Ашық сабақ. Ыбырай Алтынсарин.

10 сынып. Қазақ әдебиеті.

Сабақтың тақырыбы: Ыбырай Алтынсарин өмірі мен шығармашылығы

Сабақтың мақсаты:

1. Ыбырай өмірі мен шығармаларының қыр-сырларын меңгертіп, мазмұнына , тереңдей әңгімелеріне жан-жақты талдау жасай отырып тақырыбын ашу.

2. Оқушылардың ауызша және жазбаша тіл мәдениетін қалыптастыру,шығарманың мазмұнын аша білу қабілетін дамыту.

3. Оқушылардың  әдебиетке деген сүйіспеншіліктерін оята отырып, еңбек сүйгіштікке, табиғатты қорғауға, елжандылыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі: электронды презентация, интерактивтік тақта, суреттер, Ыбырайдың шығармалар жинағы.

Сабақтың әдіс –тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру, талдау

Сабақтың типі: жаңа материалды меңгерту

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру.

ІІ.Өткенді қорытындылау. Шоқан Уәлиханов туралы не білдік?

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Оқушылардың Ыбырай Алтынсариннің өмір жолы жайлы не білетіндіктерін сұрап, толықтыру.

2. Ыбырай Алтынсариннің қандай әңгімелері мен өлеңдерін білетіндіктерін еске түсіріп, мазмұнын айтқызу.

3. Балқожа би жайлы мәліметтер беру.

 1. Ыбырай Алтынсариннің өмір жолына шолу жасау. Слайд арқылы.

№	Жылдар	Маңызды оқиғалар.
1.	1841 жылы 20 қазанда	Қостанай облысы Затабол ауданында туған.
2.	1850 жылы	Орынбордағы қазақ балаларына арнап ашылған жеті жылдық орыс-қазақ мектебіне барған.
3.	1857 жылы	«өте жақсы» деген бағамен бітірген.
4.	1859 жылы	Орынбордағы шекаралық комиссияға тілмаш болған.
5.	1859 жылы	Орынбордағы шекаралық комиссияның төрағасы, Шығысты зерттеуші белгілі ғалым,профессорВ.В.Григорьевпен жақын танысады.
6.	1860 жылы	Торғай мектебіне мұғалім болып тағайындалады.
7.	1864 жылы	Торғайдағы мектепті ашады.
8.	1876 жылы	Петербург, Қазан қалаларына барады
9.	1876 жылы	«Қазақ хрестоматиясын» жазуға кіріседі.
10.	1879 жылы	«Қазақ хрестоматиясы» Орынборда басылып шығады
11.	1879 жылы	Торғай облысы мектептерінің инспекторы қызметіне тағайындалады.
12.	1881 жылы	Орск қаласында тұңғыш мұғалімдер мектебі ашылады
13.	1879-1883 жылдары	Торғай қаласының төрт уезінде (Торғай,Ырғыз,Троиц,Ақтөбе) мектептер ашылады
14.	1983 жылы	Торғайда қолөнер мектебі ашылады.
15.	1983 жылы	«Мұсылмандық тұтқасы» оқу құрал жазып шықты.
16.	1887 жылы	Ырғызда тұңғыш қыздар мектебі ашылады.
17.	1987 жылы	Қостанай уезінің Обаған және Жетіқара болыстарынан бір сыныптық мектептер ашылды. Жанынан қазақ балалары жататын 25 орындық интернат салдырды.
18.	1889 жылы	Ауыр науқастан 48 жасында қайтыс болады.

Ы. Алтынсарин –оқулық авторы.

1. «Қазақ хрестоматиясына енген тақырыптар қандай бөлімдерден тұрады?

А/ Балалар өмірінен алынған әңгімелер. Бұлар түрлі орыс хрестоматиясынан, көбінесе И.Паульсонның хрестоматиясынан алынды.

Ә/ Әр түрлі жинақтардағы адамдар өмірінен алынған әңгімелер.

 2. Орыс жазушыларының аудармалары:

И.Б.Паульсонның «Книга для чтения и практических упражнений в русском языке», К.Д.Ушинский «Родное слово», Л.Н. Толстой, Крылов.

 3. Білімге шақырған өлеңдері

«Кел,балалар,оқылық!» , «Өнер, білім бар жұрттар»

 4. Табиғат туралы «Өзен», «Жаз». 

ІV.Сабақты қорытындылау, бағалау.

1. Ыбырай Алтынсарин кім?

·        Ақын

·         Ағартушы  педагог

·        Жазушы

·         Ыбырай Алтынсарин оқулық авторы

·        Ғұлама

·        Шағын  әңгіме шебері

         Ыбырай Алтынсарин — нағыз халықшыл жазушы, өмір шындығын озық идея тұрғысынан таныта білген кемеңгер суреткер, аса қажырлы қоғам қайраткері, заманының ең маңызды мәселесін көтеріп, жыр төккен азамат ақын, жаңашыл жазушы, сол жаңаның тынымсыз жаршысы. Өз бойындағы қуатын халық мақсаты үшін аямай жұмсаған адал жанды азамат.

 V.Үй тапсырмасы: Ы.Алтынсарин шығармашылығын оқу, талдау. Өлеңін жаттау.

 VІ. Бағалау.