А. Е. Кулаковский "Байанай алгыьа"

• 1 слайд

  
  3 кылааска аа5ыы уруога
  
  
  
  
  
  
  
  Ньурба 1-дээх оскуолатын алын сүһүіх учуутала Иванова Раиса Семёновна
  
  
  
  
  
  
  

• 2 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  Сүґүіхтэри сааһылаан аатын таайыҥ.Кини ким дии саныыгыт?
  Өк
  лээх
  
  сө
  
  Ө
  кү
  лік
  сөй
  

• 3 слайд

  Уруокка сорукпут тугуй?
  
  
  Өксікүлээх Өлөксій ?
  
  
  
  
  
  
  
  (1877-1926)
  

• 4 слайд

  
  
  Алексей Елисеевич Алексей Елисеевич Кулаковскай - Өксөкүлээх Өлөксөй 1877 сыллаахха кулун тутар 4 күнүгэр Боотуруускай улууһун IV Дьохсо5он нэһилиэгэр Уучай диэн сиргэ төрөөбүтэ. (Таатта)
  А5ата - Кулаковскай Елисей Васильевич – Дьэңкир Дэлиһиэй,
  Ийэтэ – Кулаковская Анастасия Кононовна – Настааччыйа.
  «іксөкү» -
  хотой
  

• 5 слайд

  Ситэн силигилээн…
  Уучай көлүкэтэ. Сайылык. Кулаковскайдар саңардыллан оңоһуллубут бала5аннара
  
  

• 6 слайд

  Үөрэх-сайдыы суолунан
  1886 сыллаахха Чурапчы 1 кылаастаах оскуолатыгар үөрэнэ киирэр. Пансиоңңа олорон үөрэнэр. 1890 с. туйгуннук бүтэрэр
  Чурапчы урукку көстүүтэ. Улахан дьиэ - оскуола
  «Мин кыра о5о эрдэхпинэ олоңхоһут олоңхотун, сэһэнин уонна остуоруйатын истээри, уһун түүннэри «сыңаах мыңаан» олорорум. Мин итинэн тартаран, улам ыллардар ылларан, төрөөбүт тылбын үөрэтэн барбытым»
  
  Маңнайгы учуутала Н.К.Горловскай /
  

• 7 слайд

  Дьокуускайга
  
  
  1890-1891 сыллардаах үөрэх дьылыгар духовнай семинария үөрэнээччитэ / А.Е.Кулаковскай реальнай училище5а үөрэнэр кэмигэр
  
  

• 8 слайд

  
  1891-1897 сылларга реальнай училище5а ситиһиилээхтик үөрэммитэ
  
  
  

• 9 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  Өксікүлээх Өлөксій- саха литературатын төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ,
  поэт, учуонай, философ быґыытынан норуокка биллэр.
  

• 10 слайд

  
  Айымньылара
  

• 11 слайд

• 12 слайд

  
  Кэргэттэрэ. О5олоро
  

• 13 слайд

  
  Удьуор ситимэ
  

• 14 слайд

  
  
  
  Өксөкүлээх Өліксөй дьиҥ-чахчы саха норуотун уола этэ…
  Кини норуотун үлэтинэн-хамнаһынан, ійүнэн-санаатынан, күннээ5и түбүгүнэн олорбута уонна олоруон ба5аран, саха инники кэскилин түстээбитэ, алгыґын этэн хаалларбыта.
  
  Кини курдук бэриниилээхтик, дьүккүірдээхтик норуотун кыһал5атын турууласпыт, дьыл5атынан ыалдьыбыт киґи а5ыйах буолуо…
  

• 15 слайд

  
  Этнопедагог
  Этнопсихолог
  Куустээх дуоматчыт
  Ахсаанньыт бэрдэ
  Уруьуйдьут
  Спортсмен-бэйэтин лаппа кыанар киьи
  Кэпсээнньит
  Ырыаьыт
  Уус-муосчут
  
  
  
  
  
  Поэт
  Айар тыл а5ата
  Фольклорист
  Классик суруйааччы
  Этнограф
  Чинчийээччи
  Айанньыт
  Философ
  Общественнай деятель
  Сырдатааччы
  Тылбаасчыт
  Патриот-гуманист
  Учуутал
  Бастакы эколог
  Бастакы экономист
  Чел оло5у тустээччи
  
  

• 16 слайд

  
  
  Алексей Елисеевич
  «Айар тыл а5ата»
  Саха омук
  Саамай маңнайгы
  Саргылаах о5ото,
  Сайа5ас санаалаа5а,
  Ыпса5ай ырыаһыта,
  Ыраас тыллаа5а,
  Суолталаах суруксута…"
  А.И.Софронов
  1900с.
  

• 17 слайд

• 18 слайд

  Кыһыл саһыл кыалыктаах,
  хара саарба хаппардаах,
  быалаах кэрэмэс кымньыылаах,
  өйдіөх буурай оонньуулаах,
  бардам тутуу,
  барылы кэскил,
  Баай барылаах
  Тойон эһэм.
  Истэ-сэргэ5элээ,
  Кірө бүдүүлээ!
  

• 19 слайд

  
  Баай барылаах тойон эһэм,
  «Эһээ» диэтэхпинэ,
  «эһээ» диир курдук буоларыҥ!
  Уурбуттаах буолларгын-уларытыма,
  Анаабыттаах буолларгын-аралдьытыма.
  Мурун анныттан
  Булта булан кулу
  атах анныттан
  Алта айан кулу!...
   
  

• 20 слайд

  Адаар муостааххыттан
  атырдьах атахтааххыттан амсат…
  Ардай ана5астааххыттан,
  Адьыр5а кыылгыттан
  Айан-кэрдэн кулу!
  

• 21 слайд

  Кыһыл-хара кылааннааххыттан,
  Күндү түүлээххиттэн
  Күөйэ-көрсі көтін кулу!
   
  Аал уотунан айахтаан
  Аһатан эрэбин,
  күіх уотунан күөмэйдээн,
  Күндүлээн эрэбин!
  

• 22 слайд

  
  
  Щедро богатый,
  счастливый всегда ты,
  всем владеешь один,
  Дедушка , мой Господин,
  взгляни на меня старательно,
  слушай меня внимательно...
   
  
  

• 23 слайд

  Господин мой ,Дедушка всебогатый
  Обращаюсь к тебе,
  Меня щедро порадуй!
  Сам хозяин тайги
  Другом будь, помоги.. …
  

• 24 слайд

  My generous and magnificent Grandfather!
  When I would call tree «My Grandfather!»
  Thou would always answer me «Here am I!»
  

• 25 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  Сэтинньи ый- Байанай ыйа.
  

• 26 слайд

  
  Группанан үлэ
  Саха сирин күндү түүлээх кыылларын суруйуҥ,
  түүлэрин таайыҥ.
  

• 27 слайд

  
  
  Сонордьуттар
  

• 28 слайд

• 29 слайд

  Түмүк:
  О5о эрдэхтэн айыл5а5ын таптаа, харыстаа, эн айыл5а о5ото буоларгын умнума! Улуу киһи А.Е. Кулаковскай- Өксікүлээх Өлөксій сиэнэ буоларгынан киэн тутун!