Урок на тему "Сынып көшбасшысы"

Тақырыбы: Сынып көшбасшысы

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларды білімді, ойы жүйрік, танымдық деңгейі жоғары, өз бетінше ізденуге, ойларын еркін жеткізе білуге үйрету. Жарысуға, жарыста жеңімпаз болуға ұмтылдыру, көшбасшылық қабілетін ояту.

Дамытушылық: Ой-өрісін, тілін, ойлау, есте сақтау қабілетін дамыту.

Тәрбиелік: шығармашыл, дарынды, өз елін, жерін қорғап сақтайтын ұлтжанды, білімді ұрпақ тәрбиелеу.

Түрі: интеллектуалдық сайыс.

Әдісі: Сұрақ-жауап, ой қозғау, баяндау.

Көрнекілігі: Интерактивті тақта.

Барысы:

Мұғалім: Армысыздар, ХХІ ғасыр көшбасшылары! Ел ертеңі-білімді ұрпақ дегендей, тәуелсіз Қазақстанның болашағы өздеріңіздің қолдарыңызда. Еліміздің көк байрағын білім кеңістігінде желбірететін қазіргі таңдағы жас жеткіншектер, осы отырған сіздерсіздер. Олай болса, «Сынып көшбасшысы» атты интеллектуалдық сайысымызға қош келдіңіздер! Сайыстың мақсаты – өздерің алған білімдеріңді қиыннан  қиыстырып, ортаға салу арқылы араларыңыздан ең білімді, алғыр көшбасшыны анықтау.

Сайыс 5 кезеңнен  тұрады.

1-кезең  – “ Бәйге”.

2-кезең  –“Жеті жұрттың тілін біл”.

3-кезең   – “Құпия сандық”

4-кезең  -   " Қызықты үштік”

5-кезең – «Кім шапшаң?»

Ойынның шартымен таныс болыңыздар. Сайысымыз төрт кезеңнен тұрады. Әр кезеңнен кейін ұпайы аз ойыншы ойынна шығып отырады.  Ең соңында бір оқушы, яғни көшбасшысы қалу керек.Сонымен, қатысушыларға сәттілік тілей отыра, ойынымызды бастаймыз.

Шын жүйріктер сыналады сайыста,

Жарыстың ба, орта жолда қалыспа.

Әділқазы бағалайды сіздерді,

Жеңіс мәре, жақын ба, әлде алыс па?-деп әділ-қазылар алқасымен таныстыруға рұқсат етіңіздер.

1-кезең   – “ Бәйге”

Қарап тұрмай бәйгеге еріңіз,

Шәкірттерге әділ шешім беріңіз.

Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар шығарар,

Бәйге, бәйге бәйгелерді көріңіз, дей отырып, «Бәйге» кезеңін бастаймыз. «Бәйге» бөлімінде қатысушылар тез және нақты жауап беруі керек.

Дұрыс жауап 1 ұпаймен есептеледі.

1.      Қ.Р. тұңғыш президенті кім?

2.      Қазақ тілінде қанша әріп бар?

3.      Дауысты дыбыстар нешеге бөлінеді? Қандай?

4.      Дауыссыз дыбыстар нешеге бөлінеді? Қандай?

5.      К-дан басталып К-мен аяқталатын сөзге мысал келтір.

6.      Дос туралы мақал

7.      Қазақтың үш биін ата.

8.      Басты байлық?

9.      9-мамыр қандай күн?

10.  Көктемнің алғашқы айы – наурыз

11.  Қазақ халқында киелі саналатын құс – аққу

12.  Бес дұшпанды ата – Өсек, өтірік, мақтаншақ, еріншек, мал шашпақ

13.  Аптаның төртінші күні – бейсенбі

14.  Қазақтың қос жұлдызы – Әлия, Мәншүк

15.  Сәбидің төсегі – бесік

16.  Барлық қабырғалары тең геометриялық фигура – шаршы

17.  Қазақтың ұлы ақыны – Абай

18.   Қазақша жылдың басы не? – тышқан

19.   1 ондық пен 2 ондықтың қосындысының мәнін тап?

20.  9 бірлік пен 2 бірліктің айырмасы нешеге тең?

Барлығы 20 сұрақ қойылды. Ұпай сандарын есептеп, ең ұпайы аз деген оқушы ойыннан шығарылады.

2-кезең  –“Жеті жұрттың тілін біл”

Айыра біл, жақсы менен жаманды,

Айыра біл, қарындаш пен қаламды.

Айыра біл, соқпағында өмірдің,

Айыра біл, үш тіліңді, - дей келе кезекті сайысымыз  “Жеті жұрттың тілін біл”.

Бұл кезеңде  сайыскерлерімзге  жұмбақ жасырылады.  Жұмбақтардың шешуін тауып, жауабын қазақ, орыс және ағылшын тілдеріне аудару керек. 

Ескерте кететін бір жайт, қай оқушының жауабы дайын сол оқушы қолындағы жалаушаны көтеру арқылы бірінші жауап береді.

Барлықтарыңа табыс тілеймін!

3 тілде – 10 ұпай, 2 тілде – 5 ұпай.

1.      Сөзі дана, үні жоқ,

Сөйлемейді тілі жоқ.

Қолыңа алсаң шешен,

Ақылы асқан көсем. (кітап – книга – a book)

2.      Жеті қазынаның бірі,

Адамды қорғап жүреді. (ит – собака – a dog)

3.      Жұдырықтай қызыл шар,

          Тілді үйірген шырын бал.  (алма – яблоко - аn аррlе)

4.      Мұртымен туады,

Мұртын күнде жуады (мысық – кошка – a cat)

5.      Жоқ өзінде бас та, қас та,

Мойын да,

Ұзындығы жазулы тұр бойында. (Сызғыш – линейка – a ruler)

2-кезең бойынша да  ұпай саны аз оқушы ойыннан шығарылады.

3-кезең   – “Құпия сандық”

Бұл кезеңде ұлы-жазушыларымыздың шығармаларынан үзінділер (өлең, әңгіме) беріледі. Үзіндіні оқып, шығарманың атын және авторын табу керек. Әр дұрыс жауапқа 10 ұпай беріледі. Егер не авторын, болмаса шығарманың атын дұрыс тапса, онда 5 ұпай беріледі.

1.      Тентек болсам, ашынып,

Жақсы іс қылсам, асырып,

Маған сақтап жүреді

Тәттіні де жасырып.

(«Әже» Фариза Оңғарсынова)

2.      Көктемнің күн шуағы молайып, жер беті түкті кілемдей құлпырған шақ. Топырақтың сызы кеппесе де, Әуез қарт қыстаудан оқшау тұстағы бұлақтың қасына киіз үй тіктіріп, шәкірт балаларын сонда оқытады. Айнала жасыл құрақ, қылтиған шөп басы самалмен қозғалады.

(«Қоңыр қозы» Тұрсын Жұртбай)

Бұл кезең бойынша ұпай саны аз оқушы ойыннан шығарылады.

4-кезең  -   " Қызықты үштік”

Бұл кезең бойынша сайыскерлер 3 пән бойынша – математика, қазақ тілі, ана тілі пәндері бойынша білімдерін сынайды. Әр пән бойынша ұяшықтар таңдау арқылы  ұяшықтың сыртындағы ұпайды иеленеді.

Математика – 20

Алғашқы үш сабақ: математика, қазақ тілі және ана тілі болды. Математика – бірінші емес, ана тілі бірінші де үшінші де емес.  Сабақтардың реті қандай?

Жауап: 1-қазақ тілі, 2-ана тілі, 3-математика

Қазақ тілі – 20

Сөздің әрі қарай бөлінбейтін, мағыналы бөлігі.

Жауап: Түбір

Ана тілі – 10

Сәулелі жұлдыз іздеген адам кім?

Жауап: Ыбырай Алтынсарин

Ұпайы аз екі оқушы ойынның шарты бойынша ойыннан шығарылады.

5-кезең  -   " Кім шапшаң?”

Бұл кезеңнің шарты бойынша әр оқушыға 10 сұрақ және 1 минут уақыт беріледі. Қандай әріп таңдалса, тек сол әріппен ғана жауап беру керек. Әр дұрыс жауап 1 ұпаймен бағаланады. Сайыскерлердің шапшаңдығы  нақты жауабы ескеріледі.  

1-сайыскерге «А» әрпі

1.      Қ.Р. астанасы -  Астана

2.      Қадірлі жан ана - ана

3.      Әкеңнің әкесі- ата

4.      Математикалық амал  - азайту

5.      Оқулық -  ана тілі

6.      Семей облысында дүниеге келген ақын  - Абай

7.      Ер қанаты -  ат

8.      «Жуас» сөзіне қарама-қарсы сөз -  асау

9.      Әліппенің атасы – Ахмет

10.  Екі ақынның сөз өнері – Айтыс

2-сайыскерге: «Қ» әрпі

1.      Қыстың көркі – қар

2.      Есті мүшесі – құлақ

3.      Күй атасы – Құрманғазы

4.      Қойдың төлі – қозы

5.      Үлкен кісі – қария

6.      Математикалық амал – қосу

7.      Ұлт – қазақ

8.      Музыкалық аспап – қобыз

9.      Жылқының сүті – қымыз

10.  Сүттен алынатын тағам - қаймақ

Ұпайы аз бір оқушы ойыннан  шығарылады.  Жеңімпаз бір оқушы қалады.

Мұғалім:

Ақыл тозбайтын – тон,

Білім таусылмайтын – кен, демекші, құрметті сайыскерлер, бүгінгі сайыста өз білімдеріңді көрсете отырып, өздеріңнің аттарыңа сай тапқыр, ойшыл, алғыр да білгір екендіктеріңді көрсетіп, аянбай жатырсыңдар. Міне «Сынып көшбасшысын» да анықтайтын кез де келіп жетті.

Сонымен сараптама, сараптамада қарап қалма, дей отырып ұпайымызды есептеп, әділ бағасын беріп отырған әділқазыларға сөз кезегін бермекпіз.

Краткое описание документа:

Тақырыбы: Сынып көшбасшысы

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларды білімді, ойы жүйрік, танымдық деңгейі жоғары, өз бетінше ізденуге, ойларын еркін жеткізе білуге үйрету. Жарысуға, жарыста жеңімпаз болуға ұмтылдыру, көшбасшылық қабілетін ояту.

Дамытушылық: Ой-өрісін, тілін, ойлау, есте сақтау қабілетін дамыту.

Тәрбиелік: шығармашыл, дарынды, өз елін, жерін қорғап сақтайтын ұлтжанды, білімді ұрпақ тәрбиелеу.

Түрі: интеллектуалдық сайыс.

Әдісі: Сұрақ-жауап, ой қозғау, баяндау.

Көрнекілігі: Интерактивті тақта.

Барысы:

Мұғалім: Армысыздар, ХХІ ғасыр көшбасшылары! Ел ертеңі-білімді ұрпақ дегендей, тәуелсіз Қазақстанның болашағы өздеріңіздің қолдарыңызда. Еліміздің көк байрағын білім кеңістігінде желбірететін қазіргі таңдағы жас жеткіншектер, осы отырған сіздерсіздер. Олай болса, «Сынып көшбасшысы» атты интеллектуалдық сайысымызға қош келдіңіздер! Сайыстың мақсаты – өздерің алған білімдеріңді қиыннан қиыстырып, ортаға салу арқылы араларыңыздан ең білімді, алғыр көшбасшыны анықтау.

Сайыс 5 кезеңнен тұрады.

1-кезең – “ Бәйге”.

2-кезең –“Жеті жұрттың тілін біл”.

3-кезең – “Құпия сандық”

4-кезең - " Қызықты үштік”

5-кезең – «Кім шапшаң?»

Ойынның шартымен таныс болыңыздар. Сайысымыз төрт кезеңнен тұрады. Әр кезеңнен кейін ұпайы аз ойыншы ойынна шығып отырады. Ең соңында бір оқушы, яғни көшбасшысы қалу керек.Сонымен, қатысушыларға сәттілік тілей отыра, ойынымызды бастаймыз.

Шын жүйріктер сыналады сайыста,

Жарыстың ба, орта жолда қалыспа.

Әділқазы бағалайды сіздерді,

Жеңіс мәре, жақын ба, әлде алыс па?-деп әділ-қазылар алқасымен таныстыруға рұқсат етіңіздер.

1-кезең – “ Бәйге”

Қарап тұрмай бәйгеге еріңіз,

Шәкірттерге әділ шешім беріңіз.

Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар шығарар,

Бәйге, бәйге бәйгелерді көріңіз, дей отырып, «Бәйге» кезеңін бастаймыз. «Бәйге» бөлімінде қатысушылар тез және нақты жауап беруі керек.

Дұрыс жауап 1 ұпаймен есептеледі.

• 1.Қ.Р. тұңғыш президенті кім?
• 2.Қазақ тілінде қанша әріп бар?
• 3.Дауысты дыбыстар нешеге бөлінеді? Қандай?
• 4.Дауыссыз дыбыстар нешеге бөлінеді? Қандай?
• 5.К-дан басталып К-мен аяқталатын сөзге мысал келтір.
• 6.Дос туралы мақал
• 7.Қазақтың үш биін ата.
• 8.Басты байлық?
• 9.9-мамыр қандай күн?
• 10.Көктемнің алғашқы айы – наурыз
• 11.Қазақ халқында киелі саналатын құс – аққу
• 12.Бес дұшпанды ата – Өсек, өтірік, мақтаншақ, еріншек, мал шашпақ
• 13.Аптаның төртінші күні – бейсенбі
• 14.Қазақтың қос жұлдызы – Әлия, Мәншүк
• 15.Сәбидің төсегі – бесік
• 16.Барлық қабырғалары тең геометриялық фигура – шаршы
• 17.Қазақтың ұлы ақыны – Абай
• 18. Қазақша жылдың басы не? – тышқан
• 19. 1 ондық пен 2 ондықтың қосындысының мәнін тап?
• 20.9 бірлік пен 2 бірліктің айырмасы нешеге тең?

Барлығы 20 сұрақ қойылды. Ұпай сандарын есептеп, ең ұпайы аз деген оқушы ойыннан шығарылады.

2-кезең –“Жеті жұрттың тілін біл”

Айыра біл, жақсы менен жаманды,

Айыра біл, қарындаш пен қаламды.

Айыра біл, соқпағында өмірдің,

Айыра біл, үш тіліңді, - дей келе кезекті сайысымыз “Жеті жұрттың тілін біл”.

Бұл кезеңде сайыскерлерімзге жұмбақ жасырылады. Жұмбақтардың шешуін тауып, жауабын қазақ, орыс және ағылшын тілдеріне аудару керек.

Ескерте кететін бір жайт, қай оқушының жауабы дайын сол оқушы қолындағы жалаушаны көтеру арқылы бірінші жауап береді.

Барлықтарыңа табыс тілеймін!

3 тілде – 10 ұпай, 2 тілде – 5 ұпай.

• 1.Сөзі дана, үні жоқ,
• Сөйлемейді тілі жоқ.
• Қолыңа алсаң шешен,
• Ақылы асқан көсем. (кітап – книга – a book)
• 2.Жеті қазынаның бірі,
• Адамды қорғап жүреді. (ит – собака – a dog)
• 3.Жұдырықтай қызыл шар,

Тілді үйірген шырын бал. (алма – яблоко - аn аррlе)

• 4.Мұртымен туады,
• Мұртын күнде жуады (мысық – кошка – a cat)
• 5.Жоқ өзінде бас та, қас та,
• Мойын да,
• Ұзындығы жазулы тұр бойында. (Сызғыш – линейка – a ruler)

2-кезең бойынша да ұпай саны аз оқушы ойыннан шығарылады.

3-кезең – “Құпия сандық”

Бұл кезеңде ұлы-жазушыларымыздың шығармаларынан үзінділер (өлең, әңгіме) беріледі. Үзіндіні оқып, шығарманың атын және авторын табу керек. Әр дұрыс жауапқа 10 ұпай беріледі. Егер не авторын, болмаса шығарманың атын дұрыс тапса, онда 5 ұпай беріледі.

• 1.Тентек болсам, ашынып,
• Жақсы іс қылсам, асырып,
• Маған сақтап жүреді
• Тәттіні де жасырып.

(«Әже» Фариза Оңғарсынова)

• 2.Көктемнің күн шуағы молайып, жер беті түкті кілемдей құлпырған шақ. Топырақтың сызы кеппесе де, Әуез қарт қыстаудан оқшау тұстағы бұлақтың қасына киіз үй тіктіріп, шәкірт балаларын сонда оқытады. Айнала жасыл құрақ, қылтиған шөп басы самалмен қозғалады.

(«Қоңыр қозы» Тұрсын Жұртбай)

Бұл кезең бойынша ұпай саны аз оқушы ойыннан шығарылады.

4-кезең - " Қызықты үштік”

Бұл кезең бойынша сайыскерлер 3 пән бойынша – математика, қазақ тілі, ана тілі пәндері бойынша білімдерін сынайды. Әр пән бойынша ұяшықтар таңдау арқылы ұяшықтың сыртындағы ұпайды иеленеді.

Математика – 20

Алғашқы үш сабақ: математика, қазақ тілі және ана тілі болды. Математика – бірінші емес, ана тілі бірінші де үшінші де емес. Сабақтардың реті қандай?

Жауап: 1-қазақ тілі, 2-ана тілі, 3-математика

Қазақ тілі – 20

Сөздің әрі қарай бөлінбейтін, мағыналы бөлігі.

Жауап: Түбір

Ана тілі – 10

Сәулелі жұлдыз іздеген адам кім?

Жауап: Ыбырай Алтынсарин

Ұпайы аз екі оқушы ойынның шарты бойынша ойыннан шығарылады.

5-кезең - " Кім шапшаң?”

Бұл кезеңнің шарты бойынша әр оқушыға 10 сұрақ және 1 минут уақыт беріледі. Қандай әріп таңдалса, тек сол әріппен ғана жауап беру керек. Әр дұрыс жауап 1 ұпаймен бағаланады. Сайыскерлердің шапшаңдығы нақты жауабы ескеріледі.

1-сайыскерге «А» әрпі

• 1.Қ.Р. астанасы - Астана
• 2.Қадірлі жан ана - ана
• 3.Әкеңнің әкесі- ата
• 4.Математикалық амал - азайту
• 5.Оқулық - ана тілі
• 6.Семей облысында дүниеге келген ақын - Абай
• 7.Ер қанаты - ат
• 8.«Жуас» сөзіне қарама-қарсы сөз - асау
• 9.Әліппенің атасы – Ахмет
• 10.Екі ақынның сөз өнері – Айтыс

2-сайыскерге: «Қ» әрпі

• 1.Қыстың көркі – қар
• 2.Есті мүшесі – құлақ
• 3.Күй атасы – Құрманғазы
• 4.Қойдың төлі – қозы
• 5.Үлкен кісі – қария
• 6.Математикалық амал – қосу
• 7.Ұлт – қазақ
• 8.Музыкалық аспап – қобыз
• 9.Жылқының сүті – қымыз
• 10.Сүттен алынатын тағам - қаймақ

Ұпайы аз бір оқушы ойыннан шығарылады. Жеңімпаз бір оқушы қалады.

Мұғалім:

Ақыл тозбайтын – тон,

Білім таусылмайтын – кен, демекші, құрметті сайыскерлер, бүгінгі сайыста өз білімдеріңді көрсете отырып, өздеріңнің аттарыңа сай тапқыр, ойшыл, алғыр да білгір екендіктеріңді көрсетіп, аянбай жатырсыңдар. Міне «Сынып көшбасшысын» да анықтайтын кез де келіп жетті.

Сонымен сараптама, сараптамада қарап қалма, дей отырып ұпайымызды есептеп, әділ бағасын беріп отырған әділқазыларға сөз кезегін бермекпіз.