уалдзыгон мæргътæ
..зарыдысты алы æвзæгтæй.
|
|
|
|
Фæмил вæййынц
хæхтæ, ..бур вæййы дон.
|
|
|
|
Зæронд лæгтæ ныхасы
..дынц.
|
|
|
|
10.5. Дзырдтæ
схемæмæ гæсгæ фæнысан кæн (+).
|
|
^
|
¬^
|
иронау
|
|
|
|
сырдимæ
|
|
|
|
бакæнæгæн
|
|
|
|
хилæгыл
|
|
|
|
дзурæгмæ
|
|
|
|
бацæуæгæй
|
|
|
|
фæразоны
|
|
|
|
нывы
|
|
|
|
кусæгмæ
|
|
|
|
10.6. Дзырдтæ
схемæмæ гæсгæ фæнысан кæн (+).
|
^
|
¬
|
¬^
|
нарон
|
|
|
|
бафæрс
|
|
|
|
бонджын
|
|
|
|
бакусæг
|
|
|
|
ныззарæг
|
|
|
|
æмбал
|
|
|
|
азар
|
|
|
|
схизæг
|
|
|
|
ныххæссæг
|
|
|
|
11. Ныхасы хæйттæ.
11.1. Дзырд цы
фарстæн дзуапп дæтты, уый фæнысан кæн (+).
|
цы?
|
цавæр?
|
цы кусы?
|
æгъдау
|
|
|
|
æфсарм
|
|
|
|
хъаруджын
|
|
|
|
зары
|
|
|
|
æфсармджын
|
|
|
|
кадджын
|
|
|
|
кафы
|
|
|
|
фæндыр
|
|
|
|
агуры
|
|
|
|
11.2. Дзырд цы
фарстæн дзуапп дæтты, уый фæнысан кæн (+).
|
чи?
|
цавæр?
|
цы кусы?
|
сылгоймаг
|
|
|
|
шофыр
|
|
|
|
æхсы
|
|
|
|
цæгъды
|
|
|
|
уыны
|
|
|
|
рæсугъд
|
|
|
|
хо
|
|
|
|
рæсуг
|
|
|
|
хъæдын
|
|
|
|
11.3. Предмет,
предметы æууæл кæнæ предметы архайд цы дзырдтæ æвдисынц, уыдон фæбæрæг кæн.(+).
|
предмет
|
предметы æууæл
|
предметы архайд
|
рацыдысты
|
|
|
|
сырд
|
|
|
|
ныссæрфта
|
|
|
|
лидзы
|
|
|
|
талынг
|
|
|
|
стыр
|
|
|
|
хæцæнгарз
|
|
|
|
сæрæн
|
|
|
|
дзынга
|
|
|
|
11.4. Предмет,
предметы æууæл кæнæ предметы архайд цы дзырдтæ
æвдисынц,уыдон фæбæрæг кæн.
|
предмет
|
предметы æууæл
|
предметы архайд
|
скодтой
|
|
|
|
тæрсы
|
|
|
|
адджын
|
|
|
|
уалдзыгон
|
|
|
|
уæлæдарæс
|
|
|
|
халамæрзæн
|
|
|
|
кърандас
|
|
|
|
кондджын
|
|
|
|
маст
|
|
|
|
11.5. Саудæрæй
фыст дзырд цы ныхасы хаймæ хауы, уый сбæрæг кæн (+).
|
номдар
|
миногон
|
мивдисæг
|
Æрбатахт сырх
гæлæбу.
|
|
|
|
Хорз æмбалы
фæндагыл базонынц.
|
|
|
|
Гæдыйы къах цыбыр у.
|
|
|
|
Зæронд лæг сдзырдта Солтанмæ.
|
|
|
|
Мæнæ зæронд ус фæцæуы
æд гогон.
|
|
|
|
12. Номдар.
12.1. Чи уыд
зындгонд богал? (+).
Черчесты Зауыр
|
|
Тедеты Бахва
|
|
Тугъанты Махарбег
|
|
Хъаныхъуаты Бола
|
|
12.2. Ном
«Дзæуджыхъæу» арæзт у… (+).
адæймаджы номæй
|
|
доны номæй
|
|
уынджы номæй
|
|
комы номæй
|
|
12.3. Цæй ныв ис
Ирыстоны гербыл? (+).
арсы
|
|
стайы
|
|
дæбидыры
|
|
домбайы
|
|
12.4. Цæй ныв ис
Дзæуджыхъæуы гербыл? (+).
карды
|
|
фаты
|
|
дæгъæлы
|
|
æрдыны
|
|
12.5. Дзырд
«Алагир» æвдисы (+).
Фаллаг Ир
|
|
Уæллаг Ир
|
|
Стыр Ир
|
|
Дæллаг Ир
|
|
12.6. Номдар
æвдисы (+).
архайд
|
|
æууæл
|
|
предмет
|
|
хуыз
|
|
12.7 . Адæймагæн
зынаргъ у мадæлон… (+).
12.8. Кæд мæ
чиныг уарзын раст уæлæ худгæ…(+).
12.9. Атадысты
миттæ, бахъæлдзæг и… (+).
13. Номдарты нымæц.
13.1. Номдарты
нымæц фæнысан кæн(+).
|
Иууон нымæц
|
Бирæон нымæц
|
сывæллæттæ
|
|
|
ныв
|
|
|
ахорæнтæ
|
|
|
къæхтæ
|
|
|
лæппутæ
|
|
|
дæттæ
|
|
|
рæттæ
|
|
|
нæмыг
|
|
|
13.2. Номдарты
нымæц фæнысан кæн(+).
|
Иууон нымæц
|
Бирæон нымæц
|
сабитæ
|
|
|
хур
|
|
|
æрсытæ
|
|
|
галуан
|
|
|
мæсгуытæ
|
|
|
горæттæ
|
|
|
гæлæбу
|
|
|
скъолатæ
|
|
|
13.3. Номдарты
нымæц фæнысан кæн(+).
|
Иууон нымæц
|
Бирæон нымæц
|
Кæсаглас.. фынæй
кæнынц иу къахыл.
|
|
|
Лæппу.. лæууыд
бæласы æнцой.
|
|
|
Маймули . зæхмæ
агæпп кодта.
|
|
|
Уалдзыгон фæз..
æрттивынц.
|
|
|
14. Сæрмагонд æмæ иумæйаг номдартæ.
14.1. Сæрмагонд
номдартæ фæбæрæг кæн (+).
ном
|
|
аминæт
|
|
мад
|
|
эрик
|
|
хъобан
|
|
къоста
|
|
терк
|
|
дон
|
|
журнал
|
|
14.2. Сæрмагонд
номдартæ фæбæрæг кæн (+).
арсен
|
|
æррадон
|
|
мадхох
|
|
уынг
|
|
коцойтæ
|
|
умар
|
|
багаты
|
|
барон
|
|
чызг
|
|
14.3. Сæрмагонд
номдартæ фæбæрæг кæн (+).
хæххон
|
|
беслан
|
|
мыггаг
|
|
ногир
|
|
камбилеевкæ
|
|
дæбе
|
|
дзæуджыхъæу
|
|
зилгæ
|
|
мæскуы
|
|
14.4. Дудараты
Вероникæ у… (+).
ахуыргæнæг
|
|
дирижер
|
|
фыссæг
|
|
ахуыргонд
|
|
14.5. Плиты Иссæ
уыд… (+).
космонавт
|
|
фыссæг
|
|
Советон Цæдисы 2
хатты хъæбатыр
|
|
богал
|
|
14.6. Кæд райдайы
ахуыры аз? (+).
тæнджы мæйы
|
|
сусæны мæйы
|
|
рухæны мæйы
|
|
кæфты мæйы
|
|
14.7. Абайты Васо
уыд(+).
тæхæг
|
|
поэт
|
|
дохтыр
|
|
зындгонд ахуыргонд
|
|
14.8. Андиаты
Сослан у…(+).
науы капитан
|
|
артист
|
|
инженер
|
|
Олимпаг хъæзтыты
чемпион
|
|
14.9. Нæртон
адæмы хъæбатырдæр уыд…(+).
Хæмыц
|
|
Батрадз
|
|
Ацæмæз
|
|
Уырызмæг
|
|
15. Номдарты кæрæтты ивынад æндæр дзырдтимæ бæтгæйæ
фæрстытæм гæсгæ.
15.1. Дзырд, цы
фарстæн дзуапп дæтты, уый фæнысан кæн (+).
|
Кæй?
|
Кæмæ?
|
дадамæ
|
|
|
чызгмæ
|
|
|
Сонайы
|
|
|
усмæ
|
|
|
хъæбатыры
|
|
|
Къостайы
|
|
|
фæсивæдмæ
|
|
|
сывæллоны
|
|
|
дохтыры
|
|
|
15.2. Дзырд, цы
фарстæн дзуапп дæтты, уый фæнысан кæн (+).
|
Цæмæн?
|
Цæйау?
|
портийау
|
|
|
дидинæгæн
|
|
|
амондау
|
|
|
æрдузæн
|
|
|
фæлтæрæнау
|
|
|
бæласау
|
|
|
горæтæн
|
|
|
уынгæн
|
|
|
хæдзарæн
|
|
|
15.3. Дзырд, цы
фарстæн дзуапп дæтты, уый фæнысан кæн (+).
|
Цæмæй?
|
Цæмæн?
|
Сæныкк.. хизæнæй
|
|
|
Фесæфт йæ мад.
|
|
|
Баззади сидзæр..
|
|
|
Алы бон тад.
|
|
|
Бафсæды кæрдæг..
|
|
|
Бануазы дон,
|
|
|
Афтæмæй хъæлдзæгæй
|
|
|
Арвиты бон.
|
|
|
16. Миногон.
16.1. Миногонтæ
фæнысан кæн (+).
сыгъдæг
|
|
алтъами
|
|
сæйраг
|
|
æндах
|
|
кæрдо
|
|
судзин
|
|
нарæг
|
|
фæлмæн
|
|
нард
|
|
16.2. Миногонтæ
фæнысан кæн (+).
хус
|
|
бæлас
|
|
хуымæтæг
|
|
цард
|
|
зæронд
|
|
тар
|
|
фæлмæн
|
|
дымгæ
|
|
стъалы
|
|
16.3. Миногонтæ сæ
ас, формæ æмæ ад-мæ гæсгæ фæнысан кæн (+).
|
ас
|
формæ
|
ад
|
стыр
|
|
|
|
маст
|
|
|
|
тымбыл
|
|
|
|
цæхджын
|
|
|
|
дæргъæццон
|
|
|
|
адджын
|
|
|
|
туаг
|
|
|
|
егъау
|
|
|
|
чысыл
|
|
|
|
16.4. Цæгат
Ирыстоны тырысайы ис (+).
бур хуыз
|
|
сырх хуыз
|
|
цъæх хуыз
|
|
урс хуыз
|
|
16.5. Ссыгъди…-
дæтты дын бар,-
Размæ ныр дæ
фæндаг дар (+).
17. Мивдисæг.
17.1. Мивдисæгæй цы хъуыдыйæдтæ райдайынц, уыдон
фæбæрæг кæн (+).
Хадизæт цæры
горæты.
|
|
Æрæмбырд кодта
Тугъан кадджытæ.
|
|
Мад балхæдта гогыз.
|
|
Араст доны былмæ
Таймураз.
|
|
Дымдта уазал дымгæ.
|
|
17.2. Мивдисæгæй цы хъуыдыйæдтæ райдайынц, уыдон
фæбæрæг кæн (+).
Хур хъазы арвыл.
|
|
Райхъал бæстæ
цъиуты зардæй.
|
|
Райынц фæзтæ, райы
зæхх…
|
|
Бæласы сыфтæ
згъæлдысты зæхмæ.
|
|
Фæкастæн æмæ
ауыдтон чысыл лæппуйы.
|
|
18. Мивдисæджы æбæлвырд формæ.
18.1. Мивдисæджы æбæлвырд формæ кæцы хъуыдыйады ис,
уый фæбæрæг кæн (+).
Зæринæ базыдта
цæгъдын.
|
|
Сæрмæт хъазы
портийæ.
|
|
Чысыл чызджытæ
уарзынц хъазын.
|
|
Иу лæппу йæ фыдмæ
хъæумæ æрцыди.
|
|
Зæидæ амоны сабитæн
кæсын.
|
|
18.2. Мивдисæджы æбæлвырд формæ кæцы хъуыдыйады ис,
уый фæбæрæг кæн (+).
Фидар зоны
шахмæттæй хъазын.
|
|
Тæрхъус амбæхст
къутæрты æхсæн.
|
|
Фатимæйы фæнды
Сатанайы хуызæн уæвын.
|
|
Мурат систа сæгуыты
йæ хъæбысмæ.
|
|
Скъоладзауты хъæуы
бирæ зонын.
|
|
19. Мивдисæджы ивынад афонтæм гæсгæ.
19.1. Мивдисæджы
афонтæ фæнысан кæн (+).
|
нырыккон афон
|
ивгъуыд афон
|
суинаг афон
|
хъазыд
|
|
|
|
лæууыд
|
|
|
|
зары
|
|
|
|
фæцæуы
|
|
|
|
зилы
|
|
|
|
фысдзæн
|
|
|
|
аласта
|
|
|
|
кæсдзæн
|
|
|
|
кусдзæн
|
|
|
|
19.2. Мивдисæджы
афонтæ фæнысан кæн (+).
|
нырыккон афон
|
ивгъуыд афон
|
суинаг афон
|
ахордзæн
|
|
|
|
хаудзæн
|
|
|
|
хуыйы
|
|
|
|
мæрздзæн
|
|
|
|
ныв кæны
|
|
|
|
бадт
|
|
|
|
сæрфы
|
|
|
|
хъуыды кæны
|
|
|
|
цæуы
|
|
|
|
19.3. Мивдисæджы
афонтæ фæнысан кæн (+).
|
нырыккон афон
|
ивгъуыд афон
|
суинаг афон
|
Уарзта
|
|
|
|
Хоны
|
|
|
|
Басаст
|
|
|
|
Æмбардзæн
|
|
|
|
Зыдта
|
|
|
|
Тæхдзæн
|
|
|
|
Уайы
|
|
|
|
Æндзары
|
|
|
|
Рæздзæн
|
|
|
|
19.4. Хъæугæ
мивдисæг фæнысан кæн.(+).
|
фæуыдзæн
|
амайы
|
ацыд
|
Зæронд лæг … мæсыг.
|
|
|
|
Мæскуыйаг лæппу
сæхимæ…
|
|
|
|
Тагъд … ахуыры аз.
|
|
|
|
19.5. Хъæугæ
мивдисæг фæнысан кæн(+).
|
дзурдзæн
|
райста
|
зилы
|
Алан …чиныг
библиотекæйæ.
|
|
|
|
Дада … дыргъдонмæ.
|
|
|
|
Салам … ног
хабæрттæ.
|
|
|
|
20. Хъуыдыйад.
20.1. Хъуыдыйæдтæ
фæнысан кæн (+).
Лагерь хъæу зыны
|
|
Фæззæг мæргътæ
атæхынц хуссармæ
|
|
Лæппу цæуы скъоламæ
|
|
Лæууы зарынц
хъæугæрон
|
|
Уыдис зымæгон уазал
райсом
|
|
20.2. Хъуыдыйæдтæ
фæнысан кæн (+).
Хур къудзитæ обау
|
|
Быдыртæ фæбур сты
|
|
Хæрæг фыс райстой
|
|
Чызг цæгъды
фæндырæй
|
|
Борик æмæ Алик иу
уæладзыджы цæрынц
|
|
20.3. Хъуыдыйæдтæ
фæнысан кæн (+).
Бон уыд тынг тæвд
|
|
Аразы зары ныхас
кæны
|
|
Чермен садзы бæлас
|
|
Рæсугъд ставд лидзы
|
|
Хорз хъуыддаг
адæмæй нæ рох кæны
|
|
21. Таурæгъон, фарстон æмæ хъæрон хъуыдыйæдтæ.
21.1. Хъуыдыйады
хуыз фæнысан кæн (+).
|
таурæгъон
хъуыдыйад
|
фарстон
хъуыдыйад
|
хъæрон
хъуыдыйад
|
Дæ мад кæм кусы
|
|
|
|
Рувасы куыйтæ
расырдтой
|
|
|
|
Рувас бакаст
уæрыкмæ
|
|
|
|
Æнусмæ уæд
сабырдзинад
|
|
|
|
Чи кæны нывтæ
|
|
|
|
21.2. Хъуыдыйады
хуыз фæнысан кæн (+).
|
таурæгъон
хъуыдыйад
|
фарстон
хъуыдыйад
|
Кæцы къласы ахуыр
кæныс
|
|
|
Хур судзы, уырыдзы
хæрынæн бæззы
|
|
|
Ирыстоны æрдз у
рæсугъд
|
|
|
Дардмæ хъуыст
булæмæргъы зарæг
|
|
|
Цавæр æвзагыл
дзурыс
|
|
|
21.3. Хъуыдыйады
хуыз фæнысан кæн (+).
|
таурæгъон
хъуыдыйад
|
фарстон
хъуыдыйад
|
Кæй фырт дæ
|
|
|
Толайы
|
|
|
Кæм уыдтæ
|
|
|
Скъолайы
|
|
|
Алы бон дæр дзы
вæййын
|
|
|
22. Хъуыдыйады сæйраг уæнгтæ.
22.1. Сæйратæй цы
хъуыдыйад райдайы, уый фæнысан кæн (+).
Хур ракаст.
|
|
Фæлмæн дымгæ
радымдта.
|
|
Мæргътæ райхъал
сты.
|
|
Зондджын лæг сæрæй
архайы.
|
|
Ахуыргæнæг амоны
урок.
|
|
22.2. Зæгъинагæй цы
хъуыдыйад райдайы, уый фæнысан кæн (+).
Ралæууыд æнусон
уалдзæг.
|
|
Рæсугъд цъæх нæууыл
дидинæг зайы.
|
|
Æрцыд диссаджы цау.
|
|
Фæзынд цъæх кæрдæг.
|
|
Бæрзонд хæхтæ
фæлгæсынц дардмæ.
|
|
22.3. Сæйраг
уæнгты бын бахахх кæн.
Ралæудзæн та
хурджын уалдзæг.
|
|
|
|
|
22.4. Сæйраг
уæнгты бын бахахх кæн.
Æхсæрæг йæ бынатмæ
æхсæртæ хæссы.
|
|
|
|
|
|
22.5 Сæйрат æмæ
зæгъинаджы бын раст цы хъуыдыйады бахахх кодтам, уый фæнысан кæн (+).
Иубон гыццыл
Тамик хъазыди уынджы.
____________________________________________________________________________________________
|
|
Фæзындис рæсугъд малусæг.
_____________________________________________________________________________________________________________________________
|
|
Рудзынгæй æрбакаст цъæх уалдзæг.
_____________________________________________________________________________________________________________________________________
|
|
Сослан фæйнæгæй сарæзта хæдтæхæг.
_________________________________________________________________________________________________________________________
|
|
Сабитæ ныссагътой дидинджыты хуым.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________
|
|
22.6. Сæйрат æмæ
зæгъинаджы бын раст цы хъуыдыйады баххах кодтам, уый фæнысан кæн (+).
Хадизæт балхæдта цыллæ хъуымац.
_______________________________________________________________________________________________________
|
|
Мысост бæхæн
дон радта.
_________________________________________________________________
|
|
Салам хизы бæрзонд бæласмæ.
___________________________________________________________
|
|
Денджыз зары йæ фæлмæн хъæлæсæй.
________________________________________________________
|
|
Зæлдаг кæрдæг сдардта йæ сæр.
___________________________________________________________________________________
|
|
23. Хъуыдыйады фæрссаг уæнгтæ.
23.1. Фæрссаг
уæнгты фæнысан кæн (+).
Зæлдаг кæрдæг
сдардта йæ сæр.
|
|
|
|
|
|
23.2. Фæрссаг
уæнгты фæнысан кæн (+).
Тузар сысты
райсомæй раджы.
|
|
|
|
|
23.3. Фæрссаг
уæнгты фæнысан кæн (+).
Хуры хъармæй худынц
фæзтæ.
|
|
|
|
|
23.4. Хъуыдыйад
райдайы (+).
|
сæйратæй
|
зæгъинагæй
|
фæрссаг уæнгæй
|
Изæрæй Хæмæт
æрбацыдис сæхимæ.
|
|
|
|
Гыццыл чызг хъазы
цъилæй.
|
|
|
|
Сабитæ зарынц
хъæлдзæг зарæг.
|
|
|
|
Тагъд æртæхдзæн
сауцъиу.
|
|
|
|
Сысты райсомæй
Тузар.
|
|
|
|
Базыдта йæ хъæбулы
мад.
|
|
|
|
Дельфин алы бон дæр
цыдис лæппумæ.
|
|
|
|
23.5. Хъуыдыйад
райдайы (+).
|
сæйратæй
|
зæгъинагæй
|
фæрссаг уæнгæй
|
Хъæддаг сырдтæ
цæттæ кæнынц зымæгмæ.
|
|
|
|
Мæргътæ тæхынц
хъарм бæстæм.
|
|
|
|
Æз ацыдтæн хъæдмæ
суг ласынмæ.
|
|
|
|
Маймулиимæ арæх
хъазыд Гопал.
|
|
|
|
Къласмæ æрбахызт
ног ахуырдзау.
|
|
|
|
Уыдис зымæгон уазал
бон.
|
|
|
|
Нартыл рацыди хинæй
Сырдон.
|
|
|
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.