«Қарым-қатынас құрып үйренейік» атты тақырыпта тренинг-жаттығулар

«Ойын баланың алдынан өмір есігін ашып, оның шығармашылық қабілетін дамытады, ойынсыз ақыл - ойдың қалыптасуы мүмкін де емес»

                   В. А. Сухомлинский

Ойын арқылы бала дүниені таниды»

 

 «Қарым-қатынас құрып үйренейік» атты тақырыпта тренинг-жаттығулар.

Мақсаты: Топтық қарым-қатынасты нығайту. Өзінің және өзгенің даралығын бағалауға,ынтымақтастықты нығайтуға итермелеу. Оқушылардың шыдамсыз, ашуланшақтық сезімдерін басу, бір-біріне сенімділіктерін, жақындықтарын  арттыру. Қарым-қытынас деңгейлерін жетілдіру.

1.     Жаттығу: «Сілбі» (паутина)  ойыны

Барысы: Үлкен оралған жіпті мен бастап ұшын өзіме алып қалып, ораманы қарсы тұрған балаға өзім туралы қысқаша мәлімет айтып беремін. Ол бала өзі туралы айтып келесі балаға береді. Осылайша барлық балалар қамтылу керек. Сонда біз өрмекшінің сілбісін жасадық. Енді керісінше соңғы бала өзіне қай бала жіпті берді сол балаға ол туралы есіне сақтағанын айтып қайтарып береді. Осылай ша оралған жіп маған қайтып келу керек.

Сұрақтар: Ойын ұнады ма?

                  Несімен қызықты?

Оқушылардың көбінесе неден шаршайтынын білу үшін төмендегі сұрақтар қойылады, талданады.

1.     Сен көбінесе неден шаршайсың?

2.     Ойдың, яғни мидың шаршауы басым ба, әлде дене шаршауы ма?

3.     Шаршауды басу үшін сен қандай әдістерді қолданасың?

4.     Дене жаттығуларын жасайсың ба? Қай кезде?

5.     Спорттың қай түрімен шұғылданасың?

6.     Өз-өзіңді қалай ұстауға болады? 

2.     Жаттығу: «Көзді жұму арқылы шеңбер жасау» жаттығуы.

Барысы: Қатысушылар аудиторияның ортасына жиналады. Жүргізушінің белгісі арқылы көздерін жұмып, сөйлеспей, барлығы шеңбер (үшбұрыш, төртбұрыш) жасауға тырысу керек. Бірнеше минуттан соң жүргізушінің белгісі арқылы көздерін ашып, қандай қиындық соққанын және не жеңіл болғанын талқылайды.

3.     Жаттығу: Сөзсіз қарым-қатынас тілін пайдалану іскерлігін жаттықтыру үшін «Жұбын табу» ойыны.

Барысы: Қатысушылар жұпқа бөлінеді. Үнсіз қарасып, бір-бірін есте сақтаулары керек. Содан соң тарап кетеді. 1 жұптар көздерін жұмған кейіпте бөлме ішіндегі өз жұбын іздейді, ІІ жұптардың көзі ашық болады.

Жүргізуші: «Бір сөзде айтпай жұптарыңды табыңдар». Қатысушылар бір-бірін ұстап көріп, өзінің жұбын табуға тырысады. Таптым деп ойласа көзін ашады. Содан кейін жұптарын ауыстырады және әрекетті қайталайды.

Талдау: Жұптарды табуда не көмектесті? Қалай сезілді?

4.     Жаттығу «Мәке Жәке Қоқиев»

Мақсаты: Қатысушылардың босаңсуына, көңiл күйлерiн көтеруге бағытталған. Егер жұмыс үлкен топпен жүргiзiлсе, оларды 6-8 адамнан iшкi топтарға бөлу қажет. Қажеттi жағдайды жасау үшiн, келесi оқиғаны айтыңыз: «Бұл ескi кавхаздық салт. Бiр тайпаның көсемi жоғалды. Күнде кешкiлiк сол тайпа адамдары жиналып, алау маңына шеңбер жасап отырып, бiр-бiрiнен Мәке Жәке Қоқиевты кiмде-кiм көрдi деп сұрайды. Ең бастысы тайпалардың iшiнен ешкiм күлмеу керек,себебi көсемнiң жоғалуы-ол жаман қасиет».

1.Қатысушылар шеңбер болып отырады. Ойын бастайтын жүргiзушi алыңыз. Ол оң жағындағы көршiсiне былай дейдi: «Сен Мәке Жәке Қоқиевты көрген жоқсың ба?».Осы сөздердi айтқан кезде жымиюға, тiптi күлуге болмайды.

2. Оң жақтағы көршiсi мынадай белгiленген жолдарды айтады: «Қап, мен оны көрген жоқпын. Мен өзiмнiң көршiмнен сұрайын».

3.Ол да сол сұрақты күлмей, жымимай оң жақтағы көршiсiне қояды. Бiрақ ол басқалардың күлкiсiн келтiретiндей бiрдеңелердi қосуына болады.

4.Кiм жымисанемесе күлсе, сол ойыннан шығады.

Талдау: Қазiрөзiмiздi қалай сеземiз? Бiз шеңберге тұрғанға дейiн және тапсырманы  орындаған соң не өзгередi? Ендi не сезiнудемiз?

5.     «Жунглидағы жаңбыр»

Барысы: -Бір-біріңіздің соңынан шеңбер жасап тұрыңыздар. Жунглида жүрміз деп елестетіңіздер. Ауа райы өте тамаша, күн жарқырап, ыстық және қапырық болып тұр. Бір уақытта самал жел соқты, (алдыңызда тұрған адамның арқасына жұғысып жеңіл қимылдар жасаңыз).

Жел көтеріліп желкіді ( арқаны қаттырақ басамыз) .

Қатты дауыл соқты (қимылдарыңыз күшейіп шеңбер бойында жүргізіледі)

Ұсақ жаңбыр сіркіреді (серіктесіңіздің арқасын саусағыңызбен басасыз)

Кенет нөсер жауын құйды (алақандарыңызбен жоғарыдан төмен қимылдар жасаңыздар).

Бұршақ жауды (арқаны қаттырақ соғамыз).

Тағы да нөсер жауын жауды.

Ұсақ жаңбыр сіркіреді.

Дауыл соқты.

Жел соқты.

Жел басылып келеді.

6.     Жаттығу «Шын мен өтірік»

Барысы: психолог: Қазір барлығымыз екі сөйлем айтамыз. Біреуі-шын, біреуі-өтірік. Содан соң әрқайсыларымыз бірінен кейін біріңіз дайындаған сөйлемдерді айтасындар. Тыңдап отырған қатысушылар осы бір сөйлемнің қайсысы өтірік, қайсысы шын екенін айту керек. Сөйлеп отырған қатысушының көзіне, сөйлеу барысына мұқият қараңыздар.

       Талдау: қай сөйлемді ойлау оңай? Шын немесе өтірік екенін анықтаңдар. Не нәрсеге назар аудардыңдар? Қандай байқаулар жасалынды? Кім тапты, кім таппады?

7.     Жаттығу «Мылқау сыйлық»

Барысы: шеңбер бойында дөңгелене тұрып, көршісіне ыммен, мимика, пантомимо арқылы бір қалаған сыйлығын тарту ету. Ал сыйлықты қабылдаған көршісі басын изеп "Рахметін" байқатады.