Урок казахского языка на тему " Тұңғыш ғалымдар"

    Сабақтың тақырыбы: Тұңғыш ғалымдар.

                                            Ғалымдардың еңбектері.

    Сабақтың мақсаты:

    Білімділік: -      тұңғыш ғалымдар туралы мағлұматтарды айта білу;

-                шығармашылықтар туралы әңгімелей- байланыстырып сөлей білу;

-               сабақтас құрмалас сөйлемнің түрлерін және жасалу жолдарын білу;

-              орфография және пунктуация жасалу жолдарын білу;

   Дамытушылық: - тақырып бойынша жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгеру;

                             -     сөздік қорын байып, сол сөздерді айтуға дағдылану

  Тәрбиелік:            отансүгішті сүю тәрбиелеу

  Көрнектілігі:         портрет, карточкалар, журнал- сурет

  Сабақтың барасы: Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу

   Мұғалімнің сөзі:   Қазақстанда 2011 жылы  30 қаңтарда не баcтады? (Азияда)

                                  Азияданың рәмізі не ? (Ирби)

                                 Азияданың әнұраны кім біледі? (оқып жүру)

                                 Қазақстанның ұраны қандай білесіңдер?

      Ұран: Алға -  Қазақстан ! Алға -  Қазақстан ! Алға -  Қазақстан !   Алға – 9- сынып !

   Мұғалімнің сөзі :Осы ұран бойынша бүгін біз тұңғыш ғалымдары туралы және 

                                  олардың қандай еңбектері бар жалғастыра  айтаймыз.

    Үй жұмысын тексеру:  Ғалымдардың өмірі мен шығармашылығы жаттап алуға

    Жеке жұмысы:

   Тапсырма: дата бойынша тұңғыш ғалымдар туралы мағлұматтады  айтыңдар.

1. А.Байтұрсынов

1891 ж – мектепті бітірген соң, Оренбурға келеді.

1914-1928 жж – «Тіл құрал» деп аталған оқулығы шықты.

1913ж- Орынборда «Қазақ» газетін шығарған.

2. Ш.Уәлиханов

1847 ж –Омбыдағы кадет корпусында оқиды.

1853 ж Омбыдағы кадет корпусын бітірген.

1865 ж – Шоқан қайтыс болған.

3. Ы.Алтынсарин

1850ж- Орынбор қаласындағы жеті жылдық мектепке оқуға кірген.

1857-1859 жж – атасы Балқожа бидің хатшысы болған.

1864 ж мектептер ашқан.

                                           Тұңғыш ғалымдар

   Ахмет Байтұрсынов      Шоқан Уәлиханов          Ыбырай Алтынсарин

1-       тапсырма: Мына кестені толтырып, олардың мазмұнын айтуға бер.

Аты-жөні	Еңбектері

         Сегірту: Сөзжұмбақ шешіңдер.

1. «Еңбек» сөзіне синоним.
2. «Әліппе» құрылған ғалым.
3. «Алты шаһардың жайы туралы» деген ғалымның аты-жөні.
4. «Қазақ хрестоматиясы» құрылған ғалым.
5. «Школа» аудармасы.

1			Ғ
2			А
3			Л
			Ы
5			М

                                       Сабақтас құрмалас сөйлем

  Сабақтас құрмалас сөйлемнің түрлерін ережесін грам.кестесі қайталау

  2 тапсырма : Сабақтас құрмалас сөйлемнің түрлерін анықтап, орфографияны   

                          Түсіндіру.

Сабақтас құрмалас сөйлемнің түрлерін	Сөйлем
Шартты бағыныңқы	Бұл...қты таудан арна ақса, теңіз б...лар аяғы. (Ж.Жабаев)
Қарсылықты бағыныңқы	Оқуға уа...ыт аз бола тұра, олар жа....сы үлгір...мге жетті.
Себеп-салдар бағыныңқы	Жауын көп болғ...ндықтан, биыл егін бітік ш...қты.
Қимыл-сын бағыныңқы	Жапыры..ы судырлап, тал с..луша таранды. (І.Жансүгіров)
Мезгіл бағыныңқы	А...ай үлкен үйге кіретін есі...ке жақындай бергенде, он...ң қарсы алд...на Қазақбай ж...гіре шықты. (М.Әуезов)
Мақсат бағыныңқы	Істің ая....ы тәтті болу үшін, б...сы қатты б...лу керек.

       Сабақтың қорытынды: Жаңа сөздерді тексеру.

             Айналысады – занимался                                 әскери – военный

             шетел тілдер – иностранные язык                үздік- отличник

             діні- религия                                                     тәрбиешінелер - воспитанники

             пікір- мнение                                                    меңгеру – усвоить, изучить

             деректер – сведения                                      ықпал – влияние

                      Тест жұмысы:

1.       Шоқан Уәлиханов қай жылы туған?

А) 1835 ж   Ә) 1838 ж   Б) 1832 ж

2. Ахмет Байтұрсынов қай жылы «Қазақ» газетін шағарды?

А) 1913ж Ә) 1914ж        Б) 1915ж

3. Ыбырай Алтынсарин өмір сүрген жылдары.

А) 1841-1889 жж       Ә) 1875-1937 жж Б) 1835-1865 жж

Жауаптар: 1- а , 2- а,  3-а.

                 Үй жұмысын беру: 2-тапсырма, 96 бет мәтінді оқып, сабақтас құрмалас     

                                                   сөйлемдерді табыңдар.